
مي قان اينالىمىنىڭ ءجىتى بۇزىلىسى
بۇگىنگى تاڭدا مەديسينا سالاسىندا، سونىڭ ىشىندە جۇيكە جۇيەسى اۋرۋلارى اراسىندا، مي قان اينالىمىنىڭ ءجىتى بۇزىلىسى - وتكىر پروبلەمالاردىڭ ءبىرى. سەبەبى اتالمىش سىرقات ابدەن بەلەڭ الىپ، ودان تۋىندايتىن ينسۋلت سالدارىنان ءولىم-جىتىم كوبەيىپ، مۇگەدەكتىكتىڭ ەڭ باستى سەبەبى بولىپ وتىر. ءسويتىپ بۇل مەديسينالىق قانا ەمەس، الەۋمەتتىك تە ماسەلەگە اينالدى.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، ءبىر جىل ىشىندە ءار مىڭ ادامنىڭ 1-4-ەۋى ينسۋلتكە شالدىعادى. جەدەل مي-قان اينالىمىنىڭ بۇزىلۋى سالدارىنان ناۋقاستاردىڭ 50 پايىزدان استامى مۇگەدەك بولىپ قالىپ، بوگدە كىسىنىڭ كۇتىمىنە مۇقتاج.
ءينسۋلتتىڭ جيىلەۋىنە ىقپال ەتەتىن فاكتورلار: حالىقتىڭ الەۋمەتتىك احۋالى، جۇيكە كەرنەۋىنە الىپ كەلەتىن ءتۇرلى پسيحيكالىق-ەموسيونالدىق اسەرلەردىڭ كوبەيۋى، قورشاعان ورتانىڭ زياندى اسەرى، گيپوديناميا، ياعني از قوزعالۋ، اتەروسكلەروزدىڭ سەبەپتەرىمەن كۇرەستىڭ جولعا قويىلماۋى، قان تاسۋىنىڭ جۇيەلى تۇردە ەمدەلمەۋى. تاعىسىن تاعىلار.
ءينسۋلتتىڭ ءجىتى كەزەڭىندە ءولىم-جىتىم 30-35 پايىزدى قۇرايدى، العاشقى جىلدىڭ اياعىنا دەيىن 50 پايىزعا جەتۋى دە مۇمكىن.
ءجىتى مي قان اينالىمىنىڭ بۇزىلۋ جاعدايلارىن تومەندەتۋدە الدىن الۋ شارالارى ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ءينسۋلتتىڭ الدىن الۋ مامانداردىڭ بىلىكتىلىگىن، تۇرعىندارعا ۋاقىتىلى كەڭەس بەرۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل رەتتە ينسۋلت جەدەل ورشىگەن كەزدە العاشقى كومەكتى دەر كەزىندە كورسەتۋ، اسىرەسە ءبىرىنشى 6 ساعات ىشىندە ميدىڭ قان جۇرمەي قالعان ءولى ايماعىن مەيلىنشە شەكتەۋگە كوڭىل ءبولۋ، مي قان اينالىمى جۇيەسى قىزمەتىن قالپىنا كەلتىرۋ شارالارى، ءينسۋلتتىڭ قايتالانۋىنىڭ الدىن الۋ ماڭىزدى.
قازىرگى كەزدە ءينسۋلتتى ناقتامالايتىن دياگنوستيكالىق قۇرالدار جەتكىلىكتى. ولار كومپيۋتەرلى توموگرافيا، ماگنيتتىك-رەزونانستىق توموگرافيا، ترانسكرانيالدى دوپلەروگرافيا، ەحوەنسەفالوگرافيا، ەلەكتروەنسەفالوگرافيا، رەوەنسەفالوگرافيا.
ءجىتى مي قان اينالىمى بۇزىلۋى كەزىندە كورسەتىلەتىن مەديسينالىق جاردەم ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى:
1. العاشقى كومەك كەزىندە ميعا قان قۇيىلۋى انىقتالىپ، جەدەل ءىس-شارالار ورىندالادى. بۇنى كوبىنە "جەدەل جاردەم" دارىگەرلەرى اتقارادى. ينسۋلت سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى قان تاسۋ بولعاندىقتان، قان قىسىمىن تومەندەتۋ ميدى وتتەگىمەن قامتاماسىز ەتەتىن انتيوكسيدانتتى، نووتروپتى دارىلەر بەرۋ، قۇرىسۋ بەلگىلەرىن تەجەۋ، ناۋقاس ەستەن تانعان جاعدايدا، اۋىز قۋىسىن تازالاپ، وتتەگىمەن دەمالدىرۋ، اۋرۋحاناعا جەتكىزۋ.
2. اۋرۋحانادا ناۋقاستى نيەۆرولوگ، نەيروحيرۋرگ ماماندار تەكسەرىپ، ميعا قان قۇيىلۋ ءتۇرىن، اۋىرسىنۋ ساتىسىن، دامۋ سەبەپتەرىن، نيەۆرولوگيالىق اۋىتقۋلاردى انىقتاپ، ەمدەۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن باستايدى.
3. اۋرۋحانادان كەيىن ناۋقاس ەمحانا دارىگەرلەرىنىڭ باقىلاۋىندا بولىپ، ەمدەۋ، الدىن الۋ، قالپىنا كەلتىرۋ شارالارىن جالعاستىرادى. اسىرەسە بۇل كەزەڭدە ەرتە قالپىنا كەلتىرۋ جانە ميعا قان قۇيىلۋدىڭ قايتالانباۋىن قاداعالاۋ ماڭىزدى. ناۋقاستا اۋرۋ بەلگىلەرى ۇزاق ساقتالعاندا، ول مەديسينالىق - الەۋمەتتىك ساراپتاۋ كوميسسياسىنا جولدانادى.
ءينسۋلتتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ونى تۋدىراتىن نەگىزگى سەبەپتەرگە توقتالعان ءجون. ولار: قان تاسۋى - گيپەرحولەستەرينەميا، قانتتى ديابەت، جۇرەك-قان تامىرى اۋرۋلارى (جۇرەكتىڭ يشەميالىق سىرقاتى، ينفاركت، جۇرەك سوعىسىنىڭ بۇزىلۋى، ۆاسكۋليتتەر)، اتەروسكلەروز، تەمەكى تارتۋ، الكوگولدى ىشىمدىكتەر ءىشۋ، گيپوديناميا، سترەستەر، تۇقىمقۋالاۋشىلىق (اتا-اناسىندا، باسقا جاقىن تۋىستارىندا جوعارى قان قىسىمىنىڭ بولۋى). بۇلار ءقاۋىپ توبىنا جاتقىزىلادى.
ءينسۋلتتىڭ الدىن الۋدىڭ ەكى ءتۇرى بار: جالپىلاما كەڭەس بەرۋ، ءقاۋىپ توبىنا كەڭەس بەرۋ. ول ءۇشىن دارىگەرلەردىڭ كومەگىمەن باسپا ءسوز قۇرالدارىندا حالىققا ناۋقاستىڭ تارالۋى، زاردابى، الدىن الۋ شارالارى تۋرالى كەڭىنەن اقپارات بەرىپ، ناسيحات جۇرگىزۋ. بۇندا ءقاۋىپ فاكتورلارىن ازايتىپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. دەمەك، ميعا قان قۇيىلۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن تەمەكى مەن ىشىمدىكتى دوعارۋ، اس تۇزىن شەكتەۋ، جەڭىل قورىتىلاتىن دارۋمەندى تاعامدار، جەمىس-جيدەك، كوكونىس جەۋ، دەنە شىنىقتىرۋمەن شۇعىلدانۋ، سترەسكە جول بەرمەۋ كەرەك.
جوعارىدا اتالىپ كەتكەن ءقاۋىپ توبىنداعى ادامداردى انىقتاپ، گيپوتەنزيۆتى، انتياگرەگانتتى، انتيكواگۋليانتتى، اتەروسكلەروزعا قارسى دارىلەر قولدانۋ قاجەت.
ميعا قان قۇيىلۋى سالدارىنان مي قاتپارلارى ازايىپ، اقىل-وي كەمشىندىگى، منەستيكالىق نيەۆرولوگيالىق جەتىمسىزدىكتەر بايقالادى. بۇل كەزدە نووتروپتى دارىلەر تاعايىندالادى.
سىرقاتتىڭ الدىن الۋدا ساپالى تاماقتانۋ ماڭىزدى. مايلى ەمەس جىلقى، سيىر، ەشكى ەتتەرى، بالىق، جەمىس-جيدەك، كوكونىس، كەپتىرىلگەن جەمىستەر پايدالى. اس تۇزىن مۇمكىندىگىنشە از پايدالانۋ قاجەت. دارى-دارمەكتەرمەن قاتار ناۋقاستارعا ءشوپ تۇنبالارى، كوك شاي، جۇگەرى شاشاعى دا جاقسى كومەكتەسەدى. ناۋقاستاردىڭ مەركە، سارىاعاش سەكىلدى قوڭىرجاي كليماتتى شيپاجايلاردا دەمالعانى دۇرىس.
ج. س. سەيىتماعامبەتوۆا