وپەراسيالىق جۇيەنى باسقارۋدىڭ نەگىزگى تاسىلدەرى جانە وبەكتىلەرى. فايلدار، بۋمالار جانە بەلگىشەلەر
ساباق №8
ساقتىڭ تاقىرىبى: وپەراسيالىق جۇيەنى باسقارۋدىڭ نەگىزگى تاسىلدەرى جانە وبەكتىلەرى. فايلدار، بۋمالار جانە بەلگىشەلەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى WINDOWS ورتاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن، جۇمىس ۇستەلى تۇسىنىگىمەن تانىستىرۋ، ەسەپتەر تاقتاسىن، «پۋسك» باتىرماسىن جانە باستى مەنيۋدى جۇمىستا قولدانۋعا ۇيرەتۋ جانە «ماۋس» مانيپۋلياتورىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى تاربيەلىلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار. كومپيۋتەر، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرى،
ەلەكتروندى وقۋلىق
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
5. ساباقتى بەكىتۋ
6. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى:
• كومپيۋتەردىڭ قۇرامىنا كىرەتىن نەگىزگى قۇرىلعىلاردى اتاڭدار
• كومپيۋتەر جادىسىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
• تۇراقتى جاد پەن جەدەل جاتىڭ ايىرماشىلىقتارىن ايتىڭدار
• اقپاراتتى ەنگىزۋ - شىعارۋ قۇرىلعىلارىن اتاڭدار
• جادتىڭ سىرتقى تاسۋىشتارىن سيپاتتاڭدار
• مونيتورلاردىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار
• «پيكسەل» دەپ نەنى ايتادى؟
• پەرنەتاقتانىڭ كانداي بلوكتارى بار؟
• پرينتەردىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار، ولارعا سيپاتتاما بەرىڭدەر.
جاڭا تۇسىنىكتەر:
WINDOWS - تىڭ نەگىزگى فۋنكسياسى - وسى ورتا ءۇشىن ارنايى قۇرىلعان باعدارلامالاردىڭ جۇمىسىن باسقارۋ.
WINDOWS – بۇل كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانىڭ جاڭا دەڭگەيى. ول دەرەكتەرمەن جۇمىس جاساۋدىڭ وبەكتىلى - باعدارلانعان ادىستەمەگە نەگىزدەلگەن. Microsoft WINDOWS'98 ورتاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى:
- پايدالانۋشىنىڭ ينتەرفەيسىن ستاندارتتاۋ؛
- كولەمى ونداعان مبايت جەدەل جادتى ءتيىمدى باسقارۋ؛
- جاڭا سىرتقى قۇرىلعىلاردى قيىندىقسىز قوسۋ مۇمكىندىگى؛
- باعدارلامالاردىڭ فۋنكسياسىن ينتەگراسيالاۋ، ياعني باسقا باعدارلامالاردىڭ جاسالعان وبەكتىلەردى ناقتى باعدارلامادا قولدانۋ مۇمكىندىگى؛
- كوپ ماسەلەلىك، ياعني بىرنەشە قولدانبالى قاتار ورىنداۋ جانە ءبىر باعدارلامادان ەكىنشىگە وڭاي اۋىسۋ مۇمكىندىگى؛
- گرافيكالىق رەجىمدى باسىم قولدانۋ؛
- جەرگىلىكتى جەلى جانە ءىnternet جەلىسىندە جۇمىس ىستەۋدى قولداۋدىڭ قۇرامداس
قۇرالدارى؛
- مۋلتيمەديامەن (دىبىس جانە بەينە) جۇمىستىڭ قۇرامداس قۇرالدارى؛
- "رlug and Play" تەحنولوگياسى (قوساتىن قۇفىلعىلاردى اۆتوماتتى باپتاۋ).
WINDOWS - گرافيكالىق وپەراسيالىق جۇيە، ونىڭ نەگىزگى وبەكتىلەرى تەرەزە مەن بەلگىشەلەر تۇرىندە بەينەلەنەدى.
WINDOWS - ءتىڭ وبەكتىلەرى - تەرەزە، جۇمىس ستولى، شارتبەلگىلەر، جارلششتار، بۋمالار، تىشقان، مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى.
WINDOWS ورتاسىندا جۇمىس ستولىنىڭ ءرولىن ديسپلەي ەكرانى ورىندايدى. وندا جۇمىس ىستەيتىن پروگراممالاردىڭ تەرەزەلەرى، قۇجاتتاردىڭ جەكە فايلدارى شارتبەلگىلەر تۇرىندە ورنالاسقان.
شارتبەلگى - ەكران بەتىندەگى قىسقاشا جازۋى بار كىشىرەيتىلگەن گرافيكالىق بەينە. ول ديسپلەي ەكرانىنداعى پروگراممانى، تەرەزەنى، فۋنكسيانى، فايلدى ت. ب. بەينەلەپ تۇرۋى مۇمكىن.
جارلىق - بەلگىلى ءبىر وبەكتىمەن تىكەلەي قاتىناس جاساۋدى ىسكە اسىراتىن كوماندالىق فايل.
قاپشىق - ەكاراندا كاتالوگتاردى جانە پروگراممالىق توپتاردى بەلگىلەۋ ءۇشىن قولدانىلادى. بۋما بۇل وبەكتىلەر قويماسى.
قاپشىق (پاپكا) تەرەزەلەرىندە، ونى باسقارۋ ەلەمەنتتەرىنەن باسقا WINDOWS - تىڭ باسقا وبەكتىلەرىنىڭ دە بەلگىشەلەرى بار. بەلگىلى ءبىر وبەكتىنىڭ بەلگىشەسىن ماۋسپەن ەكى رەت شەرتۋ، ونى اشادى.
بەلگىلى ءبىر قولدانبانى ىسكە قوساتىن بولساق، وندا ەكراندا سول قولدانبانىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى. قولدانبا تەرەزەلەرى قولدانباعا جۇكتەلگەن قۇجاتتىڭ مازمۇنىن كورسەتۋ مىندەتىن اتقارادى، سونداي - اق وندا تەرەزەنى باسقارۋ ەلەمەنتتەرى دە بار. بەلگىلى ءبىر قولدانبانى ىسكە قوسقاندا، ەكراندا وسى قولدانبانىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى.
تىشقان تەتىگىمەن ورىندالاتىن ەڭ نەگىزگى وپەراسيا - ەكران بەتىمەن سىلتەمەنىڭ قوزعالۋى بولىپ تابىلادى.
مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى - ءارتۇرلى پروگراممالار نەمەسە قۇجاتتار اراسىندا مالىمەتتەردى تاسىمالداپ، ولاردىڭ فراگمەنتتەرىن ءبىر - بىرىنە اۋىستىرىپ وتىرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن جادى بولىگى.
ەسەپتەر تاقتاسى - بۇل ەكراننىڭ تومەنگى جاعىنداعى جىڭىشكە سۇر جولاك. ەسەپتەر تاقتاسىندا «پۋسك» باتىرماسى، ىسكە كوسىلعان باعدارلامالاردىڭ اتتارى بار باتىرمالار ورنالاسقان.
«پۋسك» باتىرماسى - بۇل باتىرمانى باسقاننان كەيىن جۇيەنىڭ باس مەنيۋى پايدا بولادى. باس مەنيۋ جەتى پۋنكتتەن تۇرادى:
1. اشىلاتىن باعدارلامالار توبى مەن قوسىمشالاردان تۇراتىن ءتىزىم
2. جۋىق ارادا اشىلعان قۇجاتتاردىڭ 15 - تەن اسپايتىن ءتىزىمى
3. باپتاۋ
4. ىزدەۋ
5. انىقتاما
6. ورىنداۋ
7. ءجۇمىستى اياقتاۋ
تاپسىرمالار: جۇمىس داپتەرىندەگى 3. 1. 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10، 11، 12 تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
ساباقتى بەكىتۋ سۇراقتارى
• WINDOWS وپەراسيالىق جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
• WINDOWS وج قانداي وبەكتىلەر بار؟
• تەرزە دەگەنىمىز نە، قانداي تۇرلەرى بار؟
• تىشقاننىڭ اتقاراتىن قىزمەتى قانداي؟
• مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى دەگەنىمىز نە؟
• جۇمىس ستولىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى
• شارتبەلگى دەگەنىمىز نە؟
• جارلىق دەگەنىمىز نە؟
ۇيگە تاپسىرما: 3. 1، 3. 2 تاقىرىپتاردى وقۋ
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
ساقتىڭ تاقىرىبى: وپەراسيالىق جۇيەنى باسقارۋدىڭ نەگىزگى تاسىلدەرى جانە وبەكتىلەرى. فايلدار، بۋمالار جانە بەلگىشەلەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى WINDOWS ورتاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن، جۇمىس ۇستەلى تۇسىنىگىمەن تانىستىرۋ، ەسەپتەر تاقتاسىن، «پۋسك» باتىرماسىن جانە باستى مەنيۋدى جۇمىستا قولدانۋعا ۇيرەتۋ جانە «ماۋس» مانيپۋلياتورىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى تاربيەلىلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار. كومپيۋتەر، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرى،
ەلەكتروندى وقۋلىق
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
5. ساباقتى بەكىتۋ
6. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى:
• كومپيۋتەردىڭ قۇرامىنا كىرەتىن نەگىزگى قۇرىلعىلاردى اتاڭدار
• كومپيۋتەر جادىسىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
• تۇراقتى جاد پەن جەدەل جاتىڭ ايىرماشىلىقتارىن ايتىڭدار
• اقپاراتتى ەنگىزۋ - شىعارۋ قۇرىلعىلارىن اتاڭدار
• جادتىڭ سىرتقى تاسۋىشتارىن سيپاتتاڭدار
• مونيتورلاردىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار
• «پيكسەل» دەپ نەنى ايتادى؟
• پەرنەتاقتانىڭ كانداي بلوكتارى بار؟
• پرينتەردىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار، ولارعا سيپاتتاما بەرىڭدەر.
جاڭا تۇسىنىكتەر:
WINDOWS - تىڭ نەگىزگى فۋنكسياسى - وسى ورتا ءۇشىن ارنايى قۇرىلعان باعدارلامالاردىڭ جۇمىسىن باسقارۋ.
WINDOWS – بۇل كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانىڭ جاڭا دەڭگەيى. ول دەرەكتەرمەن جۇمىس جاساۋدىڭ وبەكتىلى - باعدارلانعان ادىستەمەگە نەگىزدەلگەن. Microsoft WINDOWS'98 ورتاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى:
- پايدالانۋشىنىڭ ينتەرفەيسىن ستاندارتتاۋ؛
- كولەمى ونداعان مبايت جەدەل جادتى ءتيىمدى باسقارۋ؛
- جاڭا سىرتقى قۇرىلعىلاردى قيىندىقسىز قوسۋ مۇمكىندىگى؛
- باعدارلامالاردىڭ فۋنكسياسىن ينتەگراسيالاۋ، ياعني باسقا باعدارلامالاردىڭ جاسالعان وبەكتىلەردى ناقتى باعدارلامادا قولدانۋ مۇمكىندىگى؛
- كوپ ماسەلەلىك، ياعني بىرنەشە قولدانبالى قاتار ورىنداۋ جانە ءبىر باعدارلامادان ەكىنشىگە وڭاي اۋىسۋ مۇمكىندىگى؛
- گرافيكالىق رەجىمدى باسىم قولدانۋ؛
- جەرگىلىكتى جەلى جانە ءىnternet جەلىسىندە جۇمىس ىستەۋدى قولداۋدىڭ قۇرامداس
قۇرالدارى؛
- مۋلتيمەديامەن (دىبىس جانە بەينە) جۇمىستىڭ قۇرامداس قۇرالدارى؛
- "رlug and Play" تەحنولوگياسى (قوساتىن قۇفىلعىلاردى اۆتوماتتى باپتاۋ).
WINDOWS - گرافيكالىق وپەراسيالىق جۇيە، ونىڭ نەگىزگى وبەكتىلەرى تەرەزە مەن بەلگىشەلەر تۇرىندە بەينەلەنەدى.
WINDOWS - ءتىڭ وبەكتىلەرى - تەرەزە، جۇمىس ستولى، شارتبەلگىلەر، جارلششتار، بۋمالار، تىشقان، مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى.
WINDOWS ورتاسىندا جۇمىس ستولىنىڭ ءرولىن ديسپلەي ەكرانى ورىندايدى. وندا جۇمىس ىستەيتىن پروگراممالاردىڭ تەرەزەلەرى، قۇجاتتاردىڭ جەكە فايلدارى شارتبەلگىلەر تۇرىندە ورنالاسقان.
شارتبەلگى - ەكران بەتىندەگى قىسقاشا جازۋى بار كىشىرەيتىلگەن گرافيكالىق بەينە. ول ديسپلەي ەكرانىنداعى پروگراممانى، تەرەزەنى، فۋنكسيانى، فايلدى ت. ب. بەينەلەپ تۇرۋى مۇمكىن.
جارلىق - بەلگىلى ءبىر وبەكتىمەن تىكەلەي قاتىناس جاساۋدى ىسكە اسىراتىن كوماندالىق فايل.
قاپشىق - ەكاراندا كاتالوگتاردى جانە پروگراممالىق توپتاردى بەلگىلەۋ ءۇشىن قولدانىلادى. بۋما بۇل وبەكتىلەر قويماسى.
قاپشىق (پاپكا) تەرەزەلەرىندە، ونى باسقارۋ ەلەمەنتتەرىنەن باسقا WINDOWS - تىڭ باسقا وبەكتىلەرىنىڭ دە بەلگىشەلەرى بار. بەلگىلى ءبىر وبەكتىنىڭ بەلگىشەسىن ماۋسپەن ەكى رەت شەرتۋ، ونى اشادى.
بەلگىلى ءبىر قولدانبانى ىسكە قوساتىن بولساق، وندا ەكراندا سول قولدانبانىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى. قولدانبا تەرەزەلەرى قولدانباعا جۇكتەلگەن قۇجاتتىڭ مازمۇنىن كورسەتۋ مىندەتىن اتقارادى، سونداي - اق وندا تەرەزەنى باسقارۋ ەلەمەنتتەرى دە بار. بەلگىلى ءبىر قولدانبانى ىسكە قوسقاندا، ەكراندا وسى قولدانبانىڭ تەرەزەسى پايدا بولادى.
تىشقان تەتىگىمەن ورىندالاتىن ەڭ نەگىزگى وپەراسيا - ەكران بەتىمەن سىلتەمەنىڭ قوزعالۋى بولىپ تابىلادى.
مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى - ءارتۇرلى پروگراممالار نەمەسە قۇجاتتار اراسىندا مالىمەتتەردى تاسىمالداپ، ولاردىڭ فراگمەنتتەرىن ءبىر - بىرىنە اۋىستىرىپ وتىرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن جادى بولىگى.
ەسەپتەر تاقتاسى - بۇل ەكراننىڭ تومەنگى جاعىنداعى جىڭىشكە سۇر جولاك. ەسەپتەر تاقتاسىندا «پۋسك» باتىرماسى، ىسكە كوسىلعان باعدارلامالاردىڭ اتتارى بار باتىرمالار ورنالاسقان.
«پۋسك» باتىرماسى - بۇل باتىرمانى باسقاننان كەيىن جۇيەنىڭ باس مەنيۋى پايدا بولادى. باس مەنيۋ جەتى پۋنكتتەن تۇرادى:
1. اشىلاتىن باعدارلامالار توبى مەن قوسىمشالاردان تۇراتىن ءتىزىم
2. جۋىق ارادا اشىلعان قۇجاتتاردىڭ 15 - تەن اسپايتىن ءتىزىمى
3. باپتاۋ
4. ىزدەۋ
5. انىقتاما
6. ورىنداۋ
7. ءجۇمىستى اياقتاۋ
تاپسىرمالار: جۇمىس داپتەرىندەگى 3. 1. 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10، 11، 12 تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
ساباقتى بەكىتۋ سۇراقتارى
• WINDOWS وپەراسيالىق جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى قانداي؟
• WINDOWS وج قانداي وبەكتىلەر بار؟
• تەرزە دەگەنىمىز نە، قانداي تۇرلەرى بار؟
• تىشقاننىڭ اتقاراتىن قىزمەتى قانداي؟
• مالىمەت الماستىرۋ بۋفەرى دەگەنىمىز نە؟
• جۇمىس ستولىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى
• شارتبەلگى دەگەنىمىز نە؟
• جارلىق دەگەنىمىز نە؟
ۇيگە تاپسىرما: 3. 1، 3. 2 تاقىرىپتاردى وقۋ
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ