مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «رايىمبەك، رايىمبەك» پوەماسى
پاۆلودار قالاسىنىڭ
№29 ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
اپسالياموۆا اسەمگۇل ارىستان قىزى
قازاق ادەبيەتى 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «رايىمبەك، رايىمبەك» پوەماسى
ساباقتىڭ ماقساتى: شىعارمانىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشقىزۋ، ءتىل كوركەمدىگىن تابۋ. شىعارماعا كومپوزيسيالىق، جان - جاقتى تالداۋ جاساۋ ارقىلى، ادەبي تىلدە سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: كۋبيزم ستراتەگياسى، توپتىق، جۇپتىق جۇمىس، ديالوگتىك وقىتۋ، ستو
ساباقتان كۇتىلەتىن ناتيجە: وقىعان شىعارمانىڭ مازمۇنىن تولىق مەڭگەرۋى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ساباق كەزەڭدەرى
ءمۇعالىمنىڭ ءىس – ارەكەتى
ءى. ۇيىمداستىرۋ امانداسۋ. «قارا جورعا ءبيى»
پسيحولوگيالىق احۋال تۋعىزۋ. وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرۋ.
توپقا ءبولىنۋ
(سانعا بايلانىستى ءبولىنۋ). رولدىك ويىن ەنگىزۋ. (باسشى، حاتشى، تايمسپيكەر، رەپورتەر)
ءىى. ءۇي تاپسىرمانى تەكسەرۋ م. ماقاتايەۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا بايلانىستى جوعارى دەڭگەيلى سۇراقتار
جوعارى دەڭگەيلى سۇراقتار
1. ءمۇقاعاليدىڭ شەبەر سۋرەتكەرلىگىن تانىتاتىن پەيزاجدىق ولەڭدەرىنەن مىسال كەلتىرىڭىزدەر.
2. اقىن ەلگە، جەرگە دەگەن شەكسىز ماحابباتىن ءوز جىرلارىندا قالاي سۋرەتتەپ كورسەتەدى؟
3. اقىن شىعارمالارىنان كورىنەتىن حالىق دانالىعى - ۇلتتىق ونەگەسى تۋرالى ايتىپ بەرىڭدەر.
جاڭا ساباق
ديالوگتىك ءادىستى پايدالانۋ. تالانتتى جانە دارىندى بالالاردى ەسكەرۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
وي قوزعاۋ
«مەن ءبىر نارسەگە – پوەزيانىڭ تىرشىلىكپەن بىرگە، ياعني اداممەن، تابيعاتپەن بىرگە ولەتىنىنە - كامىل سەنەمىن. ادامزات جانى قاتىگەز تارتسا تارتا بەرسىن. قايتسە دە ءبىر پاراساتتى ادام قالادى. ول – اقىن. اقىرعى ءسوز سونىكى»،- دەپ ءوزى كۇندەلىگىندە جازعانداي مۇقاعالي پوەزياسى ومىرمەن بىرگە جاساسىپ كەلەدى. اقىن جىرلارىن وقي وتىرىپ اركىم ودان ءوزىنىڭ بۇگىنى مەن وتكەنىن، كەلەشەگى مەن ارمانىن كورەدى. كورەدى دە سودان ساباق الادى.
جەتكىز جۇرتقا بۇگىنى، وتكەندەرىن،
قىسىن، كۇزىن، جازى مەن كوكتەمدەرىن.
جادىندا تۇتسىن ۇرپاق جاسىرماي ايت،
اقتابان شۇبىرىندى وتكەلدەرىن،
ارۋدى ارام جاندار وپكەندەرىن،
بوز ىنگەن بوتاسى ولگەن بوي جازا الماي،
«ەلىم - اي»
ارۋانا شوككەن جەرىن.
ولشەسىن بۇگىنى مەن وتكەندەرىن! – اقىن ءوزىنىڭ شىعارمالارى ارقىلى تۋعان جەرىنىڭ قادىر - قاسيەتىن، تاريحىن كەلەشەك ۇرپاققا ۇعىندىرىپ كەتۋگە تىرىسادى. سوعان مىسال رەتىندە «رايىمبەك» پوەماسىن الۋعا بولادى.
ءمۇقاعاليدىڭ حاتىن وقۋ، ول ارقىلى تاقىرىپقا شىعۋ. ستو، اكت تەحنولوگيالارىن قولدانۋ.
ءىۋ. ماعىنانى تانۋ
بۇگىنگى ساباقتا م. ماقاتايەۆتىڭ «رايىمبەك، رايىمبەك!» پوەماسىنا تالداۋ جاساي وتىرىپ وقيمىز. اقىننىڭ تەرەڭ ويمەن جازىلعان بۇل شىعارماسى جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە ەلىنە قورعان بولعان رايىمبەك باتىرعا ارنالادى.
تاقتاعا جوسپار ىلىنەدى.
1.«قاراتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى».
2. «- ءوزىڭ بالا بولساڭ دا، ءسوزىڭ دانا، وتتى ەكەن،
اق كۇن تۋسىن الدىڭنان، باسقا ايتارىم جوق بوتەن».
3. «داۋاسى جوق جان ەكەن، وتى جانعان،
ىلەسىڭدەر وسىعان وتى بارلار!»
وقۋشىلار بىرلەسە توپ ىشىندە وتىرىپ شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق جوسپارىن قۇرادى. وسى جوپار بويىنشا شىعارمانىڭ مازمۇنى ايتىلادى.
كومپوزيسيالىق جوسپار:
وقيعانىڭ باستالۋى: جاۋ شاپقان قازاق اۋىلى.
وقيعانىڭ بايلانىسى: جىراۋدىڭ بالاعا كەزدەسۋى.
وقيعانىڭ ءوربۋى: جىراۋ مەن بالانىڭ اۋليەگە بارىپ ءتاۋ ەتۋى.
وقيعانىڭ شيەلەنىسۋى: بالانىڭ ءوز اتىن ۇرانداۋى، حالىقتىڭ نارازىلىعى.
وقيعانىڭ شارىقتاۋ شەگى: قاتال سىن.
وقيعانىڭ شەشىمى: رايىمبەكتىڭ قولباسشىلىققا قول جەتكىزۋى.
جوسپار بويىنشا تاقىرىپتى سومداۋ. توپ ىشىندە كومپوزيسيالىق قۇرىلىسىن جاساتۋ. وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن باعالاۋ. ستو ستراتەگياسىن ەنگىزۋ. ديالوگ ءادىسى
سەرگىتۋ ءساتى
«شىرماۋىق شەشۋ» ويىنى. توپ اۋىستىرۋ.
كۋبيزم ستراتەگياسى بويىنشا تالداۋ
ءى توپ. تالداۋ
ءىى توپ. دالەلدەۋ.
ءىىى توپ. سيپاتتاۋ.
ءىۋ توپ. سالىستىرۋ.
ۋ توپ. زەردەلەۋ
وقىتۋداعى جاڭا تاسىلدەردى پايدالانۋ.
ۋ. شىعارماشىلىق جۇمىس
«اقتابان شۇبىرىندى» كورىنىسىن كوزبەن كورۋ. سۋرەتىن سالعىزۋ.
ءۋى. رەفلەكسيا
قورىتىندىلاۋ
ءۋىى باعالاۋ.
الدىن - الا بەرىلگەن باعالاۋ پاراعى ارقىلى ءار كەزەڭىنەن كەيىن باعالاتۋ.
ءۋىىى. ءۇي تاپسىرماسى
«بولار بالا ون بەسىندە باسپىن دەر» رايىمبەكتىڭ ارەكەتىنە تالداۋ جاساي وتىرىپ ەسسە جازۋ
№29 ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
اپسالياموۆا اسەمگۇل ارىستان قىزى
قازاق ادەبيەتى 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «رايىمبەك، رايىمبەك» پوەماسى
ساباقتىڭ ماقساتى: شىعارمانىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشقىزۋ، ءتىل كوركەمدىگىن تابۋ. شىعارماعا كومپوزيسيالىق، جان - جاقتى تالداۋ جاساۋ ارقىلى، ادەبي تىلدە سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: كۋبيزم ستراتەگياسى، توپتىق، جۇپتىق جۇمىس، ديالوگتىك وقىتۋ، ستو
ساباقتان كۇتىلەتىن ناتيجە: وقىعان شىعارمانىڭ مازمۇنىن تولىق مەڭگەرۋى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ساباق كەزەڭدەرى
ءمۇعالىمنىڭ ءىس – ارەكەتى
ءى. ۇيىمداستىرۋ امانداسۋ. «قارا جورعا ءبيى»
پسيحولوگيالىق احۋال تۋعىزۋ. وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرۋ.
توپقا ءبولىنۋ
(سانعا بايلانىستى ءبولىنۋ). رولدىك ويىن ەنگىزۋ. (باسشى، حاتشى، تايمسپيكەر، رەپورتەر)
ءىى. ءۇي تاپسىرمانى تەكسەرۋ م. ماقاتايەۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا بايلانىستى جوعارى دەڭگەيلى سۇراقتار
جوعارى دەڭگەيلى سۇراقتار
1. ءمۇقاعاليدىڭ شەبەر سۋرەتكەرلىگىن تانىتاتىن پەيزاجدىق ولەڭدەرىنەن مىسال كەلتىرىڭىزدەر.
2. اقىن ەلگە، جەرگە دەگەن شەكسىز ماحابباتىن ءوز جىرلارىندا قالاي سۋرەتتەپ كورسەتەدى؟
3. اقىن شىعارمالارىنان كورىنەتىن حالىق دانالىعى - ۇلتتىق ونەگەسى تۋرالى ايتىپ بەرىڭدەر.
جاڭا ساباق
ديالوگتىك ءادىستى پايدالانۋ. تالانتتى جانە دارىندى بالالاردى ەسكەرۋ.
ءىىى. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
وي قوزعاۋ
«مەن ءبىر نارسەگە – پوەزيانىڭ تىرشىلىكپەن بىرگە، ياعني اداممەن، تابيعاتپەن بىرگە ولەتىنىنە - كامىل سەنەمىن. ادامزات جانى قاتىگەز تارتسا تارتا بەرسىن. قايتسە دە ءبىر پاراساتتى ادام قالادى. ول – اقىن. اقىرعى ءسوز سونىكى»،- دەپ ءوزى كۇندەلىگىندە جازعانداي مۇقاعالي پوەزياسى ومىرمەن بىرگە جاساسىپ كەلەدى. اقىن جىرلارىن وقي وتىرىپ اركىم ودان ءوزىنىڭ بۇگىنى مەن وتكەنىن، كەلەشەگى مەن ارمانىن كورەدى. كورەدى دە سودان ساباق الادى.
جەتكىز جۇرتقا بۇگىنى، وتكەندەرىن،
قىسىن، كۇزىن، جازى مەن كوكتەمدەرىن.
جادىندا تۇتسىن ۇرپاق جاسىرماي ايت،
اقتابان شۇبىرىندى وتكەلدەرىن،
ارۋدى ارام جاندار وپكەندەرىن،
بوز ىنگەن بوتاسى ولگەن بوي جازا الماي،
«ەلىم - اي»
ارۋانا شوككەن جەرىن.
ولشەسىن بۇگىنى مەن وتكەندەرىن! – اقىن ءوزىنىڭ شىعارمالارى ارقىلى تۋعان جەرىنىڭ قادىر - قاسيەتىن، تاريحىن كەلەشەك ۇرپاققا ۇعىندىرىپ كەتۋگە تىرىسادى. سوعان مىسال رەتىندە «رايىمبەك» پوەماسىن الۋعا بولادى.
ءمۇقاعاليدىڭ حاتىن وقۋ، ول ارقىلى تاقىرىپقا شىعۋ. ستو، اكت تەحنولوگيالارىن قولدانۋ.
ءىۋ. ماعىنانى تانۋ
بۇگىنگى ساباقتا م. ماقاتايەۆتىڭ «رايىمبەك، رايىمبەك!» پوەماسىنا تالداۋ جاساي وتىرىپ وقيمىز. اقىننىڭ تەرەڭ ويمەن جازىلعان بۇل شىعارماسى جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە ەلىنە قورعان بولعان رايىمبەك باتىرعا ارنالادى.
تاقتاعا جوسپار ىلىنەدى.
1.«قاراتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى».
2. «- ءوزىڭ بالا بولساڭ دا، ءسوزىڭ دانا، وتتى ەكەن،
اق كۇن تۋسىن الدىڭنان، باسقا ايتارىم جوق بوتەن».
3. «داۋاسى جوق جان ەكەن، وتى جانعان،
ىلەسىڭدەر وسىعان وتى بارلار!»
وقۋشىلار بىرلەسە توپ ىشىندە وتىرىپ شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق جوسپارىن قۇرادى. وسى جوپار بويىنشا شىعارمانىڭ مازمۇنى ايتىلادى.
كومپوزيسيالىق جوسپار:
وقيعانىڭ باستالۋى: جاۋ شاپقان قازاق اۋىلى.
وقيعانىڭ بايلانىسى: جىراۋدىڭ بالاعا كەزدەسۋى.
وقيعانىڭ ءوربۋى: جىراۋ مەن بالانىڭ اۋليەگە بارىپ ءتاۋ ەتۋى.
وقيعانىڭ شيەلەنىسۋى: بالانىڭ ءوز اتىن ۇرانداۋى، حالىقتىڭ نارازىلىعى.
وقيعانىڭ شارىقتاۋ شەگى: قاتال سىن.
وقيعانىڭ شەشىمى: رايىمبەكتىڭ قولباسشىلىققا قول جەتكىزۋى.
جوسپار بويىنشا تاقىرىپتى سومداۋ. توپ ىشىندە كومپوزيسيالىق قۇرىلىسىن جاساتۋ. وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن باعالاۋ. ستو ستراتەگياسىن ەنگىزۋ. ديالوگ ءادىسى
سەرگىتۋ ءساتى
«شىرماۋىق شەشۋ» ويىنى. توپ اۋىستىرۋ.
كۋبيزم ستراتەگياسى بويىنشا تالداۋ
ءى توپ. تالداۋ
ءىى توپ. دالەلدەۋ.
ءىىى توپ. سيپاتتاۋ.
ءىۋ توپ. سالىستىرۋ.
ۋ توپ. زەردەلەۋ
وقىتۋداعى جاڭا تاسىلدەردى پايدالانۋ.
ۋ. شىعارماشىلىق جۇمىس
«اقتابان شۇبىرىندى» كورىنىسىن كوزبەن كورۋ. سۋرەتىن سالعىزۋ.
ءۋى. رەفلەكسيا
قورىتىندىلاۋ
ءۋىى باعالاۋ.
الدىن - الا بەرىلگەن باعالاۋ پاراعى ارقىلى ءار كەزەڭىنەن كەيىن باعالاتۋ.
ءۋىىى. ءۇي تاپسىرماسى
«بولار بالا ون بەسىندە باسپىن دەر» رايىمبەكتىڭ ارەكەتىنە تالداۋ جاساي وتىرىپ ەسسە جازۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
