وسپانحان اۋباكىروۆ "ارا مەن شىبىن"
تاقىرىبى: ارا مەن شىبىن. وسپانحان اۋباكىروۆ.
ماقساتى: وقۋشىنىڭ جەكە قابىلەتى مەن بەلسەندىلىگىنە سۇيەنە وتىرىپ، مىسالداعى ءتۇيىندى ويدى اشۋعا جاعداي جاساۋ. ءوز بەتىنشە شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە باۋلي وتىرىپ، بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس - ساباق. ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، ىزدەنۋ. كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سىزبا
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ساباققا دايارلىق. ادامنىڭ كۇلكىسى – الەمدەگى ەڭ عاجايىپ قۇبىلىستاردىڭ ءبىرى. ادام كۇلكىنىڭ كومەگىمەن تانىسا دا، قوشتاسا دا الادى. جىميىس ءبىزدىڭ سەزىمىمىزدىڭ ساراسىنىڭ اشىلۋىنا جول اشادى. كۇلكى ارقىلى كوڭىل كۇيلەرىڭدى ءبىلدىرىلىپ كورىڭدەر. ءبىر - بىرىڭە جىميىڭدار، كۇلكىلەرىڭدى سىيلاڭدار. راحمەت! ەندەشە ساباعىمىزدى باستايىق.
ءىى. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق. توپتارعا ءبولىنىپ، سايىس - ساباقتى وتكىزۋ. ساناماق ايتۋ جولىمەن توپتىڭ باسشىسىن تاڭدايدى. ءۇش قاتاردان توپ باسشىسى شىعىپ، ىشىندەگى توپتىڭ اتى جازىلعان قاعازدى وقيدى.
ءى توپ – «وقۋ» توبى ءىى توپ – «جازۋ» توبى ءىىى توپ – «ونەر» توبى.
(توپتىڭ اتى تاقتاعا ىلىنەدى. توپ باسشىلارىنا ۇپايدى ەسەپتەيتىن باعالاۋ پاراعى بەرىلەدى. ولاردىڭ مىندەتى – جاۋاپ بەرگەن ءوز توبىنىڭ بالالارىن بەلگىلەپ وتىرۋ. جيناعان فيشكانى ساناپ، ءار توپتىڭ ۇپايى ەسەپتەپ شىعارىلادى. توپتىڭ اتى جازىلعان ءاربىر قالتاشاعا ۇپايدى سالىپ وتىرادى.)
ءىىى. جاڭا ساباق: كىرىسپە. جاڭا ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
1. اۆتور تۋرالى قىسقاشا دەرەك.
وسپانحان اۋباكىروۆ 1934 جىلى تۋىپ، 1986 جىلى قايتىس بولعان. ول الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانى قاراقاستەك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى ونەر ينستيتۋتىنىڭ تەاتر فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ونىڭ «قوڭىراۋ»، «بودەنە»، «كۇلكىڭىز كەلە مە؟»، «اناۋ مەن مىناۋ»، «ءبىر دوربا»، ت. ب. كوپتەگەن جيناقتارى بار. وسپانحان اۋباكىروۆ – تالانتتى ساتيريك. ساتيريك دەپ ادامنىڭ بويىنداعى تەرىس قىلىقتاردى سىناپ، مىسقىلداپ جازاتىن جازۋشىنى ايتامىز.
2. ءۇنتاسپادان «ارا مەن شىبىن» ديالوگىن تىڭداتۋ.
3. تىرەك سىزبا بويىنشا مىسالدى تالداۋ.
4. ارا مەن شىبىن بەينەلەنگەن سۋرەت بويىنشا ەكەۋىنە مىنەزدەمە، سيپاتتاما بەرۋ.
ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ: «كىم مىقتى؟» سايىسى.
ا) «ونەر» توبىنىڭ تاپسىرماسى. ارا مەن شىبىن قاناتىن جامىلىپ، رولگە ءبولىنىپ وينايدى.
ءا) «وقۋ» توبى مىسالداعى ءتۇيىندى ويدى جازادى.
ب) « جازۋ» توبى ارا مەن شىبىن جايلى «ەگەر مەن شىبىن بولسام...» تاقىرىبىنا ەسسە جازادى.
«كىم اقىن؟» تاپسىرماسى. ءۇش توپقا ولەڭ بويىنشا ۇيقاس تابۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى.
كەلدى اراعا شىبىن
جيىپ جاتقان شىرىن،
شاقىردى شىبىن قوناققا.
ارا كەلسە كەشىگىپ،
جاتىپ قاپتى شەشىنىپ.
قوناقتى دۇرىس كۇتپەپتى،
شىبىنعا اقىل جەتپەپتى.
جۇمىستى تەز ءارى دۇرىس ورىنداعاندارى ءۇشىن ۇپاي بەرىلەدى.
«كىم ۇتقىر؟» تاپسىرماسى. بۇل تاپسىرما بويىنشا مىنانداي سۇراقتار تاراتىلىپ بەرىلەدى. وقۋشىلار ويلارىن مىنا سۇراق نەگىزىندە جيناقتايدى:
1. «قوناقجاي» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. «قوناق» دەگەن كىم؟ قوناقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. قوناقتى ىلتيپاتپەن قارسى الۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
«كىم تاپقىر؟» تاپسىرماسى.
مىسال بويىنشا ماقال - ماتەل تاۋىپ جازۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى.
1. كەلگەنشە قوناق ۇيالادى، كەلگەن سوڭ ءۇي يەسى ۇيالادى.
2. قوناق اسىڭا ەمەس، قاباق - قاسىڭا ريزا.
3. ەڭبەكشىنىڭ نانى ءتاتتى، جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى.
ءۇ. قورىتۋ. قانداي تاراۋدى اياقتادىق؟
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
1. وقۋ، كەستەنى تولتىرۋ.
2. باعالاۋ.
ماقساتى: وقۋشىنىڭ جەكە قابىلەتى مەن بەلسەندىلىگىنە سۇيەنە وتىرىپ، مىسالداعى ءتۇيىندى ويدى اشۋعا جاعداي جاساۋ. ءوز بەتىنشە شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە باۋلي وتىرىپ، بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس - ساباق. ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، ىزدەنۋ. كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سىزبا
بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ساباققا دايارلىق. ادامنىڭ كۇلكىسى – الەمدەگى ەڭ عاجايىپ قۇبىلىستاردىڭ ءبىرى. ادام كۇلكىنىڭ كومەگىمەن تانىسا دا، قوشتاسا دا الادى. جىميىس ءبىزدىڭ سەزىمىمىزدىڭ ساراسىنىڭ اشىلۋىنا جول اشادى. كۇلكى ارقىلى كوڭىل كۇيلەرىڭدى ءبىلدىرىلىپ كورىڭدەر. ءبىر - بىرىڭە جىميىڭدار، كۇلكىلەرىڭدى سىيلاڭدار. راحمەت! ەندەشە ساباعىمىزدى باستايىق.
ءىى. ماقسات قويۋ كەزەڭى: 1. ساباقتىڭ ماقساتىن، تاقىرىبىن حابارلاۋ.
2. جاڭا ساباققا دايارلىق. توپتارعا ءبولىنىپ، سايىس - ساباقتى وتكىزۋ. ساناماق ايتۋ جولىمەن توپتىڭ باسشىسىن تاڭدايدى. ءۇش قاتاردان توپ باسشىسى شىعىپ، ىشىندەگى توپتىڭ اتى جازىلعان قاعازدى وقيدى.
ءى توپ – «وقۋ» توبى ءىى توپ – «جازۋ» توبى ءىىى توپ – «ونەر» توبى.
(توپتىڭ اتى تاقتاعا ىلىنەدى. توپ باسشىلارىنا ۇپايدى ەسەپتەيتىن باعالاۋ پاراعى بەرىلەدى. ولاردىڭ مىندەتى – جاۋاپ بەرگەن ءوز توبىنىڭ بالالارىن بەلگىلەپ وتىرۋ. جيناعان فيشكانى ساناپ، ءار توپتىڭ ۇپايى ەسەپتەپ شىعارىلادى. توپتىڭ اتى جازىلعان ءاربىر قالتاشاعا ۇپايدى سالىپ وتىرادى.)
ءىىى. جاڭا ساباق: كىرىسپە. جاڭا ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
1. اۆتور تۋرالى قىسقاشا دەرەك.
وسپانحان اۋباكىروۆ 1934 جىلى تۋىپ، 1986 جىلى قايتىس بولعان. ول الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانى قاراقاستەك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. قۇرمانعازى اتىنداعى الماتى ونەر ينستيتۋتىنىڭ تەاتر فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ونىڭ «قوڭىراۋ»، «بودەنە»، «كۇلكىڭىز كەلە مە؟»، «اناۋ مەن مىناۋ»، «ءبىر دوربا»، ت. ب. كوپتەگەن جيناقتارى بار. وسپانحان اۋباكىروۆ – تالانتتى ساتيريك. ساتيريك دەپ ادامنىڭ بويىنداعى تەرىس قىلىقتاردى سىناپ، مىسقىلداپ جازاتىن جازۋشىنى ايتامىز.
2. ءۇنتاسپادان «ارا مەن شىبىن» ديالوگىن تىڭداتۋ.
3. تىرەك سىزبا بويىنشا مىسالدى تالداۋ.
4. ارا مەن شىبىن بەينەلەنگەن سۋرەت بويىنشا ەكەۋىنە مىنەزدەمە، سيپاتتاما بەرۋ.
ءىۇ. ساباقتى بەكىتۋ: «كىم مىقتى؟» سايىسى.
ا) «ونەر» توبىنىڭ تاپسىرماسى. ارا مەن شىبىن قاناتىن جامىلىپ، رولگە ءبولىنىپ وينايدى.
ءا) «وقۋ» توبى مىسالداعى ءتۇيىندى ويدى جازادى.
ب) « جازۋ» توبى ارا مەن شىبىن جايلى «ەگەر مەن شىبىن بولسام...» تاقىرىبىنا ەسسە جازادى.
«كىم اقىن؟» تاپسىرماسى. ءۇش توپقا ولەڭ بويىنشا ۇيقاس تابۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى.
كەلدى اراعا شىبىن
جيىپ جاتقان شىرىن،
شاقىردى شىبىن قوناققا.
ارا كەلسە كەشىگىپ،
جاتىپ قاپتى شەشىنىپ.
قوناقتى دۇرىس كۇتپەپتى،
شىبىنعا اقىل جەتپەپتى.
جۇمىستى تەز ءارى دۇرىس ورىنداعاندارى ءۇشىن ۇپاي بەرىلەدى.
«كىم ۇتقىر؟» تاپسىرماسى. بۇل تاپسىرما بويىنشا مىنانداي سۇراقتار تاراتىلىپ بەرىلەدى. وقۋشىلار ويلارىن مىنا سۇراق نەگىزىندە جيناقتايدى:
1. «قوناقجاي» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. «قوناق» دەگەن كىم؟ قوناقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. قوناقتى ىلتيپاتپەن قارسى الۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
«كىم تاپقىر؟» تاپسىرماسى.
مىسال بويىنشا ماقال - ماتەل تاۋىپ جازۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى.
1. كەلگەنشە قوناق ۇيالادى، كەلگەن سوڭ ءۇي يەسى ۇيالادى.
2. قوناق اسىڭا ەمەس، قاباق - قاسىڭا ريزا.
3. ەڭبەكشىنىڭ نانى ءتاتتى، جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى.
ءۇ. قورىتۋ. قانداي تاراۋدى اياقتادىق؟
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
1. وقۋ، كەستەنى تولتىرۋ.
2. باعالاۋ.
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: مەتالدار مەن بەيمەتالدار جانە ولاردىڭ قوسىلىستارىنىڭ اراسىنداعى گەنەتيكالىق بايلانىس
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 1930 جىلدارداعى قوعامدىق - ساياسي ءومىر
