قارلىعاش پەن ءداۋىت
استانا قالاسى، №45 ورتا مەكتەپتىڭ باستاۋىش ءپانى ءمۇعالىمى
ابيلماجينوۆا گۋلنارا جاناحمەتوۆنا
ادەبيەتتىك وقۋ 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قارلىعاش پەن ءداۋىت.
نەگىزگى ءتۇيىندى يدەيا: ەرتەگىنى تىڭداتا وتىرىپ، قارلىعاش ادامعا دوس قۇس ەكەنىن، ءداۋىتتىڭ ادالدىعىن بالالارعا ءتۇسىندىرۋ. بالالاردى ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋگە، قينالعان كەزدە جاردەم بەرۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋ ماقساتى: ەرتەگى مازمۇنىن ءتۇسىنىپ، جان - جاقتى تالداۋعا ۇيرەتۋ؛ يدەياسىن اشۋ ماقساتىندا وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارىنا مۇمكىندىك بەرۋ؛ نەگىزگى يدەياسى بولعان دوستىقتى پاش ەتۋ.
سىني تۇرعىدان ويلانا وتىرىپ، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ، ويىن ەركىن جەتكىزە الۋعا ۇيرەتۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) پسيحولوگيالىق كوڭىل – كۇيدى رەتتەۋ.
«كوڭىل – كۇي تابيعاتى» ءادىسى
ماقساتى: جاعىمدى ەموسيا ورناتۋ.
ب) توپقا ءبولىنۋ.
ماقساتى: سەرىكتەستىك قارىم – قاتىناس جاساۋعا ىڭعايلى ورتا قۇرۋ.
وقۋشىلار سۋرەت قيمالارىن قۇراۋ ارقىلى 3 توپقا بولىنەدى. (قارلىعاش، كوكەك، ءداۋىت)
قارلىعاش، كوكەك، ءداۋىت تۋرالى بىلگەندەرىن جيناقتاۋ، ساباق تاقىرىبىن اشۋ.
جەرەبي تاستاۋ ارقىلى توپ مۇشەلەرىن سايلايدى.
كوشباسشى، باقىلاۋشى، ورىنداۋشى، سۋرەتشى.
ەرەجەسىن قۇرادى:
1. ءبىر – ءبىرىن تىڭداۋ.
2. ۋاقىت ۇنەمدەۋ.
3. بەلسەندىلىك تانىتۋ.
4. دوستىق قارىم – قاتىناس.
5. ءپوزيتيۆتى بولۋ
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
(ءبىلۋ) ءبىر وقۋشى ۇيگە بەرىلگەن ەرتەگىنى ويدان جاڭعىرتۋدى باستايدى. بۇدان ءارى ساعات ءتىلىنىڭ باعىتىمەن ءارقايسىسى ءماتىننىڭ ءبىر سويلەمىن ايتا جالعاستىرادى. سوڭىنا دەيىن سولاي جۇرەدى.
«قىز بالانىڭ قايىرىمدىلىعى»! ەسسەسىن وقىتۋ.
جاڭا ساباق
(ءتۇسىنۋ)
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
«ميعا شابۋىل» ماقساتى: جۇمباق شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن شىعارۋ.
وقىعاندا وقۋشىلاردا قانداي وي، سەزىم پايدا بولعانىن انىقتاۋ، سونىمەن ءبولىسۋ.
تاقىرىپ بويىنشا بۇرىنعى ءبىلىم ەسكە تۇسىرىلەدى؛
- بەلسەندى ارەكەتكە جۇمىلدىرىلادى؛
- ويلاۋ جۇمىسىنا ىنتالاندىرىلادى
جۇمباق:
قونىپ الىپ جارعا، قارقىلدايدى...
( قارعا)
ءوزى جاسىل ءورى باتىر، ول نە؟... (ءداۋىت)
ءوزى قارا، باۋىرى اق، ول نە؟... (قارلىعاش)
«ارالاسىپ كەتكەن وقيعالار» ءادىسى ارقىلى وقىتۋ.
ەرتەگىنى ءۇش بولىككە ءبولىپ، توپتارعا تاراتىپ بەرۋ كەرەك. بولىنگەن بولىكتەردى دۇرىس قويۋ ارقىلى ەرتەگىنى تولىعىمەن ءتۇسىنىپ وقيدى. ءار بولىمگە ات قويۋ ارقىلى جوسپار قۇرادى.
جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
(قولدانۋ)
« ماعىنانى تانۋ».
ماقساتى:
ەرتەگىنى ءۇنتاسپادان تىڭداتۋ. ءار توپقا مازمۇنىن ايتقىزۋ.
«اراشاشى» - قۇتقارۋشى
سوزدىك جۇمىس
توپتىق تاپسىرما
«سينكۋەين» ءادىسى بويىنشا بەس جول ولەڭ شىعارۋ ارقىلى ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنە سيپاتتاما بەرۋ.
1 - توپ. قارلىعاشتى قۇراستىرۋ. مىنەزدەمە بەرۋ
2 - توپ. ءداۋىتتى قۇراستىرىپ مىنەزدەمە بەرۋ
3 - توپ. جىلاندى قۇراستىرۋ. مىنەزدەمە بەرۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
مۋزىكا. «الاقانعا جان ءبىتىر» ويىنى.
وي - تولعانىس:
(تالداۋ) « ويلان، جۇپتاس، توپ تاس» ءادىسى.
ماقساتى:، جاڭا ءبىلىمدى جيناقتاۋ، ىنتىماقتاسا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن، دالەلدى تۇردە جەتكىزە بىلۋگە ىقپال ەتۋ.
سينتەز، ءبىر - بىرىمەن وي بولىسەدى.
-«ءبىر كۇنى كوكەك تورعا ءتۇسىپ قالىپتى...» دەپ باستاپ، ەرتەگىنى ارى قاراي جالعاستىرىڭدار.
- ءوز ەرتەگىلەرىڭدە قارلىعاشتى قالاي بەينەلەر ەدىڭدەر؟ مەيىرىمدى، كەك ساقتامايتىن، الدە بۇرىنعى رەنىشىن ۇمىتپاي، كوكەكتەن نەمەسە قارعادان ءوشىن الاتىن.
وقۋشىلار توپپەن ەرتەگىنى ارى قاراي جالعاستىرادى، سىنىپتاستارىڭا اڭگىمەلەپ بەرەدى.
ويقوزعاۋ
- ەرتەگىدەگى ناعىز دوستىقتى نەدەن كورۋگە بولادى؟
- كوكەك پەن قارعانىڭ مىنەزىندەگى كەمشىلىكتەر ومىردە كەزدەسە مە؟
قورىتىندى.
(جيناقتاۋ) « كوزبەن كورەتىن فاكتىلەردى سىني تۇرعىدان ويلاۋ» ءادىسى. ماقساتى: سىني تۇرعىدان ويلانا وتىرىپ،، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ، ويىن ەركىن جەتكىزۋ.
وتىلگەن ەرتەگى بويىنشا كەستەنى تولتىرۋ:
1. ەرتەگىنىڭ اتى
2. باستى كەيىپكەر
3. وقيعانىڭ بولعان جەرى
4. جامان كەيىپكەر
5. تاپقىر كەيىپكەر
- ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان وڭاي بولدى؟
- قانداي تاپسىرما قيىندىق كەلتىردى؟
ءۇي تاپسىرماسى
ەرتەگىنى وقۋ، مازمۇنى. ءداۋىت تۋرالى قوسىمشا مالىمەت ىزدەۋ
رەفلەكسيا. باعالاۋ
- وقۋشىلارمەن كەرى بايلانىس جۇرگىزۋ ماقساتىندا:
- ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان وڭاي بولدى؟
- قانداي تاپسىرما قيىندىق كەلتىردى؟
ساباق سوڭىنداعى « گۇل شوعى» جاقسى تىلەك تىلەۋ ترەنينگى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباققا بەلسەنە قاتىسقاندارىڭا راحمەت!
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ
ابيلماجينوۆا گۋلنارا جاناحمەتوۆنا
ادەبيەتتىك وقۋ 2 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قارلىعاش پەن ءداۋىت.
نەگىزگى ءتۇيىندى يدەيا: ەرتەگىنى تىڭداتا وتىرىپ، قارلىعاش ادامعا دوس قۇس ەكەنىن، ءداۋىتتىڭ ادالدىعىن بالالارعا ءتۇسىندىرۋ. بالالاردى ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋگە، قينالعان كەزدە جاردەم بەرۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋ ماقساتى: ەرتەگى مازمۇنىن ءتۇسىنىپ، جان - جاقتى تالداۋعا ۇيرەتۋ؛ يدەياسىن اشۋ ماقساتىندا وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستارىنا مۇمكىندىك بەرۋ؛ نەگىزگى يدەياسى بولعان دوستىقتى پاش ەتۋ.
سىني تۇرعىدان ويلانا وتىرىپ، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ، ويىن ەركىن جەتكىزە الۋعا ۇيرەتۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ا) پسيحولوگيالىق كوڭىل – كۇيدى رەتتەۋ.
«كوڭىل – كۇي تابيعاتى» ءادىسى
ماقساتى: جاعىمدى ەموسيا ورناتۋ.
ب) توپقا ءبولىنۋ.
ماقساتى: سەرىكتەستىك قارىم – قاتىناس جاساۋعا ىڭعايلى ورتا قۇرۋ.
وقۋشىلار سۋرەت قيمالارىن قۇراۋ ارقىلى 3 توپقا بولىنەدى. (قارلىعاش، كوكەك، ءداۋىت)
قارلىعاش، كوكەك، ءداۋىت تۋرالى بىلگەندەرىن جيناقتاۋ، ساباق تاقىرىبىن اشۋ.
جەرەبي تاستاۋ ارقىلى توپ مۇشەلەرىن سايلايدى.
كوشباسشى، باقىلاۋشى، ورىنداۋشى، سۋرەتشى.
ەرەجەسىن قۇرادى:
1. ءبىر – ءبىرىن تىڭداۋ.
2. ۋاقىت ۇنەمدەۋ.
3. بەلسەندىلىك تانىتۋ.
4. دوستىق قارىم – قاتىناس.
5. ءپوزيتيۆتى بولۋ
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
(ءبىلۋ) ءبىر وقۋشى ۇيگە بەرىلگەن ەرتەگىنى ويدان جاڭعىرتۋدى باستايدى. بۇدان ءارى ساعات ءتىلىنىڭ باعىتىمەن ءارقايسىسى ءماتىننىڭ ءبىر سويلەمىن ايتا جالعاستىرادى. سوڭىنا دەيىن سولاي جۇرەدى.
«قىز بالانىڭ قايىرىمدىلىعى»! ەسسەسىن وقىتۋ.
جاڭا ساباق
(ءتۇسىنۋ)
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
«ميعا شابۋىل» ماقساتى: جۇمباق شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن شىعارۋ.
وقىعاندا وقۋشىلاردا قانداي وي، سەزىم پايدا بولعانىن انىقتاۋ، سونىمەن ءبولىسۋ.
تاقىرىپ بويىنشا بۇرىنعى ءبىلىم ەسكە تۇسىرىلەدى؛
- بەلسەندى ارەكەتكە جۇمىلدىرىلادى؛
- ويلاۋ جۇمىسىنا ىنتالاندىرىلادى
جۇمباق:
قونىپ الىپ جارعا، قارقىلدايدى...
( قارعا)
ءوزى جاسىل ءورى باتىر، ول نە؟... (ءداۋىت)
ءوزى قارا، باۋىرى اق، ول نە؟... (قارلىعاش)
«ارالاسىپ كەتكەن وقيعالار» ءادىسى ارقىلى وقىتۋ.
ەرتەگىنى ءۇش بولىككە ءبولىپ، توپتارعا تاراتىپ بەرۋ كەرەك. بولىنگەن بولىكتەردى دۇرىس قويۋ ارقىلى ەرتەگىنى تولىعىمەن ءتۇسىنىپ وقيدى. ءار بولىمگە ات قويۋ ارقىلى جوسپار قۇرادى.
جاڭا ءبىلىمدى يگەرتۋ.
(قولدانۋ)
« ماعىنانى تانۋ».
ماقساتى:
ەرتەگىنى ءۇنتاسپادان تىڭداتۋ. ءار توپقا مازمۇنىن ايتقىزۋ.
«اراشاشى» - قۇتقارۋشى
سوزدىك جۇمىس
توپتىق تاپسىرما
«سينكۋەين» ءادىسى بويىنشا بەس جول ولەڭ شىعارۋ ارقىلى ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنە سيپاتتاما بەرۋ.
1 - توپ. قارلىعاشتى قۇراستىرۋ. مىنەزدەمە بەرۋ
2 - توپ. ءداۋىتتى قۇراستىرىپ مىنەزدەمە بەرۋ
3 - توپ. جىلاندى قۇراستىرۋ. مىنەزدەمە بەرۋ.
سەرگىتۋ ءساتى.
مۋزىكا. «الاقانعا جان ءبىتىر» ويىنى.
وي - تولعانىس:
(تالداۋ) « ويلان، جۇپتاس، توپ تاس» ءادىسى.
ماقساتى:، جاڭا ءبىلىمدى جيناقتاۋ، ىنتىماقتاسا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن، دالەلدى تۇردە جەتكىزە بىلۋگە ىقپال ەتۋ.
سينتەز، ءبىر - بىرىمەن وي بولىسەدى.
-«ءبىر كۇنى كوكەك تورعا ءتۇسىپ قالىپتى...» دەپ باستاپ، ەرتەگىنى ارى قاراي جالعاستىرىڭدار.
- ءوز ەرتەگىلەرىڭدە قارلىعاشتى قالاي بەينەلەر ەدىڭدەر؟ مەيىرىمدى، كەك ساقتامايتىن، الدە بۇرىنعى رەنىشىن ۇمىتپاي، كوكەكتەن نەمەسە قارعادان ءوشىن الاتىن.
وقۋشىلار توپپەن ەرتەگىنى ارى قاراي جالعاستىرادى، سىنىپتاستارىڭا اڭگىمەلەپ بەرەدى.
ويقوزعاۋ
- ەرتەگىدەگى ناعىز دوستىقتى نەدەن كورۋگە بولادى؟
- كوكەك پەن قارعانىڭ مىنەزىندەگى كەمشىلىكتەر ومىردە كەزدەسە مە؟
قورىتىندى.
(جيناقتاۋ) « كوزبەن كورەتىن فاكتىلەردى سىني تۇرعىدان ويلاۋ» ءادىسى. ماقساتى: سىني تۇرعىدان ويلانا وتىرىپ،، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ، ويىن ەركىن جەتكىزۋ.
وتىلگەن ەرتەگى بويىنشا كەستەنى تولتىرۋ:
1. ەرتەگىنىڭ اتى
2. باستى كەيىپكەر
3. وقيعانىڭ بولعان جەرى
4. جامان كەيىپكەر
5. تاپقىر كەيىپكەر
- ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان وڭاي بولدى؟
- قانداي تاپسىرما قيىندىق كەلتىردى؟
ءۇي تاپسىرماسى
ەرتەگىنى وقۋ، مازمۇنى. ءداۋىت تۋرالى قوسىمشا مالىمەت ىزدەۋ
رەفلەكسيا. باعالاۋ
- وقۋشىلارمەن كەرى بايلانىس جۇرگىزۋ ماقساتىندا:
- ساباقتان العان اسەرلەرىڭ قانداي؟
- قانداي تاپسىرما ورىنداعان وڭاي بولدى؟
- قانداي تاپسىرما قيىندىق كەلتىردى؟
ساباق سوڭىنداعى « گۇل شوعى» جاقسى تىلەك تىلەۋ ترەنينگى.
ءمۇعالىم: بۇگىنگى ساباققا بەلسەنە قاتىسقاندارىڭا راحمەت!
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ