ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى، ساياسي قۇرىلىسى، ءدىننىڭ تارالۋى
جايلى، وقۋشىلارعا تاريحي ماعلۇمات بەرۋ
دامىتۋشىلىق: وي پىكىرىن، كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ، ءوز ويىن ەركىن ايتۋعا، تاريحي
وقيعانى تالداي بىلۋگە ۇيرەتۋ
تاربيەلىك: ەڭبەككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، XI - XVIعاسىرلارداعى جۇڭگو، جاپونيا ەلدەرىنىڭ
ساياسي كارتاسى، تىرەك - سحەمالار ت. ب
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ، ولاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ
بۇگىنگى ساباقتا ‹‹ ورتا عاسىرلارعا ساياحات ›› جاسايمىز. سىنىپ ەكى توپقا بولىنەدى.
سۇراق - جاۋاپ سايىسى ( وتكەن تاقىرىپتاردان.)
‹‹كىم جىلدام؟››
1. جاپونيادا مۇراگەرلىك جەر نە دەپ اتالادى؟ (سەەن)
2. ءجۇز جىلعا تەڭ كەلەتىن ۋاقىت ولشەمى؟ (عاسىر)
3. سلاۆيان ءالفاۆيتىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار؟ (كيريلل مەن مەفوديي)
4. كوشپەلى ارابتاردى قالاي اتايمىز؟ (باداۋيلەر)
5. ورتا عاسىرلارداعى شىركەۋ سوتى؟ (ينكۆيزيسيا)
6. حريستيانداردىڭ قاسيەتتى قالاسى؟ (يەرۋساليم)
7. مۇسىلمانداردىڭ قاسيەتتى قالاسى؟ (مەككە)
8. ريم پاپاسىنىڭ يەلىگى قالاي اتالادى؟ (ۆاتيكان)
9. ورتا عاسىرلارداعى سالىق ءتۇرى؟ (بارششينا)
10. توماعا - تۇيىق شارۋاشىلىق قالاي اتالادى؟ (ناتۋرالدى.)
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. جاپونياداعى فەودالدىق قۇرىلىس.
سايكەستەندىرۋ تەستى
1. سامۋراي................................. ا). ەڭ جوعارعى بيلىك
2. دايمە.................................... ءا).. اسكەري ادامدار
3. سەەن........................................ ب) جاڭا الەۋمەتتىك توپ
4. ميكادو................................... ۆ).. ەڭ ءىرى فەودالدار
5. سەگۋن....................................... گ.) مەملەكەت يەسى، مۇراگەر
6. يمپەراتور............................. د) جەر يەلىكتەرى
‹‹سيفرلار سويلەيدى.››
1192............ 1428........ 1199........... 36.......... 67.......... 1532...... 1483....... 1573...... 1592...... 265.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ.
جاڭا ساباق: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى
جوسپار: 1 جۇڭگو - ەجەلدەن جەر شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقان ەل.
2. قىتايداعى جەر يەلىكتەرى
3. ورتا عاسىرلارداعى قىتايدىڭ ساياسي قۇرىلىسى
4. ءدىننىڭ تارالۋى.
جۇڭگو جەرىندە قۇلدىق قوعام ىدىراعاننان كەيىن فەودالدىق قاتىناس ورناي باستادى.
جۇڭگو جەرى ۇلى جۇڭگو قورعانىنان وڭتۇستىك جۇڭگو تەڭىزىنە دەيىن، سول كەزدەگى شارۋاشىلىعى جاقسى دامىعان ايماقتار - حۋانحە، يانسزى وزەندەرىنە جانە سىچۋان، شاندان ايماقتارىنا دەيىنگى جەرلەردى الىپ جاتتى. (كارتامەن جۇمىس). قىتايدا سۋارمالى ەگىس كەڭ ەتەك الدى. قىتايدى ءالى كۇنگە دەيىن جىبەك ەلى دەپ اتايدى. سەبەبى: قىتايدا ەجەلدەن جىبەك قۇرتى ءوسىرىلدى.
جۇڭگو مەن باتىس ەۋروپا اراسىنداعى ساۋدا جولى ۇلى جىبەك جولى دەپ اتالادى.
قولونەر وتە جاقسى دامىعان، اسىرەسە قىشتان جاسالعان ىدىستار، قولا جانە تەمىر بۇيىمدار شەتكە شىعارىلعان.
قىتايدا جەر يەلىگىنىڭ ەكى ءتۇرى بولدى. يمپەراتور قولىنداعى جەر مەملەكەت مەنشىگى دەپ ەسەپتەلدى. يمپەراتورعا قىزمەت اتقارعان ادامدارعا جەر بەرىلدى. شارۋالاردىڭ دا ۇلەستىك جەرلەرى بولعان. ءار شارۋاعا 120مۋ جەر بەرىلگەن. 1مۋ - 0، 06گا. فەودالدىق بىتىراڭقىلىقتى پايدالانىپ، IV ع. باسىندا قىتايدىڭ سولتۇستىگىندەگى كورشىسى - عۇن تايپالارى شابۋىل جاسايدى.
311ج – لوياندى باسىپ الدى.
316ج - چاناندى
589ج قىتايدا ءبىرتۇتاس فەودالدىق قۇرىلدى. يان - سزيان ەلدىڭ يمپەراتورى بولدى.
616جىلعا دەيىن – سۋي اۋلەتى باسقاردى.
618ج تان اۋلەتى 907ج دەيىن ەل باسقاردى.
960ج - 1279ج سۋن اۋلەتى ەلدى بىرىكتىردى.
ورتا عاسىرلارداعى قىتايدىڭ ساياسي قۇرىلىسى:
يمپەراتور ---------←كەڭسە
↓ ------------- ↓ ------- ↓ --------- ↓
باسقارۋشى اسكەري ساراي تەكسەرۋشى
شەنەۋنىكتەر باسشىلار قىزمەتشىلەرى پالاتا
ءدىننىڭ تارالۋى. IV - Vع. بۋددا ءدىنى كەڭ تارادى. ءدىندى ۋاعىزداۋشى جانە تاراتۋشى بۋددا حرامى بولدى. بۋدديزم ادامداردى شىدامدى بولۋعا شاقىردى.
‹‹ويلان تاپ››
1. قىتايلىقتار ءوز ەلىن - ‹‹ اسپان استى ەلى›› دەيدى، ال وزگە حالىقتار قالاي اتايدى؟
(اعىلشىنشا CHINA)
2. مەملەكەتتىڭ استاناسى.................. پەكين
3. جۇڭگو جازۋى قالاي اتالادى؟
4. مەملەكەتتىڭ تۋىن تاپ
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ: 1. ب. ز ءى ع. قىتايدا قانداي ءدىن تاراي باستادى؟
2. قىتايدا جەر يەلىكتەرىنىڭ قانشا ءتۇرى بولعان؟
3. شارۋاشىلىقتىڭ قانداي ءتۇرى بولعان؟
ۇيگە تاپسىرما: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى. وقۋ.
باعالاۋ. ەكى توپتىڭ جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەپ، جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ.
العان باعالارىن كۇندەلىكتەرىنە قويۋ.
بىلىمدىلىك: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى، ساياسي قۇرىلىسى، ءدىننىڭ تارالۋى
جايلى، وقۋشىلارعا تاريحي ماعلۇمات بەرۋ
دامىتۋشىلىق: وي پىكىرىن، كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ، ءوز ويىن ەركىن ايتۋعا، تاريحي
وقيعانى تالداي بىلۋگە ۇيرەتۋ
تاربيەلىك: ەڭبەككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، XI - XVIعاسىرلارداعى جۇڭگو، جاپونيا ەلدەرىنىڭ
ساياسي كارتاسى، تىرەك - سحەمالار ت. ب
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەلدەپ، ولاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ
بۇگىنگى ساباقتا ‹‹ ورتا عاسىرلارعا ساياحات ›› جاسايمىز. سىنىپ ەكى توپقا بولىنەدى.
سۇراق - جاۋاپ سايىسى ( وتكەن تاقىرىپتاردان.)
‹‹كىم جىلدام؟››
1. جاپونيادا مۇراگەرلىك جەر نە دەپ اتالادى؟ (سەەن)
2. ءجۇز جىلعا تەڭ كەلەتىن ۋاقىت ولشەمى؟ (عاسىر)
3. سلاۆيان ءالفاۆيتىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار؟ (كيريلل مەن مەفوديي)
4. كوشپەلى ارابتاردى قالاي اتايمىز؟ (باداۋيلەر)
5. ورتا عاسىرلارداعى شىركەۋ سوتى؟ (ينكۆيزيسيا)
6. حريستيانداردىڭ قاسيەتتى قالاسى؟ (يەرۋساليم)
7. مۇسىلمانداردىڭ قاسيەتتى قالاسى؟ (مەككە)
8. ريم پاپاسىنىڭ يەلىگى قالاي اتالادى؟ (ۆاتيكان)
9. ورتا عاسىرلارداعى سالىق ءتۇرى؟ (بارششينا)
10. توماعا - تۇيىق شارۋاشىلىق قالاي اتالادى؟ (ناتۋرالدى.)
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ. جاپونياداعى فەودالدىق قۇرىلىس.
سايكەستەندىرۋ تەستى
1. سامۋراي................................. ا). ەڭ جوعارعى بيلىك
2. دايمە.................................... ءا).. اسكەري ادامدار
3. سەەن........................................ ب) جاڭا الەۋمەتتىك توپ
4. ميكادو................................... ۆ).. ەڭ ءىرى فەودالدار
5. سەگۋن....................................... گ.) مەملەكەت يەسى، مۇراگەر
6. يمپەراتور............................. د) جەر يەلىكتەرى
‹‹سيفرلار سويلەيدى.››
1192............ 1428........ 1199........... 36.......... 67.......... 1532...... 1483....... 1573...... 1592...... 265.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتىندىلاۋ.
جاڭا ساباق: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى
جوسپار: 1 جۇڭگو - ەجەلدەن جەر شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقان ەل.
2. قىتايداعى جەر يەلىكتەرى
3. ورتا عاسىرلارداعى قىتايدىڭ ساياسي قۇرىلىسى
4. ءدىننىڭ تارالۋى.
جۇڭگو جەرىندە قۇلدىق قوعام ىدىراعاننان كەيىن فەودالدىق قاتىناس ورناي باستادى.
جۇڭگو جەرى ۇلى جۇڭگو قورعانىنان وڭتۇستىك جۇڭگو تەڭىزىنە دەيىن، سول كەزدەگى شارۋاشىلىعى جاقسى دامىعان ايماقتار - حۋانحە، يانسزى وزەندەرىنە جانە سىچۋان، شاندان ايماقتارىنا دەيىنگى جەرلەردى الىپ جاتتى. (كارتامەن جۇمىس). قىتايدا سۋارمالى ەگىس كەڭ ەتەك الدى. قىتايدى ءالى كۇنگە دەيىن جىبەك ەلى دەپ اتايدى. سەبەبى: قىتايدا ەجەلدەن جىبەك قۇرتى ءوسىرىلدى.
جۇڭگو مەن باتىس ەۋروپا اراسىنداعى ساۋدا جولى ۇلى جىبەك جولى دەپ اتالادى.
قولونەر وتە جاقسى دامىعان، اسىرەسە قىشتان جاسالعان ىدىستار، قولا جانە تەمىر بۇيىمدار شەتكە شىعارىلعان.
قىتايدا جەر يەلىگىنىڭ ەكى ءتۇرى بولدى. يمپەراتور قولىنداعى جەر مەملەكەت مەنشىگى دەپ ەسەپتەلدى. يمپەراتورعا قىزمەت اتقارعان ادامدارعا جەر بەرىلدى. شارۋالاردىڭ دا ۇلەستىك جەرلەرى بولعان. ءار شارۋاعا 120مۋ جەر بەرىلگەن. 1مۋ - 0، 06گا. فەودالدىق بىتىراڭقىلىقتى پايدالانىپ، IV ع. باسىندا قىتايدىڭ سولتۇستىگىندەگى كورشىسى - عۇن تايپالارى شابۋىل جاسايدى.
311ج – لوياندى باسىپ الدى.
316ج - چاناندى
589ج قىتايدا ءبىرتۇتاس فەودالدىق قۇرىلدى. يان - سزيان ەلدىڭ يمپەراتورى بولدى.
616جىلعا دەيىن – سۋي اۋلەتى باسقاردى.
618ج تان اۋلەتى 907ج دەيىن ەل باسقاردى.
960ج - 1279ج سۋن اۋلەتى ەلدى بىرىكتىردى.
ورتا عاسىرلارداعى قىتايدىڭ ساياسي قۇرىلىسى:
يمپەراتور ---------←كەڭسە
↓ ------------- ↓ ------- ↓ --------- ↓
باسقارۋشى اسكەري ساراي تەكسەرۋشى
شەنەۋنىكتەر باسشىلار قىزمەتشىلەرى پالاتا
ءدىننىڭ تارالۋى. IV - Vع. بۋددا ءدىنى كەڭ تارادى. ءدىندى ۋاعىزداۋشى جانە تاراتۋشى بۋددا حرامى بولدى. بۋدديزم ادامداردى شىدامدى بولۋعا شاقىردى.
‹‹ويلان تاپ››
1. قىتايلىقتار ءوز ەلىن - ‹‹ اسپان استى ەلى›› دەيدى، ال وزگە حالىقتار قالاي اتايدى؟
(اعىلشىنشا CHINA)
2. مەملەكەتتىڭ استاناسى.................. پەكين
3. جۇڭگو جازۋى قالاي اتالادى؟
4. مەملەكەتتىڭ تۋىن تاپ
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ: 1. ب. ز ءى ع. قىتايدا قانداي ءدىن تاراي باستادى؟
2. قىتايدا جەر يەلىكتەرىنىڭ قانشا ءتۇرى بولعان؟
3. شارۋاشىلىقتىڭ قانداي ءتۇرى بولعان؟
ۇيگە تاپسىرما: ورتا عاسىرلارداعى جۇڭگو مەملەكەتى. وقۋ.
باعالاۋ. ەكى توپتىڭ جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەپ، جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ.
العان باعالارىن كۇندەلىكتەرىنە قويۋ.
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: ساقتار تۋرالى دەرەكتەر، ولاردىڭ قونىستانۋى، الەۋمەتتىك جىكتەلۋى، شارۋاشىلىعى،
