- 05 ناۋ. 2024 00:11
- 217
پروپورسيا تۋرالى تۇسىنىك
بەينەلەۋ ونەرى
سىنىبى: 3
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پروپورسيا تۋرالى تۇسىنىك.
تاڭعاجايىپ جانۋارلار.
اشەكەيلى ويىنشىق پروپورسياسى.
بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلارعا پروپورسيا تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
جانۋارلاردىڭ، ويىنشىقتاردىڭ، مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ويىنشىق دولبارىن جاساۋ كەزىندە، وقۋشىلاردىڭ بەينەلى ويلاۋ، قول يكەمدىلىگى، پروپورسيامەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرىپ دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ويىنشىق بولىكتەرىن سايكەستەندىرۋ ارقىلى پىشىندەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن بايقاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ەڭبەك.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۋرەت سالۋ، كىتاپپەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس، قۇراستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار: وقۋلىقتاعى سۋرەتتەر،"سەرگىتۋ ءساتى"،
"قۇراستىرۋ".
قاجەتتى قۇرالدار: اق قاعاز، قارىنداش، ءتۇرلى ءتۇستى بوياۋلار، جەلىم، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ا) امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن بەلگىلەۋ.
ءا) كۇننىڭ جادىن بەلگىلەۋ.
ب) وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرىپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ا) وقۋشىنىڭ سۋرەت البومىن قاراپ، باعالاۋ.
ءا) وتىلگەن تاقىرىپتان نەگىزگى ۇعىمداردى ەسكە ءتۇسىرۋ
كومپوزيسيانىڭ باستى بولىگىن قالاي ايقىنداۋعا بولادى؟
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى.
3. جاڭا ساباق.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس.
بالالارعا قاتە جەرلەردى تۇزەتۋ ۇسىنىلدى. تۇزەتۋدەن كەيىن سۋرەتتەرگە قارا.
- مىنە، ەندى ءپىل پىلگە، قويان قويانعا، سۋسيىر سۋسيىرعا ۇقسايدى، بۇل نەلىكتەن؟
- سەبەبى سەندەر بۇل جانۋارلاردىڭ وزدەرىنە ءتان پروپورسيالارىن ورنىنا كەلتىردىڭدەر. ياعني، پروپورسيا دەگەن، ول تۇتاس دەنە مەن ونىڭ بولىكتەرىنىڭ قاتىناسىن جانە بولىكتەردىڭ ءوزارا قاتىناسىن بىلدىرەدى.
سۋرەتكە قاراساق، ءپىلدىڭ قۇلاعى باسىنان ۇلكەن، ال سۋسيىردىڭ قۇلاعى كەرسىنشە باسىنان كىشى – بۇل ولاردىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرى. ءاربىر زاتتىڭ، ءاربىر جاندى دەنەنىڭ وزىنە ءتان لايىق پروپورسياسى بولادى. وعان كوزىمىزدى جەتكىزدىڭىزدەر، ءتىپتى مەنىڭ قاتەلەرىمدى تۇزەتتىڭىزدەر. 64 - 67 بەتتەردەگى ماتەريالمەن جۇمىس جاسايمىز. جانۋارلاردىڭ، قۇستاردىڭ، مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ فوتوسۋرەتتەرىن تاماشالاپ، ولاردىڭ پروپورسياسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ايتۋ. سۋرەتشىلەر ويشا نەمەسە ناتۋرادان سۋرەت سالعان كەزدە بەينەلەنەتىن دەنەنىڭ پروپورسيالارىن ءدال بەرۋگە تىرىسادى. ال، ويىنشىق دولبارىن نەمەسە يلليۋستراسيا جاساعان كەزدە پروپورسيانى ساقتامايدى. كەرىسىنشە، ونىڭ جاساعان كەيىپكەرلەرى مەن ويىنشىقتارى قىزىقتى، ەرەكشە ويدا قالاتىنداي بولۋى ءۇشىن، پروپورسيالارىن وزگەرتىپ، اسەرلى ۆاريانتتار ىزدەيدى. 68 - 71 بەتتەگى جاۋاپ بەرۋ.
4. توپتىق جۇمىس.
ءۇش توپقا كارتوچكا تاراتىلادى. ونداعى بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا ءۇش قاتار سۋرەت سالادى. جۇمىستى اياقتاعان سوڭ، بالالار سۋرەتتەردى سالىستىرىپ قاي جۇمىس اسەرلىرەك شىققانىن انىقتايدى.
5. وزىندىك جۇمىس.
گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن جۇمىس. فيگۋرالاردى پايدالانىپ، ءتۇرلى بەينەلەردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
6. سەرگىتۋ ءساتى.
مىناۋ - سارى قارىنداش،
مۇنىمەن كۇندى بويايمىن.
مىناۋ – قىزىل قارىنداش،
مۇنىمەن گۇلدى بويايمىن.
مىناۋ – جاسىل قارىنداش،
مۇنىمەن جەردى بويايمىن.
مەن سۋرەتشى بولامىن
قارىنداشتى الامىن،
نەشە ءتۇرلى بەينەنى
ادەمىلەپ سالامىن.
7. قورىتىندى ءبولىم.
"قۇراستىرۋ"
قيىقتاردى بىرىكتىرىپ، قاعازعا جەلىمدەۋ. شىققان بەينەنىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرىنە سيپاتتاما بەرۋ. پروپورسياسىن تابۋ.
8. ۇيگە تاپسىرما.
ەرتەگى كەيىپكەرىن وزگەرگەن پروپورسيامەن بەينەلەۋ.
9. باعالاۋ.
سىنىبى: 3
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پروپورسيا تۋرالى تۇسىنىك.
تاڭعاجايىپ جانۋارلار.
اشەكەيلى ويىنشىق پروپورسياسى.
بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلارعا پروپورسيا تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
جانۋارلاردىڭ، ويىنشىقتاردىڭ، مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ويىنشىق دولبارىن جاساۋ كەزىندە، وقۋشىلاردىڭ بەينەلى ويلاۋ، قول يكەمدىلىگى، پروپورسيامەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرىپ دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ويىنشىق بولىكتەرىن سايكەستەندىرۋ ارقىلى پىشىندەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن بايقاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ەڭبەك.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۋرەت سالۋ، كىتاپپەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس، قۇراستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار: وقۋلىقتاعى سۋرەتتەر،"سەرگىتۋ ءساتى"،
"قۇراستىرۋ".
قاجەتتى قۇرالدار: اق قاعاز، قارىنداش، ءتۇرلى ءتۇستى بوياۋلار، جەلىم، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ا) امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن بەلگىلەۋ.
ءا) كۇننىڭ جادىن بەلگىلەۋ.
ب) وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرىپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ا) وقۋشىنىڭ سۋرەت البومىن قاراپ، باعالاۋ.
ءا) وتىلگەن تاقىرىپتان نەگىزگى ۇعىمداردى ەسكە ءتۇسىرۋ
كومپوزيسيانىڭ باستى بولىگىن قالاي ايقىنداۋعا بولادى؟
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى.
3. جاڭا ساباق.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس.
بالالارعا قاتە جەرلەردى تۇزەتۋ ۇسىنىلدى. تۇزەتۋدەن كەيىن سۋرەتتەرگە قارا.
- مىنە، ەندى ءپىل پىلگە، قويان قويانعا، سۋسيىر سۋسيىرعا ۇقسايدى، بۇل نەلىكتەن؟
- سەبەبى سەندەر بۇل جانۋارلاردىڭ وزدەرىنە ءتان پروپورسيالارىن ورنىنا كەلتىردىڭدەر. ياعني، پروپورسيا دەگەن، ول تۇتاس دەنە مەن ونىڭ بولىكتەرىنىڭ قاتىناسىن جانە بولىكتەردىڭ ءوزارا قاتىناسىن بىلدىرەدى.
سۋرەتكە قاراساق، ءپىلدىڭ قۇلاعى باسىنان ۇلكەن، ال سۋسيىردىڭ قۇلاعى كەرسىنشە باسىنان كىشى – بۇل ولاردىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرى. ءاربىر زاتتىڭ، ءاربىر جاندى دەنەنىڭ وزىنە ءتان لايىق پروپورسياسى بولادى. وعان كوزىمىزدى جەتكىزدىڭىزدەر، ءتىپتى مەنىڭ قاتەلەرىمدى تۇزەتتىڭىزدەر. 64 - 67 بەتتەردەگى ماتەريالمەن جۇمىس جاسايمىز. جانۋارلاردىڭ، قۇستاردىڭ، مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ فوتوسۋرەتتەرىن تاماشالاپ، ولاردىڭ پروپورسياسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ايتۋ. سۋرەتشىلەر ويشا نەمەسە ناتۋرادان سۋرەت سالعان كەزدە بەينەلەنەتىن دەنەنىڭ پروپورسيالارىن ءدال بەرۋگە تىرىسادى. ال، ويىنشىق دولبارىن نەمەسە يلليۋستراسيا جاساعان كەزدە پروپورسيانى ساقتامايدى. كەرىسىنشە، ونىڭ جاساعان كەيىپكەرلەرى مەن ويىنشىقتارى قىزىقتى، ەرەكشە ويدا قالاتىنداي بولۋى ءۇشىن، پروپورسيالارىن وزگەرتىپ، اسەرلى ۆاريانتتار ىزدەيدى. 68 - 71 بەتتەگى جاۋاپ بەرۋ.
4. توپتىق جۇمىس.
ءۇش توپقا كارتوچكا تاراتىلادى. ونداعى بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا ءۇش قاتار سۋرەت سالادى. جۇمىستى اياقتاعان سوڭ، بالالار سۋرەتتەردى سالىستىرىپ قاي جۇمىس اسەرلىرەك شىققانىن انىقتايدى.
5. وزىندىك جۇمىس.
گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن جۇمىس. فيگۋرالاردى پايدالانىپ، ءتۇرلى بەينەلەردىڭ سۋرەتىن سالۋ.
6. سەرگىتۋ ءساتى.
مىناۋ - سارى قارىنداش،
مۇنىمەن كۇندى بويايمىن.
مىناۋ – قىزىل قارىنداش،
مۇنىمەن گۇلدى بويايمىن.
مىناۋ – جاسىل قارىنداش،
مۇنىمەن جەردى بويايمىن.
مەن سۋرەتشى بولامىن
قارىنداشتى الامىن،
نەشە ءتۇرلى بەينەنى
ادەمىلەپ سالامىن.
7. قورىتىندى ءبولىم.
"قۇراستىرۋ"
قيىقتاردى بىرىكتىرىپ، قاعازعا جەلىمدەۋ. شىققان بەينەنىڭ پروپورسيالىق ەرەكشەلىكتەرىنە سيپاتتاما بەرۋ. پروپورسياسىن تابۋ.
8. ۇيگە تاپسىرما.
ەرتەگى كەيىپكەرىن وزگەرگەن پروپورسيامەن بەينەلەۋ.
9. باعالاۋ.