قولعابىس م. تورەجانوۆ
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى
بورانقۇل سەلوسى، وپورنىي ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى زۋلفيا جۋمابايەۆا الماتوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قولعابىس» م. تورەجانوۆ
ساباقتىڭ ماقساتى
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، ءتۇسىنىپ وقۋ، جۇيەلى بايانداۋعا، ءوز ويىن، پىكىرىن اشىق جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ سويلەۋ، مانەرلەپ وقۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە، وقىعانىنان قورىتىندى شىعارۋعا ۇيرەتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىگى: وقۋشىلاردىڭ قاۋىمداسىپ جۇمىس ىستەۋگە، ءبىرىنىڭ پىكىرىن تىڭداۋعا، ادامگەرشىلىككە ۇلكەندى سىيلاۋعا، ادالدىققا، ەڭبەكتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: «جيگسو - 1»
ءپانارالىق بايلانىسى: قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبا، كەستەلەر، ماقال - ماتەلدەر
قولدانىلاتىن ستراتەگيالار: وي
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
* پسيحولوگيالىق دايىندىق
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
سۋرەت سالعىم كەلمەيدى.
«ءۇش قادامدى سۇحبات» ارقىلى سۇرالادى.
1 - سۇراق بەرۋشى، 2 - جاۋاپ بەرۋشى.
ءىىى. جاڭا ساباق
1) قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
«كەزبە ءتىلشى» ءادىسى
بەينە روليك كورسەتۋ ارقىلى قولعابىس تۋرالى اسسوسياسيا قۇرۋ.
«قولعابىس» دەگەن ءسوزدى ەستىگەن كەزدە ويلارىڭا نە كەلەدى، كوزدەرىڭە نە ەلەستەيدى، نەنى سەزەسىڭدەر؟
الدارىڭداعى كۇننىڭ ساۋلەلەرىنە ويلارىڭدى جازىپ، تاقتاعا ىلىڭدەر.(1 مين.)
2) ءۇش توپقا تاپسىرما بەرۋ.
1 - توپ «ۇلكەنگە كومەك»، «قولعابىس» تاقىرىبىندا ولەڭ شىعارۋ.
2 - توپ ونەر، ەڭبەك تۋرالى ماقال - ماتەل ايتۋ.
3 - توپ. تىرەك سوزدەر: اتا، كومەك، سىيلاۋ، تىڭداۋ
- ەندەشە بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. تورەجانوۆتىڭ «قولعابىس»اڭگىمەسى
اۆتور تۋرالى ايتۋ.
تورەجانوۆ ءمادىحات (1921 - 1996) 30 ساۋىردە اقمولا وبلىسى الەكسەيەۆسكيي اۋدانى، «ترۋدوۆوي»ۇجىمشارىندا دۇنيەگە كەلگەن.
1941جىلى سەمەي پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ۇزاق جىلدار بويى مەكتەپتە ءمۇعالىم، اقمولا قالاسىندا مۇعالىمدەر ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ينستيتۋتىندا كابينەت مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەگەن«بىتپەگەن ويىن»، «تەڭ ويىن»، «شەگىرتكە مەن ارا»، «قاناتبەك پەن جاناتبەك» پروزالىق كىتاپتاردىڭ اۆتورى. «قۇرمەت بەلگىسى»وردەنىمەن بىرنەشە رەت ماراپاتتالعان.
3) ماعىنانى ءتۇسىنۋ.
* ماتىنمەن جۇمىس
«جيگسو - 1»ادىسىمەن ءماتىندى وقىتۋ. ءماتىندى الدىن الا ۇشكە بولەمىن ءار توپتاعى بالالاردى تۇسپەن ءۇش توپقا بولەمىن. ەكسپەرت توپتاعى بالالار بەرىلگەن ءماتىن ءبولىمىن ءوز بەتتەرىنشە وقيدى. سونان سوڭ تۇسىنگەندەرىن توپتا ءبىر - بىرىنە بايانداپ، مازمۇنىن تالدايدى. ەكسپەرت توپتاعى بالالار نەگىزگى توپتارىنا قايتا ورالادى. نەگىزگى توپتان ءار وقۋشى وقىعان ءماتىن ءبولىمىن رەتىمەن بايانداپ، ءوز ءبولىمى بويىنشا جانىنداعىلارعا تۇسىندىرەدى. وسىلايشا ءماتىننىڭ تولىق مازمۇنى نەگىزگى توپتا مازمۇندالىپ، تۇسىندىرىلەدى.
«اكۆاريۋم» ادىسىمەن ءار توپتان ءوز ۇسىنىستارى بويىنشا وقۋشىلار تاقتاعا شىعادى. ولار ءماتىن مازمۇنىن باياندايدى.
سوزدىكپەن جۇمىس.
بيدايىق - كوپ جىلدىق (استىق تۇقىمداس) جابايى وسىمدىك.
سەرگىتۋ ءساتى
ءسوزجۇمباق شەشۋ
توقىم قاعۋ.
بالانىڭ «باسىرە»عىپ ەن سالعان قۇلىنى دا ارقالى ات بولىپ شىعا كەلەدى. بالا وسى باسىرەمەن ءبىرىنشى رەت الىستاۋ ساپارعا شىققاندا اكە - شەشە بالاسىنىڭ توقىم قاعارىن وتكىزەدى. بۇل - اق نيەتپەن، ادال كوڭىلمەن اتقارىلاتىن مىندەت: ۇل وسىرگەن قازاق بۇدان اتتاپ وتكەن ەمەس. مۇندا تىزگىن مەن شىلبىرعا بالانىڭ ءوزى يە. ءوز بەتىمەن ءبىر جۇمىستى بىتىرگەلى، نە كومەكتەسكەلى كەتىپ بارادى. بۇنىڭ ءوزى ءبىر ەسەپپەن ەركەلىكتى قوياتىن ەستىلىكتىڭ الدى. بىلايشا ايتقاندا، توقىم قاعۋ - بالانى ەڭبەككە باۋلۋدىڭ، قازاقشا تاربيەنىڭ باسى.
بالا تاربيەسىنە بايلانىستى حالىقتىڭ سالت - داستۇرلەرى
قوزى جاسى. بالا ون جاستان اسقان سوڭ قوزى باعۋعا جاراپ، «قوزى جاسىنا كەلدى» دەگەن جورامەن تىلەۋ تىلەپ، مال اتاپ سويادى.
ءتىلاشار. بالا ءتۇرلى دىبىستاردى شىعارا باستاعان شاقتا ءتىل بەرىپ، ىرىم جاسايدى. تاپسىرما
1 - توپ ءوزىڭنىڭ العاش رەت قانداي ۇلكەن ءىس اتقارعانىڭدى اڭگىمەلە.
2 - توپ ماتىنگە سۇيەنىپ كوكتوماردا ارعىننىڭ نەمەن اينالىسقانىن سانامالاپ ايتىپ بەرىڭدەر.
3 - توپ ماتىننەن ديالوگ سوزدەردى تاۋىپ وقۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
بورانقۇل سەلوسى، وپورنىي ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى زۋلفيا جۋمابايەۆا الماتوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قولعابىس» م. تورەجانوۆ
ساباقتىڭ ماقساتى
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، ءتۇسىنىپ وقۋ، جۇيەلى بايانداۋعا، ءوز ويىن، پىكىرىن اشىق جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ سويلەۋ، مانەرلەپ وقۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە، وقىعانىنان قورىتىندى شىعارۋعا ۇيرەتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
ب) تاربيەلىگى: وقۋشىلاردىڭ قاۋىمداسىپ جۇمىس ىستەۋگە، ءبىرىنىڭ پىكىرىن تىڭداۋعا، ادامگەرشىلىككە ۇلكەندى سىيلاۋعا، ادالدىققا، ەڭبەكتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: «جيگسو - 1»
ءپانارالىق بايلانىسى: قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبا، كەستەلەر، ماقال - ماتەلدەر
قولدانىلاتىن ستراتەگيالار: وي
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
* پسيحولوگيالىق دايىندىق
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ
وقۋشىلاردى ءۇش توپقا ءبولۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
سۋرەت سالعىم كەلمەيدى.
«ءۇش قادامدى سۇحبات» ارقىلى سۇرالادى.
1 - سۇراق بەرۋشى، 2 - جاۋاپ بەرۋشى.
ءىىى. جاڭا ساباق
1) قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ
«كەزبە ءتىلشى» ءادىسى
بەينە روليك كورسەتۋ ارقىلى قولعابىس تۋرالى اسسوسياسيا قۇرۋ.
«قولعابىس» دەگەن ءسوزدى ەستىگەن كەزدە ويلارىڭا نە كەلەدى، كوزدەرىڭە نە ەلەستەيدى، نەنى سەزەسىڭدەر؟
الدارىڭداعى كۇننىڭ ساۋلەلەرىنە ويلارىڭدى جازىپ، تاقتاعا ىلىڭدەر.(1 مين.)
2) ءۇش توپقا تاپسىرما بەرۋ.
1 - توپ «ۇلكەنگە كومەك»، «قولعابىس» تاقىرىبىندا ولەڭ شىعارۋ.
2 - توپ ونەر، ەڭبەك تۋرالى ماقال - ماتەل ايتۋ.
3 - توپ. تىرەك سوزدەر: اتا، كومەك، سىيلاۋ، تىڭداۋ
- ەندەشە بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. تورەجانوۆتىڭ «قولعابىس»اڭگىمەسى
اۆتور تۋرالى ايتۋ.
تورەجانوۆ ءمادىحات (1921 - 1996) 30 ساۋىردە اقمولا وبلىسى الەكسەيەۆسكيي اۋدانى، «ترۋدوۆوي»ۇجىمشارىندا دۇنيەگە كەلگەن.
1941جىلى سەمەي پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ۇزاق جىلدار بويى مەكتەپتە ءمۇعالىم، اقمولا قالاسىندا مۇعالىمدەر ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ينستيتۋتىندا كابينەت مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەگەن«بىتپەگەن ويىن»، «تەڭ ويىن»، «شەگىرتكە مەن ارا»، «قاناتبەك پەن جاناتبەك» پروزالىق كىتاپتاردىڭ اۆتورى. «قۇرمەت بەلگىسى»وردەنىمەن بىرنەشە رەت ماراپاتتالعان.
3) ماعىنانى ءتۇسىنۋ.
* ماتىنمەن جۇمىس
«جيگسو - 1»ادىسىمەن ءماتىندى وقىتۋ. ءماتىندى الدىن الا ۇشكە بولەمىن ءار توپتاعى بالالاردى تۇسپەن ءۇش توپقا بولەمىن. ەكسپەرت توپتاعى بالالار بەرىلگەن ءماتىن ءبولىمىن ءوز بەتتەرىنشە وقيدى. سونان سوڭ تۇسىنگەندەرىن توپتا ءبىر - بىرىنە بايانداپ، مازمۇنىن تالدايدى. ەكسپەرت توپتاعى بالالار نەگىزگى توپتارىنا قايتا ورالادى. نەگىزگى توپتان ءار وقۋشى وقىعان ءماتىن ءبولىمىن رەتىمەن بايانداپ، ءوز ءبولىمى بويىنشا جانىنداعىلارعا تۇسىندىرەدى. وسىلايشا ءماتىننىڭ تولىق مازمۇنى نەگىزگى توپتا مازمۇندالىپ، تۇسىندىرىلەدى.
«اكۆاريۋم» ادىسىمەن ءار توپتان ءوز ۇسىنىستارى بويىنشا وقۋشىلار تاقتاعا شىعادى. ولار ءماتىن مازمۇنىن باياندايدى.
سوزدىكپەن جۇمىس.
بيدايىق - كوپ جىلدىق (استىق تۇقىمداس) جابايى وسىمدىك.
سەرگىتۋ ءساتى
ءسوزجۇمباق شەشۋ
توقىم قاعۋ.
بالانىڭ «باسىرە»عىپ ەن سالعان قۇلىنى دا ارقالى ات بولىپ شىعا كەلەدى. بالا وسى باسىرەمەن ءبىرىنشى رەت الىستاۋ ساپارعا شىققاندا اكە - شەشە بالاسىنىڭ توقىم قاعارىن وتكىزەدى. بۇل - اق نيەتپەن، ادال كوڭىلمەن اتقارىلاتىن مىندەت: ۇل وسىرگەن قازاق بۇدان اتتاپ وتكەن ەمەس. مۇندا تىزگىن مەن شىلبىرعا بالانىڭ ءوزى يە. ءوز بەتىمەن ءبىر جۇمىستى بىتىرگەلى، نە كومەكتەسكەلى كەتىپ بارادى. بۇنىڭ ءوزى ءبىر ەسەپپەن ەركەلىكتى قوياتىن ەستىلىكتىڭ الدى. بىلايشا ايتقاندا، توقىم قاعۋ - بالانى ەڭبەككە باۋلۋدىڭ، قازاقشا تاربيەنىڭ باسى.
بالا تاربيەسىنە بايلانىستى حالىقتىڭ سالت - داستۇرلەرى
قوزى جاسى. بالا ون جاستان اسقان سوڭ قوزى باعۋعا جاراپ، «قوزى جاسىنا كەلدى» دەگەن جورامەن تىلەۋ تىلەپ، مال اتاپ سويادى.
ءتىلاشار. بالا ءتۇرلى دىبىستاردى شىعارا باستاعان شاقتا ءتىل بەرىپ، ىرىم جاسايدى. تاپسىرما
1 - توپ ءوزىڭنىڭ العاش رەت قانداي ۇلكەن ءىس اتقارعانىڭدى اڭگىمەلە.
2 - توپ ماتىنگە سۇيەنىپ كوكتوماردا ارعىننىڭ نەمەن اينالىسقانىن سانامالاپ ايتىپ بەرىڭدەر.
3 - توپ ماتىننەن ديالوگ سوزدەردى تاۋىپ وقۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
