قازاعىمنىڭ اندەرى - اي
اقتوبە وبلىسى، ويىل اۋدانى،
ش. بەرسييەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
دومبىرا ۇيىرمەسىنىڭ جەتەكشىسى
ورازعالي جايناگۇل وتەمىس قىزى
«قازاعىمنىڭ اندەرى - اي»
مەكتەپشىلىك دارىندى وقۋشىلار بايقاۋى
ماقساتى:
قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرى مەن رۋحاني مادەنيەتىنىڭ مەكتەبىمىزدىڭ ونەرلى وقۋشىلارىنا زامان تالابىنا ساي ءتالىم – تاربيە نەگىزدەرىن دارىتۋ، دارىنىن شىڭداۋ، جەتىستىكتەرگە جەتۋ.
بايقاۋعا قاتىسۋشىلار جانە رەپەرتۋارلارى:
1. شالابايەۆا ن. حالىق ءانى. «ءبىر بالا» 5 - سىنىپ
2. قايىرجانوۆا ب. حالىق ءانى: «ماۋسىمجان» 8 - سىنىپ
3. سەرىكقالي قىزى ا. حالىق ءانى: «ساۋلەم - اي» 2 - سىنىپ
4. ەدىگە ۇلى ە. اباي «كوزىمنىڭ قاراسى» 6 - سىنىپ
5. ومىربەكىزى س. ش. قالداياقوۆ «وتىرارداعى توي» 8 - سىنىپ
6. كۆارتەت ن. تىلەندييەۆ «الاتاۋ» 5 - سىنىپ
7. باقىتجانوۆا ن. ن. تىلەندييەۆ «سارجايلاۋ» 5 - سىنىپ
8. جايجانوۆ ن. حالىق ءانى: «دايديداۋ» 6 - سىنىپ
9. وتكەلبايەۆا ا. ا. جۇبانوۆ. «قارلىعاش» 6 - سىنىپ
قوش كەلدىڭىزدەر، مەكتەپشىلىك دارىندى وقۋشىلار اراسىندا وتكەلى وتىرعان بايقاۋدى تاماشالاۋعا كەلگەن تىڭدارماندار!
جاقىندا سىزدەر مەن بىزدەر ءۇشىن قۋانىشتى مەرەكە، ۇلكەن مەرەكە.
وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك الىپ جەڭىسكە جەتكەنىمىزگە 70 جىل تولادى. ولاي بولسا، ەڭسەسى بيىك ەلىمىزدىڭ قۇدىرەتتى دە، قاسيەتتى قازاق يدەگەن حالقىنىڭ مەرەيلى
مەرەكەسىمەن بارشاڭىزدى قۇتتىقتايمىز!
بۇگىن سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا وسى مەكتەپتىڭ ونەرمەن اۋەستەنىپ جۇرگەن وقۋشىلارى، بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرەتىن قازاق ەلىنىڭ ۇلاندارى، مەنىڭ كىشكەنتاي جاس دوستارىم وزدەرىنىڭ اسەم اندەرىن شىرقايدى.
حالىق اندەرى – ۇلتتىق مۇرانىڭ ەڭ قۇندىسى. سوندىقتان
«قازاعىمنىڭ اندەرى - اي» تاقىرىبىن ەنشىلەپ وتىرعان بۇل بايقاۋدا نەگىزىنەن، سان جىلدار بويى اتادان - بالاعا ميراس بوپ كەلە جاتقان ءىنجۋ - مارجاندارىمىز، حالىق اندەرى جانە حالىق جۇرەگىنەن ورىن العان، قازاقتىڭ ماڭدايالدى كومپوزيتورلارىنىڭ اندەرى ورىندالادى.
ماقساتىمىز – قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرى مەن رۋحاني مادەنيەتىن سىڭىرە وتىرىپ، مەكتەبىمىزدىڭ ونەرلى وقۋشىلارىنا زامان تالابىنا ساي ءتالىم - تاربيە نەگىزدەرىن دارىتۋ، دارىنىن شىڭداۋ، جەتىستىكتەرگە جەتۋ.
اۋەلدەن جومارت سەرىمىز
اسىلىن جىردىڭ تەرىڭىز.
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى،
ءان - كۇيىن تىڭداپ كورىڭىز.
دوستارعا دايار ءتورىمىز،
قاستارعا كوكجال ءبورىمىز.
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى
تەگىنە ءتيىپ كورىڭىز!
توگىلگەن قان مەن تەرىمىز
تۋىستىڭ ءبىز دە ەرىمىز
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى
تەگىنە ءتيىپ كورىڭىز!
حالىق ءانى: «ءبىر بالا» ورىندايتىن: ---------------------------
تاۋەلسىز بوپ اتتى حالىق سەنىمى،
مۇز بوپ قايتقان قايعى – مۇڭىم ەرىدى.
اق شىڭدارى تاۋلارىمنىڭ بيىكتەپ،
كەڭ تىنىستاپ ۇلى دالام كەڭىدى.
تاۋىمىز بار تاڭىرقاتقان شىڭىمەن
ۇل – قىزىم بار، دالامىز بار ۇلى كەڭ.
الدارىندا باسىمدى ءيىپ ءور حالقىم
قۇتتىقتايمىن مەرەكەلى كۇنىڭمەن!
حالىق ءانى: «ماۋسىمجان» ورىندايتىن: قايىرجان ب.
سازدى اۋەن سىڭعىرلاعان جانعا جايلى،
ونەردىڭ ەشكىم جولىن بايلامايدى.
كورىڭىز شىن كوڭىلدەن تاماشالاپ،
تىڭداڭىز حالىق ءانى «ساۋلەمايدى»
حالىق ءانى: «ساۋلەم - اي» ورىندايتىن: سەرىكقالي قىزى انارگۇل.
اباي دانا – عۇلاماسى ەلىمنىڭ،
اباي – اقىن، ماقتانىشى جەرىمنىڭ.
اباي اتتى ءبىر دانىشپان بولماسا
اق - قاراسىن كىم ايىرماق ءومردىڭ؟!
ول جاعىز اقىندىقتى مەڭگەرمەگەن،
اقىلىنا ەش مىقتى تەڭ كەلمەگەن.
رەسەي ەلى پۋشكينمەن قاتار قويىپ،
اندەرىنە ەش ءاندى تەڭگەرمەگەن.
ابايدىڭ ءانى: «كوزىمنىڭ قاراسى» ورىندايتىن: ەدىگە ۇلى ەسىل.
تاۋەلسىز ەل!
قارايمىن دا تامسانام.
جىلداردى وسى اتا – بابام اڭساعان،
كورگەن ۇرپاق ءبىرىمىن مەن، سوندىقتان
«باقىتتىمىن» دەپ ايقايلاپ جار سالام.
ش. قالداياقوۆ «وتىرارداعى توي» ورىندايتىن: ومىربەك قىزى سالتانات.
قيا تاستى، ۇيا تاستى، اق تاستى،
مىنە الدان سانسىز تاۋلار قاقپا اشتى.
كورگەن ۇرپاق ءبىرىمىن مەن، سوندىقتان
«باقىتتىمىن» دەپ ايقايلاپ جار سالام!
دۇنيە جۇزىندە ءزاۋلىم تاۋلار كوپ قوي. ءبىراق باۋرايىندا گۇلدەي جايناعان ساۋلەتتى قالاسى بار الاتاۋعا نە جەتسىن! قارت الاتاۋ بابامىز سەكىلدى. تالاي عاسىرلاردى باسىنان وتكىزگەن. مىڭ - ميلليونداعان ادام الاتاۋدىڭ قۇشاعىندا عۇمىر كەشكەن، تۇنىق اۋاسىنان تىنىس العان، ۇرپاقتان - ۇرپاققا وربىگەن. ءبىز ءۇشىن دۇنيەدە الاتاۋدان قاسيەتتى، الاتاۋدان كيەلى ەشبىر تاۋ جوق. ول قازاق ءۇشىن قاستەرلى قاسيەتتى.
ن. تىلەندييەۆ «الاتاۋ» ورىندايتىن: كۆارتەت 5 - سىنىپ.
مەن سەنىڭ سارقىلمايتىن اق بۇلاعىڭ،
مەن سەنىڭ سەكىلدىمىن ب ا ق - قۇراعىڭ.
كەڭ بايتاق ولكەم ماعان قۋات بەرەر،
كەلەدى ق ۇلىنىڭ بوپ شاپقىلاعىم.
ن. تىلەندييەۆ «سارجايلاۋ» ورىندايتىن -----------------
ءانىم، جىرىم،
ولەڭىم – قوس قاناتىم.
ءومىر – بايگە، ونەرىم – قوسقان اتىم.
ولەڭىمدى جانىما سەرىك ەتەم
شىعارام ەلىمنىڭ اسقاق اتىن.
حالىق ءانى: «دايديداۋ» ورىندايتىن: ---------------------
و، ادامدار بىرىگەمىن مەن سەندەرمەن،
ىقىلاسىڭا ەش نارسەنى تەڭگەرمەن.
سەندەر مەنىڭ باقىتىمنىڭ بۇلاعى،
سەندەر مەنىڭ دارىنىما جول بەرگەن.
ا. جۋبانوۆ «قالىعاش» ورىندايتىن --------------------------
قازاق دەسەم قالامىنان جىر تامىپ
وتكەندى ەسكە اپ وتىرماي بۇرقانىپ.
قازاق دەگەن تاۋەلسىز ەل بۇگىنگى
ءتۇپ – تامىرى جاتقان سوناۋ تەرەڭدە.
قازاقستان دەيتىن مەنىڭ بار ەلىم،
جاتىر الىپ جارتى دۇنيە الەمىن!
بۇل دالانى كورىپ العان قۋانعام،
بۇل دالادا وسكەن جاندا جوق ارمان.
ە. حاسانعالييەۆ «اتامەكەن» ءبارى بىرگە حورمەن
سونىمەن، قۇرمەتتى تىڭدارمان! بۇل ءبىزدىڭ ونەرلى ورەندەرىمىزدىڭ جەڭىس كۇنى قارساڭىنداعى ونەرىمىزدى تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت.
ش. بەرسييەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
دومبىرا ۇيىرمەسىنىڭ جەتەكشىسى
ورازعالي جايناگۇل وتەمىس قىزى
«قازاعىمنىڭ اندەرى - اي»
مەكتەپشىلىك دارىندى وقۋشىلار بايقاۋى
ماقساتى:
قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرى مەن رۋحاني مادەنيەتىنىڭ مەكتەبىمىزدىڭ ونەرلى وقۋشىلارىنا زامان تالابىنا ساي ءتالىم – تاربيە نەگىزدەرىن دارىتۋ، دارىنىن شىڭداۋ، جەتىستىكتەرگە جەتۋ.
بايقاۋعا قاتىسۋشىلار جانە رەپەرتۋارلارى:
1. شالابايەۆا ن. حالىق ءانى. «ءبىر بالا» 5 - سىنىپ
2. قايىرجانوۆا ب. حالىق ءانى: «ماۋسىمجان» 8 - سىنىپ
3. سەرىكقالي قىزى ا. حالىق ءانى: «ساۋلەم - اي» 2 - سىنىپ
4. ەدىگە ۇلى ە. اباي «كوزىمنىڭ قاراسى» 6 - سىنىپ
5. ومىربەكىزى س. ش. قالداياقوۆ «وتىرارداعى توي» 8 - سىنىپ
6. كۆارتەت ن. تىلەندييەۆ «الاتاۋ» 5 - سىنىپ
7. باقىتجانوۆا ن. ن. تىلەندييەۆ «سارجايلاۋ» 5 - سىنىپ
8. جايجانوۆ ن. حالىق ءانى: «دايديداۋ» 6 - سىنىپ
9. وتكەلبايەۆا ا. ا. جۇبانوۆ. «قارلىعاش» 6 - سىنىپ
قوش كەلدىڭىزدەر، مەكتەپشىلىك دارىندى وقۋشىلار اراسىندا وتكەلى وتىرعان بايقاۋدى تاماشالاۋعا كەلگەن تىڭدارماندار!
جاقىندا سىزدەر مەن بىزدەر ءۇشىن قۋانىشتى مەرەكە، ۇلكەن مەرەكە.
وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك الىپ جەڭىسكە جەتكەنىمىزگە 70 جىل تولادى. ولاي بولسا، ەڭسەسى بيىك ەلىمىزدىڭ قۇدىرەتتى دە، قاسيەتتى قازاق يدەگەن حالقىنىڭ مەرەيلى
مەرەكەسىمەن بارشاڭىزدى قۇتتىقتايمىز!
بۇگىن سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا وسى مەكتەپتىڭ ونەرمەن اۋەستەنىپ جۇرگەن وقۋشىلارى، بولاشاعىنان زور ءۇمىت كۇتتىرەتىن قازاق ەلىنىڭ ۇلاندارى، مەنىڭ كىشكەنتاي جاس دوستارىم وزدەرىنىڭ اسەم اندەرىن شىرقايدى.
حالىق اندەرى – ۇلتتىق مۇرانىڭ ەڭ قۇندىسى. سوندىقتان
«قازاعىمنىڭ اندەرى - اي» تاقىرىبىن ەنشىلەپ وتىرعان بۇل بايقاۋدا نەگىزىنەن، سان جىلدار بويى اتادان - بالاعا ميراس بوپ كەلە جاتقان ءىنجۋ - مارجاندارىمىز، حالىق اندەرى جانە حالىق جۇرەگىنەن ورىن العان، قازاقتىڭ ماڭدايالدى كومپوزيتورلارىنىڭ اندەرى ورىندالادى.
ماقساتىمىز – قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرى مەن رۋحاني مادەنيەتىن سىڭىرە وتىرىپ، مەكتەبىمىزدىڭ ونەرلى وقۋشىلارىنا زامان تالابىنا ساي ءتالىم - تاربيە نەگىزدەرىن دارىتۋ، دارىنىن شىڭداۋ، جەتىستىكتەرگە جەتۋ.
اۋەلدەن جومارت سەرىمىز
اسىلىن جىردىڭ تەرىڭىز.
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى،
ءان - كۇيىن تىڭداپ كورىڭىز.
دوستارعا دايار ءتورىمىز،
قاستارعا كوكجال ءبورىمىز.
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى
تەگىنە ءتيىپ كورىڭىز!
توگىلگەن قان مەن تەرىمىز
تۋىستىڭ ءبىز دە ەرىمىز
بىلگىڭىز كەلسە قازاقتى
تەگىنە ءتيىپ كورىڭىز!
حالىق ءانى: «ءبىر بالا» ورىندايتىن: ---------------------------
تاۋەلسىز بوپ اتتى حالىق سەنىمى،
مۇز بوپ قايتقان قايعى – مۇڭىم ەرىدى.
اق شىڭدارى تاۋلارىمنىڭ بيىكتەپ،
كەڭ تىنىستاپ ۇلى دالام كەڭىدى.
تاۋىمىز بار تاڭىرقاتقان شىڭىمەن
ۇل – قىزىم بار، دالامىز بار ۇلى كەڭ.
الدارىندا باسىمدى ءيىپ ءور حالقىم
قۇتتىقتايمىن مەرەكەلى كۇنىڭمەن!
حالىق ءانى: «ماۋسىمجان» ورىندايتىن: قايىرجان ب.
سازدى اۋەن سىڭعىرلاعان جانعا جايلى،
ونەردىڭ ەشكىم جولىن بايلامايدى.
كورىڭىز شىن كوڭىلدەن تاماشالاپ،
تىڭداڭىز حالىق ءانى «ساۋلەمايدى»
حالىق ءانى: «ساۋلەم - اي» ورىندايتىن: سەرىكقالي قىزى انارگۇل.
اباي دانا – عۇلاماسى ەلىمنىڭ،
اباي – اقىن، ماقتانىشى جەرىمنىڭ.
اباي اتتى ءبىر دانىشپان بولماسا
اق - قاراسىن كىم ايىرماق ءومردىڭ؟!
ول جاعىز اقىندىقتى مەڭگەرمەگەن،
اقىلىنا ەش مىقتى تەڭ كەلمەگەن.
رەسەي ەلى پۋشكينمەن قاتار قويىپ،
اندەرىنە ەش ءاندى تەڭگەرمەگەن.
ابايدىڭ ءانى: «كوزىمنىڭ قاراسى» ورىندايتىن: ەدىگە ۇلى ەسىل.
تاۋەلسىز ەل!
قارايمىن دا تامسانام.
جىلداردى وسى اتا – بابام اڭساعان،
كورگەن ۇرپاق ءبىرىمىن مەن، سوندىقتان
«باقىتتىمىن» دەپ ايقايلاپ جار سالام.
ش. قالداياقوۆ «وتىرارداعى توي» ورىندايتىن: ومىربەك قىزى سالتانات.
قيا تاستى، ۇيا تاستى، اق تاستى،
مىنە الدان سانسىز تاۋلار قاقپا اشتى.
كورگەن ۇرپاق ءبىرىمىن مەن، سوندىقتان
«باقىتتىمىن» دەپ ايقايلاپ جار سالام!
دۇنيە جۇزىندە ءزاۋلىم تاۋلار كوپ قوي. ءبىراق باۋرايىندا گۇلدەي جايناعان ساۋلەتتى قالاسى بار الاتاۋعا نە جەتسىن! قارت الاتاۋ بابامىز سەكىلدى. تالاي عاسىرلاردى باسىنان وتكىزگەن. مىڭ - ميلليونداعان ادام الاتاۋدىڭ قۇشاعىندا عۇمىر كەشكەن، تۇنىق اۋاسىنان تىنىس العان، ۇرپاقتان - ۇرپاققا وربىگەن. ءبىز ءۇشىن دۇنيەدە الاتاۋدان قاسيەتتى، الاتاۋدان كيەلى ەشبىر تاۋ جوق. ول قازاق ءۇشىن قاستەرلى قاسيەتتى.
ن. تىلەندييەۆ «الاتاۋ» ورىندايتىن: كۆارتەت 5 - سىنىپ.
مەن سەنىڭ سارقىلمايتىن اق بۇلاعىڭ،
مەن سەنىڭ سەكىلدىمىن ب ا ق - قۇراعىڭ.
كەڭ بايتاق ولكەم ماعان قۋات بەرەر،
كەلەدى ق ۇلىنىڭ بوپ شاپقىلاعىم.
ن. تىلەندييەۆ «سارجايلاۋ» ورىندايتىن -----------------
ءانىم، جىرىم،
ولەڭىم – قوس قاناتىم.
ءومىر – بايگە، ونەرىم – قوسقان اتىم.
ولەڭىمدى جانىما سەرىك ەتەم
شىعارام ەلىمنىڭ اسقاق اتىن.
حالىق ءانى: «دايديداۋ» ورىندايتىن: ---------------------
و، ادامدار بىرىگەمىن مەن سەندەرمەن،
ىقىلاسىڭا ەش نارسەنى تەڭگەرمەن.
سەندەر مەنىڭ باقىتىمنىڭ بۇلاعى،
سەندەر مەنىڭ دارىنىما جول بەرگەن.
ا. جۋبانوۆ «قالىعاش» ورىندايتىن --------------------------
قازاق دەسەم قالامىنان جىر تامىپ
وتكەندى ەسكە اپ وتىرماي بۇرقانىپ.
قازاق دەگەن تاۋەلسىز ەل بۇگىنگى
ءتۇپ – تامىرى جاتقان سوناۋ تەرەڭدە.
قازاقستان دەيتىن مەنىڭ بار ەلىم،
جاتىر الىپ جارتى دۇنيە الەمىن!
بۇل دالانى كورىپ العان قۋانعام،
بۇل دالادا وسكەن جاندا جوق ارمان.
ە. حاسانعالييەۆ «اتامەكەن» ءبارى بىرگە حورمەن
سونىمەن، قۇرمەتتى تىڭدارمان! بۇل ءبىزدىڭ ونەرلى ورەندەرىمىزدىڭ جەڭىس كۇنى قارساڭىنداعى ونەرىمىزدى تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت.