وليمپيادا ەسەپتەرى 2 سىنىپ
وليمپيادا ەسەپتەرى (2 سىنىپ)
لوگيكالىق ماتەماتيكا – داستۇردەن تىس جانە ءارتۇرلى قىزىقتى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ءۇشىن قاجەت پايىمداۋ جاساۋ، وي قورىتۋ بىلىگىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا جاسالعان تاڭداۋ كۋرسى. تاپسىرمالاردىڭ مازمۇنى وقۋشىلاردىڭ وقۋ ەرەكشەلىكتەرى مەن مۇمكىندىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ جوسپارلى تۇردە وقۋشىلارعا ماتەماتيكانى وقىتۋ ادىستەمەسىن دامىتۋداعى قازىرگى نەگىزگى ماقساتتى ەسكەرە وتىرىپ قۇرىلعان جاتتىعۋلار جۇيەسىنە كىرەدى. لوگيكالىق ماتەماتيكا قازىرگى كۋرستارىنىڭ كەڭىستىكتىك، لوگيكالىق جانە ابستراكتىلى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋعا باعىتتالعان.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ەسەپتەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
ماتەماتيكالىق تىلدە سويلەۋگە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
مىندەتتەرى: تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىنا جاعداي جاساي وتىرىپ، ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ.
لوگيكالىق تاپسىرمالار ارقىلى جەكە تۇلعانىڭ وزىندىك ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ جانە قالىپتاستىرۋ.
سىزبا، كەستە، سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىرا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ىسكەرلىكتەرىن، تاپقىرلىقتارىن شىڭداۋ.
ەسەپتەۋ تاسىلدەرىن، اريفمەتيكالىق ويىنداردى، اۋىزشا ورىندالاتىن تاپسىرمالاردى پايدالانۋ ارقىلى بىلىمدىلىك، كەڭىستىك ۇعىمدى دامىتۋ.
گەومەتريالىق فيگۋرالاردى ءبىر – بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە، تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ماتەماتيكالىق باسقاتىرعىشتار، رەبۋس، ءسوزجۇمباقتاردى شەشە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ۇشقىر قيالدارىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
كوڭىلدى جاتتىعۋلاردى، لوگيكالىق امالداردى قالىپتاستىرۋعا، انىقتامالاردى جۇيەلەۋگە ارنالعان تاپسىرمالاردى دۇرىس جانە شاپشاڭ ورىنداۋعا ۇيرەتۋ.
لوگيكالىق سيپاتتاعى تاپسىرمالار وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى جەتە مەڭگەرۋ مەن ولاردى ءومىر جاعدايلارىندا قولدانا ءبىلۋ قابىلەتتەرىن انىقتاۋعا ارنالعان.
اناگراممالار
ماتەماتيكالىق فيگۋرالاردى تابىڭىزدار
ش ۇ ب ر ش ءۇ ى
لوگيكالىق ەسەپتەر.
ەكى ادام شاحماتتى 2 ساعات وينادى. ءبىر ادام نەشە ساعات وينايدى؟
قوس ات جەگىلگەن اربا 40 شاقىرىم ءجۇردى. ءبىر ات نەشە شاقىرىم ءجۇردى؟
4 جۇمىرتقا 4 مينۋت پىسسە، ءبىر جۇمىرتقا نەشە مينۋت پىسەدى؟
2 كگ ماقتا اۋىر ما، 2كگ تەمىر اۋىر ما
المۇرت المادان اۋىر، ال الما شابدالىدان اۋىر.
قايسىسى اۋىر المۇرت پا الدە شابدالى ما؟
وتباسىندا ءتورت بالا بار: قىزدار قانشا بولسا، ۇلدار دا سونشا.
وتباسىندا قىزدار قانشا، ۇلدار قانشا؟
ماتەماتيكالىق جۇمباقتار
ەگىز تۋعان قوس جۇيرىك
جارىسقا شاۋىپ تەرلەيدى.
ءبىرىن – ءبىرى كورمەيدى
ءبىر مارەگە كەلمەيدى.
ۇلكەن، كىشى ساندار اراسىنا
تاڭبالاردى قويعان كەزدە
الىنادى قانداي ورنەك
بىلەيىكشى ونى بىزدە
نۇكتەدەن ەكى ساۋلەدەن
قۇرىلعان ايتشى بۇل نە ەكەن؟
لوگيكالىق لابيرينت
ماتەماتيكالىق تاۋەلدىلىكتى تاپ.
9، 7، 10، 8، 11، 9، 12،...
ماتەماتيكالىق تاۋەلدىلىكتى تاپ.
162 184 206
179؟ 193
1، 3،؟، 7، 9
ماتەماتيكالىق ۆيكتورينا
مۇزايدىندا 6 بالا سىرعاناپ ءجۇردى. ولاردىڭ ەكەۋى تۇسكى تاماق ىشۋگە كەتتى، ال تۇستەن كەيىن ولار مۇزايدىنعا قايتىپ ورالدى. مۇزايدىندا قانشا بالا سىرعاناپ ءجۇر؟
اسەت سابيتپەن شاحمات ويناپ 2 رەت جەڭدى، ال ءسابيت اسەتتى 3 رەت جەڭدى. تاعى ءبىر ويىندا ولار تەپە - تەڭ ءتۇستى. بالالار نەشە رەت شاحمات ويناعان؟
ارمان تاقتا شوكولادتى ەكىگە ءبولدى، سودان سوڭ ونىڭ بولىنگەن ءبىر بولىگىن تاعى دا ەكىگە ءبولدى. سوندا اسەت شوكولادتى نەشە بولىككە بولگەن؟
مىنا ساندار قانداي تارتىپپەن ورنالاسقان؟
1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ءاربىر ەكى قوراپشادا 10 كونفەتتەن سالىنعان. ءمادينا ءبىرىنشى قوراپتان بىرنەشە كونفەت الىپ جەدى. مۇنى كورگەن داريعا ەكىنشى قوراپتان ءبىرىنشى قوراپتا قانشا قالسا، سونشا كونفەتتى جەپ قويدى. ەندى ەكى قوراپتاعى بارلىق قالعان كونفەتتەردىڭ سانى قانشا بولماق؟
4 ليترلىك جانە 6 ليترلىك ىدىستارمەن 2 ليتر سۋدى كراننان قالاي اعىزىپ الۋعا بولادى؟
ەكىنشى سىنىپ وقۋشىلارى ەكى - ەكىدەن جۇپتاسىپ تۇردى. ساكەن مەن داۋرەن جەتىنشى جۇپ بولدى. ولار الدىنان ساناعاندا جەتىنشى بولدى، ال ارتىنان ساناعاندا ءتورتىنشى بولدى. سىنىپتا قانشا وقۋشى بار؟
ۆەلوسيپەد دوڭگەلەگىندە 8 شاباق بار. بارلىق شاباقتاردىڭ اراسىندا نەشە ارالىق بولادى؟
وتباسىندا 2 بالا بار. مارلەن ارداقتىڭ اعاسى، ال ارداق مارلەنگە اعا ەمەس. سوندا سۇڭعات كىم؟
ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
ءبىر تاڭبالى ساندار نەشەۋ؟ ەكى تاڭبالار شە؟
2. 10، 11، 238، 5051، 7002 ساندارىنىڭ قوسىندىسىن تاپ.
3. قوسىندىسى 9 - عا تەڭ بولاتىن بارلىق ەسەپتەردى جاز.
4. العاشقى ون ناتۋرال ساندى جاز جانە ولاردىڭ ىشىنەن بارلىق جۇپ سانداردى اتا.
5. ەڭ كىشى ءبىر تاڭبالى سان مەن ەڭ ۇلكەن ءبىر تاڭبالى ساندى اتا.
6. ەڭ كىشى ءتورت تاڭبالى ساننان بىرلىكتى العاندا ءۇش تاڭبالى سان شىعۋى كەرەك. ول قانداي سان؟
7. قانداي ەكى تاڭبالى سانعا بىرلىكتى قوسقاندا ءۇش تاڭبالى سان شىعادى؟
8. الدىندا سان بولمايتىن ناتۋرال ساندى جاز.
9. مىنا ورنەكتەردى جاز جانە ايىرماشىلىقتارىن سالىستىر:
88 – 36، 88 – 31، 88 – 35.
10. ورىندارىن اۋىستىرسا دا وزگەرمەيتىن بىرنەشە ساندار جاز.
ورنەكتى جاز جانە ەسەپتەپ شىعار
30 بەن 13 - ءتىڭ ايىرماسىنان 8 - ءدى ازايت.
2. 7 مەن 6 - نىڭ قوسىندىسىنا 9 - دى قوس.
3. 8 بەن 4 - ءتىڭ قوسىندىسى 11 مەن 6 - نىڭ ايىرماسىنان قانشاعا كوپ؟
4. 33 - كە 16 مەن 9 - دىڭ ايىرماسىن قوس.
5. 16 مەن 8 - ءدىڭ ايىرماسىن 7 - گە ارتتىر.
6. 21 مەن 29 - دىڭ قوسىندىسىن 22 مەن 12 - ءنىڭ ايىرماسىنان كەمىت.
1. بەرىلگەن سانداردى كەمۋ رەتىمەن جازىپ كورسەت: 19، 13، 15، 20، 11، 18، 12، 14، 17، 16
2. اۋلادا 17 قاز جانە سونشا ۇيرەك ءجۇر. اۋلادا بارلىعى نەشە قۇس ءجۇر؟
3. بەرىلگەن سانداردىڭ كورشىلەرىن جاز:....، 14،......، 21،......، 31،...
4. ءبىرىنشى قوسىلعىشى 11، ەكىنشى قوسىلعىشى 12، ءۇشىنشى قوسىلعىشى 13. قوسىندىنىڭ ءمانىن تاپ.
5. ۇزىندىعى 6سم جانە ودان 4سم قىسقا كەسىندىلەر سىز.
6. ءتورت قابىرعاسىنىڭ ۇزىندىقتارى بىردەي فيگۋرا سىز. ول قالاي اتالادى؟
7. قاربىزدىڭ سالماعى 8كگ. وسىنداي ءۇش قاۋىن نەشە كگ بولادى؟
8. بەلگىسىز قوسىلعىشتى تاپ: 40+...=42
9. ايىرمانىڭ ءمانى 12 - گە تەڭ 6 ورنەك جاز.
10. ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ جانە قوسىلعىشتاردىڭ ورىندارىن اۋىستىر: 19+8
11. اكەسى 36 جاستا، ال بالاسى ودان 30 جاس كىشى. بالاسى نەشە جاستا؟
12. ءتيىستى ساندى قوي: 13 - 5 12 -... 20 - 8 21 -...
13. 19+1 - 20+...+10 - 5=14
14. 7 تاياقشا ارقىلى 3 ءۇشبۇرىشتى جانە 2 شارشىنى قالاي قۇراستىرۋعا بولادى؟
“اقتوعاي اۋدانىنىڭ جالپى ءبىلىم بەرەتىن
مۇتكەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى” كمم
جۋماتوۆا الپەش ەرەنگالييەۆنا
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
وليمپيادا ەسەپتەرى 2 سىنىپ جۇكتەۋ
لوگيكالىق ماتەماتيكا – داستۇردەن تىس جانە ءارتۇرلى قىزىقتى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ءۇشىن قاجەت پايىمداۋ جاساۋ، وي قورىتۋ بىلىگىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا جاسالعان تاڭداۋ كۋرسى. تاپسىرمالاردىڭ مازمۇنى وقۋشىلاردىڭ وقۋ ەرەكشەلىكتەرى مەن مۇمكىندىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ جوسپارلى تۇردە وقۋشىلارعا ماتەماتيكانى وقىتۋ ادىستەمەسىن دامىتۋداعى قازىرگى نەگىزگى ماقساتتى ەسكەرە وتىرىپ قۇرىلعان جاتتىعۋلار جۇيەسىنە كىرەدى. لوگيكالىق ماتەماتيكا قازىرگى كۋرستارىنىڭ كەڭىستىكتىك، لوگيكالىق جانە ابستراكتىلى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋعا باعىتتالعان.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ەسەپتەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
ماتەماتيكالىق تىلدە سويلەۋگە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
مىندەتتەرى: تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىنا جاعداي جاساي وتىرىپ، ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ.
لوگيكالىق تاپسىرمالار ارقىلى جەكە تۇلعانىڭ وزىندىك ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ جانە قالىپتاستىرۋ.
سىزبا، كەستە، سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىرا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ىسكەرلىكتەرىن، تاپقىرلىقتارىن شىڭداۋ.
ەسەپتەۋ تاسىلدەرىن، اريفمەتيكالىق ويىنداردى، اۋىزشا ورىندالاتىن تاپسىرمالاردى پايدالانۋ ارقىلى بىلىمدىلىك، كەڭىستىك ۇعىمدى دامىتۋ.
گەومەتريالىق فيگۋرالاردى ءبىر – بىرىنەن اجىراتا بىلۋگە، تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ماتەماتيكالىق باسقاتىرعىشتار، رەبۋس، ءسوزجۇمباقتاردى شەشە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ۇشقىر قيالدارىن، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
كوڭىلدى جاتتىعۋلاردى، لوگيكالىق امالداردى قالىپتاستىرۋعا، انىقتامالاردى جۇيەلەۋگە ارنالعان تاپسىرمالاردى دۇرىس جانە شاپشاڭ ورىنداۋعا ۇيرەتۋ.
لوگيكالىق سيپاتتاعى تاپسىرمالار وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى جەتە مەڭگەرۋ مەن ولاردى ءومىر جاعدايلارىندا قولدانا ءبىلۋ قابىلەتتەرىن انىقتاۋعا ارنالعان.
اناگراممالار
ماتەماتيكالىق فيگۋرالاردى تابىڭىزدار
ش ۇ ب ر ش ءۇ ى
لوگيكالىق ەسەپتەر.
ەكى ادام شاحماتتى 2 ساعات وينادى. ءبىر ادام نەشە ساعات وينايدى؟
قوس ات جەگىلگەن اربا 40 شاقىرىم ءجۇردى. ءبىر ات نەشە شاقىرىم ءجۇردى؟
4 جۇمىرتقا 4 مينۋت پىسسە، ءبىر جۇمىرتقا نەشە مينۋت پىسەدى؟
2 كگ ماقتا اۋىر ما، 2كگ تەمىر اۋىر ما
المۇرت المادان اۋىر، ال الما شابدالىدان اۋىر.
قايسىسى اۋىر المۇرت پا الدە شابدالى ما؟
وتباسىندا ءتورت بالا بار: قىزدار قانشا بولسا، ۇلدار دا سونشا.
وتباسىندا قىزدار قانشا، ۇلدار قانشا؟
ماتەماتيكالىق جۇمباقتار
ەگىز تۋعان قوس جۇيرىك
جارىسقا شاۋىپ تەرلەيدى.
ءبىرىن – ءبىرى كورمەيدى
ءبىر مارەگە كەلمەيدى.
ۇلكەن، كىشى ساندار اراسىنا
تاڭبالاردى قويعان كەزدە
الىنادى قانداي ورنەك
بىلەيىكشى ونى بىزدە
نۇكتەدەن ەكى ساۋلەدەن
قۇرىلعان ايتشى بۇل نە ەكەن؟
لوگيكالىق لابيرينت
ماتەماتيكالىق تاۋەلدىلىكتى تاپ.
9، 7، 10، 8، 11، 9، 12،...
ماتەماتيكالىق تاۋەلدىلىكتى تاپ.
162 184 206
179؟ 193
1، 3،؟، 7، 9
ماتەماتيكالىق ۆيكتورينا
مۇزايدىندا 6 بالا سىرعاناپ ءجۇردى. ولاردىڭ ەكەۋى تۇسكى تاماق ىشۋگە كەتتى، ال تۇستەن كەيىن ولار مۇزايدىنعا قايتىپ ورالدى. مۇزايدىندا قانشا بالا سىرعاناپ ءجۇر؟
اسەت سابيتپەن شاحمات ويناپ 2 رەت جەڭدى، ال ءسابيت اسەتتى 3 رەت جەڭدى. تاعى ءبىر ويىندا ولار تەپە - تەڭ ءتۇستى. بالالار نەشە رەت شاحمات ويناعان؟
ارمان تاقتا شوكولادتى ەكىگە ءبولدى، سودان سوڭ ونىڭ بولىنگەن ءبىر بولىگىن تاعى دا ەكىگە ءبولدى. سوندا اسەت شوكولادتى نەشە بولىككە بولگەن؟
مىنا ساندار قانداي تارتىپپەن ورنالاسقان؟
1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ءاربىر ەكى قوراپشادا 10 كونفەتتەن سالىنعان. ءمادينا ءبىرىنشى قوراپتان بىرنەشە كونفەت الىپ جەدى. مۇنى كورگەن داريعا ەكىنشى قوراپتان ءبىرىنشى قوراپتا قانشا قالسا، سونشا كونفەتتى جەپ قويدى. ەندى ەكى قوراپتاعى بارلىق قالعان كونفەتتەردىڭ سانى قانشا بولماق؟
4 ليترلىك جانە 6 ليترلىك ىدىستارمەن 2 ليتر سۋدى كراننان قالاي اعىزىپ الۋعا بولادى؟
ەكىنشى سىنىپ وقۋشىلارى ەكى - ەكىدەن جۇپتاسىپ تۇردى. ساكەن مەن داۋرەن جەتىنشى جۇپ بولدى. ولار الدىنان ساناعاندا جەتىنشى بولدى، ال ارتىنان ساناعاندا ءتورتىنشى بولدى. سىنىپتا قانشا وقۋشى بار؟
ۆەلوسيپەد دوڭگەلەگىندە 8 شاباق بار. بارلىق شاباقتاردىڭ اراسىندا نەشە ارالىق بولادى؟
وتباسىندا 2 بالا بار. مارلەن ارداقتىڭ اعاسى، ال ارداق مارلەنگە اعا ەمەس. سوندا سۇڭعات كىم؟
ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
ءبىر تاڭبالى ساندار نەشەۋ؟ ەكى تاڭبالار شە؟
2. 10، 11، 238، 5051، 7002 ساندارىنىڭ قوسىندىسىن تاپ.
3. قوسىندىسى 9 - عا تەڭ بولاتىن بارلىق ەسەپتەردى جاز.
4. العاشقى ون ناتۋرال ساندى جاز جانە ولاردىڭ ىشىنەن بارلىق جۇپ سانداردى اتا.
5. ەڭ كىشى ءبىر تاڭبالى سان مەن ەڭ ۇلكەن ءبىر تاڭبالى ساندى اتا.
6. ەڭ كىشى ءتورت تاڭبالى ساننان بىرلىكتى العاندا ءۇش تاڭبالى سان شىعۋى كەرەك. ول قانداي سان؟
7. قانداي ەكى تاڭبالى سانعا بىرلىكتى قوسقاندا ءۇش تاڭبالى سان شىعادى؟
8. الدىندا سان بولمايتىن ناتۋرال ساندى جاز.
9. مىنا ورنەكتەردى جاز جانە ايىرماشىلىقتارىن سالىستىر:
88 – 36، 88 – 31، 88 – 35.
10. ورىندارىن اۋىستىرسا دا وزگەرمەيتىن بىرنەشە ساندار جاز.
ورنەكتى جاز جانە ەسەپتەپ شىعار
30 بەن 13 - ءتىڭ ايىرماسىنان 8 - ءدى ازايت.
2. 7 مەن 6 - نىڭ قوسىندىسىنا 9 - دى قوس.
3. 8 بەن 4 - ءتىڭ قوسىندىسى 11 مەن 6 - نىڭ ايىرماسىنان قانشاعا كوپ؟
4. 33 - كە 16 مەن 9 - دىڭ ايىرماسىن قوس.
5. 16 مەن 8 - ءدىڭ ايىرماسىن 7 - گە ارتتىر.
6. 21 مەن 29 - دىڭ قوسىندىسىن 22 مەن 12 - ءنىڭ ايىرماسىنان كەمىت.
1. بەرىلگەن سانداردى كەمۋ رەتىمەن جازىپ كورسەت: 19، 13، 15، 20، 11، 18، 12، 14، 17، 16
2. اۋلادا 17 قاز جانە سونشا ۇيرەك ءجۇر. اۋلادا بارلىعى نەشە قۇس ءجۇر؟
3. بەرىلگەن سانداردىڭ كورشىلەرىن جاز:....، 14،......، 21،......، 31،...
4. ءبىرىنشى قوسىلعىشى 11، ەكىنشى قوسىلعىشى 12، ءۇشىنشى قوسىلعىشى 13. قوسىندىنىڭ ءمانىن تاپ.
5. ۇزىندىعى 6سم جانە ودان 4سم قىسقا كەسىندىلەر سىز.
6. ءتورت قابىرعاسىنىڭ ۇزىندىقتارى بىردەي فيگۋرا سىز. ول قالاي اتالادى؟
7. قاربىزدىڭ سالماعى 8كگ. وسىنداي ءۇش قاۋىن نەشە كگ بولادى؟
8. بەلگىسىز قوسىلعىشتى تاپ: 40+...=42
9. ايىرمانىڭ ءمانى 12 - گە تەڭ 6 ورنەك جاز.
10. ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ جانە قوسىلعىشتاردىڭ ورىندارىن اۋىستىر: 19+8
11. اكەسى 36 جاستا، ال بالاسى ودان 30 جاس كىشى. بالاسى نەشە جاستا؟
12. ءتيىستى ساندى قوي: 13 - 5 12 -... 20 - 8 21 -...
13. 19+1 - 20+...+10 - 5=14
14. 7 تاياقشا ارقىلى 3 ءۇشبۇرىشتى جانە 2 شارشىنى قالاي قۇراستىرۋعا بولادى؟
“اقتوعاي اۋدانىنىڭ جالپى ءبىلىم بەرەتىن
مۇتكەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى” كمم
جۋماتوۆا الپەش ەرەنگالييەۆنا
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
وليمپيادا ەسەپتەرى 2 سىنىپ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوگەرشىن – بەيبىتشىلىك قۇسى. «اق كوگەرشىن» ءانىن ۇيرەتۋ.
