InfoHub Logo

ورىستاردىڭ قۇدالىعى
(مەكتەپ ساحناسىنا ارنالعان كورىنىس) 

    (ساحناعا وليا اتتى ورىس ايەل شىعادى.) 
وليا: 
— وي-باتيۋشكي!  ماموچكا رودنايا! ناديا، نادەنكا؟! 
(ساحناعا ەكىنشى ايەل شىعادى) ناديا: 
— سالەم بەردىك وليا اپكە! نە بوپ قالدى؟ تىنىشتىق پا؟! 
وليا: 
— وي-ناديانكا،  مەنىڭ ساعان ايتار كەرەمەت جاڭالىعىم بار! 
ناديا: 
— ممم، پەتروۆيچ التىن بالىق اۋلاپ الدى ما؟ الدە تاۋىعىڭىز التىن جۇمىرتقا تۋدى ما؟ 
وليا: 
— ءتىلىڭ اششى سەنىڭ نادەنكا! سەروجام «ۇيلەنەم» دەيدى. 
ناديا: 
— ووو، ءماسساعان، قۇتتىقتايمىن! كىمگە؟! 
وليا: 
— يۆان ۆاسيليەۆيچتىڭ قىزى ۆەرونيكاعا! 
ناديا: 
— وحو! ەڭ سۇلۋ قىزعا كوزى ءتۇسىپتى عوي كوروليەۆيچتىڭ. 
وليا: 
 — سوعان قۇدالىققا اپاراتىن ءدامدى كاراۆاي كەرەك بولىپ تۇر. اۋىلدا ەڭ ءدامدى، ەڭ ءتاتتى، ەڭ جۇمساق، ەڭ بيىك كوتەرىلىپ پىسەتىن سەنىڭ كاراۆايىڭ بولعاندىقتان...  وزىڭە كەلدىم نادەنكا؟!  قولىمدى بوس قايتارماسسىڭ..  دەپ وتىنەم..؟! 
ناديا: 
—  ممم،  قاشانعا كەرەك؟ 
وليا:  
— بۇگىن كەشكە دايىن بولسا؟!  تۇندەلەتىپ كوزگە تۇسپەي بارىپ قايتساق دەپ ەدىك. 
ناديا: 
— ۇن بار،  ءبىراق ءسۇت پەن قايماعىم بولماي تۇر.  ايتپاقشى جۇمىرتقا دا كەرەك؟! 
وليا: 
— ءبىزدىڭ ۇيدە پىسىرۋگە قالايسىڭ؟!  قالاساڭ وزىڭە دە بىرەۋىن ءپىسىرىپ ال! تەك بۇگىن كەشكە دەيىن دايىن بولسا؟! 
ناديا: 
— اي، جارايدى.  وندا قۇدالىققا مەنى دە ەرتە باراسىزدار!  قىزىق كورىپ قايتايىن. 
وليا: 
—  ارينە قىمباتتىم! و نە دەگەنىڭ؟! 
ناديا: 
— وندا كەتتىك! 
(ەكەۋى ساحنادان كەتەدى.) 

ءىى - ساحنا

(ساحنادا قىزدىڭ اكەسى، اناسى، اجەسى، قىزى تورتەۋى شاي ءىشىپ وتىرادى. وسى كەزدە بىرەۋ ەسىك قاعادى. قىز اتىپ تۇرىپ ساحنادان كەتىپ قالادى. اناسى قىزىنا تاڭدانا قاراپ، باسىن شايقايدى دا): 
— كىم ەكەن بۇل تۇندەلەتىپ ەسىك قاققان؟ تىنىشتىق پا؟
(ساحناعا كاراۆاي ۇستاعان وليا، ناديا، كۇيەۋ جىگىت، اكەسى شىعادى.) 
وليا: 
— تىنىشتىق، تىنىشتىق! 
جوق ىزدەگەن جوقشىلارمىز. 
ءبىزدىڭ حانزادامىز سۋ جاعاسىنان سۇلۋ باقىت قۇسىن كورگەن ەكەن. قاسىنا تاياي بەرگەندە قۇس شوشىپ، ۇشىپ كەتىپتى.  قولىندا تەك قۇستىڭ قاۋىرسىنى عانا قالىپتى. سۇراستىرا كەلە،  سول باقىت قۇستىڭ وسى ۇيدە تۇراتىنىن بىلدىك. حانزادامىز «باقىت قۇسىن الماي كەتپەيمىن!»- دەپ تۇر.  بىزدە — ۇل بار،  سىزدە — قىز بار.  ۆەرونيكانى ايتتىرا كەلدىك؟! 
 اناسى: 
— پاح، شىركىن! كىم كورىنگەن ايتتىرا بەرەتىن،  ءبىزدىڭ قىز وڭاي ولجا بولدى عوي بۇل اۋىلعا! «حانزادا»- دەپ قويادى. كورەيىك حانزاداڭىزدى؟!  ۇناماسا،  بىردەن قۋىپ شىعام!  رەنجىمەڭىزدەر! 
وليا: 
— حانزادامىز ەكى يىعىنا ەكى جىگىت مىنگەندەي كۇشتى،  رەڭدى،  سۇلۋ جىگىت.  اناۋ-مىناۋ قىزدى مەنسىنە قويمايدى. ەرتە كەلدىك ءوزىن.  سەروجا،  الدىعا شىق! 
(ەڭ ارتتا تۇرعان جىگىت ۇيالىپ الدىعا شىعادى. قىزدىڭ اناسى جىگىتكە باستان-اياق ءبىر قاراپ): 
— بولادى ەكەن! سۇلۋلىعىن ەزىپ ىشپەيمىز؟  قولىنان نە كەلەدى؟ 
وليا: 
— نە كەلەدى دەرىڭ بار ما؟  سەروجا ەگىن ەكسە بىتىك شىعادى.  شالعىمەن ءشوپ شاپسا،  الدىنا ادام تۇسىرمەيدى. كۇرەسسە — ءبارىن جىعادى. ويىن-تويدىڭ گ ۇلى. ىسقىرىعى تاۋ اسادى. 
قىزدىڭ اجەسى: 
— جارايدى، جارايدى!  ماقتاۋىن اسىردىڭىز! جەتەدى! 
ناديا: 
— ايتپاقشى نەگە سەروجانى عانا ءسوز قىلىپ تۇرمىز؟ قىزدى نەگە كورمەيمىز؟!  بالكىم كوزى قىلي،  اياعى قيسىق،  ءتۇرى كورىكسىز شىعار؟! 
قىزدىڭ اناسى: 
—تفۋ-تفۋ! ءتىلىم تاسقا!  قىزىم،  بەت بىتكەننىڭ سۇلۋى!  تال بويىندا ءبىر ءمىن جوق!  ۆەرونيكا،  بەرى كەل! 
(ساحناعا تومەن قاراپ ۆەرونيكا شىعادى.) 
وليا: 
— وي،  تاماشا!  قانداي سۇلۋ قىز؟! باقىتتى بول قىزىم!- دەيدى. 
ناديا: 
— يا،  سۇلۋلىعىندا ءمىن جوق!  ءبىراق سەروجاعا سۇلۋىنان گورى، اس دايىنداي الاتىن، شارۋاعا پىسىق، ىسكە يكەمدى جار كەرەك؟! ەگىس باسىنا شىقسا، كومەك بەرەر جاردەمشى،  نان جاۋىپ،  ءىس تىگەتىن شەبەر ايەل كەرەك! قىزدارىڭىزدىڭ قولىنان نە كەلەدى؟ 
قىزدىڭ اناسى: 
— قىزىمىزدى جاستايىنان ەڭبەككە باۋلىپ وسىردىك.  كۇندىز باۋ-باقشانى باپتاپ، بوشكەگە ۆارەنيە-سولەنيەسىن باسسا، تۇنىمەن كەستە تىگىپ،  تور توقيدى.  كيىمىن دە ءوزى تىگىپ كيەدى. 
قىزدىڭ اجەسى: 
— سيىر دا ساۋادى، كومبەگە نان دا جابادى. قولى التىن.  ۆەرونيكا، قىزىم. تىككەن كەستەلەرىڭدى اكەلشى...؟ 
(ۆەرونيكا ۇيالا باسىپ، تومەن قاراعان كۇيى كەستە نەمەسە توردى الىپ كەلەدى. اناسى قولىنان الىپ، قوناقتارعا كورسەتەدى.) 
وليا: 
— تاماشا!  كەرەمەت! (ۆەرونيكاعا جاقىنداپ كەلىپ): 
— ۆەرونيكا،  سەن سەروجانى وزىڭە قوجايىن ەتۋگە رازىسىڭ با؟-دەپ سۇرايدى. 
(ۆەرونيكا ۇندەمەيدى.) 
— ۆەرونيكا،  سەن سەروجانى وزىڭە قوجايىن ەتۋگە رازىسىڭ با؟-دەپ، ەكىنشى رەت سۇرايدى. 
(ۆەرونيكا ۇندەمەيدى.) 
— ۆەرونيكا،  سەن سەروجانى وزىڭە قوجايىن ەتۋگە رازىسىڭ با؟-دەپ، ءۇشىنشى رەت سۇرايدى.
ۆەرونيكا: 
— رازىمىن!- دەپ ۇيالا سىبىرلايدى. 
ناديا: 
— كوز تيمەيسىن!  حانشايىم دا، حانزادا دا وتباسىن قۇرۋعا دايىن ەكەن! رۇقسات ەتسەڭىزدەر،  جاستارعا باتا بەرىپ،  باقىت تىلەسەك؟! 
قىزدىڭ اناسى: 
— وي، ۇمىتشاق باسىم! سىزدەردى داستارحانعا شاقىرماپپىن عوي؟ عافۋ وتىنەمىن!  داستارحانعا كەلىڭىزدەر!

ءىىى-ساحنا

(بارلىعى جاعالاي داستارحان باسىنا جايعاسادى. وسى كەزدە سەروجانىڭ اكەسى بىلاي دەيدى): 
— قۇرمەتتى قۇدالار!  نان مەن تۇزدارىڭىزعا راقمەت!  ەندى ۆەرونيكا بىزگە كاراۆاي تۋراپ بەرسە؟!  ءبىزدى قالاي اتايدى؟  كىم دەپ قابىلدايدى؟ سونى ايتسا؟! 
وليا:  
— دۇرىس!  بىزگە قالاي قۇرمەت كورسەتەتىنىن كورەيىك؟ 
ناديا: 
— قانە،  ۆەرونيكا؟!  بىزدەرگە كاراۆاي تاراتا عوي! 
(ۆەرونيكا كاراۆايدى ۇلكەن ءتورت بولىككە ءبولىپ، بىرەۋىن قايىن اتاسىنا بەرىپ تۇرىپ): 
— دامنەن اۋىز ءتيىڭىز!  بۇدان بىلاي ءسىزدى ءوز اكەمدەي كورىپ،  «باتيۋشكا»  دەپ اتايمىن - دەيدى. (بارلىعى وي-بارەكەلدى! جارايسىڭ! - دەپ قول شاپالاقتايدى. ۆەرونيكا كەلەسى ناندى ەنەسىنە ۇسىنىپ): 
— دامنەن اۋىز ءتيىڭىز!  بۇدان بىلاي ءسىزدى ءوز انامداي كورىپ، «ماتۋشكا»  دەپ اتايمىن - دەيدى. (بارلىعى قول شاپالاقتاپ،  «دۇرىس»،  «جارايسىڭ»- دەيدى. قالعان ەكى بولەك ناندى سەروجا ۆەرونيكانىڭ اتا-اناسىنا ءدال وسىلاي ۇسىنادى. ولار «راقمەت سەروجا»  - دەپ، ناننان اۋىز تيەدى.) 
ناديا: 
— ال قۇدالار،  جاستارعا اق تىلەگىمىزدى ايتىپ،  ۇيلەنۋ تويعا دايارلانايىق؟!  - دەيدى. 
(بارلىعى):
— جاستار باقىتتى بولسىن! 
— ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن! 
— ۇرپاعى كوپ بولسىن! 
— تەك قۋانىشتى ءومىر ءسۇرسىن!- دەپ باتا بەرەدى. 
(وسى كەزدە چاستۋشكانىڭ اۋەنى باستالىپ، بارلىعى 1-مامىرعا بايلانىستى ءان ايتىپ،  بيلەپ شىعىپ كەتەدى.)

ءبىرىنشى مامىر قۇتتى بولسىن،
بارلىق ۇلتتار تاتۋ بولسىن.
ورىس-قازاق ماڭگى دوس بوپ،
مامىراجاي زامان بولسىن!
​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ *
ءبىرىنشى مامىر كەلگەندە،
ءمان بەرەمىز كيىمگە.
وسى اسەم كويلەكتەردى،
نەگە كۇندە كيمەسكە؟!
​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ *
ءار ۇلتتىڭ كيىمى،
جاراسادى وزىنە.
انام ورىس بولعان سوڭ،
ورىس دەپ ويلار مەنى دە!
ءبىراق قازاق قىزىمىن،
مۇسىلماننىڭ ءبىرىمىن.
مەنەن مىقتى جان بولماس،
وزىق بولسا ءبىلىمىم!
​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *
جەر بەتىندە ادامزاتتىڭ،
ءبارى تۋعان ءبىر اتادان.
ۇلتقا،​ رۋعا بولىنبەيىك،
ارازداسىپ بولىپ نادان!
​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *
بۇل مەكتەپتە ورىس، ۇيعىر،
تۇرىك،​ تاتار قىز وقيدى.
قازاق تىلدە ءبىلىم الىپ،
وزدەرىن جات سەزىنبەيدى!
​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ *​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​
جاساي بەرسىن تاتۋلىق،
جاساي بەرسىن تىنىشتىق!
مامىراجاي زامان بوپ،
ارتا بەرسىن تۋىستىق!

گ. قاسەنباي 
29.04.2023

تاپسىرىس بەرۋشىلەر ءۇشىن بايلانىس نومەرىم:  +77002303625

---