ەر ەڭبەكتە سىنالادى. جەكەن جۇماحانوۆ
اتىراۋ قالاسى، جاڭاتالاپ سەلوسى
جامبىل اتىنداعى ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
دلمۋحانوۆا بيبيگۋل كابەكەنوۆنا
ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەر ەڭبەكتە سىنالادى. ج. جۇماحانوۆ
ساباقتىڭ ماقساتى: ءماتىن مازمۇنىن ءتۇسىنىپ وقۋ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى وزدىگىنەن اشۋ؛ ءماتىن كەيىپكەرلەرىن ومىردەگى ادام قاسيەتتەرىمەن بايلانىستىرۋ جانە سالىستىرۋ.
- وقۋشىلارعا باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋ، وي ورىستەرىن دامىتۋ، وزدىكتەرىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ.
- ەڭبەك سۇيگىشتىككە، شىعارماشىلىققا، سالماقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىسكەرلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ
وقىتۋ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ەڭبەككە باۋلۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: جەكەن جۇماقانوۆ تۋرالى كەستە، ۇلەستىرمەلى تاپسىرمالار، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ترەنينگ توپقا ءبولۋ:
ستەكەرمەن بولىنەدى (قىزىل، سارى، جاسىل)
ا توبى، ءا توبى، ب توبى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ا)«بايگە ويىنى:
10 20 30
40 50 60
10 ناۋرىز قانداي مەيرام؟
20 ناۋرىزدى قاي ەلدەر تويلايدى؟
30 ناۋرىز مەرەكەسى قاي كۇنى تويلانادى؟
40 ناۋرىز مەرەسى نەلىكتەن كوكتەمدە تويلانادى؟
50 قوش كەلدىڭ، ناۋرىز ءماتىنىنىڭ اۆتورى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
60 ناۋرىز مەيرامىنداعى باستى تاعام نە؟ ونىڭ دايىندالۋى تۋرالى ايتىپ بەر.
ءىىى. وي قوزعاۋ:
قۋات الار بارشا جان،
دۇنيەدە تەڭ كەلمەس ەشتەڭە وعان.
ءومىر بويى تەر توگىپ شىڭدالادى،
تىنىمسىز ىستەرىمەن بارلىق ادام.
- بۇل ولەڭ مازمۇنىنان نە اڭعاردىڭدار؟ نە تۋرالى ايتىلعان ولەڭ؟
- ەڭبەك تۋرالى
- ەڭبەك ءسوزىنىڭ ماعىناسىن اشايىق:
ەڭبەك
↓
ءىس - ارەكەت
كۇش - قايرات
كاسىپ
جەمىس
ەرلىك
باقىت
اقىل - وي
ءىۇ. ماعىنانى تانۋ:
ەر ەڭبەكتە سىنالادى. جەكەن جۇماقانوۆ
1) اۆتور تۋرالى مالىمەت:
جەكەن جۇماقانوۆ - جازۋشى، جۋرناليست، ءمۇعالىم، قوعام قايراتكەرى. 1935ج. 5 جەلتوقساندا شىعىس قازاقستان وبلىسىندا اباي اۋدانىندا جۇرەكادىر اۋىلىندا كەدەي شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن (1978 ج. دۇنيەدەن وتكەن).
1925 جىلدان باستاپ وقۋ جولىنا ءتۇستى. 1935 ج. الماتىدا قازاق كوممۋنيستىك جۋرناليستەر ينستيتۋتىنا ءتۇسىپ، ايرىقشا ديپلوممەن ءبىتىردى. «سوسياليستىك قازاقستان» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى بولىپ قىزمەت اتقارادى. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، ارميا قاتارىنان 1964 ج. بوساپ، قايتادان ادەبي ومىرگە ارالاستى. «ءاليا»، «مەن جۇمىسشىمىن»، «قاراكوز قارىنداسىم» اڭگىمەلەرىن جازدى.
2) ماتىنمەن جۇمىس:
ەلەكتروندى وقۋلىقتان تىڭداۋ:
- اۆتور ورىندىعى (رولگە ءبولىپ وقۋ)
اۆتور ءسوزى
كران ءسوزى
جۇك ماشينانىڭ ءسوزى.
ءماتىندى تالداۋ:
ا توبى:
1) بۇل وقيعا قاي جەردە بولدى؟
2) قۇرىلىس الاڭىنداعى كولىك تۇرلەرىن اتا
ءا توبى:
1) جۇك ماشيناسى كراندى نە دەپ كەلەكە قىلدى؟
2) كراننىڭ بەرگەن جاۋابى
ب توبى:
1) اۋا – رايىندا بولعان قۇبىلىستىڭ اسەرىنەن جۇك ماشيناسى قانداي قيىندىققا تاپ بولدى؟
2) وعان نە كومەككە كەلدى؟
ماتىنگە قورىتىندى جاسا
ءۇ. سوزدىك جۇمىس:
1 القىنىپ - ۇمتىلۋ
2 گۇجىلدەپ - ماشينانىڭ قينالعان دىبىسى
3 كەكەتىپ – مۇقاتا - كۇلكى قىلۋ
4 ويپات - شۇڭقىر
5 بەلشەدەن باتقان - باتپاققا باتۋ
ءۇى. توپپەن شىعارماشىلىق جۇمىس.
«ا» توبى:
- ءماتىن بويىنشا مۋلتفيلمگە قاتىسۋشى كەيىپكەرلەر ءسوزىن دايىندا
«ءا» توبى:
- قۇرىلىس سوزىنە بەس جول ولەڭ قۇراستىر:
1. نە؟ قۇرىلىس
2. قانداي؟ ۇلكەن، بيىك
3. نە ىستەدى؟ سالىنادى، ەڭبەكتەنەدى، جۇمىستانادى.
4. قۇرىلىس ناعىز ەڭبەك الاڭى.
5. ەڭبەك
«ب» توبى:
رافت قۇراستىرۋ:
ر - كران
ا - اۋديتوريا - كولىكتەر
ف - فورمۋلا پىكىر
ت - تاقىرىبى: ىنتىماق
بالاقاي، بۇدان بىلاي ماقتانبا، اركىمنىڭ ءوز ونەرى، ءوز ورنى بار. ءبارىمىز دە قۇرىلىسشىنىڭ تەك كومەكشىسىمىز. ال بىرىگىپ ءىس تىندىرساق تالاي نارسەنى ىنتىماقپەن تىندىرامىز.
ءۇىى. وي تولعانىس:
شىعارماشىلىق تاپسىرما:
«ا» توبى: ەڭبەك تۋرالى ماقال ايتۋ
«ءا» توبى: ۆەنن دياگرامماسى
•كران
↓
كۇشتى،
ەڭبەكقور، تاباندى
سابىرلى، قايىرىمدى، ورنىن بىلەدى، جاناشىر
• جۇك ماشيناسى
ماقتانشاق، ءوزىمشىل، شىدامسىز، ءسوزى كوپ ورنىقسىز
• ەكەۋى دە
قۇرىلىسشىنىڭ كومەكشىسى، كولىكتەر
«ب» توبى كولىكتەر سۋرەتىن سالۋ:
ءۇىىى. قورىتىندى:
ءبىز بۇگىن نە ۇيرەندىك نە بىلدىك، نە بىلگىمىز كەلەدى؟
مىنا كەستەگە تولتىرايىق:
بىلەمىن: قۇرىلىس تۋرالى، كولىك تۇرلەرىن.
ۇيرەنگەنىم: ادام بويىنداعى جاقسى جانە جامان قاسيەتتەردى ءتۇسىندىم.
ۇيرەنگىم كەلەدى: ەڭبەك ەتۋ، قولعابىس ەتۋ.
ستيكەرگە بۇگىنگى ساباقتان نە ۇنادى نەمەسە نە ۇنامادى ءوز پىكىرلەرىڭىزدى جازىپ تاقتاعا جاپسىرامىز.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنىن ءتۇسىنۋ. اۆتور تۋرالى دەرەك.
ح. باعالاۋ
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
جامبىل اتىنداعى ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
دلمۋحانوۆا بيبيگۋل كابەكەنوۆنا
ادەبيەتتىك وقۋ 3 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەر ەڭبەكتە سىنالادى. ج. جۇماحانوۆ
ساباقتىڭ ماقساتى: ءماتىن مازمۇنىن ءتۇسىنىپ وقۋ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى وزدىگىنەن اشۋ؛ ءماتىن كەيىپكەرلەرىن ومىردەگى ادام قاسيەتتەرىمەن بايلانىستىرۋ جانە سالىستىرۋ.
- وقۋشىلارعا باعىت - باعدار بەرە وتىرىپ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋ، وي ورىستەرىن دامىتۋ، وزدىكتەرىنەن قورىتىندى شىعارۋعا ماشىقتاندىرۋ.
- ەڭبەك سۇيگىشتىككە، شىعارماشىلىققا، سالماقتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىسكەرلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ
وقىتۋ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ەڭبەككە باۋلۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: جەكەن جۇماقانوۆ تۋرالى كەستە، ۇلەستىرمەلى تاپسىرمالار، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ترەنينگ توپقا ءبولۋ:
ستەكەرمەن بولىنەدى (قىزىل، سارى، جاسىل)
ا توبى، ءا توبى، ب توبى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ا)«بايگە ويىنى:
10 20 30
40 50 60
10 ناۋرىز قانداي مەيرام؟
20 ناۋرىزدى قاي ەلدەر تويلايدى؟
30 ناۋرىز مەرەكەسى قاي كۇنى تويلانادى؟
40 ناۋرىز مەرەسى نەلىكتەن كوكتەمدە تويلانادى؟
50 قوش كەلدىڭ، ناۋرىز ءماتىنىنىڭ اۆتورى تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
60 ناۋرىز مەيرامىنداعى باستى تاعام نە؟ ونىڭ دايىندالۋى تۋرالى ايتىپ بەر.
ءىىى. وي قوزعاۋ:
قۋات الار بارشا جان،
دۇنيەدە تەڭ كەلمەس ەشتەڭە وعان.
ءومىر بويى تەر توگىپ شىڭدالادى،
تىنىمسىز ىستەرىمەن بارلىق ادام.
- بۇل ولەڭ مازمۇنىنان نە اڭعاردىڭدار؟ نە تۋرالى ايتىلعان ولەڭ؟
- ەڭبەك تۋرالى
- ەڭبەك ءسوزىنىڭ ماعىناسىن اشايىق:
ەڭبەك
↓
ءىس - ارەكەت
كۇش - قايرات
كاسىپ
جەمىس
ەرلىك
باقىت
اقىل - وي
ءىۇ. ماعىنانى تانۋ:
ەر ەڭبەكتە سىنالادى. جەكەن جۇماقانوۆ
1) اۆتور تۋرالى مالىمەت:
جەكەن جۇماقانوۆ - جازۋشى، جۋرناليست، ءمۇعالىم، قوعام قايراتكەرى. 1935ج. 5 جەلتوقساندا شىعىس قازاقستان وبلىسىندا اباي اۋدانىندا جۇرەكادىر اۋىلىندا كەدەي شارۋا وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن (1978 ج. دۇنيەدەن وتكەن).
1925 جىلدان باستاپ وقۋ جولىنا ءتۇستى. 1935 ج. الماتىدا قازاق كوممۋنيستىك جۋرناليستەر ينستيتۋتىنا ءتۇسىپ، ايرىقشا ديپلوممەن ءبىتىردى. «سوسياليستىك قازاقستان» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى بولىپ قىزمەت اتقارادى. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، ارميا قاتارىنان 1964 ج. بوساپ، قايتادان ادەبي ومىرگە ارالاستى. «ءاليا»، «مەن جۇمىسشىمىن»، «قاراكوز قارىنداسىم» اڭگىمەلەرىن جازدى.
2) ماتىنمەن جۇمىس:
ەلەكتروندى وقۋلىقتان تىڭداۋ:
- اۆتور ورىندىعى (رولگە ءبولىپ وقۋ)
اۆتور ءسوزى
كران ءسوزى
جۇك ماشينانىڭ ءسوزى.
ءماتىندى تالداۋ:
ا توبى:
1) بۇل وقيعا قاي جەردە بولدى؟
2) قۇرىلىس الاڭىنداعى كولىك تۇرلەرىن اتا
ءا توبى:
1) جۇك ماشيناسى كراندى نە دەپ كەلەكە قىلدى؟
2) كراننىڭ بەرگەن جاۋابى
ب توبى:
1) اۋا – رايىندا بولعان قۇبىلىستىڭ اسەرىنەن جۇك ماشيناسى قانداي قيىندىققا تاپ بولدى؟
2) وعان نە كومەككە كەلدى؟
ماتىنگە قورىتىندى جاسا
ءۇ. سوزدىك جۇمىس:
1 القىنىپ - ۇمتىلۋ
2 گۇجىلدەپ - ماشينانىڭ قينالعان دىبىسى
3 كەكەتىپ – مۇقاتا - كۇلكى قىلۋ
4 ويپات - شۇڭقىر
5 بەلشەدەن باتقان - باتپاققا باتۋ
ءۇى. توپپەن شىعارماشىلىق جۇمىس.
«ا» توبى:
- ءماتىن بويىنشا مۋلتفيلمگە قاتىسۋشى كەيىپكەرلەر ءسوزىن دايىندا
«ءا» توبى:
- قۇرىلىس سوزىنە بەس جول ولەڭ قۇراستىر:
1. نە؟ قۇرىلىس
2. قانداي؟ ۇلكەن، بيىك
3. نە ىستەدى؟ سالىنادى، ەڭبەكتەنەدى، جۇمىستانادى.
4. قۇرىلىس ناعىز ەڭبەك الاڭى.
5. ەڭبەك
«ب» توبى:
رافت قۇراستىرۋ:
ر - كران
ا - اۋديتوريا - كولىكتەر
ف - فورمۋلا پىكىر
ت - تاقىرىبى: ىنتىماق
بالاقاي، بۇدان بىلاي ماقتانبا، اركىمنىڭ ءوز ونەرى، ءوز ورنى بار. ءبارىمىز دە قۇرىلىسشىنىڭ تەك كومەكشىسىمىز. ال بىرىگىپ ءىس تىندىرساق تالاي نارسەنى ىنتىماقپەن تىندىرامىز.
ءۇىى. وي تولعانىس:
شىعارماشىلىق تاپسىرما:
«ا» توبى: ەڭبەك تۋرالى ماقال ايتۋ
«ءا» توبى: ۆەنن دياگرامماسى
•كران
↓
كۇشتى،
ەڭبەكقور، تاباندى
سابىرلى، قايىرىمدى، ورنىن بىلەدى، جاناشىر
• جۇك ماشيناسى
ماقتانشاق، ءوزىمشىل، شىدامسىز، ءسوزى كوپ ورنىقسىز
• ەكەۋى دە
قۇرىلىسشىنىڭ كومەكشىسى، كولىكتەر
«ب» توبى كولىكتەر سۋرەتىن سالۋ:
ءۇىىى. قورىتىندى:
ءبىز بۇگىن نە ۇيرەندىك نە بىلدىك، نە بىلگىمىز كەلەدى؟
مىنا كەستەگە تولتىرايىق:
بىلەمىن: قۇرىلىس تۋرالى، كولىك تۇرلەرىن.
ۇيرەنگەنىم: ادام بويىنداعى جاقسى جانە جامان قاسيەتتەردى ءتۇسىندىم.
ۇيرەنگىم كەلەدى: ەڭبەك ەتۋ، قولعابىس ەتۋ.
ستيكەرگە بۇگىنگى ساباقتان نە ۇنادى نەمەسە نە ۇنامادى ءوز پىكىرلەرىڭىزدى جازىپ تاقتاعا جاپسىرامىز.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنىن ءتۇسىنۋ. اۆتور تۋرالى دەرەك.
ح. باعالاۋ
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ