موڭكە
1251 جىلى جالپىموڭعول قۇرىلتايىندا تولەنىڭ بالاسى موڭكە ۇلى حان بولىپ تاعايىندالادى. ونىڭ حان سايلانۋىنا جوشى ۇلىسىنىڭ بيلەۋشىسى — باتۋدىڭ قولداۋى ماڭىزدى ءرول اتقاردى.
موڭكە حان كۇيىك بيلىك قۇرعان جىلدارى السىرەگەن مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن نىعايتادى. موڭكە حان ساۋدا مەن قولونەر ءىسىن جۇرگىزۋدىڭ جاڭا ءتارتىبىن ەنگىزەدى. موڭكەنىڭ تۇسىندا يراندى باسىپ الۋ اياقتالىپ، باعداد تىزە بۇگەدى. ول ەندى جاڭا جەردىڭ بيلەۋشىسى ەتىپ باۋىرى حۋلاگۋدى تاعايىندايدى. حۋلاگۋدىڭ ۇرپاقتارى وسى جەردە وزدەرىنىڭ تاۋەلسىز مەملەكەتىن قۇرادى. موڭكە اسكەرى وڭتۇستىك قىتايدا سۋن اۋلەتىنە قارسى اۋىر سوعىستى جالعاستىرادى. بۇل جەردە موڭعولدارعا حاننىڭ وزگە ءىنىسى قۇبىلاي قولباسشىلىق ەتەدى. كەزەكتى ءبىر جۇڭگو قالاسىن باسىپ الۋدان كەيىن قۇبىلاي تۇرعىندارعا كەشىرىم جاسايدى، موڭعول زاڭىنا قايشى كەلەتىن بۇل جاعداي موڭكەگە ۇنامايدى. 1258 جىلى ول موڭعول اسكەرىنە قولباسشىلىق ەتىپ قىتايعا اتتانادى، ءبىراق 1259 جىلى 11 تامىزدا قىتايدىڭ حەچجوۋ قالاسىن قورشاۋ كەزىندە قايتىس بولادى.
موڭكە تۇسىندا فرانسۋز كورولى IX ليۋدوۆيكتىڭ وكىلى، ەۋروپالىق جيھانكەز گيلوم دە رۋبرۋك قاراقورىمعا كەلگەن. ول ءوزىنىڭ «شىعىس ەلدەرىنە ساياحات» اتتى كىتابىندا شىڭعىس حان يمپەرياسىنىڭ تۇرمىسىن تولىق سيپاتتاپ جازعان.
You Might Also Like
-
مۇرات ابەن ۇلى ايتقوجين (1939-1987) ءىرى قوعام قايراتكەرى، قازاقستاندا مولەكۋليارلىق بيولوگيا مەن بيوتەحنولوگيانىڭ نەگىزىن قالاۋشى، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك. ول سولتۇستىك قاز...
-
قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى — موعولستان مەملەكەتى (XIV -XVI عع.). ول XIV عاسىردا شاعاتاي ۇلىسىنىڭ قۇلدىراعان كەزىندە پايدا بولىپ، XVI عاسىرعا دەيىن ءومىر سۇرگەن. مەملەكەت «...
