ءمۇيىز وڭدەۋ
ءمۇيىز وڭدەۋ
ماقساتى:
وقۋشى تاربيەلەۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى:
العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:
ۇلتتىق ونەرگە تاربيەلەۋ
دامىتۋشىلىق ماقساتى.
دۇنيەتانىمىن دامىتۋ.
ساباق كورنەكىلىگى:
كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەلەكتروندى وقۋلىق، ديداكتيكالىق ماتەريال، قوسىمشا ماتەريالدار، ترەك - سىزبالار، گازەت - جۋرنالدار.
ساباق جابدىعى:
تاقتا، بور، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەلەديدار، ديافيلم، بەينەتاسپا، ءۇنتاسپا.
ساباق ءتۇرى:
ارالاس ساباق، جارىس ساباق، سايىس ساباق، سەمينار، كونفەرەنسيا، دەبات.
ساباق ءتيپى:
جاڭا ساباق، ءبىلىمدى تەكسەرۋ، قايتالاۋ، پىسىقتاۋ، بەكىتۋ، ءبىلىمدى باعالاۋ.
ءپان ارالىق بايلانىسى:
پانمەن، ومىرمەن، تاريحي دەرەكتەرمەن، قورشاعان ورتامەن بايلانىستىرۋ.
ساباق ءادىسى:
ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي تۋعىزۋ، حابارلاۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) ساباققا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ.
ءا) وقۋ - قۇرالدارىن تۇگەلدەۋ، رەتتەۋ.
ب) ولاردىڭ كوڭىل - كۇيىنە، دەنساۋلىعىنا باسا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ادىستەرى.
ءۇي تاپسىرماسىن بەلگىلى ءبىر ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى تەكسەرۋ.
شيراتۋ كەزەڭى (تەست الۋ) ت. ب.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
مال مەن اڭنىڭ ءجۇن تەرىلەرىمەن قاتار ولاردىڭ مۇيىزدەرى مەن تۇياقتارى دا ىسكە جاراپ وتىرعان. حالقىمىزدىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان قولونەر مادەنيەتىنىڭ ۇلگىلەرى ىشىندە مۇيىزدەن جاسالعان اسەم زاتتار اسقان شەبەرلىكتىڭ بەلگىسىندەي وقشاۋ تۇرادى. ءاربىر ءمۇيىز ورنەك اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىك ەڭبەكتەرى مەن ەجەلگى ەل سالتىنىڭ شەجىرەسى.
ءمۇيىز سۇيەككە قاراعاندا جونۋعا، يۋگە، قالىپقا سالۋعا، كەسۋگە، تەسۋگە، شەگەلەۋگە قولايلى. سوندىقتان مۇيىزدەن ءتۇرلى وجاۋ، قۇتى، تۇيمە، تاراق، تۇيرەۋىش، قوبديشالار، سەمسەر، پىشاق، ءبىز ساپتارى، ءمۇيىز شاقشا، قالامساپ، جازۋ قۇرالدارى، تيەك ۇزبە، شىعىرشىق پەن بۇراندا سياقتى كوپتەگەن زاتتار ورنەكتەلىپ جاسالادى. ءمۇيىزدى ويۋلاپ باسقا زاتتارعا قيۋلاستىرۋ دا، باسقا زاتتاردى ويۋلاپ مۇيىزگە جاپسىرۋ دا وڭاي. ءمۇيىز ۇقساتۋشىلاردىڭ قۇرالدارى دا سۇيەك پەن اعاش شەبەرلەرىنىڭ قۇرالدارىنداي. ءبىراق بۇلاردا ءار ءتۇرلى مانەردەگى قالىپتار باسىم كەلەدى.
ءمۇيىزدى ۇقساتۋدىڭ نەگىزگى ءادىسى قىزدىرۋ، نە قايناتىپ بالقىتۋ. ءسويتىپ ونى بەلگىلى ءبىر نۇسقاعا كەلتىرەدى. بالقىپ تۇرعان ءمۇيىز شەبەردىڭ ءوزى قاجەت ەتكەنىنشە يۋىنە، قالىپقا سالۋىنا، جونۋىنا، كەسىپ ورنەكتەۋىنە دە وڭاي. ماسەلەن، تاراق جاساۋ ءۇشىن ءىرى قارانىڭ ءمۇيىزىن ۇساق ءتىستى پىشقىمەن ىدىراتپاي وتىرىپ بولشەكتەپ تىلەدى. ودان كەيىن تاراقتىڭ مولشەرىندەي ەتىپ، قىسقىعا سالىپ جالپاقتاپ تۇزەتەدى. شاپقىمەن، پىشاقپەن جۇقارتىپ جونىپ العان ءمۇيىزدى ەكى تاقتايدىڭ اراسىنا سالىپ قىسقىعا بەكىتەدى، سودان كەيىن ونى سول تاقتايمەن قوسا پىشقىلاپ تىستەرىن شىعارادى. تاراقتىڭ ءىرى ءتىسى مەن ۇساق ءتىسىن تىلەتىن پىشقى ەكى ءتۇرلى بولادى، ونىڭ ءبىرى قالىڭ دا ەكىنشىسى جۇقا بولادى. تاراقتىڭ ۇساق تىستەرىن سىندىرىپ الماس ءۇشىن ونى تاقتايعا قىسىپ سول تاقتايمەن تۇتاس كەسۋ كەرەك. دايار بولعان تاراقتى ەگەپ، ىسپالاپ، بوياپ ادەمىلەيدى.
ءمۇيىزدى سۇيەكپەن، اعاشپەن ارالاستىرا قيۋلاستىرىپ ويۋلايدى. ءمۇيىز التىنداعان، نەمەسە كۇمىستەگەن مىق شەگەلەرمەن، التىن - كۇمىس قۇرساۋلارمەن بىلەزىكتەۋگە دە يكەمدى. ءمۇيىزدى ۇقساتۋ جۇمىسىنا سيىردىڭ، سەركەنىڭ، قوشقاردىڭ، تاۋ تەكەنىڭ، قۇلجانىڭ مۇيىزدەرى، جىلقىنىڭ تۇياعى، تۇيەنىڭ تابان مۇيىزدەرى پايدالانىلادى. اسىرەسە سەمىز، جاس مالداردىڭ مۇيىزدەرى جاقسى. ورتاسىن قۋىستاپ نەمەسە ەكى قابات ەتىپ بەتتەستىرىپ، وتە جۇقارتا جونىلعان ءمۇيىزدى شيراتىپ گۇل، جاپىراق، قاۋىرسىن، قانات بەينەسىنە كەلتىرىپ ورنەكتەيدى.
سونداي - اق تۇيەنىڭ ءمۇيىز تابانىنان جاسالعان وق - ءدارى سالعىش قۇتى شاقشا دا وتە ادەمى شىعادى. ونىڭ ابدەن كەپكەندەگى ءتۇرى كوك الا ءمارمار سياقتى جىلتىراپ تۇرادى. ونى يىقتى تورسىق نەمەسە قوشقار ءمۇيىز، ايبالتا ىسپەتتەس ەتىپ قالىپقا قاتىرادى. قايناتىپ، جونىپ تازالاپ العان ءمۇيىز تابان كوك ءمولدىر جۇمساق پلاستينكاعا ۇقساپ تۇرادى. وسىدان كەيىن ونى قايشىمەن ويۋلاپ قيادى دا، شەت - شەتىن ادەمى مىقتارمەن ءجيى شەگەلەپ نەمەسە جۋان تارامىسپەن بەتتەستىرىپ تىگەدى. تىگىپ بولعان سوڭ، ونىڭ ىشىنە تۇيگىشتەپ قۇم كەپتەپ، كۇنگە قويىپ قاتىرادى. ابدەن كەۋىپ قاتىپ بولعان سوڭ قۇتىنىڭ اۋزىن جەزدەپ نە كۇمىستەپ شەگەلەيدى. ونىڭ تىعىنىن دا اسەمدەپ مۇيىزدەن ىستەيدى. وسىنداي ءساندى قۇتىلار كىسەلى بەلدىكتىڭ سالپىنشاقتارىندا جۇرگەن.
تۇياق پەن ءمۇيىزدى بالقىتىپ، كەيىن تۇزەتىپ الىپ قالىپقا سالادى دا پىشاقپەن تىلمەلەي وتىرىپ تاراق، تۇيمە جانە باسقا ۇساق - تۇيەك زاتتار جاسالادى. كەيدە تۇيمەنى بالقىعان مۇيىزدەن قالىپ شاپقىمەن ويىپ الىپ، ىشىندە ورنەگى بار قىسقىلارمەن قاتتى قىسىپ بەدەرلەيدى دە، ۇسكىمەن تەسىپ كوز شىعارادى. وسى سياقتى ادىسپەن مۇيىزدەن جاسالاتىن، مۇيىزدەن اشەكەيلەنەتىن زاتتار وتە كەپ. ولار مىنالار: شاي ساۋىت، ءشومىش، شاقشا، تاباق، تاراق، پىشاق ساپ، بالتا ساپ جانە ت. ب، ويۋ - ورنەك، كەبەجە، ەسىك ت. ب.
ءىۇ. بەكىتۋ.
وقۋشىنى ساباق بارىسى كەزىندە دامىتۋ، سويلەتۋ، قالىپتاستىرۋ، داعدىلاندىرۋ، ويلاندىرۋ، قورىتىندى جاساۋعا ۇيرەتۋ.
ءۇ. باعالاۋ.
وقۋشىلاردى بىلىمىنە قاراي باعالاۋ.
ماقساتى:
وقۋشى تاربيەلەۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى:
العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:
ۇلتتىق ونەرگە تاربيەلەۋ
دامىتۋشىلىق ماقساتى.
دۇنيەتانىمىن دامىتۋ.
ساباق كورنەكىلىگى:
كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەلەكتروندى وقۋلىق، ديداكتيكالىق ماتەريال، قوسىمشا ماتەريالدار، ترەك - سىزبالار، گازەت - جۋرنالدار.
ساباق جابدىعى:
تاقتا، بور، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەلەديدار، ديافيلم، بەينەتاسپا، ءۇنتاسپا.
ساباق ءتۇرى:
ارالاس ساباق، جارىس ساباق، سايىس ساباق، سەمينار، كونفەرەنسيا، دەبات.
ساباق ءتيپى:
جاڭا ساباق، ءبىلىمدى تەكسەرۋ، قايتالاۋ، پىسىقتاۋ، بەكىتۋ، ءبىلىمدى باعالاۋ.
ءپان ارالىق بايلانىسى:
پانمەن، ومىرمەن، تاريحي دەرەكتەرمەن، قورشاعان ورتامەن بايلانىستىرۋ.
ساباق ءادىسى:
ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي تۋعىزۋ، حابارلاۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) ساباققا قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ.
ءا) وقۋ - قۇرالدارىن تۇگەلدەۋ، رەتتەۋ.
ب) ولاردىڭ كوڭىل - كۇيىنە، دەنساۋلىعىنا باسا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ادىستەرى.
ءۇي تاپسىرماسىن بەلگىلى ءبىر ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى تەكسەرۋ.
شيراتۋ كەزەڭى (تەست الۋ) ت. ب.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
مال مەن اڭنىڭ ءجۇن تەرىلەرىمەن قاتار ولاردىڭ مۇيىزدەرى مەن تۇياقتارى دا ىسكە جاراپ وتىرعان. حالقىمىزدىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان قولونەر مادەنيەتىنىڭ ۇلگىلەرى ىشىندە مۇيىزدەن جاسالعان اسەم زاتتار اسقان شەبەرلىكتىڭ بەلگىسىندەي وقشاۋ تۇرادى. ءاربىر ءمۇيىز ورنەك اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىك ەڭبەكتەرى مەن ەجەلگى ەل سالتىنىڭ شەجىرەسى.
ءمۇيىز سۇيەككە قاراعاندا جونۋعا، يۋگە، قالىپقا سالۋعا، كەسۋگە، تەسۋگە، شەگەلەۋگە قولايلى. سوندىقتان مۇيىزدەن ءتۇرلى وجاۋ، قۇتى، تۇيمە، تاراق، تۇيرەۋىش، قوبديشالار، سەمسەر، پىشاق، ءبىز ساپتارى، ءمۇيىز شاقشا، قالامساپ، جازۋ قۇرالدارى، تيەك ۇزبە، شىعىرشىق پەن بۇراندا سياقتى كوپتەگەن زاتتار ورنەكتەلىپ جاسالادى. ءمۇيىزدى ويۋلاپ باسقا زاتتارعا قيۋلاستىرۋ دا، باسقا زاتتاردى ويۋلاپ مۇيىزگە جاپسىرۋ دا وڭاي. ءمۇيىز ۇقساتۋشىلاردىڭ قۇرالدارى دا سۇيەك پەن اعاش شەبەرلەرىنىڭ قۇرالدارىنداي. ءبىراق بۇلاردا ءار ءتۇرلى مانەردەگى قالىپتار باسىم كەلەدى.
ءمۇيىزدى ۇقساتۋدىڭ نەگىزگى ءادىسى قىزدىرۋ، نە قايناتىپ بالقىتۋ. ءسويتىپ ونى بەلگىلى ءبىر نۇسقاعا كەلتىرەدى. بالقىپ تۇرعان ءمۇيىز شەبەردىڭ ءوزى قاجەت ەتكەنىنشە يۋىنە، قالىپقا سالۋىنا، جونۋىنا، كەسىپ ورنەكتەۋىنە دە وڭاي. ماسەلەن، تاراق جاساۋ ءۇشىن ءىرى قارانىڭ ءمۇيىزىن ۇساق ءتىستى پىشقىمەن ىدىراتپاي وتىرىپ بولشەكتەپ تىلەدى. ودان كەيىن تاراقتىڭ مولشەرىندەي ەتىپ، قىسقىعا سالىپ جالپاقتاپ تۇزەتەدى. شاپقىمەن، پىشاقپەن جۇقارتىپ جونىپ العان ءمۇيىزدى ەكى تاقتايدىڭ اراسىنا سالىپ قىسقىعا بەكىتەدى، سودان كەيىن ونى سول تاقتايمەن قوسا پىشقىلاپ تىستەرىن شىعارادى. تاراقتىڭ ءىرى ءتىسى مەن ۇساق ءتىسىن تىلەتىن پىشقى ەكى ءتۇرلى بولادى، ونىڭ ءبىرى قالىڭ دا ەكىنشىسى جۇقا بولادى. تاراقتىڭ ۇساق تىستەرىن سىندىرىپ الماس ءۇشىن ونى تاقتايعا قىسىپ سول تاقتايمەن تۇتاس كەسۋ كەرەك. دايار بولعان تاراقتى ەگەپ، ىسپالاپ، بوياپ ادەمىلەيدى.
ءمۇيىزدى سۇيەكپەن، اعاشپەن ارالاستىرا قيۋلاستىرىپ ويۋلايدى. ءمۇيىز التىنداعان، نەمەسە كۇمىستەگەن مىق شەگەلەرمەن، التىن - كۇمىس قۇرساۋلارمەن بىلەزىكتەۋگە دە يكەمدى. ءمۇيىزدى ۇقساتۋ جۇمىسىنا سيىردىڭ، سەركەنىڭ، قوشقاردىڭ، تاۋ تەكەنىڭ، قۇلجانىڭ مۇيىزدەرى، جىلقىنىڭ تۇياعى، تۇيەنىڭ تابان مۇيىزدەرى پايدالانىلادى. اسىرەسە سەمىز، جاس مالداردىڭ مۇيىزدەرى جاقسى. ورتاسىن قۋىستاپ نەمەسە ەكى قابات ەتىپ بەتتەستىرىپ، وتە جۇقارتا جونىلعان ءمۇيىزدى شيراتىپ گۇل، جاپىراق، قاۋىرسىن، قانات بەينەسىنە كەلتىرىپ ورنەكتەيدى.
سونداي - اق تۇيەنىڭ ءمۇيىز تابانىنان جاسالعان وق - ءدارى سالعىش قۇتى شاقشا دا وتە ادەمى شىعادى. ونىڭ ابدەن كەپكەندەگى ءتۇرى كوك الا ءمارمار سياقتى جىلتىراپ تۇرادى. ونى يىقتى تورسىق نەمەسە قوشقار ءمۇيىز، ايبالتا ىسپەتتەس ەتىپ قالىپقا قاتىرادى. قايناتىپ، جونىپ تازالاپ العان ءمۇيىز تابان كوك ءمولدىر جۇمساق پلاستينكاعا ۇقساپ تۇرادى. وسىدان كەيىن ونى قايشىمەن ويۋلاپ قيادى دا، شەت - شەتىن ادەمى مىقتارمەن ءجيى شەگەلەپ نەمەسە جۋان تارامىسپەن بەتتەستىرىپ تىگەدى. تىگىپ بولعان سوڭ، ونىڭ ىشىنە تۇيگىشتەپ قۇم كەپتەپ، كۇنگە قويىپ قاتىرادى. ابدەن كەۋىپ قاتىپ بولعان سوڭ قۇتىنىڭ اۋزىن جەزدەپ نە كۇمىستەپ شەگەلەيدى. ونىڭ تىعىنىن دا اسەمدەپ مۇيىزدەن ىستەيدى. وسىنداي ءساندى قۇتىلار كىسەلى بەلدىكتىڭ سالپىنشاقتارىندا جۇرگەن.
تۇياق پەن ءمۇيىزدى بالقىتىپ، كەيىن تۇزەتىپ الىپ قالىپقا سالادى دا پىشاقپەن تىلمەلەي وتىرىپ تاراق، تۇيمە جانە باسقا ۇساق - تۇيەك زاتتار جاسالادى. كەيدە تۇيمەنى بالقىعان مۇيىزدەن قالىپ شاپقىمەن ويىپ الىپ، ىشىندە ورنەگى بار قىسقىلارمەن قاتتى قىسىپ بەدەرلەيدى دە، ۇسكىمەن تەسىپ كوز شىعارادى. وسى سياقتى ادىسپەن مۇيىزدەن جاسالاتىن، مۇيىزدەن اشەكەيلەنەتىن زاتتار وتە كەپ. ولار مىنالار: شاي ساۋىت، ءشومىش، شاقشا، تاباق، تاراق، پىشاق ساپ، بالتا ساپ جانە ت. ب، ويۋ - ورنەك، كەبەجە، ەسىك ت. ب.
ءىۇ. بەكىتۋ.
وقۋشىنى ساباق بارىسى كەزىندە دامىتۋ، سويلەتۋ، قالىپتاستىرۋ، داعدىلاندىرۋ، ويلاندىرۋ، قورىتىندى جاساۋعا ۇيرەتۋ.
ءۇ. باعالاۋ.
وقۋشىلاردى بىلىمىنە قاراي باعالاۋ.
You Might Also Like
