پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - Repeat.
تاقىرىبى: پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - Repeat. (9 سىنىپ)
ماقساتى: 1. دەيىن - قايتالاۋ كوماندالارىن پاسكال وپەراتورىندا پروگراممالاۋدى ۇيرەنەدى، پىسىقتايدى. CHAR، STRING، LENGT قىزمەتشى سوزدەرىمەن جانە ولاردىڭ اتقاراتىن قىزمەتتەرىمەن قاجەتتىلىك تۋعىزا وتىرىپ الدىن - الا تانىسادى.
2. پروگراممانى ىقشام، ساپالى جازۋ داعدىسىن قالىپتاستىرادى. پروگراممانىڭ ماتەماتيكالىق مودەلى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن تەرەڭدەتەدى.
3. پروگرامما ءماتىنىن ەكرانعا جانە داپتەرگە جازۋدىڭ ەستەتيكاسىن ساقتاۋدى ەسكەرتەدى.
كورنەكىلىگى: ساباق جوسپارىن ەكراندا پروەكسيالاۋ، پرەزەنتاسيا، كومپيۋتەر.
ءوتىلۋ ءادىسى: مۋلتيتەحنيكامەن جابدىقتالعان ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. كىرىسپە.
• وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، سىنىپ بولمەسى، تاقتا تازالىعىنا نازار اۋدارۋ؛
• جۋرنال تولتىرۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا بۇرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
قىسقاشا سۇراق - جاۋاپ. (1 - 2 ۇپ)
• قايتالاۋ وپەراتورى نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
• ءازىر قايتالاۋ وپەراتورى قالاي ورىندالادى
• قايتالاۋ پارامەترى دەگەن نە؟
• شارت دەگەن نە؟ سەريا دەگەن نە؟
• قو پاسكال تىلىندە قالاي جازىلادى؟ ءار قىزمەتشى ءسوزدىڭ قازاقشا ماعاناسى قانداي؟
• شارتتى تەكسەرمەي تۇرىپ سەريانى ورىنداۋعا بولاما؟ نەگە؟
جۋرنالداعى ءتىزىم بويىنشا ءار وقۋشى ءبىر سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. سۇراقتار ءبىتىپ قالعاندا باسىنان باستاپ قايتادان قويىلا بەرەدى. ءار قايتالانعان سايىن سۇراقتار كۇردەلەنە بەرەدى. ءبىر دۇرىس جاۋاپقا ءبىر ۇپاي.
ءىىى. پروبلەمانى شەشۋ:
1. بۇگىنگى ساباقتا قايتالاۋ وپەراتورىنىڭ دەنەسىن (تۇلعاسىن/سەرياسىن) شارتتان بۇرىن ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پاسكالدىڭ جاڭا وپەراتورى مەن تانىسامىز.
جازىلۋ ءتۇرى:
repeat
؛
UNTIL ؛
repeat – until وپەراتورىنىڭ While – do - عا قاراعاندا ءۇش ايىرماشىلىعى بار. 1. شارت سيكلدان بۇرىن تەكسەرىلەدى، سوندىقتان سەريا كەم دەگەندە ءبىر رەت اتقارىلادى. 2. Repeat وپەراتورىندا شارت اقيقات (ءيا) بولعاندا قايتالاۋ (سيكل) اياقتالادى. 3. Repeat وپەراتورىندا قايتالاۋ سوڭى شارتپەن اياقتالادى.
ەسەپ: بەرىلگەن سويلەمدە ورىسشا «ا» ءارىبى قانشا رەت كەزدەسەتىنىن تاباتىن پروگرامما جازايىق.
بۇل ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن سوزدە قانشا ءارىپ بار، «ا» ءاربىن قالاي بەلگىلەيمىز، سونى انىقتاپ الايىق. الدىمەن ەسەپتە كەزدەستىن شامالاردى ايقىندايىق. ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن نە بەلگىلى دەپ ويلايسىڭدار؟ «ا» ءارىبى، سويلەم، سويلەمنىڭ ۇزىندىعى. پاسكالدا تاماشا مۇمكىندىكتەر بار. ءارىپتى جەكە تاڭبا دەپ قاراساق ونىڭ ءتيپىن CHAR قىزمەتشى سوزىمەن كورسەتۋگە بولادى. مىسالى: اا: char؛ سويلەمنىڭ ءوزىن دە ءتيپى STRING بولاتىن اينىمالىمەن بەلگىلەيمىز. String – تيپىمەن كورسەتىلگەن سويلەمدە (جولدا) 1 - دەن 256 - عا دەيىن تاڭبا بولا الادى. سويلەمدەگى تاڭبالار سولدان وڭعا قاراي 0 - دەن 255 - كە دەيىن نومىرلەنەدى. ءار تاڭباعا ءبىر ءنومىر سايكەس كەلەدى. مىسالى: اا:=’ينفورماتيكا’؛، بولسا، aa[3]=ف، aa[7]=ا، aa[11]=ا بولادى. ەندى ءسوزدىڭ ۇزىندىعىن شە؟ ياعني، تاعى ءبىر قىزمەتشى ءسوز قاجەتتىگى كورىنىپ تۇر. سويلەمدە، كەز - كەلگەن تاڭبالار تىزبەگىندە قانشا تاڭبا بار ەكەنىن LENGTH(zz) قىزمەتشى ءسوزى كومەگىمەن انىقتاۋعا بولادى. مۇنداعى zz – تاڭبالار تىزبەگى نەمەسە سويلەم. سونىمەن مىسالدا كەلتىرىلگەن ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن قاجەت نارسەنىڭ ءبارى بىزدە بار.
ەسەپتىڭ ماتەماتيكالىق مودەلىندەگى ءبىرىنشى سۇراققا جاۋاپ بەرىپ قويدىق.
1. نە بەلگىلى «ا» ءارىبى، سويلەم zz - جولدىق، سويلەمنىڭ ۇزىندىعى n – ءبۇتىن سان
2. نە تابۋ كەرەك؟ «ا» ارىپتەرىنىڭ سانى s – ءبۇتىن سان.
3. قالاي ەسەپتەيمىز؛
سويلەمدى ەنگىزەمىز zz؛
– ءمانىن ەنگىزەمىز، قايتالاۋ پارامەترى i:=1؛ ا - لار سانى s:=0؛
n:=سويلەم ۇزىندىعى؛
قايتالاۋ
الماتى وبلىسى، تالدىقورعان قالاسى
№17 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
جۇنىسبەكوۆا بۇلبۇل قاسقاتاي قىزى
پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - Repeat. جۇكتەۋ
ماقساتى: 1. دەيىن - قايتالاۋ كوماندالارىن پاسكال وپەراتورىندا پروگراممالاۋدى ۇيرەنەدى، پىسىقتايدى. CHAR، STRING، LENGT قىزمەتشى سوزدەرىمەن جانە ولاردىڭ اتقاراتىن قىزمەتتەرىمەن قاجەتتىلىك تۋعىزا وتىرىپ الدىن - الا تانىسادى.
2. پروگراممانى ىقشام، ساپالى جازۋ داعدىسىن قالىپتاستىرادى. پروگراممانىڭ ماتەماتيكالىق مودەلى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن تەرەڭدەتەدى.
3. پروگرامما ءماتىنىن ەكرانعا جانە داپتەرگە جازۋدىڭ ەستەتيكاسىن ساقتاۋدى ەسكەرتەدى.
كورنەكىلىگى: ساباق جوسپارىن ەكراندا پروەكسيالاۋ، پرەزەنتاسيا، كومپيۋتەر.
ءوتىلۋ ءادىسى: مۋلتيتەحنيكامەن جابدىقتالعان ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. كىرىسپە.
• وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، سىنىپ بولمەسى، تاقتا تازالىعىنا نازار اۋدارۋ؛
• جۋرنال تولتىرۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا بۇرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
قىسقاشا سۇراق - جاۋاپ. (1 - 2 ۇپ)
• قايتالاۋ وپەراتورى نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
• ءازىر قايتالاۋ وپەراتورى قالاي ورىندالادى
• قايتالاۋ پارامەترى دەگەن نە؟
• شارت دەگەن نە؟ سەريا دەگەن نە؟
• قو پاسكال تىلىندە قالاي جازىلادى؟ ءار قىزمەتشى ءسوزدىڭ قازاقشا ماعاناسى قانداي؟
• شارتتى تەكسەرمەي تۇرىپ سەريانى ورىنداۋعا بولاما؟ نەگە؟
جۋرنالداعى ءتىزىم بويىنشا ءار وقۋشى ءبىر سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. سۇراقتار ءبىتىپ قالعاندا باسىنان باستاپ قايتادان قويىلا بەرەدى. ءار قايتالانعان سايىن سۇراقتار كۇردەلەنە بەرەدى. ءبىر دۇرىس جاۋاپقا ءبىر ۇپاي.
ءىىى. پروبلەمانى شەشۋ:
1. بۇگىنگى ساباقتا قايتالاۋ وپەراتورىنىڭ دەنەسىن (تۇلعاسىن/سەرياسىن) شارتتان بۇرىن ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پاسكالدىڭ جاڭا وپەراتورى مەن تانىسامىز.
جازىلۋ ءتۇرى:
repeat
؛
UNTIL ؛
repeat – until وپەراتورىنىڭ While – do - عا قاراعاندا ءۇش ايىرماشىلىعى بار. 1. شارت سيكلدان بۇرىن تەكسەرىلەدى، سوندىقتان سەريا كەم دەگەندە ءبىر رەت اتقارىلادى. 2. Repeat وپەراتورىندا شارت اقيقات (ءيا) بولعاندا قايتالاۋ (سيكل) اياقتالادى. 3. Repeat وپەراتورىندا قايتالاۋ سوڭى شارتپەن اياقتالادى.
ەسەپ: بەرىلگەن سويلەمدە ورىسشا «ا» ءارىبى قانشا رەت كەزدەسەتىنىن تاباتىن پروگرامما جازايىق.
بۇل ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن سوزدە قانشا ءارىپ بار، «ا» ءاربىن قالاي بەلگىلەيمىز، سونى انىقتاپ الايىق. الدىمەن ەسەپتە كەزدەستىن شامالاردى ايقىندايىق. ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن نە بەلگىلى دەپ ويلايسىڭدار؟ «ا» ءارىبى، سويلەم، سويلەمنىڭ ۇزىندىعى. پاسكالدا تاماشا مۇمكىندىكتەر بار. ءارىپتى جەكە تاڭبا دەپ قاراساق ونىڭ ءتيپىن CHAR قىزمەتشى سوزىمەن كورسەتۋگە بولادى. مىسالى: اا: char؛ سويلەمنىڭ ءوزىن دە ءتيپى STRING بولاتىن اينىمالىمەن بەلگىلەيمىز. String – تيپىمەن كورسەتىلگەن سويلەمدە (جولدا) 1 - دەن 256 - عا دەيىن تاڭبا بولا الادى. سويلەمدەگى تاڭبالار سولدان وڭعا قاراي 0 - دەن 255 - كە دەيىن نومىرلەنەدى. ءار تاڭباعا ءبىر ءنومىر سايكەس كەلەدى. مىسالى: اا:=’ينفورماتيكا’؛، بولسا، aa[3]=ف، aa[7]=ا، aa[11]=ا بولادى. ەندى ءسوزدىڭ ۇزىندىعىن شە؟ ياعني، تاعى ءبىر قىزمەتشى ءسوز قاجەتتىگى كورىنىپ تۇر. سويلەمدە، كەز - كەلگەن تاڭبالار تىزبەگىندە قانشا تاڭبا بار ەكەنىن LENGTH(zz) قىزمەتشى ءسوزى كومەگىمەن انىقتاۋعا بولادى. مۇنداعى zz – تاڭبالار تىزبەگى نەمەسە سويلەم. سونىمەن مىسالدا كەلتىرىلگەن ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن قاجەت نارسەنىڭ ءبارى بىزدە بار.
ەسەپتىڭ ماتەماتيكالىق مودەلىندەگى ءبىرىنشى سۇراققا جاۋاپ بەرىپ قويدىق.
1. نە بەلگىلى «ا» ءارىبى، سويلەم zz - جولدىق، سويلەمنىڭ ۇزىندىعى n – ءبۇتىن سان
2. نە تابۋ كەرەك؟ «ا» ارىپتەرىنىڭ سانى s – ءبۇتىن سان.
3. قالاي ەسەپتەيمىز؛
سويلەمدى ەنگىزەمىز zz؛
– ءمانىن ەنگىزەمىز، قايتالاۋ پارامەترى i:=1؛ ا - لار سانى s:=0؛
n:=سويلەم ۇزىندىعى؛
قايتالاۋ
الماتى وبلىسى، تالدىقورعان قالاسى
№17 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
جۇنىسبەكوۆا بۇلبۇل قاسقاتاي قىزى
پاسكال ءتىلىنىڭ شارتتى سوڭىنان تەكسەرەتىن قايتالاۋ وپەراتورى - Repeat. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ق. امانجولوۆتىڭ 105 جىلدىعىنا ارنالعان «قازاقستان دەيتىن مەنىڭ بار ەلىم» اتتى ادەبي - سازدى كەش
