- 10 قاز. 2021 00:00
- 275
موڭكە تەمىر
موڭكە تەمىر (مەنگۋ تەمىر) — التىن وردادا 1266-1280 جىلدارى بيلىك جۇرگىزگەن حان. موڭكە تەمىر — توقايدىڭ ۇلى، باتۋ حاننىڭ نەمەرەسى. موڭكە تەمىر دارىندى بيلەۋشى بولىپ، التىن وردانىڭ ودان ءارى گۇلدەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. ول التىن وردانىڭ تولىقتاي دەربەس مەملەكەت بولۋىنا قول جەتكىزدى. وعان دەيىن التىن وردا قاراقورىمداعى ۇلى قاعانعا باعىنىشتى بولسا، موڭكە تۇسىنان باستاپ بارلىق ىستەرىن وزدەرى شەشەتىن بولدى. ەشكىمگە تاۋەلسىز بيلەۋشى ەكەنىن كورسەتۋ ءۇشىن موڭكە تەمىر ءوز اتىنان تەڭگەلەر شىعارا باستادى. موڭكە تەمىر التىن وردانى اسا كۇشتى مەملەكەتكە اينالدىردى. ەل استاناسى ساراي قالاسى تەز ۇلكەيىپ، مەملەكەتتىڭ ساياسي، ساۋدا، مادەني ورتالىعىنا اينالدى. كاۆكاز، قىرىم، ەدىل، سىرداريا بويىنداعى قالالار جەدەل وركەندەي باستادى. سيريا، ەگيپەت، باتىس ەۋروپا ەلدەرىمەن تىعىز بايلانىس ورناتتى. موڭكە تەمىر تاماعىنا بەلگىسىز ءبىر جارا شىعىپ قايتىس بولعان.