InfoHub Logo

قۇس ۇياسىز بولمايتىنداي، ادام وتانسىز بولمايدى. ال مەنىڭ وتانىم — سوناۋ كاسپييدەن التايعا دەيىن سوزىلىپ جاتقان قاسيەتتى ولكە — قازاقستان.

«…ۋاقىت قارقىنى زىمىران. كۇنى كەشە وتكەن سياقتى ۋاقيعالار بۇگىندە تاريح بەتتەرىنە اينالىپ تا ۇلگىردى. بۇل جاڭا مەملەكەت پەن جاڭا قوعامنىڭ دۇنيەگە كەلۋىنىڭ ازاپتى تولعاققا تولى، سونىمەن بىرگە عالامات ءساتى ەدى. سول ءسات ءالى اياقتالعان جوق، ءبىراق ەڭ قيىن بەلەستەردەن اسا بىلدىك. ەڭ قيىن جىلدار ءدال ءقازىر ارتىمىزدا قالدى، سوندىقتان دا مەن ەلىمىزدىڭ ەڭسەسى بيىكتەي بەرەتىنىنە سەنەمىن.» (ن.نازاربايەۆ)

تاۋەلسىزدىك بىزگە وڭاي جولمەن كەلگەن جوق. ونىڭ قانداي قيىن جولمەن كەلگەنىن قاي قازاق بىلمەيدى؟! ول –تالاي كۇرەستىڭ جەمىسى. كوزىمە ەلەستەتەر بولسام، وتكەن تاريح قويناۋىنان قۇلاعىما «ەلىم-اي» دەگەن اتا-بابامىزدىڭ زارلى ءۇنى، «ويان، قازاق!» دەگەن الاش ازاماتتارىنىڭ اششى داۋىسى، «جەلتوقسان جەلىنىڭ» ىزعارى كەلەدى. وندا كوزدەرىنەن قاندى جاس اعىپ، ەلىمەن، جەرىمەن قيماستىقپەن قوشتاسىپ، ازاتتىق جولىندا قۇربان بولعان تالاي بوزداقتاردىڭ ۇرپاققا قالدىرعان اماناتى جاتىر. تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەس قانشا قاسيەتتى بولسا، سول كۇرەس جولىندا قۇربان بولعان باتىرلاردىڭ ەسىمدەرى دە قاسيەتتى. وسىنداي ۇلان-عايىر جەردى قورعاعان قايسار بابالارىمىزدىڭ ارۋاعىنىڭ الدىندا قاشان دا قارىزدارمىز.مۇستافا اتاتۇرىك ايتقانداي، «شىنجىرلاردى بالقىتىپ، تاجبەن تاقتى كۇيرەتەتىن كۇشتى نۇر- ۇلتتىق ەگەمەندىگىمىزگە قولىمىز جەتتى».

وسەر ەلدىڭ قاي ساتتە دە بىرلىك بولماق قالاۋى،
لاۋلا، لاۋلا جەلتوقساننىڭ مۇزعا جاققان الاۋى.
وزدەرىڭدەي ءور نامىستى جاس وركەنى بار ەلدىڭ
ەشقاشاندا ەڭكەيۋگە ءتيىستى ەمەس جالاۋى!

– دەپ اقىن جىرلاعانداي، جەلتوقساننىڭ مۇزعا جاققان الاۋى، 1991- جىلى 16-جەلتوقساندا تاۋەلسىزدىك تاڭىن تۋدىردى. بۇل كۇندى تاريحي ءبىر ءسات دەسەك تە بولادى. ارينە، قاراپايىم ۇعىمدا. ال، مۇنى دۇنيەنىڭ جاراتىلىسىمەن تاريح دوڭگەلەگىنىڭ زامانالار بەلەسىندەگى قاسيەتىمەن دارالاپ ايتساق، قازاقستان تاريحىندا بۇل داتا ەشقاشاندا ۇمىتىلمايتىن، باقىتتى باعا سىمەن حالقىمىزدىڭ ەسىندە ماڭگىلىك ساقتالىپ قالارى انىق.

قوعامدىق دامۋدىڭ رۋحاني جاڭعىرۋىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ قادىر-قاسيەتىن ۇعاتىن، وتانىن، جەرىن سۇيەتىن، شىن مانىندەگى پاتريوت جاندار بارشىلىق. م.اۋەزوۆ: «وتان –انام. وتانىم، سەنەن ايار جانىم جوق» دەسە، ال سۋحوملينسكيي: «وتان — ءوز بەسىگىڭ، ءوز ءۇيىڭ، ءوز بەسىگىڭدى ۇمىتپا» دەيدى. وتان… اتامەكەن…بۇل قاي قۇلاققا دا اسقاق ەستىلەر اسىل ۇعىمدار. الايدا كەيدە وتانىن ساتاتىن وپاسىز جانداردىڭ ارەكەتىن كورە تۇرىپ قىنجىلاسىڭ. سوندىقتان مەن ۇستاز رەتىندە وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيەنىڭ ءدانىن قۇنار

وتان – وت باسىنان باستالادى، دەمەك ءوز بەسىگىڭ ، ءوز ءۇيىڭ.
باۋىرجان مومىشۇلىلى ەتىپ سەپكىم كەلەدى.بولاشاق جاستاردىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ پارقىن مەن ءوز قازاقستانىمدى قالاي جاقسى كورمەيمىن؟ مەن ءوز وتانىمدى قالاي ماقتان تۇتپايىن؟  ول مەنى ءوز قۇشاعىنا الادى، ءاردايىم جىلۋلىق سىيلايدى

تابيعاتتىڭ تاماشا جازى قانداي

اينالاما كوك كىلەم جازىلعانداي.

سىمباتىڭنان اينالدىم، تۋعان جەرىم،

سىلدىرلاعان بۇلاعى،سۋى بالداي،- دەپ بالا جۇرەك جىرلاعانداي، مەن ءوز ولكەمدى جان-جۇرەگىممەن سۇيەمىن. ويتكەنى قازاقستان — مەنىڭ اتامەكەنىم. اتامەكەن دەگەن — تۋعان ءتىل، اتا سالت- ءداستۇر، ەلىڭنىڭ تاريحى، بايلىعى، مەكتەبىڭ، ءۇيىڭ، ءبارى-بارى سوندا. ال بۇلارسىز ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىزدىڭ قازاقستان وتە باي، تابيعاتى دا ادەمى. ءبىز ەلدىڭ ەرتەڭىمىز!

---