قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ دەڭگەيلىك وقۋلىقتارى مەن وقۋ - ادىستەمەلىك كەشەندەرىن اپروباسيادان وتكىزۋ بارىسى تۋرالى
اقتوبە قالاسى، №26 ورتا مەكتەبى
قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
اليتۋرلييەۆا تاسبيكە كۋدايبەرگەنوۆنا
وقىتۋ قازاق ءتىلدى ەمەس مەكتەپتەردىڭ 1 - 11 سىنىپتارىنا ارنالعان «قازاق ءتىلى» ءپانىنىڭ دەڭگەيلىك وقۋلىقتارى مەن وقۋ - ادىستەمەلىك كەشەندەرىن اپروباسيادان وتكىزۋ بارىسى تۋرالى
حح عاسىردىڭ اياق كەزىندەگى پەداگوگيكالىق وي - تۇجىرىمدارداعى گۋمانيزم يدەيالارى، ەركىن ءبىلىم بەرۋ، وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعالىق كۇشىن دامىتۋ ءۇشىن مەكتەپتىڭ الدىندا وقىتۋدىڭ جانە تاربيەلەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانا وتىرىپ، جەكە تۇلعانىڭ دامۋىنا مەكتەپ ورتاسىندا قولايلى جاعداي جاساۋ قاجەتتىلىگى تۋىندايدى. مەكتەپتىڭ پەداگوگيكالىق قۇرىلىمىندا نەگىزگى قۇندىلىق – وقۋشى جانە ونىڭ جەكە تۇلعاسى.
دەڭگەيلىك وقۋلىقتار ءتىلدى ۇيرەنۋ جۇيەسى بويىنشا ەۋروپا كەڭەسىندە قارالعان «شەت ءتىلىن مەڭگەرۋدەگى جالپى ەۆروپالىق قۇزىرەتتىلىك» قۇجاتىنا نەگىزدەپ قۇرىلعان.
اتالعان وقىتۋ ستاندارتى وقۋشىلارعا ءتىلدى مەڭگەرتۋدە جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ساباق بارىسىندا وقۋشىلار جەكە، جۇپپەن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ءتۇرلى دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىندايدى. ساباق كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ارەكەتى جەڭىلدەن قيىنعا باعىتتالىپ، نەمەسە جالپىدان جەكەگە نەگىزدەلىپ، تاقىرىپ قابىلداۋى جەڭىلدەتىلەدى. ناتيجەسىندە وقۋشىلار ءتىلدى مەڭگەرىپ قانا قويماي، ونى قولدانا الاتىن جاعدايعا دا جەتەدى.
قازاق ءتىلىن دەڭگەيلىك وقىتۋدىڭ تۇپكى ماقساتى – وقۋشىنىڭ قازاق ءتىلىن ءبىلۋ دەڭگەيى مەن سۇرانىسىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىر - بىرىمەن ساباقتاس، جۇيەلى، كوممۋنيكاسياعا قۇرىلعان ءبىلىم مازمۇنى ارقىلى ءوز ويىن اۋىزشا جانە جازباشا تۇردە ەركىن، تۇسىنىكتى، دۇرىس جەتكىزە الاتىن، ءتۇرلى ومىرلىك جاعداياتتاردا تىلدىك قاتىناسقا تۇسە الاتىن دارا تۇلعانى دايارلاۋعا مۇمكىندىك تۋعىزۋ.
بەرىلگەن وقۋلىق قازاق ءتىلىن وقىتۋدىڭ مەملەكەتتىك دەڭگەيىنە ساي قۇراستىرىلعان. وقۋلىق باستاۋىش ساتىدا وقۋشىلارعا ءتىلدى مەڭگەرتۋدىڭ قاراپايىم دەڭگەيى ىشتەي مىناداي يگەرىمدەرگە جىكتەلەدى. 1 سىنىپتا ا1 – باستاپقى جەڭىل يگەرىم؛ 2 - سىنىپتا ا1. 1 – باستاپقى ورتا يگەرىم؛ 3 - سىنىپتا ا1. 2 - باستاپقى تولىق يگەرىم؛ 4 - سىنىپتا ا1+ - باستاپقى جەتىك يگەرىم. ءتىلدى دەڭگەيلىك ۇيرەتۋ ساباقتاسا ءبىر جۇيەمەن جۇرگىزىلەدى. ءبىلىم مازمۇنىندا لەكسيكالىق تاقىرىپتار الەۋمەتتىك - تۇرمىستىق، وقۋ - ەڭبەك، الەۋمەتتىك - مادەني ايالار ارقىلى وقۋشىنى الەۋمەتتەندىرۋگە باعىتتالادى. قازاق ءتىلىن دەڭگەيلىك مەڭگەرتۋ سويلەسىم ارەكەتىنىڭ تىڭدالىم، وقىلىم، ايتىلىم، جازىلىم، تىلدەسىم بەس ءتۇرى بويىنشا كەشەندى جۇرگىزىلەدى. وسىنداي جۇمىستاردىڭ ۇنەمى، جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلۋى نەگىزىندە وقۋشىلاردىڭ تىلدىك قارىم - قاتىناسقا ءتۇسۋ اياسى كەڭىپ، وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعى ارتادى. وقۋلىقتارداعى، جۇمىس داپتەرلەرىندەگى تاپسىرمالاردىڭ ەرەكشەلىگى وقۋشىلاردى شىعارماشىلىققا باۋليدى. ءتىلدى مەڭگەرتۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وقۋ ماتەريالدارى قىسقامەرزىمدى، ورتامەرزىمدى جانە ۇزاقمەرزىمدى بولىپ جىكتەلىپ ۇسىنىلعان. ءمۇعالىم كىتابىندا تاقىرىپتار تولىق تالدانىپ، ساباقتار بويىنشا جۇرگىزىلەتىن وقۋ - ادىستەمەلىك جۇمىستار ناقتى كورسەتىلىپ بەرىلگەن. ساباق تاقىرىپتان باستاپ، ءار تاپسىرمانى تۇسىندىرە وتىرىپ، ساتىلاپ بەرىلگەن. وندا قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ماعىنانى تانۋ، ويتولعانىس، بەكىتۋ، باعالاۋ، ۇيگە تاپسىرما، رەفلەكسيا بولىكتەرى تاراتىلىپ تۇسىندىرىلەدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
اليتۋرلييەۆا تاسبيكە كۋدايبەرگەنوۆنا
وقىتۋ قازاق ءتىلدى ەمەس مەكتەپتەردىڭ 1 - 11 سىنىپتارىنا ارنالعان «قازاق ءتىلى» ءپانىنىڭ دەڭگەيلىك وقۋلىقتارى مەن وقۋ - ادىستەمەلىك كەشەندەرىن اپروباسيادان وتكىزۋ بارىسى تۋرالى
حح عاسىردىڭ اياق كەزىندەگى پەداگوگيكالىق وي - تۇجىرىمدارداعى گۋمانيزم يدەيالارى، ەركىن ءبىلىم بەرۋ، وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعالىق كۇشىن دامىتۋ ءۇشىن مەكتەپتىڭ الدىندا وقىتۋدىڭ جانە تاربيەلەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانا وتىرىپ، جەكە تۇلعانىڭ دامۋىنا مەكتەپ ورتاسىندا قولايلى جاعداي جاساۋ قاجەتتىلىگى تۋىندايدى. مەكتەپتىڭ پەداگوگيكالىق قۇرىلىمىندا نەگىزگى قۇندىلىق – وقۋشى جانە ونىڭ جەكە تۇلعاسى.
دەڭگەيلىك وقۋلىقتار ءتىلدى ۇيرەنۋ جۇيەسى بويىنشا ەۋروپا كەڭەسىندە قارالعان «شەت ءتىلىن مەڭگەرۋدەگى جالپى ەۆروپالىق قۇزىرەتتىلىك» قۇجاتىنا نەگىزدەپ قۇرىلعان.
اتالعان وقىتۋ ستاندارتى وقۋشىلارعا ءتىلدى مەڭگەرتۋدە جاقسى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ساباق بارىسىندا وقۋشىلار جەكە، جۇپپەن، توپپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ءتۇرلى دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىندايدى. ساباق كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ارەكەتى جەڭىلدەن قيىنعا باعىتتالىپ، نەمەسە جالپىدان جەكەگە نەگىزدەلىپ، تاقىرىپ قابىلداۋى جەڭىلدەتىلەدى. ناتيجەسىندە وقۋشىلار ءتىلدى مەڭگەرىپ قانا قويماي، ونى قولدانا الاتىن جاعدايعا دا جەتەدى.
قازاق ءتىلىن دەڭگەيلىك وقىتۋدىڭ تۇپكى ماقساتى – وقۋشىنىڭ قازاق ءتىلىن ءبىلۋ دەڭگەيى مەن سۇرانىسىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىر - بىرىمەن ساباقتاس، جۇيەلى، كوممۋنيكاسياعا قۇرىلعان ءبىلىم مازمۇنى ارقىلى ءوز ويىن اۋىزشا جانە جازباشا تۇردە ەركىن، تۇسىنىكتى، دۇرىس جەتكىزە الاتىن، ءتۇرلى ومىرلىك جاعداياتتاردا تىلدىك قاتىناسقا تۇسە الاتىن دارا تۇلعانى دايارلاۋعا مۇمكىندىك تۋعىزۋ.
بەرىلگەن وقۋلىق قازاق ءتىلىن وقىتۋدىڭ مەملەكەتتىك دەڭگەيىنە ساي قۇراستىرىلعان. وقۋلىق باستاۋىش ساتىدا وقۋشىلارعا ءتىلدى مەڭگەرتۋدىڭ قاراپايىم دەڭگەيى ىشتەي مىناداي يگەرىمدەرگە جىكتەلەدى. 1 سىنىپتا ا1 – باستاپقى جەڭىل يگەرىم؛ 2 - سىنىپتا ا1. 1 – باستاپقى ورتا يگەرىم؛ 3 - سىنىپتا ا1. 2 - باستاپقى تولىق يگەرىم؛ 4 - سىنىپتا ا1+ - باستاپقى جەتىك يگەرىم. ءتىلدى دەڭگەيلىك ۇيرەتۋ ساباقتاسا ءبىر جۇيەمەن جۇرگىزىلەدى. ءبىلىم مازمۇنىندا لەكسيكالىق تاقىرىپتار الەۋمەتتىك - تۇرمىستىق، وقۋ - ەڭبەك، الەۋمەتتىك - مادەني ايالار ارقىلى وقۋشىنى الەۋمەتتەندىرۋگە باعىتتالادى. قازاق ءتىلىن دەڭگەيلىك مەڭگەرتۋ سويلەسىم ارەكەتىنىڭ تىڭدالىم، وقىلىم، ايتىلىم، جازىلىم، تىلدەسىم بەس ءتۇرى بويىنشا كەشەندى جۇرگىزىلەدى. وسىنداي جۇمىستاردىڭ ۇنەمى، جۇيەلى تۇردە جۇرگىزىلۋى نەگىزىندە وقۋشىلاردىڭ تىلدىك قارىم - قاتىناسقا ءتۇسۋ اياسى كەڭىپ، وقۋشىلاردىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعى ارتادى. وقۋلىقتارداعى، جۇمىس داپتەرلەرىندەگى تاپسىرمالاردىڭ ەرەكشەلىگى وقۋشىلاردى شىعارماشىلىققا باۋليدى. ءتىلدى مەڭگەرتۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وقۋ ماتەريالدارى قىسقامەرزىمدى، ورتامەرزىمدى جانە ۇزاقمەرزىمدى بولىپ جىكتەلىپ ۇسىنىلعان. ءمۇعالىم كىتابىندا تاقىرىپتار تولىق تالدانىپ، ساباقتار بويىنشا جۇرگىزىلەتىن وقۋ - ادىستەمەلىك جۇمىستار ناقتى كورسەتىلىپ بەرىلگەن. ساباق تاقىرىپتان باستاپ، ءار تاپسىرمانى تۇسىندىرە وتىرىپ، ساتىلاپ بەرىلگەن. وندا قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ، ماعىنانى تانۋ، ويتولعانىس، بەكىتۋ، باعالاۋ، ۇيگە تاپسىرما، رەفلەكسيا بولىكتەرى تاراتىلىپ تۇسىندىرىلەدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
