- 05 ناۋ. 2024 02:16
- 297
وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
الماتى وبلىسى،
«قاينازار اۋىلىنداعى №1 ورتا مەكتەپ»
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى اليموۆا يلميرا ابدۋللايەۆنا
باسەكەگە قابىلەتتى جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا سايكەس جاس ۇرپاققا ءبىلىم بەرۋ ىسىندە ونىڭ جەكە - دارالىق ەرەكشەلىكتەرىنە مەيلىنشە ءمان بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرى ولاردىڭ بۇكىل ومىرلىك ازىعى بولاتىنداي ەتىپ ءبىلىم بەرۋ، ونى ومىرگە دايىنداۋ، ماماندىق تاڭداۋعا باعىتتاۋ ماسەلەسى بۇگىنگى جاڭا قوعامنىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى كەزەك كۇتتىرمەيتىن اۋقىمدى ماسەلەلەر قاتارىندا تۇر. بۇگىنگى جاس ۇرپاق - ەرتەڭگى ەل تىرەگى. ەندەشە ساپالى ءبىلىم مەن سانالى تاربيە ۇشتاسقاندا عانا ۇلت تىلەگى، مەملەكەت پەن حالىق مۇددەسى ورىندالماق. ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرىنىڭ ءىى سەزىندە سويلەگەن سوزىندە «بولاشاقتا ەڭبەك ەتىپ، ءومىر سۇرەتىندەر - بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارى. ءمۇعالىم ولاردى قالاي تاربيەلەسە، قازاقستان سول دەڭگەيدە بولادى. سوندىقتان ۇستازدارعا جۇكتەلەتىن مىندەت وتە اۋىر»- دەگەنىن ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك جاڭا عاسىر ەرەكشە كەزەڭ. بۇل كەزەڭدە عاسىرلار بويى جيناقتالعان ءىس - تاجىريبەلەرىمىزگە، باي مۇرالارىمىزعا
تالداۋ جاسالىنىپ، جىكتەلىپ، ويلارىمىز قورىتىلىپ، ناتيجەسىندە بەلگىلى ءبىر جۇيەگە كەلۋ - ءومىر تالابى «ادام ۇرپاعىمەن مىڭ جاسايدى»، «نە ەكسەڭ سونى وراسىڭ»- دەيدى قازاق ناقىلى. زامانا اعىمىنا لايىقتى قازىرگى كەزدە الدىمىزدا تۇرعان مىندەت حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق دەربەستىگىن ساقتاي وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ بارىنشا قابىلەتتى ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنا قوسۋ. سول وركەنيەتتى ەلدەر ساناتىنا قوسىلۋىنا ىقپال جاسايتىن ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى بولاشاعى - جاستارعا ءبىلىم مەن تاربيە بەرەتىن - مەكتەپ بولادى. قازاقتىڭ دارىندى ۇستازى ا. بايتۇرسىنوۆ «ەلدى تۇزەتۋدى بالا وقىتۋ ءىسىن تۇزەتۋدەن باستاۋ كەرەك.»- دەگەن ەكەن. ەرتەڭ وسى ەلگە يە بولىپ، تىزگىنىن ۇستار ازاماتتار - بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارى. بۇگىنگى باستاۋىش سىنىپ بالالارىنا ارنالعان جاڭا بۋىن وقۋلىقتارى جاڭاشا وقىتۋدى، بالانىڭ وقۋىنا ىقپال ەتەتىن وقىتۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدى تالاپ ەتەدى. بالانىڭ جەكە باسىن دامىتۋدىڭ باستى كەپىلى - ساباقتىڭ ارەكەت تەورياسىنا سايكەس ۇيىمداستىرىلۋى ءتيىس.
قازىرگى ۋاقىتتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ الدىندا تۇرعان ماقسات - وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن جان - جاقتى دامىتۋ، ولارعا قازىرگى زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيەلەۋ. ال بالانى جان - جاقتى دامىتۋ دەگەنىمىز ونىڭ تەك دەنە ءبىتىمى جاعىنان ءوسىپ جەتىلۋى ەمەس، سونداي - اق جان دۇنيەسىنىڭ بايىپ، رۋحاني ءوسۋ قابىلەتى مەن دارىنىنىڭ انىقتالىپ، كەڭ ورىستەۋى پاراساتتىلىق وي مەن كوزقاراستارىنان قالىپتاسادى. وسىنداي ىزگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ وقۋشىلاردىڭ ساناسىنا اسەرى زور بولماق، سوندا عانا ولار قورشاعان ورتاسىن، تۋعان جەرىن، تابيعاتىن قاستەرلەيدى، سۇيەدى. مۇنداي قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ باستاۋىش سىنىپ تابالدىرىعىندا جۇزەگە اسپاق. قازىرگى زامانعى وقىتۋ ادىستەرى جەتى مودۋل ارقىلى ۇسىنىلادى. اتاپ ايتقاندا:
1. ءبىلىم بەرۋ مەن الۋداعى جاڭا تاسىلدەر
2. سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ
3. وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ
4. وقىتۋ مەن وقۋدا اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ
5. تالاتتى جانە دارىندى بالالاردى وقىتۋ
6. وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ
7. وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق
«قاينازار اۋىلىنداعى №1 ورتا مەكتەپ»
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى اليموۆا يلميرا ابدۋللايەۆنا
باسەكەگە قابىلەتتى جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا سايكەس جاس ۇرپاققا ءبىلىم بەرۋ ىسىندە ونىڭ جەكە - دارالىق ەرەكشەلىكتەرىنە مەيلىنشە ءمان بەرە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ مەكتەپتە العان بىلىمدەرى ولاردىڭ بۇكىل ومىرلىك ازىعى بولاتىنداي ەتىپ ءبىلىم بەرۋ، ونى ومىرگە دايىنداۋ، ماماندىق تاڭداۋعا باعىتتاۋ ماسەلەسى بۇگىنگى جاڭا قوعامنىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى كەزەك كۇتتىرمەيتىن اۋقىمدى ماسەلەلەر قاتارىندا تۇر. بۇگىنگى جاس ۇرپاق - ەرتەڭگى ەل تىرەگى. ەندەشە ساپالى ءبىلىم مەن سانالى تاربيە ۇشتاسقاندا عانا ۇلت تىلەگى، مەملەكەت پەن حالىق مۇددەسى ورىندالماق. ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرىنىڭ ءىى سەزىندە سويلەگەن سوزىندە «بولاشاقتا ەڭبەك ەتىپ، ءومىر سۇرەتىندەر - بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارى. ءمۇعالىم ولاردى قالاي تاربيەلەسە، قازاقستان سول دەڭگەيدە بولادى. سوندىقتان ۇستازدارعا جۇكتەلەتىن مىندەت وتە اۋىر»- دەگەنىن ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك جاڭا عاسىر ەرەكشە كەزەڭ. بۇل كەزەڭدە عاسىرلار بويى جيناقتالعان ءىس - تاجىريبەلەرىمىزگە، باي مۇرالارىمىزعا
تالداۋ جاسالىنىپ، جىكتەلىپ، ويلارىمىز قورىتىلىپ، ناتيجەسىندە بەلگىلى ءبىر جۇيەگە كەلۋ - ءومىر تالابى «ادام ۇرپاعىمەن مىڭ جاسايدى»، «نە ەكسەڭ سونى وراسىڭ»- دەيدى قازاق ناقىلى. زامانا اعىمىنا لايىقتى قازىرگى كەزدە الدىمىزدا تۇرعان مىندەت حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق دەربەستىگىن ساقتاي وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ بارىنشا قابىلەتتى ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنا قوسۋ. سول وركەنيەتتى ەلدەر ساناتىنا قوسىلۋىنا ىقپال جاسايتىن ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى بولاشاعى - جاستارعا ءبىلىم مەن تاربيە بەرەتىن - مەكتەپ بولادى. قازاقتىڭ دارىندى ۇستازى ا. بايتۇرسىنوۆ «ەلدى تۇزەتۋدى بالا وقىتۋ ءىسىن تۇزەتۋدەن باستاۋ كەرەك.»- دەگەن ەكەن. ەرتەڭ وسى ەلگە يە بولىپ، تىزگىنىن ۇستار ازاماتتار - بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارى. بۇگىنگى باستاۋىش سىنىپ بالالارىنا ارنالعان جاڭا بۋىن وقۋلىقتارى جاڭاشا وقىتۋدى، بالانىڭ وقۋىنا ىقپال ەتەتىن وقىتۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋدى تالاپ ەتەدى. بالانىڭ جەكە باسىن دامىتۋدىڭ باستى كەپىلى - ساباقتىڭ ارەكەت تەورياسىنا سايكەس ۇيىمداستىرىلۋى ءتيىس.
قازىرگى ۋاقىتتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ الدىندا تۇرعان ماقسات - وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن جان - جاقتى دامىتۋ، ولارعا قازىرگى زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋ جانە تاربيەلەۋ. ال بالانى جان - جاقتى دامىتۋ دەگەنىمىز ونىڭ تەك دەنە ءبىتىمى جاعىنان ءوسىپ جەتىلۋى ەمەس، سونداي - اق جان دۇنيەسىنىڭ بايىپ، رۋحاني ءوسۋ قابىلەتى مەن دارىنىنىڭ انىقتالىپ، كەڭ ورىستەۋى پاراساتتىلىق وي مەن كوزقاراستارىنان قالىپتاسادى. وسىنداي ىزگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ وقۋشىلاردىڭ ساناسىنا اسەرى زور بولماق، سوندا عانا ولار قورشاعان ورتاسىن، تۋعان جەرىن، تابيعاتىن قاستەرلەيدى، سۇيەدى. مۇنداي قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ باستاۋىش سىنىپ تابالدىرىعىندا جۇزەگە اسپاق. قازىرگى زامانعى وقىتۋ ادىستەرى جەتى مودۋل ارقىلى ۇسىنىلادى. اتاپ ايتقاندا:
1. ءبىلىم بەرۋ مەن الۋداعى جاڭا تاسىلدەر
2. سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ
3. وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ
4. وقىتۋ مەن وقۋدا اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ
5. تالاتتى جانە دارىندى بالالاردى وقىتۋ
6. وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ
7. وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.