قاناتتى قارا قاسقا ات
ەرتە-ەرتە ەرتەدە، ەشكى قۇيرىعى كەلتەدە ءبىر قارت بولىپتى. اكەسى اتىن جانباي دەپ قويىپتى. وسە كەلە، ايەل الىپ، ءوز الدىنا ءۇي بولىپتى، باي قولىندا جۇمىس ىستەپتى. بىرنەشە جىل ەڭبەك، ەتىپ ەڭبەگىنە ءبىر قارا بۇزاۋ الىپتى. جانباي ول بۇزاۋىن «قوتىر باسپاعىم»، «قوڭىر باسپاعىم»، «بەس جىلدىق ەڭبەككە العان باسپاعىم» دەيدى ەكەن. جانباي بىرنەشە جىل ايانباي ەڭبەك ەتسە دە بايدىڭ بەرگەنى - ءبىر بۇزاۋ. جانباي تاماق اسىراي الماي داعدارىپتى. وسى كەزدە بۇزاۋى ءوسىپ، بۇزاۋلى سيىر بولىپتى. سيىردىڭ ەرتە بۇزاۋلاعانىنا قاتتى قۋانادى. جالعىز سيىردىڭ سۇتىمەن دە تاماق اسىراۋ قيىن بولادى. ون شاقتى كۇن وتكەننەن كەيىن، جانباي ايەلىمەن اقىلداسىپ، بۇزاۋدى سويىپ جەيدى. جاس بۇزاۋدىڭ جاسىق ەتىنە تويعان جانباي قىردىڭ باسىنا شىعىپ، شاعىلدىڭ كەشكى التىن اۋاسىن جۇتىپ، ەرتەڭ نەنى تاماق ەتۋ كەرەك، ونى قايدان تابام، قاي بايعا جالدانام دەگەن پىكىرلەر بىرىنەن سوڭ ءبىرى تىزبەكتەلىپ، كوز الدىنا ەلەستەدى. ويدىڭ تەرەڭ زىندانىنا كەتتى.
تەرەڭ ويعا شومىپ وتىرعان كەزدە، بەلەس استىنان قىلاڭ ەتىپ، ەكى كوزدى الما-كەزەك قىسىپ، اياعىن ساناپ باسىپ، شارشاعان كىسىدەي ماۋجىراپ، ءبىر تۇلكى جانبايدىڭ قاسىنا كەلىپ، سالەم بەرىپ، شوڭقيىپ وتىرا كەتتى.
— ە، تۇلەكە، قايدان ءجۇرسىڭ؟
— قوياننىڭ كوجەكتەرىن ىزدەپ ەدىم، تابا الماي شارشادىم. نەشە بايدىڭ ۇيىنەن اۋزىما مايلى بىردەڭە تۇسە مە دەپ بارىپ ەدىم. «تاياقپەن تۇمسىعىما ءبىر سوعىپ، تەرىسىن سىپىرايىق» دەپ جۇرگەن ءبىر ادام. قوياننىڭ جۇردەكتىگىنە، ارىستاننىڭ كۇشتىلىگىنە، ءوزىمنىڭ ايلاكەرلىگىمە سىيىنىپ تۇرا قاشتىم. ەندى وزىڭىزدە قانداي حال بار؟
— ە، قارا سيىردىڭ قارا بۇزاۋى بار ەدى، ونى سويىپ جەدىم، ەندى ەرتەڭ نەنى تاماق ەتۋدى بىلمەي وتىرمىن. سونىڭ تەرەڭ ويىندا وتىرمىن. سەن ماعان تەرىڭدى بەرسەيشى؟ مەن وعان ءبىر لاق ساتىپ الايىن،– دەيدى جانباي.
— اپىرىم-اي، قيناماس جەردەن، جاكە-اي، قينادىڭ. بولماس، بەرەيىن. انا شوقال (شوعال) تۇبىندە تۋىسقاندارىم بار، سولارعا امانداسىپ كەلەيىن، – دەيدى دە ءجۇرىپ كەتتى. ەكى توبە اسىپ تۇلەكەڭ «قوش-قوش» دەپ قولىن بۇلعاي، شاۋىپ الىپ جونەلدى.
تۇلكىنىڭ الداعانىن سەزگەن جانباي ۇيىنە كەلدى. ۇيگە جانباي جاقىنداي بەرگەندە، ايەلى «ءشۇيىنشى» دەپ جۇگىرەدى.
— نە بولدى، ايجان؟ نە بولدى؟
— قارا سيىر تاعى بۇزاۋلادى، – دەدى ەنتىگىپ، كوكىرەگىن قۋانىش كەرنەپ. ەكەۋى قاتتى قۋانادى. بۇدان بىلاي كۇنبە-كۇن قارا سيىر بۇزاۋلايدى، ونىڭ بۇزاۋىن جانباي كۇنبە-كۇن سويىپ جەيدى. وسىلايشا بىرنەشە جىلدار ءوتتى، ايەلىنەن ءۇش ۇل بالا بولدى. جانباي، ايجان قارتايىپ ولەر شاعىندا، جانباي بالالارىنا مىنانى ايتتى:
— ە، بالالارىم، بىزگە دە ءومىر اياعى جەتتى. مەنىڭ ايتاتىن وسيەتىم: وسى سيىردىڭ ءوزىن سويماڭدار، تاماقتارىڭ اش بولمايدى، بۇزاۋىن تاماق قىلىڭدار، ەرىنبەي ەڭبەك ەتىڭدەر، تاتۋ بولىڭدار، تۇرمىستى باقىتتى ەتۋگە ايانباي كۇرەسىڭدەر، باقىتسىز ومىرگە ءبىز كەتىپ بارامىز، تىرشىلىك، ءومىرىم باقىتسىزدىقپەن ءوتتى، – دەدى دە جانباي كوزىن جۇمدى، باقىتسىز ومىرگە باسىن ءيدى. جانبايمەن بىرگە ايجان دا سول دۇنيەگە كەتتى.
قالعان ءۇش بالا: ۇلكەنى - داۋباي، ورتانشىسى - ناۋباي، كىشىسى - باقپاي. ءوستى، ەرجەتتى. دۇنيەنى كەزۋگە ۇيعارىسىپ، قارا سيىردى سويدى. قارا سيىردىڭ ەتىن ۇشكە ءبولىپ، ەتىن ارقالاسىپ، ۇشەۋى قوشتاسىپ، باقپاي شىعىسقا، ناۋباي تۇستىككە، داۋباي باتىسقا بەت الىپ ءجۇرىپ كەتەدى. باقپاي بىرنەشە كۇن، اي جول جۇرەدى. ەتى تاۋسىلا باستايدى، بار جەردە دە كورگەنى – بىرەۋدى-بىرەۋ قاناۋ، جۇندەي ءتۇتىپ تالاۋ. ءبىر قالىڭ شاعىلعا كەلىپ ۇيىقتايدى. تۇسىندە باقپايدىڭ ماڭدايىنان جۇلدىز، وڭ يىعىنان كۇن، سول يىعىنان اي تۋىپ تۇرعان سياقتى بولادى. باقپاي بۇل تۇسكە كوڭىل بولمەي تاعى دا ەرتەمەن ءجۇرىپ كەتەدى. كۇن بۇلت، كۇن رايى بوي كوتەرتپەستەي اۋىر ەكەن. ءتۇس مەزگىلى دەگەندە ءبىر قارا كورىندى. باقپاي ونى ەلەمەگەن كىسى بولىپ وتىرا بەردى. بۇل قارا بىردەن-بىرگە جاقىنداي بەردى. قاراسا، جەتەگىندە قارا قاسقا اتى بار، ءوزى جيرەن قاسقا اتقا مىنگەن ءبىر ايەل ادام كەلە جاتىر. ول جاقىنداپ كەلگەندە، ەكەۋى بىر-بىرىنە ءتىل قاتىسا الماي، ءبىرىنىڭ ديدارىنا ءبىرى قۇمارلانىپ، قورعاسىنداي بالقىدى. وزدەرى اۋىزدان سويلەسپەسە دە كوزدەرى بىرىنە-بىرى قادالا قاراعاندا، باقپاي، دانامىز دەگەندى سەزدىردى. كەلىپ تۇرعان قىز - دانا. قازاقتىڭ قىز ماقتاعاندا ايتاتىن الما مويىن، قيعاش قاس، ناركەز كوز سۇلۋ قىزى، اقىلدى قىزى وسى دانا ەدى. دانانى اكەسى ءبىر بايدىڭ بالاسىنا ايتتىرىپ، اقىرىندا سوعان بەرگەن ەكەن. بايدىڭ بالاسى ءارى سوقىر، ءارى اقساق، بەلى بۇكىر، اقىلسىز اقىماق ەكەن. دانا ونى مەنسىنبەي، كەلگەن كۇنى تۇندە ءبىر اتتى ءمىنىپ، ءبىر اتتى جەتەكتەپ قاشىپ كەلە جاتىر ەكەن. وسى جولدا باقپايعا تاپ بولىپ، باقپاي الماقشى بولىپ، ەكەۋى ىلگەرى جول ءجۇرىپ كەتەدى. باقپاي قارا قاسقا قاناتتى اتقا ءمىنىپ، ءبىر حاندىققا بەت الىستى. كورمەس حانىنا كەلىپ، باقپاي دانامەن ەكەۋى جۇمىسقا كىرىسەدى. ءبىر كۇنى حاننىڭ داناعا كوزى ءتۇسىپ، كوپ ايەلدىڭ ءبىرى ەتىپ العىسى كەلەدى. داناعا ۋازىرلەرىن جىبەرىپ، ءسوز ايتقىزىپ قارايدى، ءبىراق دانا ولارعا نايزاداي وتكىر سوزىمەن جاۋاپ بەرەدى. حان ۋازىرلەرىمەن اقىلداسىپ، باقپايدى ولتىرمەكشى بولادى. مۇنى دانا سەزىپ، باقپايعا بىلدىرەدى. باقپاي حاننىڭ ۋازىرلەرىنىڭ ولتىرەيىن دەپ كەلەتىن كۇنى ۇيىنە جاتپاي، اۋىز ۇيدە كەلۋشىلەردى باقىلاپ وتىرۋعا دانا كەڭەس بەرەدى. دانا ءوزى ءۇيدىڭ بۇرىشىنا جاتادى دا قاسىنا باقپايدىڭ توسەگىن سالىپ، كيىمنەن جانە جۇننەن ادام جاساپ، باقپايدىڭ ورنىنا جاۋىپ تاستايدى. دانا وتىرىك ۇيىقتاپ، بەتىن اشىپ جاتادى، ويتكەنى باقپايدىڭ قايسى ەكەنىن بىلمەي، قولدان جاساعان ادامدى قاراپ قويار دەپ قاۋىپتەنەدى. ءتۇن ورتاسىندا حاننىڭ ەكى ءۋازىرى كەلىپ، ەسىكتى اشىپ، ۇيگە سەزدىرمەي عانا كىرەدى. باقپاي دەپ كورپە مەن كيىمدەردى قىلىشپەن كەسكىلەپ، قۇشاقتاپ سىرتقا الىپ شىقتى. ءتۇن تاس قاراڭعى. ەكەۋى ءسۇرىنىپ-جىعىلىپ كەلە جاتىپ بىرەۋى:
— اپىرىم-اي، سۇيەك قالدىرماي كەسكىلەگەن...
— سولاي، سولاي، – دەدى ەكىنشىسى.
ۋازىرلەر باقپايدى سۋعا اتىپ جىبەرىپ، ۇيلەرىنە قايتىستى. سۋعا اتقانى - باقپاي ەمەس، كورپە مەن جۇننەن، قايىستان قۇراپ، بۋىپ قويعان ادام. مۇنىڭ ءبارىن باقپاي كورىپ وتىرادى. ۋازىرلەر كەتىسىمەن، باقپاي سۋعا اتقان كيىمدەردى الدى دا ۇيىنە كەلىپ، جاتىپ قالدى. ەرتەڭىنە ەرتە تۇرىپ، جۇمىسىنا كەتتى. باقپايدى ۋازىرلەر كورىپ، نە بولعانىن وزدەرى دە بىلمەي قالدى. باقپايدى ولتىرۋگە تاعى بىرنەشە ايلالار جاسايدى، ونىڭ وزىنەن دە باقپاي قۇتىلىس تابادى، ەندى باقپايدى ولتىرە الماعان سوڭ، ونى قايتپاس ساپارعا جىبەرۋگە ۇيعارادى. حان باقپايدى وزىنە شاقىرىپ الىپ:
— مەن سەنى ءبىر جەرگە جۇمسايمىن. باراتىن جەرىڭ مىناۋ: وتتى تاۋدىڭ ار جاعىندا پەرىلەر الىپ قاشىپ كەتكەن وتتىكۇرەڭ، قۇتتىكۇرەڭ دەگەن ەكى اتىم بار. سول اتتارىمدى اكەلىپ بەر. ەگەر سول اتتارىمدى اكەلىپ بەرمەسەڭ، باسىڭدى الامىن.
— قۇپ، تاقسىر،– دەيدى باقپاي. بارماسقا نە شارا بار. ۇيىنە كەلىپ داناعا ايتىپ ەدى. دانا قاناتتى قارا قاسقا اتقا ايتۋدى ماقۇل كوردى. وسى جايدىڭ ءبارىن باقپاي قاناتتى قارا قاسقا اتقا ايتتى. سوندا ول:
— بۇل - ۇلكەن جول، امان بارىپ كەلەرمىز، جۇرەلىك، – دەدى. قارا قاسقا اتپەن باقپاي بىرنەشە كۇندەر ءجۇردى، ۇزاق ساپار شەكتى. بىرنەشە كۇن ءجۇرىپ، وتتى تاۋعا جەتتى.
— بۇل تاۋدان قالاي اسىپ وتەمىز؟ – دەدى، باقپاي قارا قاسقا اتقا.
— قولىڭا شىلبىردى مىقتى ۇستا دا ەردىڭ ۇستىندە كوزىڭدى جۇم دا جات، مەن ءوزىم الىپ شىعامىن. اۋەلى جەل، ونان كەيىن داۋىل، بوران، قار، جاڭبىر، اقىرىندا وتتىڭ جالىنى تيەر، سوندا دا كوزىڭدى اشپا، اشساڭ ولەسىڭ، – دەدى. قارا اتتىڭ ايتقانىنىڭ ءبارى ۇشىرايدى. باقپاي كوزىن اشىپ قاراسا، تاۋدىڭ ەكىنشى جاعىنا شىققان ەكەن. قارسى الدىندا جارقىراپ جاتقان كولگە تىكە جۇرەدى. جولدا تەرەك باسىندا ءۇش بالاپان وتىر.
بىرەۋى جىلايدى، بىرەۋى جىلامسىرايدى، بىرەۋى كۇلەدى. بۇلارعا باقپاي تومەنگى سۇراۋلاردى بەرىپ سۇرادى.
— سەن نەگە جىلايسىڭ؟
— مەنى بۇگىن ايداھار كەلىپ جەيدى، سوندىقتان جىلاپ وتىرمىن.
— مەنى ايداھار ەرتەڭ جەيدى، سوندىقتان ءبىر كۇن ءومىرىم قالعاندىعىنا جىلامسىراپ وتىرمىن.
— سەن نەگە كۇلەسىڭ؟
— مەنى ايداھار بۇرسىگۇنى كەلىپ جەيدى، سوندىقتان ەكى كۇن ءومىرىم قالعان سوڭ، كۇلىپ وتىرمىن.
— ولاي بولسا، مەن سىزدەرگە راقىم ەتەيىن. سىزدەردىڭ ماعان ءبىر كەزدەردە قايىرىڭىز تيەر، – دەدى دە باقپاي ايداھاردىڭ جاتقان جەرىن سۇراپ الىپ، سوعان قاراي ءجۇرىپ كەتتى. تۇنەرگەن قارا بۇلتتاي بولىپ ۇلكەن سايدى الىپ جاتقان ايداھاردى كوردى دە اتىن قاشىعىراق قالدىرىپ، قولىنا ەكى التىن سەمسەرىن الىپ، ىلگەرى ءجۇرىپ كەتتى. قوزعالعانى كۇننىڭ كۇركىرەگەنىندەي، اۋزىن اشسا، لەبى - داۋىل، بوران - ايداھار كەڭ سايدى الىپ جاتىر ەكەن. باقپايدى كورىپ، قاباعى قارلانا ىسقىرعاندا، ارانداي اشىلعان اۋزىنا تىكەلەي دىردەكتەتىپ الا جونەلدى. باقپاي التىن سەمسەرىنىڭ ءبىرىن كەسە، ءبىرىن تىك ۇستاپ، ايداھارعا قاراي جەلە اياڭدادى. تىك ۇستاعان التىن سەمسەر ايداھاردىڭ ءتىلىن، استىڭعى-ۇستىڭگى ەرنىن، كەسە ۇستاعان سەمسەر ەزۋىن قاق ايىردى. اسپاننان جاۋعان جاڭبىرداي، ايداھاردىڭ اۋزىنان قان ساۋلاپ اعا باستادى، ايداھاردىڭ اۋزىنان توگىلگەن قاننان ساي شالشىق سۋلى كول بولدى. باقپاي ايداھاردىڭ بەلىنەن سەمسەرمەن شاۋىپ قالعاندا، ايداھاردى ەكىگە كەسىپ ءتۇستى، سەكىرگەن قۇيرىعىنىڭ ەكپىنى جەردى قاق جارعانداي بولدى. وسىلايشا باقپاي ەرىمىز ايداھاردى ءولتىرىپ، ءۇش بالاپاندى امان قۇتقارىپ، سودان بالاپاندارعا كەلىپ، وسى اراعا كەلگەن جۇمىسىن ايتتى.
— قوس كۇرەڭ كۇنبە-كۇن وسى كولدەن سۋ ءىشىپ كەتەدى. سۋعا كەلەتىن ۋاقىتى قاشىق ەمەس، ەندى كەلەر، – دەدى.
— مەن قوس كۇرەڭدى قالاي ۇستاۋىما بولادى؟
— قوس كۇرەڭنىڭ ۇستاۋى قيىن. ءبىز قاناتىمىزدان ءبىر تال بەرەيىك، سونى سۋعا تاستا، سوعان قوس كۇرەڭ كەلەدى، سونىڭ قاسىندا كوپ ۋاقىت تۇرىپ سۋ ىشەر. قوس كۇرەڭنىڭ كوپ تۇرۋىن پايدالانىپ، ءوزىڭ ايلاسىن تاۋىپ ۇستاپ ال. وسى كەزەڭدە ۇستاي الماساڭ، وندا ول ءتىپتى ۇستاتپايدى، – دەدى. باقپاي بالاپانداردىڭ قاناتىنان الىپ بەرگەن ءبىر تالدى الدى دا سۋ استىنا دۇزاق قۇرىپ، ءبىر شەتىن ءوزى ۇستاپ، ەكىنشى جاعىنان بۇعالىق ازىرلەپ، ءبىر قۋراي ءشوبىن پانالاپ جاتتى. قوس كۇرەڭ كەشىكپەي-اق سۋعا كەلدى. باقپاي دۇزاقتى تارتىپ قالدى دا بۇعالىقتى لاقتىرعاندا، قوس كۇرەڭنىڭ موينىنا ساپ ەتە ءتۇستى. قوس كۇرەڭ جۇلقي جونەلدى، ءبىراق باقپاي ەبىن تاۋىپ قولىنان بوساتپادى. قوس كۇرەڭدى جەتەككە الىپ، قاناتتى قارا قاسقا اتىنا ءمىنىپ، بالاپاندارعا كەلدى.
— مەن ەندى جۇرەمىن، ەلىمە قايتامىن. وتتى تاۋدان وتەمىن، تاۋدان ءوتىپ كەتۋگە قانداي امالدارىڭ بار؟ – دەدى باقپاي.
— قاناتىمىزدان ءۇش تال بەرەيىك، بىرەۋىن جاستىق ەت، بىرەۋىن جامىلعى ەت، بىرەۋىنە اتتارىڭدى بايلاپ قوي. ۇيقىدان ويانعان كەزدە، تاۋدىڭ ار جاعىندا بولاسىڭ. ءۇش تال قاناتتى الىپ، بالاپاندارمەن قوشتاسىپ، ەلىنە بەت الدى. بالامەن ءسۇيىسىپ، جالاسىپ بالاپاندار ازار ايىرىلدى. باقپاي ءجۇرىپ كەتىپ، تاۋ قاباعىنا كەلدى. التىن كۇن قىزارىپ ۇياسىنا بارىپ، باتۋعا اينالدى. باقپاي اتتارىن بايلاپ، بالاپانداردىڭ ايتقانىن ىستەپ، ءوزى ۇيقىعا كەتتى. سارعايىپ تاڭ اتتى. كۇن قىزىل گۇلىن شاشا باستادى. تاۋدىڭ ەكىنشى بەتى. باقپاي وياندى، ىلگەرى ءجۇرىپ كەتتى. كەشكە ەلىنە كەلىپ، حاننىڭ قوس كۇرەڭ اتىن تاپسىردى. حان قىرجيدى، تىرجيدى، ءتىپتى قاباعى قىرتىستانىپ كەتتى، جاتقاپ توسەگىن سابادى.
— ەندى نە امال؟ ءبىر قاڭعىرعان قۋ باس كەدەيگە ءالىمىز جەتپەدى دەگەن نە ماسقارا؟! كورىندە سەكىرىپ جاتقىر سەگىز نوكەر قايدا؟ تەز كەلسىن! – دەپ حان اقىردى اشۋلانىپ. ۋازىرلەر كەلدى. حان تىرجيدى، قاباعى قىرتىستاندى، اۋزى جىبىرلادى، ءبىراق ءۇن شىقپادى. اقىرىندا ۋازىرلەرىنە:
— باقپايدى پەرىنىڭ قىزدارىن ۇستاپ اكەلۋگە جىبەر! – دەدى. حاننىڭ بۇل بۇيرىعىن ۋازىرلەر باقپايعا جەتكىزدى. باقپاي پەرى قىزدارى وينايتىن كەزدە، ءتۇننىڭ ورتاسىندا، قاناتتى قارا قاسقا اتقا قۋىرشاق تيەلگەن اربانى جەگىپ، پەرىنىڭ قىزدارى وينايتىن تاقىرعا كەلدى دە قۋىرشاقتى جەر-جەرگە توگىپ، ءوزى ورتاسىندا جاتتى. پەرىنىڭ ءۇش قىزى قۋىرشاققا قىزىعىپ، قۋىرشاقتى ارالاپ جۇرگەندە، باقپاي شاپ بەرىپ ۇستاپ الدى. ەرتەمەن پەرىنىڭ ءۇش قىزىن ۋازىرلەرگە اكەلىپ تاپسىردى. حانعا بۇل حاباردى جەتكىزبەستەن ۋازىرلەر:
— پەرىنىڭ ىشەتىنى - جەر استىنداعى قۇلا بيەنىڭ ءسۇتى. سول بيەنى قالاي دا اكەلىپ بەر. ول بيەنى بۇگىن كەشتەن قالدىرساڭ، باسىڭنىڭ الىناتىن ۋاقىتى جەتتى، – دەپ، سۇمەڭدەگەن ۇرى يتشە كوزىنىڭ استىمەن قادالا قارادى.
— جارايدى، ايلاسى تابىلسا ورىندارمىن، ايلاسى تابىلماسا، ادام قانىنا جەرىك بولعان جالماۋىزسىڭدار عوي، دەگەندەرىڭ بولار، – دەدى باقپاي.
باقپاي دانامەن كەڭەستى، ءبىراق ايلاسىن تابا المادى، تارشىلىق ءتۇستى. باقپاي قاناتتى قارا قاسقا اتقا كەلىپ، ايتىپ قاراپ ەدى، ول:
— ول - مەنىڭ انام، ول بولسا، مەن قۇلىن كۇنىمدەگىدەي بولىپ كىسىنەيىن، سوندا قۇلا بيە جەر استىنان كوككە ىرعىر، سوندا ەبىن تاۋىپ ۇستاپ قال، وندا ۇستاي الماساڭ، ءتىپتى ۇستاتپايدى، – دەدى. وسىلايشا بولدى، قۇلا بيەنى حانعا اكەلىپ تاپسىردى.
حان بۇرىنعىدان جامان تىرجيدى، اشۋلاندى، ەرنى جىبىرلادى. ەندى امال ءبىتتى. حان ون بەس شاقىرىم جەر وتكىرلىگى الماستاي ەكى تەمىر جۇرگىزدى، ونىڭ ءبىر جاعى - وت، ءبىر جاعى - قايناعان سۋ. باقپاي ەكەۋى بىرىنەن سوڭ ءبىرى وسى تەمىردىڭ ۇستىمەن جۇرمەكشى بولدى. كىمدە-كىم تەمىردەن تايىپ كەتسە، ول نە وتقا، نە سۋعا ءتۇسىپ ولمەك. اۋەلى باقپايدى جىبەرىپ، حاننىڭ ءوزى سوڭىنان ءجۇردى، ءبىراق حاننىڭ ويلاعان زالىم پىكىرى بولمادى. كوزدى اشىپ-جۇمعانشا باقپاي اتىمەن تەمىردەن وتە شىقتى.
حان بالاسى «اق سۇيەك»، ءوزى حان، حالىق الدىندا تەمىردەن وتۋگە شارت جاسادى، ورتا جەرگە بارا بەرگەندە، ەكى كوزى الاقتاپ، ءتىسى اقسيىپ، قۇلاعان تەرەكتەي كۇرىلدەپ جانىپ جاتقان وتقا شالقاسىنان ءدۇرس ەتە ءتۇستى، دۇنيەدەن ءوتتى.
مىنە، وسىلايشا جاۋىز حان وزىنە-وزى وردى قازىپ، قازا تاپتى، ارام نيەتى وزىنە كورىندى.
باقپاي ەرىمىز حاننىڭ جاۋىزدىق ماقساتتا قۇرعان شىنجىرىنان وسىلايشا قۇتىلدى.
باقپاي مەن دانادان ءبىر ۇل بالا بولادى. باقپاي ءوز ەڭبەگىمەن تاماق اسىراپ، مال جيناپ، ون شاقتى قاراسى بولدى. باقپاي ءوز مالىن باقتى دا وتىردى، قاناتتى قارا قاسقا اتى جىلقى ىشىندە ءجۇردى. دانا ۇيىندە جاس بالانى تاربيەلەدى. ال، الگى ەكى اعاسىنىڭ وسى كۇنگە دەيىن قايدا جۇرگەنى بەلگىسىز.
You Might Also Like
-
بۇرىنعى زاماندا باعلانباي دەگەن كىسىنىڭ بوزىنگەن دەگەن ءبىر جاقسى تۇيەسى بولعان ەكەن. بوزىنگەن ومىرىندە بوتالاماعان ەكەن. ءبىر كۇنى باعلانباي اۋلىنىڭ ادامدارىنا:
