تاپقىر دوستار (سايىس)
تاقىرىبى: «تاپقىر دوستار»
ماقساتى: «تاپقىر دوستار» سايىسى ارقىلى ورتا بۋىن سىنىپتارى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ بىلىمدىلىك، شەشەندىك، ينتەللەكتۋالدىق قابىلەتتەرىن دامىتا ءتۇسۋ. ۇجىمدىق جۇمىس جاساۋعا، توپتاسىپ اقىلداسا بىلۋگە، شاپشاڭ شەشىم قابىلداۋعا ماشىقتاندىرۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءوتۋ بارىسى:
ارماندارىم كوپ مەنىڭ،
اتقارامىن دەپ كەلدىم.
وقىپ ءبىلىم، عىلىمدى،
ونەر تابام دەپ كەلدىم.
ۇيرەنگەن سوڭ ءبىلىمدى،
سايىسامىز دەپ كەلدىك، - دەي وتىرىپ، بۇگىنگى 6 - شى سىنىپتاردىڭ اراسىندا وتەتىن «تاپقىر دوستار» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ
2. توپ باسشىلارىن سايلاۋ
3. قازىلار القاسىن سايلاۋ
4. جەرەبە تاستاپ، قاي توپ ويىندى ءبىرىنشى بولىپ باستايتىنىن
انىقتاۋ.
II. ەكى توپتىڭ وزدەرىن تانىستىرۋى.
«العىرلار» توبى
«دوستار» توبى
ءى كەزەڭ. «كىم كوپ بىلەدى؟» (ءار توپقا ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قويۋ، سلايد كورسەتىلەدى).
قاراعاندى قالاسى قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى. 10 اقپان 1934 جىلى قاراعاندى قالا مارتەبەسىنە يە بولدى. قالانىڭ اۋماعى 497، 8 كۆ. م، حالقىنىڭ سانى 471، 8 مىڭ ادام.
ىرگەسى قاراعاندى كومىر الىبىنىڭ ورتالىعىنداعى شاحتەرلەر كەنتتەرىنىڭ نەگىزىندە قالاندى. قاراعاندىنىڭ 170 جىلدىق تاريحى بار. قاراعان كوپ وسەتىندىكتەن قالا «قاراعاندى» دەپ اتالعان. بۇل جەردەن 1833 جىلى بايجانوۆ اپپاق تاس كومىر تاپقان.
قاراعاندى - عىلىم، ءبىلىم، مادەنيەت ورتالىعى. قالادا قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى، قاراعاندى مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى، مەديسينا اكادەمياسى، زاڭ ينستيتۋتى جانە ءار سالادان ماماندار دايارلايتىن مەملەكەتتىك ەمەس 10 جوعارى وقۋ ورىنى جۇمىس ىستەيدى.
قالانىڭ اۋماعىندا 50 تاريحي جانە مادەني ورىندار، ەسكەرتكىشتەر بار. كەنشىلەر مادەنيەت سارايى، نۇركەن ءابدىروۆ سپورت كەشەنى، كونستانتين ستانيسلاۆسكيي دراما تەاترى، ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى وبلىستىق دراما تەاترى، مۋزىكالىق دراما تەاترى، سيرك، ”شاحتەر” ستاديونى، اباي قۇنانبايەۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، ساكەن سەيفۋللينگە ارنالعان ەسكەرتكىش، بۇقار جىراۋعا ارنالعان ەسكەرتكىش، عابيدەن مۇستافينگە ارنالعان ەسكەرتكىش، نۇركەن ابدىروۆكە ارنالعان ەسكەرتكىش، اپپاق بايجانوۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، ورتالىق ساياباقتا “كەنشىلەر» ەسكەرتكىشى، قاسىم امانجولوۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، قازىبەك بيگە ارنالعان ەسكەرتكىش، قانىش ساتپايەۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش.
«العىرلار» توبى
1. قاراعاندى قالاسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى.
2. قالانىڭ اۋماعى.
3. قاراعاندى ىرگەسى نەنىڭ نەگىزىندە قالاندى؟
4. قاراعاندى نەنىڭ ورتالىعى.
5. قالا نەلىكتەن «قاراعاندى» دەپ اتالعان؟
6. ەسكەرتكىشتەردى اتا.
«دوستار» توبى
1. قاراعاندى قالا مارتەبەسىنە قاشان يە بولدى؟
2. حالقىنىڭ سانى.
3. قاراعاندىنىڭ نەشە جىلدىق تاريحى بار؟
4. 1833 جىلى بۇل جەردەن كىم تاس كومىر تاپقان؟
5. قالادا قانداي وقۋ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى؟
6. قالانىڭ اۋماعىندا قانداي مادەني ورىندار بار؟
ءىىى – كەزەڭ.«كىم جىلدام؟». ارىپتەر تاراتىلادى. سول ارىپتەرگە
بايلانىستى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ قاجەت.
ءىV – كەزەڭ. ءسوز قۇراۋ. «قاراعاندى» سوزىنەن بىرنەشە ءسوز قۇراۋ.
V – كەزەڭ. «سەن بىلەسىڭ بە؟» سەگىز ۇياشىق قالاۋى بويىنشا تاڭدايدى. ءار ۇياشىقتىڭ ارتىندا سۇراقتار بار (سلايد كورسەتىلەدى).
Vءى – كەزەڭ. «كىم تاپقىر؟» (سۋرەت ارقىلى قيمىل جاساۋ).
Vءىى – كەزەڭ. «قولقا سالۋ» جەڭگەن توپ جەڭىلگەن توپقا قولقا سالادى. (ءان، بي، ولەڭ، ت. ب.)
قورىتىندى
ءبىلىمنىڭ ءمىنىپ الىپ تۇلپارىنا،
قينالماي شىقتى ءبىلىم شىڭدارىنا.
«تاپقىر دوستار» سايىسى اياقتالدى،
ءسوز كەزەگى ءادىلقازى القاسىنا.
«العىرلار» توبى ۇپاي.
«دوستار» توبى ۇپاي.
ماقساتى: «تاپقىر دوستار» سايىسى ارقىلى ورتا بۋىن سىنىپتارى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ بىلىمدىلىك، شەشەندىك، ينتەللەكتۋالدىق قابىلەتتەرىن دامىتا ءتۇسۋ. ۇجىمدىق جۇمىس جاساۋعا، توپتاسىپ اقىلداسا بىلۋگە، شاپشاڭ شەشىم قابىلداۋعا ماشىقتاندىرۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءوتۋ بارىسى:
ارماندارىم كوپ مەنىڭ،
اتقارامىن دەپ كەلدىم.
وقىپ ءبىلىم، عىلىمدى،
ونەر تابام دەپ كەلدىم.
ۇيرەنگەن سوڭ ءبىلىمدى،
سايىسامىز دەپ كەلدىك، - دەي وتىرىپ، بۇگىنگى 6 - شى سىنىپتاردىڭ اراسىندا وتەتىن «تاپقىر دوستار» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ
2. توپ باسشىلارىن سايلاۋ
3. قازىلار القاسىن سايلاۋ
4. جەرەبە تاستاپ، قاي توپ ويىندى ءبىرىنشى بولىپ باستايتىنىن
انىقتاۋ.
II. ەكى توپتىڭ وزدەرىن تانىستىرۋى.
«العىرلار» توبى
«دوستار» توبى
ءى كەزەڭ. «كىم كوپ بىلەدى؟» (ءار توپقا ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قويۋ، سلايد كورسەتىلەدى).
قاراعاندى قالاسى قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى. 10 اقپان 1934 جىلى قاراعاندى قالا مارتەبەسىنە يە بولدى. قالانىڭ اۋماعى 497، 8 كۆ. م، حالقىنىڭ سانى 471، 8 مىڭ ادام.
ىرگەسى قاراعاندى كومىر الىبىنىڭ ورتالىعىنداعى شاحتەرلەر كەنتتەرىنىڭ نەگىزىندە قالاندى. قاراعاندىنىڭ 170 جىلدىق تاريحى بار. قاراعان كوپ وسەتىندىكتەن قالا «قاراعاندى» دەپ اتالعان. بۇل جەردەن 1833 جىلى بايجانوۆ اپپاق تاس كومىر تاپقان.
قاراعاندى - عىلىم، ءبىلىم، مادەنيەت ورتالىعى. قالادا قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى، قاراعاندى مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى، مەديسينا اكادەمياسى، زاڭ ينستيتۋتى جانە ءار سالادان ماماندار دايارلايتىن مەملەكەتتىك ەمەس 10 جوعارى وقۋ ورىنى جۇمىس ىستەيدى.
قالانىڭ اۋماعىندا 50 تاريحي جانە مادەني ورىندار، ەسكەرتكىشتەر بار. كەنشىلەر مادەنيەت سارايى، نۇركەن ءابدىروۆ سپورت كەشەنى، كونستانتين ستانيسلاۆسكيي دراما تەاترى، ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى وبلىستىق دراما تەاترى، مۋزىكالىق دراما تەاترى، سيرك، ”شاحتەر” ستاديونى، اباي قۇنانبايەۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، ساكەن سەيفۋللينگە ارنالعان ەسكەرتكىش، بۇقار جىراۋعا ارنالعان ەسكەرتكىش، عابيدەن مۇستافينگە ارنالعان ەسكەرتكىش، نۇركەن ابدىروۆكە ارنالعان ەسكەرتكىش، اپپاق بايجانوۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، ورتالىق ساياباقتا “كەنشىلەر» ەسكەرتكىشى، قاسىم امانجولوۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش، قازىبەك بيگە ارنالعان ەسكەرتكىش، قانىش ساتپايەۆقا ارنالعان ەسكەرتكىش.
«العىرلار» توبى
1. قاراعاندى قالاسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى.
2. قالانىڭ اۋماعى.
3. قاراعاندى ىرگەسى نەنىڭ نەگىزىندە قالاندى؟
4. قاراعاندى نەنىڭ ورتالىعى.
5. قالا نەلىكتەن «قاراعاندى» دەپ اتالعان؟
6. ەسكەرتكىشتەردى اتا.
«دوستار» توبى
1. قاراعاندى قالا مارتەبەسىنە قاشان يە بولدى؟
2. حالقىنىڭ سانى.
3. قاراعاندىنىڭ نەشە جىلدىق تاريحى بار؟
4. 1833 جىلى بۇل جەردەن كىم تاس كومىر تاپقان؟
5. قالادا قانداي وقۋ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى؟
6. قالانىڭ اۋماعىندا قانداي مادەني ورىندار بار؟
ءىىى – كەزەڭ.«كىم جىلدام؟». ارىپتەر تاراتىلادى. سول ارىپتەرگە
بايلانىستى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ قاجەت.
ءىV – كەزەڭ. ءسوز قۇراۋ. «قاراعاندى» سوزىنەن بىرنەشە ءسوز قۇراۋ.
V – كەزەڭ. «سەن بىلەسىڭ بە؟» سەگىز ۇياشىق قالاۋى بويىنشا تاڭدايدى. ءار ۇياشىقتىڭ ارتىندا سۇراقتار بار (سلايد كورسەتىلەدى).
Vءى – كەزەڭ. «كىم تاپقىر؟» (سۋرەت ارقىلى قيمىل جاساۋ).
Vءىى – كەزەڭ. «قولقا سالۋ» جەڭگەن توپ جەڭىلگەن توپقا قولقا سالادى. (ءان، بي، ولەڭ، ت. ب.)
قورىتىندى
ءبىلىمنىڭ ءمىنىپ الىپ تۇلپارىنا،
قينالماي شىقتى ءبىلىم شىڭدارىنا.
«تاپقىر دوستار» سايىسى اياقتالدى،
ءسوز كەزەگى ءادىلقازى القاسىنا.
«العىرلار» توبى ۇپاي.
«دوستار» توبى ۇپاي.
You Might Also Like
