وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە! (پەداگوگتارمەن جۇمىس)
تاقىرىبى: وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە! (پەداگوگتارمەن جۇمىس)
جۇرگىزۋشى: قازاق ءتىلى - سايالاعان نۇر باعىم،
قازاق ءتىلىم - انام ءتىلى ارداعىم.
سەن ارقىلى جەتىپ جاتىر ومىرگە،
جان سىرلارىم، تىلەگىم، بار ارمانىم،- دەي وتىرىپ بۇگىنگى «وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە» اتتى ينتەللەكتۋالدىق ويىنعا قوش كەلدىڭىزدەر.
ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋ - بارلىق ۇلت وكىلدەرىنە ورتاق ماسەلە دەپ بىلەمىز. ال ۇلتىمىزدىڭ مەملەكەتتىلىگىن ماڭگىلىككە ايعاقتايتىن تاريح بولسا، تاريحتى ماڭگىلىككە جەتكىزۋشى - كىتاپ، ال ءتىلدىڭ ماڭگىلىك عۇمىرى وسى كىتاپتا جاتىر. تاۋەلسىزدىكتى تۋ ەتكەن، تابان جولىنان اينىمايتىن، قانداي كەزدە دە قۇبىلمايتىن تەك وسى ءتىل عانا. بۇگىنگى ينتەللەكتۋالدى ويىنىمىزدى ەكى توپقا ءبولىپ وتكىزگىم كەلىپ وتىر. پەدوگوگتاردى اباي، شوقان اۋىلىنا ءبولىپ وتىرعىزادى.
ويىننىڭ ءجۇرۋ كەزەڭدەرى:
I. «كىم بىلگىر؟». سۇراق - جاۋاپ.
II. «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى». ماقالدى اياقتاۋ.
III. «كىم تاپقىر؟». جۇمباقتاردى شەشۋ.
IV. «جۇيرىك بولساڭ شاۋىپ كوز». سۋرەت ارقىلى ماقال قۇراستىرۋ.
V. «شەشەندىك ءسوز» (كورىنىس كورسەتۋ).
توپتىڭ ۇپايىنا اسىقتار بەرىلىپ وتىرىلادى.
I. «كىم بىلگىر؟». سۇراق - جاۋاپ. بۇل كەزەڭدە مەن سىزدەرگە سۇراق قويامىن، بىلگەن توپ ءبىرىنشى بەرۋى بولىپ جاۋاپ بەرۋى كەرەك.
1. ءتىل تۋرالى زاڭ قاشان قابىلداندى؟
1989 جىلى 22 قىركۇيەك 2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى قاشان جاريالاندى؟
1991 جىلى 16 جەلتوقسان
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋى مەن ەلتاڭباسى قاشان قابىلداندى؟
1992 جىلى 4 ماۋسىم
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟
1995 جىلى 30 تامىز
5. ءبىلىم ءمينيسترى كىم؟
ەرلان ساگادييەۆ
6. جەردىڭ ناقتى ۇلگىسى؟
گلوبۋس
7. جەتى جوقتى اتاڭىز...؟
1. جەردە ولشەۋىش جوق.
2. اسپاندا تىرەۋىش جوق.
3. تاستا تامىر جوق.
4. اللادا باۋىر جوق.
5. تاسباقادا تالاق جوق.
6. اققۋدا ءسۇت جوق.
7. جىلقىدا ءوت جوق.
8. جەتى جەتىمدى اتاڭىز.
1. تىڭداماعان ءسوز جەتىم.
2. كيۋسىز قالعان ءبوز جەتىم.
3. يەسىز قالعان جەر جەتىم.
4. باسشىسى جوق ەل جەتىم.
5. اققۋ - قازسىز كول جەتىم.
6. جەرىنەن ايرىلعان ەل جەتىم.
7. زامانداسى قالماسا،
بارىنەن دە سول جەتىم.
9. بەس دۇشپاندى اتاڭىز.
1. وسەك
2. وتىرىك
3. ماقتانشاق
4. ەرىنشەك
5. مال شاشپاق
10. ءتىل تۋرالى تاقپاق ايتۋ (ءار تاربيەشى).
ماقال - ماتەل بابادان قالعان مۇرامىز،
ىقىلاسىمىزدى مايەكتەي سوزگە بۇرامىز،
ماقالشىل ماقال الىپ كەلىپتى، قانە، توپتار كوڭىلمەن تىڭداپ تۇرامىز.
II. كەزەڭ: «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى». ماقالدى اياقتاۋ. مەن سىزدەرگە ءتىل تۋرالى ورىسشا ماقالدىڭ ءبىرىنشى جولىن وقيمىن، سىزدەر كەلەسى جولىن تاۋىپ جالعاستىرىپ ايتاسىزدار.
يازىك وسترەە...... بريتۆى.
يازىك موي...... ۆراگ موي.
يازىكوم نە سپەشي...... سپەشي دەلوم.
سلۋشاي بولشە...... ا گوۆوري مەنشە.
چتو نا ۋمە...... تو ي نا يازىكە.
تيشە ەديش...... دالشە بۋدەش.
چتو پوسەەش..... تو ي پوجنەش.
لۋچشە سينيسا ۆ رۋكە...... چەم جۋراۆل ۆ نەبە.
درۋگا نا دەنگي...... نە كۋپيش.
نيكتو زا يازىك..... نە تيانەت.
III. كەزەڭ: «كىم بىلگىر؟».
ورىس ءتىلىن تۇسىنەمىن، بىلەمىن،
شەت ءتىلىن دە جاتتاپ وقىپ جۇرەمىن،
اتا - بابام قاستەرلەگەن جانىنداي،
انا ءتىلىم - مەنىڭ ناعىز جۇرەگىم،- دەي ءبىر شاڭىراق استىندا ءومىر ءسۇرىپ، ءبىلىم الىپ جاتىرمىز. بۇل كەزەڭدە مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرامىن، سىزدەر جۇمباقتىڭ شەشۋىن ءۇش تىلدە ايتاسىزدار، قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا.
1. ءسوزى دانا،
ءۇنى جوق.
سويلەمەيدى،
ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ - شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم. (كىتاپ - كنيگا - ۆووك)
2. ويلارىڭدى اڭساعان، اسىل ءسوزدى اق الاڭعا،
تۇسىرۋگە شارشاماعان،
مەن ەمەسپىن ءاماندا. (قالام - ركچكا - رەn)
3. ۇشىمەن قازىق
ءتورت كوزدى جازىق.
ۇستىنە ءوتتىم
اسىل ءسوز جازىپ. (داپتەر - تەتراد - copybook)
4. اكەمنىڭ تور تايى
ماي جايلاپ، سۋ ىشسە
توقتاماي جورتادى. (كولىك - ماشينا - car)
5. ءارى قىزىل، ءارى ءتاتتى
تاتقان جاندى تاڭىرقاتتى. (الما - يابلوكو - Apple)
اتىراۋ قالاسى.
№33 «كوركەماي» بالاباقشاسى
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك قازىنالىق كاسىپورىن
ورىس ءتىلى مامانى تەليبايەۆا گۋلشات باكتيگۋلوۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
جۇرگىزۋشى: قازاق ءتىلى - سايالاعان نۇر باعىم،
قازاق ءتىلىم - انام ءتىلى ارداعىم.
سەن ارقىلى جەتىپ جاتىر ومىرگە،
جان سىرلارىم، تىلەگىم، بار ارمانىم،- دەي وتىرىپ بۇگىنگى «وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل، ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە» اتتى ينتەللەكتۋالدىق ويىنعا قوش كەلدىڭىزدەر.
ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋ - بارلىق ۇلت وكىلدەرىنە ورتاق ماسەلە دەپ بىلەمىز. ال ۇلتىمىزدىڭ مەملەكەتتىلىگىن ماڭگىلىككە ايعاقتايتىن تاريح بولسا، تاريحتى ماڭگىلىككە جەتكىزۋشى - كىتاپ، ال ءتىلدىڭ ماڭگىلىك عۇمىرى وسى كىتاپتا جاتىر. تاۋەلسىزدىكتى تۋ ەتكەن، تابان جولىنان اينىمايتىن، قانداي كەزدە دە قۇبىلمايتىن تەك وسى ءتىل عانا. بۇگىنگى ينتەللەكتۋالدى ويىنىمىزدى ەكى توپقا ءبولىپ وتكىزگىم كەلىپ وتىر. پەدوگوگتاردى اباي، شوقان اۋىلىنا ءبولىپ وتىرعىزادى.
ويىننىڭ ءجۇرۋ كەزەڭدەرى:
I. «كىم بىلگىر؟». سۇراق - جاۋاپ.
II. «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى». ماقالدى اياقتاۋ.
III. «كىم تاپقىر؟». جۇمباقتاردى شەشۋ.
IV. «جۇيرىك بولساڭ شاۋىپ كوز». سۋرەت ارقىلى ماقال قۇراستىرۋ.
V. «شەشەندىك ءسوز» (كورىنىس كورسەتۋ).
توپتىڭ ۇپايىنا اسىقتار بەرىلىپ وتىرىلادى.
I. «كىم بىلگىر؟». سۇراق - جاۋاپ. بۇل كەزەڭدە مەن سىزدەرگە سۇراق قويامىن، بىلگەن توپ ءبىرىنشى بەرۋى بولىپ جاۋاپ بەرۋى كەرەك.
1. ءتىل تۋرالى زاڭ قاشان قابىلداندى؟
1989 جىلى 22 قىركۇيەك 2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى قاشان جاريالاندى؟
1991 جىلى 16 جەلتوقسان
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋى مەن ەلتاڭباسى قاشان قابىلداندى؟
1992 جىلى 4 ماۋسىم
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟
1995 جىلى 30 تامىز
5. ءبىلىم ءمينيسترى كىم؟
ەرلان ساگادييەۆ
6. جەردىڭ ناقتى ۇلگىسى؟
گلوبۋس
7. جەتى جوقتى اتاڭىز...؟
1. جەردە ولشەۋىش جوق.
2. اسپاندا تىرەۋىش جوق.
3. تاستا تامىر جوق.
4. اللادا باۋىر جوق.
5. تاسباقادا تالاق جوق.
6. اققۋدا ءسۇت جوق.
7. جىلقىدا ءوت جوق.
8. جەتى جەتىمدى اتاڭىز.
1. تىڭداماعان ءسوز جەتىم.
2. كيۋسىز قالعان ءبوز جەتىم.
3. يەسىز قالعان جەر جەتىم.
4. باسشىسى جوق ەل جەتىم.
5. اققۋ - قازسىز كول جەتىم.
6. جەرىنەن ايرىلعان ەل جەتىم.
7. زامانداسى قالماسا،
بارىنەن دە سول جەتىم.
9. بەس دۇشپاندى اتاڭىز.
1. وسەك
2. وتىرىك
3. ماقتانشاق
4. ەرىنشەك
5. مال شاشپاق
10. ءتىل تۋرالى تاقپاق ايتۋ (ءار تاربيەشى).
ماقال - ماتەل بابادان قالعان مۇرامىز،
ىقىلاسىمىزدى مايەكتەي سوزگە بۇرامىز،
ماقالشىل ماقال الىپ كەلىپتى، قانە، توپتار كوڭىلمەن تىڭداپ تۇرامىز.
II. كەزەڭ: «ماقال - ءسوزدىڭ مايەگى». ماقالدى اياقتاۋ. مەن سىزدەرگە ءتىل تۋرالى ورىسشا ماقالدىڭ ءبىرىنشى جولىن وقيمىن، سىزدەر كەلەسى جولىن تاۋىپ جالعاستىرىپ ايتاسىزدار.
يازىك وسترەە...... بريتۆى.
يازىك موي...... ۆراگ موي.
يازىكوم نە سپەشي...... سپەشي دەلوم.
سلۋشاي بولشە...... ا گوۆوري مەنشە.
چتو نا ۋمە...... تو ي نا يازىكە.
تيشە ەديش...... دالشە بۋدەش.
چتو پوسەەش..... تو ي پوجنەش.
لۋچشە سينيسا ۆ رۋكە...... چەم جۋراۆل ۆ نەبە.
درۋگا نا دەنگي...... نە كۋپيش.
نيكتو زا يازىك..... نە تيانەت.
III. كەزەڭ: «كىم بىلگىر؟».
ورىس ءتىلىن تۇسىنەمىن، بىلەمىن،
شەت ءتىلىن دە جاتتاپ وقىپ جۇرەمىن،
اتا - بابام قاستەرلەگەن جانىنداي،
انا ءتىلىم - مەنىڭ ناعىز جۇرەگىم،- دەي ءبىر شاڭىراق استىندا ءومىر ءسۇرىپ، ءبىلىم الىپ جاتىرمىز. بۇل كەزەڭدە مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرامىن، سىزدەر جۇمباقتىڭ شەشۋىن ءۇش تىلدە ايتاسىزدار، قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا.
1. ءسوزى دانا،
ءۇنى جوق.
سويلەمەيدى،
ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ - شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم. (كىتاپ - كنيگا - ۆووك)
2. ويلارىڭدى اڭساعان، اسىل ءسوزدى اق الاڭعا،
تۇسىرۋگە شارشاماعان،
مەن ەمەسپىن ءاماندا. (قالام - ركچكا - رەn)
3. ۇشىمەن قازىق
ءتورت كوزدى جازىق.
ۇستىنە ءوتتىم
اسىل ءسوز جازىپ. (داپتەر - تەتراد - copybook)
4. اكەمنىڭ تور تايى
ماي جايلاپ، سۋ ىشسە
توقتاماي جورتادى. (كولىك - ماشينا - car)
5. ءارى قىزىل، ءارى ءتاتتى
تاتقان جاندى تاڭىرقاتتى. (الما - يابلوكو - Apple)
اتىراۋ قالاسى.
№33 «كوركەماي» بالاباقشاسى
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك قازىنالىق كاسىپورىن
ورىس ءتىلى مامانى تەليبايەۆا گۋلشات باكتيگۋلوۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «كوممۋنيكاسيا»
