InfoHub Logo

حيميا 9 سىنىپ

تاقىرىبى: ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ حيميالىق قۇرىلىس تەورياسى جانە ونىڭ ماڭىزى. يزومەريا
بىلىمدىلىك ماقساتى، دامىتۋشىلىق، تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ورگانيكالىق رەاكسيالاردىڭ جىكتەلۋى جانە مەحانيزمى تۋرالى العان بىلىمدەرىن قايتالاۋ؛
ءتۇسىندىرۋ بىلىكتىلىگى مەن داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، كوڭىل اۋدارۋ، ەسكە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباق ۋاقىتىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ، ەڭبەكقورلىققا جانە پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى دجيگسو، ويلان جۇپتاس ءبولىس
ساباق وتكىزىلۋ ءتۇرى: كىتاپپەن وزدىك جۇمىس، ورىنداۋ، كەستەمەن جۇمىس، ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى، كىتاپپەن وزدىك جۇمىس، فرونتالدى سۇراقتار؛
قۇرالدار مەن رەاكتيۆتەر: كىتاپ، داپتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، حەپج

ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (ساباقتىڭ ماقساتى مەن كەزەڭدەرىن انىقتاۋ.)
- ساباقتا قالىپتى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
- وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ.
امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ جالپى ماقساتىن اشۋ، ونى وتكىزۋ جوسپارىن كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى: ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى:
- ءۇي تاپسىرماسىنىڭ دۇرىس، تولىق ورىندالعانىن تەكسەرۋ؛
- بىلىمدەرىندەگى كەتكەن كەمشىلىكتەردى، تاپسىرما ورىنداۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى انىقتاۋ؛
- كەتكەن كەمشىلىكتەردى جويۋ.

جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭدەرى:
بىلىمدىلىك مىندەتتەرى:
بەرىلگەن ماتەريالدى وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىن ەستە ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋىنا، العان بىلىمنەن قورىتىندى شىعارۋعا، جۇيەلەۋگە قاجەتتى ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قايتا جاڭعىرتۋ ادىستەرىن قابىلداۋى؛ بەرىلگەن وقۋ ماتەريالىن ءوز بەتىنشە ۇعىنۋعا، تۇسىنىكتەردى، زاڭداردى، انىقتامالاردى فيلوسوفيالىق تۇرعىدان تۇسىنۋگە كومەك جاساۋ.
1. ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى:
ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ حيميالىق قۇرىلىس
تەورياسىنىڭ پايدا بولۋى:
1. ءوندىرىس پەن حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ وسكەلەڭ تالاپتارىنا ساي كەلمەۋى، ورگانيكالىق حيميانىڭ دامۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندىگى
2. حيميا عىلىمىندا مىنا زاتتاردىڭ قاسيەتتەرىن تۇسىندىرە الماۋى جاڭا تەوريانىڭ قاجەتتىگى:
• ورگانيكالىق زاتتاردىڭ كوپتۇرلىلىگى؛
• ۆالەنتتىكتىڭ سايكەس كەلمەۋى؛
• يزومەريا قۇبىلىسى؛
• ورگانيكالىق زاتتار ءۇشىن تۇراقتى تاڭبانىڭ بولماۋى.
3. تيپتەر تەورياسى: جەرار ءاربىر زاتتى ءبىرتۇتاس قاراۋدى ۇسىندى. بارلىق ورگانيكالىق قوسىلىستار قاراپايىم بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ تۋىندىلارى دەپ ەسەپتەدى: سۋتەك، حلورلى سۋتەك، سۋ دەپ بىرنەشە تيپكە ءبولۋدى ۇسىندى:
1 تيپ – سۋتەك، 2 تيپ – حلورسۋتەك، 3 تيپ – سۋ.
4. راديكالدار تەورياسى: بەرسەليۋس ورگانيكالىق زاتتار ەكى بولىكتەن – راديكالداردان تۇرادى دەپ پايىمدادى. ول حيميالىق رەاكسيا كەزىندە راديكالدار وزگەرىسسىز ساقتالادى دەپ ەسەپتەدى.
5. 1860 جىلى كارلسرۋە قالاسىندا وتكەن حيميكتەر سەزىندە اتوم - مولەكۋلالىق ءىلىمدى قابىلدادى.
6. فرانكلەند جانە كەكۋلە جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە حيميادا ۆالەنتتىلىك تۋرالى تۇسىنىك قابىلدانىپ، كومىرتەك اتومىنىڭ 4 ۆالەنتتىگى تۋرالى تۇسىنىك ەنگىزىلدى (كەكۋلە).
7. ال 1857جىلى كەكۋلە جانە كۋپەر قوسىلىستارداعى اتومداردىڭ تىزبەكتەلۋ يدەياسىن ۇسىندى.
قورىتىندى:
عىلىمداعى بارلىق جەتىستىكتەر ورگانيكالىق حيميانىڭ دامۋىندا جاڭا جاعدايلار تۋعىزدى – ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ حيميالىق قۇرىلىس تەورياسى.