نە؟ قايدا؟ قاشان؟
باتىس قازاقستان وبلىسى، شىڭعىرلاۋ اۋدانىنداعى
شىڭعىرلاۋ ورتا مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
سارەكەنوۆا بيبىگۇل
ءداستۇرلى ەمەس ساباقتىڭ تاقىرىبى: نە؟ قايدا؟ قاشان؟
ماقساتى: سالاۋاتتى سالتتى ءومىر تۋرالى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
مىندەتى: - وقۋشى دەنساۋلىعىن نىعايتۋدى قالىپتاستىرۋ جانە ونى ساقتاۋ جولدارى؛
- سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋدا وقۋشىنىڭ كەڭ كولەمدە باعدارلاۋ قاسيەتىن ارتتىرۋ؛
- سالاۋاتتى ءومىر سالىن ۇستانۋى جونىندە تاربيەلەۋ؛
- ويىن بارىسىندا وقۋشىنىڭ ەموسيونالدى كوڭىلىن كوتەرۋ؛
قۇرال – جابدىقتار: ويىن ۇستەلى، ويىنعا ارنالعان شەڭبەر، اينالما ويىنشىق، كونۆەرت ىشىندەگى سۇراقتار، قارا جاشىك، كوكتەيل تۇتىگى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
(ساباققا قاتىسقان 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى)
ويىننىڭ بارىسى:
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم)
- قايىرلى كۇن، بالالار! بۇگىن ءبىزدىڭ سىزدەرمەن، ءار ادام ءۇشىن ەڭ قۇندى، ەڭ ماڭىزدى نە بولىپ تابىلاتىنى تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. ال سىزدەر ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى نە بولىپ تابىلادى؟
(وقۋشى جاۋاپتارى تىڭدالادى. ول مىناداي بولىپ كەلۋى مۇمكىن.)
- ماحاببات، دوستىق، اقشا، دەنساۋلىق، اتا - انا، وتان ت. ب.
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم)
مەن سىزدەرمەن كەلىسەمىن، سەبەبى دەنساۋلىق – بۇل ادام ءۇشىن ەڭ جوعارى تۇرعان ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. دەنى ساۋ ادامعا بارلىق مۇمكىنشىلىك تە بار. ونىڭ ەڭبەك ەتۋىنە، ونىڭ قوعام الدىندا سويلەۋىنە، باقىتتى بولۋىنا، وسىنىڭ بارلىعىنىڭ جۇزەگە اسۋىنا دا اسەر ەتۋشى دەنساۋلىق! ونى ايتىپ جەتكىزۋ ءۇشىن، بۇگىن بىزدەر داستۇردەن تىس ويىن ارقىلى ويناپ وتىرىپ جەتكىزەمىز. ەندەشە كەلىسۋىمنىڭ بەلگىسى بۇل ورتاعا بىلگىرلەر توبىن شاقىرايىق
مۋزىكا وينالىپ ورتاعا ويىنعا قاتىسۋشى وقۋشىلار شاقىرىلادى.
1. بىلگىرلەر توبىنىڭ باسشىسى:
2. بىلگىرلەر توبىنىڭ ەڭ تاپقىر وقۋشىسى:
3. بىلگىرلەر توبىنىڭ ەڭ اقىلدىسى:
4. بىلگىرلەر توبىنىڭ قيىن ساتتە جول تاباتىنى:
5. بىلگىرلەر توبىنىڭ اقىلدى دا كوركەمى:
6. بىلگىرلەر توبىنىڭ سابىرلى تاپقىرى:
7. بىلگىرلەر توبىنىڭ ۇشقىر ويشىلى:
(وقۋشىلار ورىندارىنا وتىرعاننان كەيىن ويىننىڭ ءجۇرۋ جولى تانىستىرىلادى.)
جۇرگىزۋشى (ءمۇعالىم)
كورەرمەندەرگە قارسى بىلگىرلەر توبى وينايدى. ال قالعان وقۋشىلار ويىننىڭ بارىسىن قاداعالاپ وتىرامىز. ياعني ويىننىڭ سوڭىندا ەڭ بىلگىر ويىنشىنى انىقتايسىزدار.
ەندى ويىنشى توپقا ويىننىڭ بارىسىن تۇسىندىرەمىن. تىڭداپ الىڭىزدار.
سىزدەر سۇراقتى تاڭداۋ ءۇشىن الدارىڭىزداعى اينالمانى باساسىزدار دا ول توقتاعان ۋاقىتتا كورسەتىلگەن سۇراقتىڭ سانىن ايتاسىزدار. جۇرگىزۋشى سىزدەرگە سۇراق ماتىنىمەن تانىستىرادى.( ياعني ينتەراكتيۆتى تاقتادا جازىلۋ تۇرادى) جانە سىزدەرگە 1 مين. ۋاقىت بەرىلەدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا سىزدەر ءوز ارا كەلىسىپ سۇراقتىڭ جاۋابىن ايتاسىزدار دا دۇرىس جاۋاپتى تىڭدايسىزدار. ەگەر جاۋاپ سايكەس كەلسە سىزدەردىڭ راۋندتى ۇتقاندىعىڭىز. ال سايكەس كەلمەسە كورەرمەندەردىڭ ەسەبىنە شەشىلەدى. سونىمەن بىرگە «بليس - سۇراقتار» بار بۇندا سىزدەرگە 3 سۇراق بەرىلەدى. ءار سۇراققا 20 سەك. ۋاقىت بولىنەدى سىزدەر ءوز ارا كەلىسىپ، جاۋابىن ايتاسىزدار. ەگەر 1 سۇراققا جاۋاپ بەرە الماساڭىزدار ۇپاي سانى كورەرمەندەر ەسەبىنە شەشىلەدى.
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم): سونىمەن بۇگىنگى ويىنىمىزعا ازىرسىزدەر عوي، سولاي ما؟ ەندەشە ويىنىمىزدى باستايمىز.
سونىمەن، 1 – راۋند. كورسەتكىش تاقتايداعى ۇپاي سانى 0 – 0.
اينالمانىڭ اينالۋى (مۋزىكا وينالىپ تۇرادى.)
بۇل سۇراقتى سىزدەرگە بارلىق جان – جانۋاردىڭ ءتىلىن بىلەتىن دارىگەر ايبوليت قويادى. سۇراقتىڭ باعاسى؛ 500 $
كومپيۋتەر ويىندارى بالانىڭ وي - ءورىسىن دامىتادى دەيدى. ال عالىمدار بولسا، كومپيۋتەر ويىندارى تەك وسىنى عانا دامىتىپ كەلەدى – دەيدى.
كىم جاۋاپ بەرەدى؟ (بۇل سۇراققا ءبىزدىڭ توپتان يۋمابايەۆ جاراس جاۋاپ بەرەدى)
جاۋابى: كومپيۋتەر ويىندارى.
سىزدەر قاتەلەستىڭىزدەر (كورەرمەندەر اراسىنان كابيدۋلييەۆ الىشەر جاۋاپ بەردى) دۇرىس جاۋابى: كوز كەمىستىگى (سىعىرلىق).
الىشەردىڭ ەسەپ شوتىنا 500 $ دوللار اقشا اۋدارىلدى.
1 - رۋندتان كەيىنگى كورسەتكىش 1 - 0.
العاشقى ويىن كورەرمەندەر ەسەبىنە شەشىلدى. ءبىز كەلەسى 2 راۋندقا كوشەمىز اينالاما اينالىپ سۇراق تاڭدالىپ الىنادى.
( اۋەن «اينالمانىڭ اينالۋى»)
ەكىنشى سۇراق … بارمالەيدەن سۇراقتىڭ باعاسى؛ 1500 $
بريتاندىق ءتىس دارىگەرلەرى ايتادى بالالار گازدالعان سۋسىندى ىشكەندە، ولاردىڭ بارلىق تىستەرىنىڭ جۋىعى تىسجەگىگە ۇشىرايدى، ال مۇنى قولدانسا بۇل كورسەتكىش 3 ەسە كەميدى. بۇل نە؟ اتىن اتا.
كەلىسۋ ۋاقىتى 1 مينۋت (ساعاتتىڭ تىقىلداعان داۋىسى).
كىم جاۋاپ بەرەدى؟ (بۇل سۇراققا ءبىزدىڭ توپتان مۋكاشايەۆا ديانا جاۋاپ بەرەدى)
دۇرىس جاۋاپ… دۇرىس ايتاسىزدار بۇل تۇتىكشە.
2 - راۋندتان كەيىنگى كورسەتكىش 1 - 1.
جاۋابى: تۇتىكشە.
شىڭعىرلاۋ ورتا مەكتەبىنىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
سارەكەنوۆا بيبىگۇل
ءداستۇرلى ەمەس ساباقتىڭ تاقىرىبى: نە؟ قايدا؟ قاشان؟
ماقساتى: سالاۋاتتى سالتتى ءومىر تۋرالى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
مىندەتى: - وقۋشى دەنساۋلىعىن نىعايتۋدى قالىپتاستىرۋ جانە ونى ساقتاۋ جولدارى؛
- سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋدا وقۋشىنىڭ كەڭ كولەمدە باعدارلاۋ قاسيەتىن ارتتىرۋ؛
- سالاۋاتتى ءومىر سالىن ۇستانۋى جونىندە تاربيەلەۋ؛
- ويىن بارىسىندا وقۋشىنىڭ ەموسيونالدى كوڭىلىن كوتەرۋ؛
قۇرال – جابدىقتار: ويىن ۇستەلى، ويىنعا ارنالعان شەڭبەر، اينالما ويىنشىق، كونۆەرت ىشىندەگى سۇراقتار، قارا جاشىك، كوكتەيل تۇتىگى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
(ساباققا قاتىسقان 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى)
ويىننىڭ بارىسى:
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم)
- قايىرلى كۇن، بالالار! بۇگىن ءبىزدىڭ سىزدەرمەن، ءار ادام ءۇشىن ەڭ قۇندى، ەڭ ماڭىزدى نە بولىپ تابىلاتىنى تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. ال سىزدەر ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى نە بولىپ تابىلادى؟
(وقۋشى جاۋاپتارى تىڭدالادى. ول مىناداي بولىپ كەلۋى مۇمكىن.)
- ماحاببات، دوستىق، اقشا، دەنساۋلىق، اتا - انا، وتان ت. ب.
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم)
مەن سىزدەرمەن كەلىسەمىن، سەبەبى دەنساۋلىق – بۇل ادام ءۇشىن ەڭ جوعارى تۇرعان ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. دەنى ساۋ ادامعا بارلىق مۇمكىنشىلىك تە بار. ونىڭ ەڭبەك ەتۋىنە، ونىڭ قوعام الدىندا سويلەۋىنە، باقىتتى بولۋىنا، وسىنىڭ بارلىعىنىڭ جۇزەگە اسۋىنا دا اسەر ەتۋشى دەنساۋلىق! ونى ايتىپ جەتكىزۋ ءۇشىن، بۇگىن بىزدەر داستۇردەن تىس ويىن ارقىلى ويناپ وتىرىپ جەتكىزەمىز. ەندەشە كەلىسۋىمنىڭ بەلگىسى بۇل ورتاعا بىلگىرلەر توبىن شاقىرايىق
مۋزىكا وينالىپ ورتاعا ويىنعا قاتىسۋشى وقۋشىلار شاقىرىلادى.
1. بىلگىرلەر توبىنىڭ باسشىسى:
2. بىلگىرلەر توبىنىڭ ەڭ تاپقىر وقۋشىسى:
3. بىلگىرلەر توبىنىڭ ەڭ اقىلدىسى:
4. بىلگىرلەر توبىنىڭ قيىن ساتتە جول تاباتىنى:
5. بىلگىرلەر توبىنىڭ اقىلدى دا كوركەمى:
6. بىلگىرلەر توبىنىڭ سابىرلى تاپقىرى:
7. بىلگىرلەر توبىنىڭ ۇشقىر ويشىلى:
(وقۋشىلار ورىندارىنا وتىرعاننان كەيىن ويىننىڭ ءجۇرۋ جولى تانىستىرىلادى.)
جۇرگىزۋشى (ءمۇعالىم)
كورەرمەندەرگە قارسى بىلگىرلەر توبى وينايدى. ال قالعان وقۋشىلار ويىننىڭ بارىسىن قاداعالاپ وتىرامىز. ياعني ويىننىڭ سوڭىندا ەڭ بىلگىر ويىنشىنى انىقتايسىزدار.
ەندى ويىنشى توپقا ويىننىڭ بارىسىن تۇسىندىرەمىن. تىڭداپ الىڭىزدار.
سىزدەر سۇراقتى تاڭداۋ ءۇشىن الدارىڭىزداعى اينالمانى باساسىزدار دا ول توقتاعان ۋاقىتتا كورسەتىلگەن سۇراقتىڭ سانىن ايتاسىزدار. جۇرگىزۋشى سىزدەرگە سۇراق ماتىنىمەن تانىستىرادى.( ياعني ينتەراكتيۆتى تاقتادا جازىلۋ تۇرادى) جانە سىزدەرگە 1 مين. ۋاقىت بەرىلەدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا سىزدەر ءوز ارا كەلىسىپ سۇراقتىڭ جاۋابىن ايتاسىزدار دا دۇرىس جاۋاپتى تىڭدايسىزدار. ەگەر جاۋاپ سايكەس كەلسە سىزدەردىڭ راۋندتى ۇتقاندىعىڭىز. ال سايكەس كەلمەسە كورەرمەندەردىڭ ەسەبىنە شەشىلەدى. سونىمەن بىرگە «بليس - سۇراقتار» بار بۇندا سىزدەرگە 3 سۇراق بەرىلەدى. ءار سۇراققا 20 سەك. ۋاقىت بولىنەدى سىزدەر ءوز ارا كەلىسىپ، جاۋابىن ايتاسىزدار. ەگەر 1 سۇراققا جاۋاپ بەرە الماساڭىزدار ۇپاي سانى كورەرمەندەر ەسەبىنە شەشىلەدى.
جۇرگىزۋشى(ءمۇعالىم): سونىمەن بۇگىنگى ويىنىمىزعا ازىرسىزدەر عوي، سولاي ما؟ ەندەشە ويىنىمىزدى باستايمىز.
سونىمەن، 1 – راۋند. كورسەتكىش تاقتايداعى ۇپاي سانى 0 – 0.
اينالمانىڭ اينالۋى (مۋزىكا وينالىپ تۇرادى.)
بۇل سۇراقتى سىزدەرگە بارلىق جان – جانۋاردىڭ ءتىلىن بىلەتىن دارىگەر ايبوليت قويادى. سۇراقتىڭ باعاسى؛ 500 $
كومپيۋتەر ويىندارى بالانىڭ وي - ءورىسىن دامىتادى دەيدى. ال عالىمدار بولسا، كومپيۋتەر ويىندارى تەك وسىنى عانا دامىتىپ كەلەدى – دەيدى.
كىم جاۋاپ بەرەدى؟ (بۇل سۇراققا ءبىزدىڭ توپتان يۋمابايەۆ جاراس جاۋاپ بەرەدى)
جاۋابى: كومپيۋتەر ويىندارى.
سىزدەر قاتەلەستىڭىزدەر (كورەرمەندەر اراسىنان كابيدۋلييەۆ الىشەر جاۋاپ بەردى) دۇرىس جاۋابى: كوز كەمىستىگى (سىعىرلىق).
الىشەردىڭ ەسەپ شوتىنا 500 $ دوللار اقشا اۋدارىلدى.
1 - رۋندتان كەيىنگى كورسەتكىش 1 - 0.
العاشقى ويىن كورەرمەندەر ەسەبىنە شەشىلدى. ءبىز كەلەسى 2 راۋندقا كوشەمىز اينالاما اينالىپ سۇراق تاڭدالىپ الىنادى.
( اۋەن «اينالمانىڭ اينالۋى»)
ەكىنشى سۇراق … بارمالەيدەن سۇراقتىڭ باعاسى؛ 1500 $
بريتاندىق ءتىس دارىگەرلەرى ايتادى بالالار گازدالعان سۋسىندى ىشكەندە، ولاردىڭ بارلىق تىستەرىنىڭ جۋىعى تىسجەگىگە ۇشىرايدى، ال مۇنى قولدانسا بۇل كورسەتكىش 3 ەسە كەميدى. بۇل نە؟ اتىن اتا.
كەلىسۋ ۋاقىتى 1 مينۋت (ساعاتتىڭ تىقىلداعان داۋىسى).
كىم جاۋاپ بەرەدى؟ (بۇل سۇراققا ءبىزدىڭ توپتان مۋكاشايەۆا ديانا جاۋاپ بەرەدى)
دۇرىس جاۋاپ… دۇرىس ايتاسىزدار بۇل تۇتىكشە.
2 - راۋندتان كەيىنگى كورسەتكىش 1 - 1.
جاۋابى: تۇتىكشە.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى گ. ق. رامازانوۆا
