ءومىردى تانىپ بىلۋگە قۇشتارلىق
ءمۇعالىم: وماروۆا ساگدات باكەنوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءومىردى تانىپ بىلۋگە قۇشتارلىق
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: مەيىرىمدىلىك، ىزەتتىلىك، بىرلىك، ىنتىماق ت. ب
3 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ماقساتى: «ءوزىن - ءوزى تانۋ» ادامگەرشىلىك قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ
وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ مىندەتتەرى:
• ءومىردى تانۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
• ءومىردى تانىپ بىلۋگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ؛
• ءومىردى سۇيۋگە، جاقسى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ب) تىنىشتىق ءساتى
- بالالار ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار دا، تەرەڭ دەم الىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمىڭدار. ءوز دەنەلەرىڭىزدى سەزىنىڭىزدەر جانە بوس ۇستاڭىزدار. دەنە دەمالادى، سانا سەزىم سەرگيدى. ءوز دەنەلەرىڭىزدى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىڭىز... باسىڭىزدان باستاپ، اياعىڭىزدىڭ ۇشىنا دەيىن...
ءبىز جاقسى مەن جاماننىڭ نە ەكەنىن اجىراتىپ، بويىمىز جەڭىلدەپ قالعانداي. بەينە ءبىر اق ءتۇستى كوبەلەككە ۇقساپ، ۇشاتىن قانات پايدا بولعانداي. اينالاعا كوز سالساق، تەك قانا ادەمى، جاقسى زاتتارعا كوزىمىز تۇسەدى. قۇلپىرعان گۇلدەر، ونىڭ ماڭىندا جاقسى بالالار... ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ جۇزىندە كۇلكى وينايدى. جەر بەتىندەگى بارلىق ءتىرى زات بىزدەرگە: «جاقسى بالا بول!» دەپ سىبىرلاعانداي بولادى. ال توبەمىزدەن نۇر شاشقان التىن كۇن بىزگە: «جاقسى بولۋ وزىڭنەن»، دەپ قارايدى. يا، يا شىنىندا دا، كوبەلەكتەر سەكىلدى ادەمى بولىپ، تەك قانا ادەمى جەردە ءجۇرۋ كەرەك ەكەن - اۋ! ءبىز بارلىعىمىز دا جاقسى ەكەنبىز عوي! جاقسى بولۋ وزىمىزدەن ەكەنىن ءبىز دە سەزىنگەندەيمىز.
ال، ەندى «ءبىر، ەكى، ءۇش» دەپ، بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلەيىك.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
- 2 سىنىپتا ءوزىن - ءوزى تانۋدان نە ۇيرەندىڭدەر؟
- ءوز وزىڭە، وزگە ادامدارعا، تابيعاتقا دەگەن كوزقاراستارىڭ وزگەردى مە؟
- جازعى دەمالىستا قانداي قىزىقتى وقيعالاردى باستان كەشىردىڭدەر؟
اڭگىمەلەسۋ ءماتىندى اڭگىمەلەپ بەرۋ ماتىنمەن جۇمىس م. تورەجانوۆتىڭ «التىن بالىق»اڭگىمەسىن كىدىرىسپەن اڭگىمەلەي وتىرىپ، ونداعى ءار - ءبىر ويلارعا بايلانىستى بالالاردىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
دايەكسوز «ءوزىن ءوزى تانۋ – ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردىڭ نەگىزى» دەپ تاقتاعا جازىپ، مانىنە تەرەڭىرەك توقتاۋ. دايەكسوزدى داپتەرگە جازىپ الۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس:
تاقىرىپقا بايلانىستى ەسسە «مەن قانداي بالامىن» جازۋ
توپپەن ءان ايتۋ «جاس ۇلان»
قازاعىم مەنىڭ ۇلى ەلىم،
عالامنىڭ اشقان تۇنەگىن.
كەڭ بايتاق التىن ءورىسىم،
وزىڭدەي اسقاق جۇرەگىم!
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
مەن سەنىڭ باستاۋ بۇلاعىڭ،
وزىڭە شاشۋ بۇل ءانىم.
ساپ تۇزەپ شىقتى نىق باسىپ،
قىرانداي بەرىك ۇلانىڭ.
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
داپتەرمەن جۇمىس ءوزىن - ءوزى تانۋدان نە ۇيرەنگىلەرىڭ كەلەتىنىن داپتەردە بەرىلگەن التىن بالىقتان سۇراپ، سول تىلەكتەردى بوس جولعا جازۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: «مەنىڭ ومىرىمدە بولعان قىزىقتى كەزدەر» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى:
- بالالار، تىنىشتىق ساقتاپ، ءۇنسىز، قولىمىزدى جۇرەگىمىزگە قويىپ، جۇرەگىمىزدى تىڭداپ كورەيىك. جۇرەك ءار ءتۇرلى سەزىمدەرگە تولى. ولاردىڭ اراسىندا جاناشىرلىق، قامقورلىق، اياۋشىلىق سەزىمدەرى باسىم ەكەنىن سەزىنىڭدەر. ساباقتان العان بىلىمدەرىڭدى تاعى ءبىر ەسكە الىپ جۇرەگىمىزگە سالىپ الايىق.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءومىردى تانىپ بىلۋگە قۇشتارلىق
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: مەيىرىمدىلىك، ىزەتتىلىك، بىرلىك، ىنتىماق ت. ب
3 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ماقساتى: «ءوزىن - ءوزى تانۋ» ادامگەرشىلىك قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ
وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ مىندەتتەرى:
• ءومىردى تانۋ تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
• ءومىردى تانىپ بىلۋگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ؛
• ءومىردى سۇيۋگە، جاقسى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ
ب) تىنىشتىق ءساتى
- بالالار ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار دا، تەرەڭ دەم الىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمىڭدار. ءوز دەنەلەرىڭىزدى سەزىنىڭىزدەر جانە بوس ۇستاڭىزدار. دەنە دەمالادى، سانا سەزىم سەرگيدى. ءوز دەنەلەرىڭىزدى كوز الدىڭىزعا ەلەستەتىڭىز... باسىڭىزدان باستاپ، اياعىڭىزدىڭ ۇشىنا دەيىن...
ءبىز جاقسى مەن جاماننىڭ نە ەكەنىن اجىراتىپ، بويىمىز جەڭىلدەپ قالعانداي. بەينە ءبىر اق ءتۇستى كوبەلەككە ۇقساپ، ۇشاتىن قانات پايدا بولعانداي. اينالاعا كوز سالساق، تەك قانا ادەمى، جاقسى زاتتارعا كوزىمىز تۇسەدى. قۇلپىرعان گۇلدەر، ونىڭ ماڭىندا جاقسى بالالار... ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ جۇزىندە كۇلكى وينايدى. جەر بەتىندەگى بارلىق ءتىرى زات بىزدەرگە: «جاقسى بالا بول!» دەپ سىبىرلاعانداي بولادى. ال توبەمىزدەن نۇر شاشقان التىن كۇن بىزگە: «جاقسى بولۋ وزىڭنەن»، دەپ قارايدى. يا، يا شىنىندا دا، كوبەلەكتەر سەكىلدى ادەمى بولىپ، تەك قانا ادەمى جەردە ءجۇرۋ كەرەك ەكەن - اۋ! ءبىز بارلىعىمىز دا جاقسى ەكەنبىز عوي! جاقسى بولۋ وزىمىزدەن ەكەنىن ءبىز دە سەزىنگەندەيمىز.
ال، ەندى «ءبىر، ەكى، ءۇش» دەپ، بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلەيىك.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
- 2 سىنىپتا ءوزىن - ءوزى تانۋدان نە ۇيرەندىڭدەر؟
- ءوز وزىڭە، وزگە ادامدارعا، تابيعاتقا دەگەن كوزقاراستارىڭ وزگەردى مە؟
- جازعى دەمالىستا قانداي قىزىقتى وقيعالاردى باستان كەشىردىڭدەر؟
اڭگىمەلەسۋ ءماتىندى اڭگىمەلەپ بەرۋ ماتىنمەن جۇمىس م. تورەجانوۆتىڭ «التىن بالىق»اڭگىمەسىن كىدىرىسپەن اڭگىمەلەي وتىرىپ، ونداعى ءار - ءبىر ويلارعا بايلانىستى بالالاردىڭ پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
دايەكسوز «ءوزىن ءوزى تانۋ – ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردىڭ نەگىزى» دەپ تاقتاعا جازىپ، مانىنە تەرەڭىرەك توقتاۋ. دايەكسوزدى داپتەرگە جازىپ الۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس:
تاقىرىپقا بايلانىستى ەسسە «مەن قانداي بالامىن» جازۋ
توپپەن ءان ايتۋ «جاس ۇلان»
قازاعىم مەنىڭ ۇلى ەلىم،
عالامنىڭ اشقان تۇنەگىن.
كەڭ بايتاق التىن ءورىسىم،
وزىڭدەي اسقاق جۇرەگىم!
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
مەن سەنىڭ باستاۋ بۇلاعىڭ،
وزىڭە شاشۋ بۇل ءانىم.
ساپ تۇزەپ شىقتى نىق باسىپ،
قىرانداي بەرىك ۇلانىڭ.
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
جاس ۇلاندار، جاس قىراندار،
ەركىن ەلدىڭ تۇلەگىمىز.
كوركەيە بەر، گۇل ەلىمىز،
سەن دەپ سوققان جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز،
جالىنداپ تۇر جۇرەگىمىز.
داپتەرمەن جۇمىس ءوزىن - ءوزى تانۋدان نە ۇيرەنگىلەرىڭ كەلەتىنىن داپتەردە بەرىلگەن التىن بالىقتان سۇراپ، سول تىلەكتەردى بوس جولعا جازۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: «مەنىڭ ومىرىمدە بولعان قىزىقتى كەزدەر» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى:
- بالالار، تىنىشتىق ساقتاپ، ءۇنسىز، قولىمىزدى جۇرەگىمىزگە قويىپ، جۇرەگىمىزدى تىڭداپ كورەيىك. جۇرەك ءار ءتۇرلى سەزىمدەرگە تولى. ولاردىڭ اراسىندا جاناشىرلىق، قامقورلىق، اياۋشىلىق سەزىمدەرى باسىم ەكەنىن سەزىنىڭدەر. ساباقتان العان بىلىمدەرىڭدى تاعى ءبىر ەسكە الىپ جۇرەگىمىزگە سالىپ الايىق.
You Might Also Like
