ءتىل، ادەبيەت بىلگىرى
تاراز قالاسى، يۋ. گاگارين اتىنداعى
№29 ورتا مەكتەبى ءپان ءمۇعالىمى:
بەكنازاروۆا جارقىناي
ءتىل، ادەبيەت بىلگىرى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنەن وسى كەزگە دەيىن وتىلگەن ماتەريالداردى مەڭگەرۋىن، ءبىلىم دەڭگەيىن تەكسەرۋ.
مىندەتتەرى: 1) وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم – بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
2) انا ءتىلىن سۇيۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، كوركەم ادەبيەتتى ءسۇيىپ وقۋعا، ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ؛
3) وقۋلىق پەن قوسىمشا ماتەريالدار دەرەكتەرىن پايدالانىپ، عىلىمي – تانىمدىق ارەكەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد،
ءپانارالىق بايلانىس: اۋىز ادەبيەتى، ونەر، حالىق پەداگوگيكاسى.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
1) الدىن – الا تاعايىندالعان توپتاردى شاقىرۋ.
2) ءادىلقازىلار القاسىن سايلاۋ.
قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى 8 - سىنىپ وقۋشىلارىمەن وتكىزىلگەلى وتىرعان «ءتىل، ادەبيەت بىلگىرى» اتتى سايىسقا قوش كەلدىڭىزدەر!
قازاق ءتىلى – وتە باي ءتىل. انا ءتىلىنىڭ كۇشى مەن قۇدىرەتىن تۋعان حالقىمىز اۋەلدەن – اق باعدارلاپ، ءسوز ونەرىن بارلىق ونەردىڭ باسى ساناعان. ءسوز ونەرى – حالىق دانالىعىنىڭ جەمىسى. ادەبيەت – حالقىمىزدىڭ رۋحاني ءومىرىنىڭ ايناسى، انا ءتىلىمىزدىڭ ومىرشەڭدىگىنىڭ، ۇلتتىعىمىزدىڭ، حالىقتىعىمىزدىڭ بەلگىسى. ولاي بولسا، بۇگىنگى سايىس بارىسىندا وسى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا وقۋشىلارىمىزدىڭ وي – ءورىسىن، بىلىمدەرىن، اقىلى مەن ەپتىلىگىن ساراپقا سالاتىن بولامىز.
توپتاردى تانىستىرۋ.
بىرەۋ وزسا سايىستا، بىرەۋ ارتتا قالادى،
رەنجىمەي تاراسا، وزباعاندار جارادى.
جارىس زاڭى ەجەلدەن – جەڭىمپازدى انىقتاۋ،
وزات بولۋ شارتى سول – ەڭبەكتەنۋ، جالىقپاۋ.
ەندەشە، ورتامىزعا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا ەرىنبەي ەڭبەكتەنىپ، ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەتىن العىر وقۋشىلارىمىزدى شاقىرامىز.
«بىلگىرلەر» توبىنىڭ مۇشەلەرى: 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى.
«العىرلار» توبىنىڭ مۇشەلەرى: 8 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارى.
ءادىلقازى، اق قازىعا سالەم بەر،
ادىلدىككە باس يەدى كۇللى الەم.
جۇيرىك وزار، سايىستاردا نەشە ءبىر
ساراپقا سال، ادىلدىكپەن شەشە ءبىل، – دەي كەلە، سايىسىمىزدى باعالايتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىسىڭىزدار.
(ءادىلقازى القاسىمەن تانىستىرۋ)
بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ كەزەڭدەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىن:
ءى. «بايگە» كەزەڭى
ءىى. «كەيىپكەرلەر الەمى» كەزەڭى
ءىىى. «سالت – داستۇرلەر» كەزەڭى
ءىۇ. «جورعا» كەزەڭى
ءۇ. «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى
ءۇى. «تاپقىرلىق» كەزەڭى
ءۇىى. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق» كەزەڭى ( سيتۋاسيالىق سۇراق)
ءۇىىى. «ويتوعاۋ» كەزەڭى ( ەسسە جازۋ)
ءى. «بايگە» كەزەڭى
ءبىلىم دەگەن – بيىك شىڭ،
باقىتقا سەنى جەتكىزەر.
ءبىلىم دەگەن – اقىلشىڭ،
قيىندىقتان وتكىزەر، – دەپ سايىسىمىزدىڭ العاشقى «بايگە» كەزەڭىن باستايمىز. بۇل كەزەڭدە سىزدەرگە قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا 10 سۇراق جانە ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى. جاۋاپ بەرە الماعان جاعدايدا كەلەسى توپ قولدارىنداعى قىزىل بەلگىسىن كوتەرىپ جاۋاپ بەرىپ، 5 ۇپايدى يەلەنۋگە بولادى.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. قازاق تىلىندەگى تىيىم سالۋعا قاتىستى سوزدەر قاي تەرمينگە جاتادى؟ (تابۋ)
2. «كومپيۋتەر» ءسوزىن وڭاشا تۇردە تاۋەلدەڭىز.
3. جۇرناقتىڭ ءتۇرىن اتا. (ءسوز تۋدىرۋشى، ءسوز تۇرلەندىرۋشى)
4. «كوكپەڭبەك»، «اپپاق» سوزدەرى كۇردەلى ءسوزدىڭ قاي ءتۇرى؟ (قوس سوزدەر)
5. ەسىمشە قالاي جاسالادى؟ (- عان، - گەن – قان، - كەن، - ار،- ەر،- ر،- ما+س،- اتىن،- ەتىن،- ءيتىن،- يتىن، - ماق،- مەك،- ب ا ق،- بەك،- پاق،- پەك جۇرناقتارى ارقىلى)
6. «ءبىزدىڭ مەكتەپ» بايلانىسۋدىڭ قاي ءتۇرى؟ (ماتاسۋ)
7. «اق كويلەك» تىركەسى قانداي ءتاسىل ارقىلى بايلانىسقان؟ (ورىن ءتارتىبى)
8. قاشان؟ قالاي؟ ءقايتىپ؟ نە ءۇشىن؟ دەگەن سۇراقتار قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟ (پىسىقتاۋىش)
9. «ات»، «وت» سوزدەرى قانداي بۋىندى سوزدەر؟ (تۇيىق بۋىن)
10. دا، دە، تا، ءارى، جانە، مەن شىلاۋلارى ارقىلى بايلانىساتىن سالالاس قۇرمالاستى اتا. (ىڭعايلاس سالالاس)
«العىرلار» توبىنا:
1. تىلىمىزدە سىپايى سويلەۋ قالاي اتالادى؟ (ەۆفەميزم)
2. «ۇستاز» ءسوزىن جىكتەڭىز.
3. جالعاۋ تۇرلەرىن اتاڭىز. (كوپتىك، سەپتىك، جىكتىك، تاۋەلدىك)
4. «اكەل»، «اپار» سوزدەرى كۇردەلى ءسوزدىڭ قاي ءتۇرى؟ (بىرىككەن)
5. كوسەمشە قالاي جاسالادى؟( - ا،- ە،- ي،- ىپ،- ءىپ،- پ،- عالى،- گەلى،- قالى،- كەلى جۇرناقتارى ارقىلى)
6. «جاڭا مەكتەپ» بايلانىسۋدىڭ قاي ءتۇرى؟ (قابىسۋ)
7. بۇل – كىتاپ. قانداي ءتاسىل ارقىلى بايلانىسقان؟ (ينتوناسيا ارقىلى)
8. قانداي؟ قاي؟ قانشا؟ نەشە؟ دەگەن سۇراقتار قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟ (انىقتاۋىش)
9. «اپا»، «اعا» سوزدەرى قانداي بۋىن؟ اشىق بۋىن)
10. نە، نە بولماسا، نەمەسە، يا بولماسا، ياكي، ويتپەسە، الدە، ايتپەسە جالعاۋلىقتارى ارقىلى بايلانىساتىن سالالاس. (تالعاۋلى سالالاس)
ءىى. «كەيىپكەرلەر الەمى» – بۇل كەزەڭدە ءبىز ءوزىمىز وقىعان شىعارمالارداعى كەيىپكەرلەردىڭ سوزدەرىنەن ءۇزىندى بەرىلەدى. شىعارمانىڭ اتى مەن سول كەيىپكەردى تاباسىزدار. ۇپاي سانى 10 ۇپايدان.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. – بيىل ونىڭ جاسى ون ۇشكە تولعان ەدى. دەنەسى دە ءبىر ارالىق كەيىپتە. بويى وسكەن. قول – اياعى ۇزارعان. بۇرىن مۇرنى شولاقتاۋ بولۋشى ەدى، بيىل ءبىراز ۇزارىپ قالىپتى. بەت بەينەسى بالادان گورى ىرىلەڭكىرەپ، بالا – بوزبالانىڭ قالپىنا بەيىمدەلگەن. ءبىراق ءالى سول مۇسىندە، ۇلكەندىك جوق.
كىمنىڭ، قانداي شىعارماسىنداعى قانداي كەيىپكەردىڭ پورترەتى؟
(م. اۋەزوۆ «اباي جولى» رومانى، ابايدىڭ پورترەتى)
«العىرلار» توبىنا:
سول سۇلۋ، سۇلۋ ەكەن اتقان تاڭداي،
ءبىر سوعان بار سۇلۋلىق جيىلعانداي.
تورعىن ەت، شاقپاقتاي بەت، ءتىسى مەرۋەرت،
سوزدەرى – سۋ سىلدىرلاپ قۇيىلعانداي.
ءبىر ۋلاپ كوزقاراسى، ءبىر اينىتقان،
جۇلدىزداي ەركەلەگەن سونبەي - جانباي.
لەبىزى – جىبەك لەبى، جۇماق جەلى،
كاۋسارداي تاتقان ادام قالار قانباي.
كىمنىڭ، قانداي شىعارماسىنداعى قانداي كەيىپكەردىڭ پورترەتى؟
(م. جۇمابايەۆ، «باتىر بايان» قالماق قىزىنىڭ پورترەتى)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
3. – اتام ماعان كىتاپتاعى اراب ارىپتەرىن كورسەتە باستايدى. ايتۋعا ءبىر وڭايى بولسا يگى، بىرىنەن – ءبىرى وتكەن قيىن. بۇل كىتاپ – اباي ولەڭدەرىنىڭ جيناعى. ابايمەن دوس بولعان ءارى اقىن تالانتىنا تاڭىرقاپ دەن قويۋمەن وتكەن اۋەز ونىڭ ولەڭدەرىن كىتاپ قىپ كوشىرىپ الادى دا، بىزگە سول ارقىلى قارا تانىتپاق بولادى.
كىمنىڭ ءسوزى؟ (م. اۋەزوۆ «مەنىڭ ءومىربايانىم»)
«العىرلار» توبىنا:
2. – شۋ وزەنىنىڭ بويىمەن جۇرە بەرسەڭىز، حان جانە جامبىل دەگەن ەكى تاۋعا كەز بولاسىز. مەنىڭ اكەم جاپا ءبىر كەزدە وسى تاۋلاردا كوشىپ – قونىپ جۇرگەن. جامبىل تاۋىنىڭ ەتەگىندە قاقاعان قىستىڭ بوراندى كۇنىندە تۋىپپىن.
قاي اقىننىڭ ءسوزى؟ ( ج. جابايەۆ «مەنىڭ ءومىرىم»)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
«... ەكى قان اۋىر بولار ءبىر وزىڭە،
سۇيسىنبە بۇل راقىمسىز مىنەزىڭە.
ايىرعان ەكى اسىقتى وڭا ما ەكەن،
دەپ تۇرسىڭ العىس ايتار كىم وزىڭە؟
تىلەگىم كەلدى ورنىنا، ارمانىم جوق،
ارتىندا (سۇيگەنىمنىڭ) قالعانىم جوق.
مەنى سەن ولتىرگەنمەن جاسارمايسىڭ،
سۇيتكەنمەن جاس جانىمدى العانىڭ جوق.»
قاي شىعارماداعى كىمنىڭ ءسوزى؟
(ش. قۇدايبەردى ۇلى، «قالقامان - مامىر» مامىردىڭ سوڭعى ءسوزى)
«العىرلار» توبىنا:
«كەسكەن تەرەكتەي قۇلاتتى عوي مەنى. قۋ جوقشىلىق ءبىر قۇلاتتى. اياماس دۇشپان سوققى جازاسى اپكەتتى، مىنە – بار دارمەنىمدى... نەم قالدى؟...» «كەگىم... كەگىم كەتتى!..» قاي شىعارماداعى كىمنىڭ ءسوزى؟
(م. اۋەزوۆ، «قاراش - قاراش وقيعاسى پوۆەستى» تەكتىعۇلدىڭ سوڭعى ءسوزى)
ءىىى. «سالت – داستۇرلەر»
– بۇل كەزەڭدە وزدەرىڭىز وقىعان شىعارمادان ۇزىندىلەر بەرىلەدى. سىزدەر سول شىعارمانىڭ اتىن جانە ول جەردە ايتىلعان قازاق حالقىنىڭ سالت - ءداستۇرىن تاباسىزدار. ءار دۇرىس جاۋاپ 5 ۇپاي اكەلەدى.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. – سەنىڭ سەگىز قىزىڭ ءبىر توبە، كەنجەكەيىڭ ءبىر توبە بولسا، مەنىڭ سەگىز ۇلىم ءبىر توبە، توعىزىنشى ۇلىم ءبىر توبە. كەنجەكەيىڭ توعىزىنشى ۇلىمدىكى بولسىن، - دەپ باي توعىز قىزعا قانداي سالت - ءداستۇردىڭ ءتۇرىن جاساپ كەلىپتى.
قاي ەرتەگىدەن الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟ («ەر توستىك» ەرتەگىسى، قۇدا ءتۇسۋ)
«العىرلار» توبىنا:
2. – مەن ايىپتىمىن، مەنەن ءبىر قاتەلىك بولدى، شايتاننىڭ ازعىرعانىنا ەردىم. وعان سەبەپ – مىنا ۋازىرلەر. بۇلار ەندى يا ساعان، يا ماعان ءبىر قاتەر قىلار. سەن ەندى ىرگەڭدى كوتەر، بوتەن ەلگە كوش دەپ، – حان ءوزىنىڭ دوسىنا رازى بولىپ، بىرنەشە تۇيەگە اسىل زاتتار ارتتىرىپ، مال بەرىپ، دوسىن اقشا حاننىڭ ەلىنە كوشىرىپ سالادى.
قاي ەرتەگىدەن الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(«اياز بي» ەرتەگىسى، ەنشى بەرۋ)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
سۇم اجال بۇگىن جىلاتتى،
قۇرىعىن سالىپ قۇلاتتى،
بەكتەردىڭ بەگىن سۇلاتتى،
قىرشىن دا عۇمىر قىرقىلدى – اۋ.
اجال جۇتىپ العانى،
جاۋىز جايلاپ بارادى،
جاقسىنىڭ ءوشىپ جانارى،
دۇنيە ازىپ بارادى.
قاي داستاننان الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(«الىپ ەر توڭا» داستانى، جوقتاۋ)
«العىرلار» توبىنا:
تۇلا بويىڭ ۇيار - ار ەدىڭ،
ەسكەرىپ ىستەپ، ويلاعان.
تاۋەكەلگە نار ەدىڭ،
تالاپپەن تەرەڭ بويلاعان.
ەرلىككە دە بار ەدىڭ،
ۇيرەنۋگە تويماعان.
جاسقا جاس، كارىگە كارى ەدىڭ،
اتاڭنىڭ اتىن جويماعان.
زامانا نەتكەن تار ەدىڭ،
سول قالقامدى قويماعان؟!
قاي شىعارمادان الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(ا. قۇنانباي ۇلى «ءابدىراحمان ولگەندە»، جوقتاۋ)
ءىۇ. ولاي بولسا، «جورعا» كەزەڭىنە وتسەك.
بۇل كەزەڭدە بىزدە ادەبيەت تەورياسى بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى. ءار سۇراققا جاۋاپ 5 ۇپاي اكەلەدى.
1. كوركەم ادەبيەتتە ادامنىڭ سىرت ءبىتىمىن، كەسكىن - كەيپىن، ءجۇرىس - تۇرىسىن سۋرەتتەۋدى نە دەپ اتايدى؟ (پورترەت)
2. تابيعات قۇبىلىستارىن جانداندىرىپ، كىسى كەيپىندە سۋرەتتەۋ ءتاسىلىن نە دەپ اتايدى؟ (كەيىپتەۋ)
3. زاتتى نە قۇبىلىستى كىشىرەيتە سۋرەتتەيتىن كوركەمدىك قۇرال نە دەپ اتالادى؟ (ليتوتا)
4. كوركەم ادەبيەتتەگى تابيعات كورىنىسىن سۋرەتتەۋ نە دەپ اتالادى؟ (پەيزاج)
ءۇ. «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى – بۇل كەزەڭدە تۋىستىق قاتىناس، ۇلتتىق مەيرامدار، ويىندار تۋرالى سۇراقتار قويىلادى.
ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي. جاۋاپ جوق بولسا «كەلەسى» دەگەن ءسوزدى ايتىپ، كەلەسى سۇراقتى تىڭداۋ كەرەك، ۋاقىت 1 مينۋت
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. ناعاشى دەگەن كىم؟
2. ناۋرىز كوجە دەگەن نە، قاي كەزدە بەرىلەدى؟
3. ۇلتتىق كيىمدەردى اتا.
4. «بەت اشار» تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
5. تۇساۋ كەسۋ دەگەن نە؟
6. «اسىق» قالاي وينالادى؟
«العىرلار» توبىنا:
1. جيەن دەگەن كىم؟
2. ايتتىق دەگەن نە، قاي كەزدە بەرىلەدى؟
3. ۇلتتىق تاعامداردى اتا.
4. شىلدەحانا دەگەن نە؟
5. سىرعا سالۋ دەگەن نە؟
6. «التىباقان» قالاي وينالادى؟
ءۇى. «تاپقىرلىق» كەزەڭى.
بەرىلگەن ماقالداردى جالعاستىرۋ. دۇرىس جاۋاپ - 5 ۇپاي.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. ءتىل جارادى، تاس جارماسا........... (باس جارادى)
2. بال تامعان تىلدەن.........( ۋ تامعان)
3. تاۋ، تاستى جەل بۇزار، ادامزاتتى..........(ءسوز بۇزار)
4. جاقسى ءسوز............(جارىم ىرىس)
5. شەبەردىڭ قولى ورتاق، شەشەننىڭ.........(ءسوزى ورتاق)
«العىرلار» توبىنا:
1. باس كەسپەك بولسا دا،..........(ءتىل كەسپەك جوق)
2. انا ءسۇتى بوي وسىرەدى، انا ءتىلى.............(وي وسىرەدى)
3. ەڭ اششى دا ءتىل، ەڭ..............(ءتاتتى دە ءتىل)
4. جىلى - جىلى سويلەسەڭ، جىلان............(ىنىنەن شىعادى)
5. تىلگە قۇرمەت،.......(ەلگە قۇرمەت)
ءۇىى. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق»
كەزەڭىنە دە جەتتىك، بۇل كەزەڭدە سيتۋاسيالىق سۇراقتار ياعني جاعداياتتار بەرىلەدى. ءبىر توپ اقتاسا، ءبىر توپ داتتايدى. بۇل جەردە سىزدەردىڭ وي - پىكىرلەرىڭىزدى بىلەمىز. كەزەڭنىڭ اتى ايتىپ تۇرعانداي، ءوز ويلارىڭىزدى قانشالىقتى دارەجەدە اشىپ جەتكىزە الاتىندارىڭىزدى، شەشەندىكتەرىڭىزدى كورسەتە الۋلارىڭىز كەرەك. ۇپاي سانى – 10
«بىلگىرلەر» توبىنا:
ساباق ۇستىندە وقۋشى پارتاعا جازۋ جازىپ وتىردى. ءمۇعالىم وعان ەسكەرتۋ جاسادى، ءبىراق وقۋشى جازۋىن بۇدان كەيىن دە جالعاستىرا بەردى. وقۋشى مادەنيەتى تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ ءار توپ ءوز ءقوزقاراستارىن قورعايدى.
داتتاۋشى توپ (بىلگىرلەر): وقۋشىنىڭ ساباق ۇستىندە پارتاعا سىزۋى دۇرىس ەمەس، قوعام مۇلكىن بۇلدىرۋگە بولمايدى، وقۋشى مادەنيەتىنىڭ تومەندىگىن كورسەتەدى.
اقتاۋشى توپ (العىرلار): وقۋشىنىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىعى جوق، ءمۇعالىمنىڭ ساباق ءوتۋى وعان ۇنامايدى، سوندىقتان ونىڭ ءىشى پىسىپ وتىرعاندىقتان سولاي ىستەيدى.
داتتاۋشى توپ (بىلگىرلەر):
اقتاۋشى توپ (العىرلار):
«العىرلار» توبىنا:
وقۋشى اناسىنان بي كەشىنە بارۋعا رۇقسات سۇرادى. ول بۇل جايىندا دوستارىنا الدىن – الا ۋادە بەرىپ قويدى. اناسى بالاسىنا رۇقسات بەرمەدى. انا مەن بالا اراسىندا رەنجىسۋ، ءسوز الىسۋ بولدى. وقۋشى مادەنيەتى جايىندا نە ايتۋعا بولادى؟ ءار توپ ءوز ءقوزقاراستارىن قورعايدى.
داتتاۋشى توپ(العىرلار): وقۋشى اناسىنىڭ ايتقانىن ىستەۋى كەرەك، اناسىمەن ءسوز الىسۋى دۇرىس ەمەس، انا بالاسىنا ەشقاشان زيان ويلامايدى، بۇل تاربيەسىزدىك، مادەنيەتسىزدىكتى كورسەتەدى.
اقتاۋشى توپ (بىلگىرلەر): وقۋشى دوستارىمەن ۋادەلەسىپ قويعان، ەگەر ول ۋادەسىن ورىنداماسا، دوستار اراسىندا ءبىر - بىرىنە سەنىمسىزدىك تۋادى، وقۋشى ىڭعايسىزدانادى. سول ءۇشىن اناسىمەن سوزگە كەلدى، وندا تۇرعان ەشتەڭە جوق، ءبارىبىر اناسى كەشىرەدى.
داتتاۋشى توپ(العىرلار):
اقتاۋشى توپ (بىلگىرلەر):
ءۇىىى. «ويتوعاۋ» كەزەڭى
ءقازىر سىزدەرگە «ناۋرىز – جاڭارۋ مەرەكەسى» دەگەن تاقىرىپقا ەسسە نەمەسە ولەڭ جازۋ تاپسىرىلادى. دايىندىققا 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
قورىتىندى. وسىمەن سايىسىمىزدىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن دە اياقتادىق.
بولماسىن ەشبىر سىن – وكپە،
اسەرى قالدى جۇرەكتە.
قازىلار بەرگەن باعالار،
ۇشتاسسىن ايتار تىلەككە!
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار» شىققان توپتى انىقتاساق.
ءادىلقازى القالارىنا ءسوز
1.
2.
دەمەڭىز ءبىز ونەردى اياپ كەلدى،
ۋاقىت ءبىراز جەرگە تاياپ قالدى.
كورىسكەنشە ساۋ بولىپ تۇرىڭىزدار،
وسىمەن سايىسىمىز اياقتالدى!
№29 ورتا مەكتەبى ءپان ءمۇعالىمى:
بەكنازاروۆا جارقىناي
ءتىل، ادەبيەت بىلگىرى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنەن وسى كەزگە دەيىن وتىلگەن ماتەريالداردى مەڭگەرۋىن، ءبىلىم دەڭگەيىن تەكسەرۋ.
مىندەتتەرى: 1) وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم – بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
2) انا ءتىلىن سۇيۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ، كوركەم ادەبيەتتى ءسۇيىپ وقۋعا، ىزدەنىمپازدىققا باۋلۋ؛
3) وقۋلىق پەن قوسىمشا ماتەريالدار دەرەكتەرىن پايدالانىپ، عىلىمي – تانىمدىق ارەكەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد،
ءپانارالىق بايلانىس: اۋىز ادەبيەتى، ونەر، حالىق پەداگوگيكاسى.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
1) الدىن – الا تاعايىندالعان توپتاردى شاقىرۋ.
2) ءادىلقازىلار القاسىن سايلاۋ.
قىمباتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى 8 - سىنىپ وقۋشىلارىمەن وتكىزىلگەلى وتىرعان «ءتىل، ادەبيەت بىلگىرى» اتتى سايىسقا قوش كەلدىڭىزدەر!
قازاق ءتىلى – وتە باي ءتىل. انا ءتىلىنىڭ كۇشى مەن قۇدىرەتىن تۋعان حالقىمىز اۋەلدەن – اق باعدارلاپ، ءسوز ونەرىن بارلىق ونەردىڭ باسى ساناعان. ءسوز ونەرى – حالىق دانالىعىنىڭ جەمىسى. ادەبيەت – حالقىمىزدىڭ رۋحاني ءومىرىنىڭ ايناسى، انا ءتىلىمىزدىڭ ومىرشەڭدىگىنىڭ، ۇلتتىعىمىزدىڭ، حالىقتىعىمىزدىڭ بەلگىسى. ولاي بولسا، بۇگىنگى سايىس بارىسىندا وسى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا وقۋشىلارىمىزدىڭ وي – ءورىسىن، بىلىمدەرىن، اقىلى مەن ەپتىلىگىن ساراپقا سالاتىن بولامىز.
توپتاردى تانىستىرۋ.
بىرەۋ وزسا سايىستا، بىرەۋ ارتتا قالادى،
رەنجىمەي تاراسا، وزباعاندار جارادى.
جارىس زاڭى ەجەلدەن – جەڭىمپازدى انىقتاۋ،
وزات بولۋ شارتى سول – ەڭبەكتەنۋ، جالىقپاۋ.
ەندەشە، ورتامىزعا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا ەرىنبەي ەڭبەكتەنىپ، ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەتىن العىر وقۋشىلارىمىزدى شاقىرامىز.
«بىلگىرلەر» توبىنىڭ مۇشەلەرى: 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى.
«العىرلار» توبىنىڭ مۇشەلەرى: 8 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارى.
ءادىلقازى، اق قازىعا سالەم بەر،
ادىلدىككە باس يەدى كۇللى الەم.
جۇيرىك وزار، سايىستاردا نەشە ءبىر
ساراپقا سال، ادىلدىكپەن شەشە ءبىل، – دەي كەلە، سايىسىمىزدى باعالايتىن ءادىلقازىلار القاسىمەن تانىسىڭىزدار.
(ءادىلقازى القاسىمەن تانىستىرۋ)
بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ كەزەڭدەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىن:
ءى. «بايگە» كەزەڭى
ءىى. «كەيىپكەرلەر الەمى» كەزەڭى
ءىىى. «سالت – داستۇرلەر» كەزەڭى
ءىۇ. «جورعا» كەزەڭى
ءۇ. «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى
ءۇى. «تاپقىرلىق» كەزەڭى
ءۇىى. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق» كەزەڭى ( سيتۋاسيالىق سۇراق)
ءۇىىى. «ويتوعاۋ» كەزەڭى ( ەسسە جازۋ)
ءى. «بايگە» كەزەڭى
ءبىلىم دەگەن – بيىك شىڭ،
باقىتقا سەنى جەتكىزەر.
ءبىلىم دەگەن – اقىلشىڭ،
قيىندىقتان وتكىزەر، – دەپ سايىسىمىزدىڭ العاشقى «بايگە» كەزەڭىن باستايمىز. بۇل كەزەڭدە سىزدەرگە قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا 10 سۇراق جانە ءار دۇرىس جاۋاپقا 5 ۇپايدان بەرىلەدى. جاۋاپ بەرە الماعان جاعدايدا كەلەسى توپ قولدارىنداعى قىزىل بەلگىسىن كوتەرىپ جاۋاپ بەرىپ، 5 ۇپايدى يەلەنۋگە بولادى.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. قازاق تىلىندەگى تىيىم سالۋعا قاتىستى سوزدەر قاي تەرمينگە جاتادى؟ (تابۋ)
2. «كومپيۋتەر» ءسوزىن وڭاشا تۇردە تاۋەلدەڭىز.
3. جۇرناقتىڭ ءتۇرىن اتا. (ءسوز تۋدىرۋشى، ءسوز تۇرلەندىرۋشى)
4. «كوكپەڭبەك»، «اپپاق» سوزدەرى كۇردەلى ءسوزدىڭ قاي ءتۇرى؟ (قوس سوزدەر)
5. ەسىمشە قالاي جاسالادى؟ (- عان، - گەن – قان، - كەن، - ار،- ەر،- ر،- ما+س،- اتىن،- ەتىن،- ءيتىن،- يتىن، - ماق،- مەك،- ب ا ق،- بەك،- پاق،- پەك جۇرناقتارى ارقىلى)
6. «ءبىزدىڭ مەكتەپ» بايلانىسۋدىڭ قاي ءتۇرى؟ (ماتاسۋ)
7. «اق كويلەك» تىركەسى قانداي ءتاسىل ارقىلى بايلانىسقان؟ (ورىن ءتارتىبى)
8. قاشان؟ قالاي؟ ءقايتىپ؟ نە ءۇشىن؟ دەگەن سۇراقتار قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟ (پىسىقتاۋىش)
9. «ات»، «وت» سوزدەرى قانداي بۋىندى سوزدەر؟ (تۇيىق بۋىن)
10. دا، دە، تا، ءارى، جانە، مەن شىلاۋلارى ارقىلى بايلانىساتىن سالالاس قۇرمالاستى اتا. (ىڭعايلاس سالالاس)
«العىرلار» توبىنا:
1. تىلىمىزدە سىپايى سويلەۋ قالاي اتالادى؟ (ەۆفەميزم)
2. «ۇستاز» ءسوزىن جىكتەڭىز.
3. جالعاۋ تۇرلەرىن اتاڭىز. (كوپتىك، سەپتىك، جىكتىك، تاۋەلدىك)
4. «اكەل»، «اپار» سوزدەرى كۇردەلى ءسوزدىڭ قاي ءتۇرى؟ (بىرىككەن)
5. كوسەمشە قالاي جاسالادى؟( - ا،- ە،- ي،- ىپ،- ءىپ،- پ،- عالى،- گەلى،- قالى،- كەلى جۇرناقتارى ارقىلى)
6. «جاڭا مەكتەپ» بايلانىسۋدىڭ قاي ءتۇرى؟ (قابىسۋ)
7. بۇل – كىتاپ. قانداي ءتاسىل ارقىلى بايلانىسقان؟ (ينتوناسيا ارقىلى)
8. قانداي؟ قاي؟ قانشا؟ نەشە؟ دەگەن سۇراقتار قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟ (انىقتاۋىش)
9. «اپا»، «اعا» سوزدەرى قانداي بۋىن؟ اشىق بۋىن)
10. نە، نە بولماسا، نەمەسە، يا بولماسا، ياكي، ويتپەسە، الدە، ايتپەسە جالعاۋلىقتارى ارقىلى بايلانىساتىن سالالاس. (تالعاۋلى سالالاس)
ءىى. «كەيىپكەرلەر الەمى» – بۇل كەزەڭدە ءبىز ءوزىمىز وقىعان شىعارمالارداعى كەيىپكەرلەردىڭ سوزدەرىنەن ءۇزىندى بەرىلەدى. شىعارمانىڭ اتى مەن سول كەيىپكەردى تاباسىزدار. ۇپاي سانى 10 ۇپايدان.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. – بيىل ونىڭ جاسى ون ۇشكە تولعان ەدى. دەنەسى دە ءبىر ارالىق كەيىپتە. بويى وسكەن. قول – اياعى ۇزارعان. بۇرىن مۇرنى شولاقتاۋ بولۋشى ەدى، بيىل ءبىراز ۇزارىپ قالىپتى. بەت بەينەسى بالادان گورى ىرىلەڭكىرەپ، بالا – بوزبالانىڭ قالپىنا بەيىمدەلگەن. ءبىراق ءالى سول مۇسىندە، ۇلكەندىك جوق.
كىمنىڭ، قانداي شىعارماسىنداعى قانداي كەيىپكەردىڭ پورترەتى؟
(م. اۋەزوۆ «اباي جولى» رومانى، ابايدىڭ پورترەتى)
«العىرلار» توبىنا:
سول سۇلۋ، سۇلۋ ەكەن اتقان تاڭداي،
ءبىر سوعان بار سۇلۋلىق جيىلعانداي.
تورعىن ەت، شاقپاقتاي بەت، ءتىسى مەرۋەرت،
سوزدەرى – سۋ سىلدىرلاپ قۇيىلعانداي.
ءبىر ۋلاپ كوزقاراسى، ءبىر اينىتقان،
جۇلدىزداي ەركەلەگەن سونبەي - جانباي.
لەبىزى – جىبەك لەبى، جۇماق جەلى،
كاۋسارداي تاتقان ادام قالار قانباي.
كىمنىڭ، قانداي شىعارماسىنداعى قانداي كەيىپكەردىڭ پورترەتى؟
(م. جۇمابايەۆ، «باتىر بايان» قالماق قىزىنىڭ پورترەتى)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
3. – اتام ماعان كىتاپتاعى اراب ارىپتەرىن كورسەتە باستايدى. ايتۋعا ءبىر وڭايى بولسا يگى، بىرىنەن – ءبىرى وتكەن قيىن. بۇل كىتاپ – اباي ولەڭدەرىنىڭ جيناعى. ابايمەن دوس بولعان ءارى اقىن تالانتىنا تاڭىرقاپ دەن قويۋمەن وتكەن اۋەز ونىڭ ولەڭدەرىن كىتاپ قىپ كوشىرىپ الادى دا، بىزگە سول ارقىلى قارا تانىتپاق بولادى.
كىمنىڭ ءسوزى؟ (م. اۋەزوۆ «مەنىڭ ءومىربايانىم»)
«العىرلار» توبىنا:
2. – شۋ وزەنىنىڭ بويىمەن جۇرە بەرسەڭىز، حان جانە جامبىل دەگەن ەكى تاۋعا كەز بولاسىز. مەنىڭ اكەم جاپا ءبىر كەزدە وسى تاۋلاردا كوشىپ – قونىپ جۇرگەن. جامبىل تاۋىنىڭ ەتەگىندە قاقاعان قىستىڭ بوراندى كۇنىندە تۋىپپىن.
قاي اقىننىڭ ءسوزى؟ ( ج. جابايەۆ «مەنىڭ ءومىرىم»)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
«... ەكى قان اۋىر بولار ءبىر وزىڭە،
سۇيسىنبە بۇل راقىمسىز مىنەزىڭە.
ايىرعان ەكى اسىقتى وڭا ما ەكەن،
دەپ تۇرسىڭ العىس ايتار كىم وزىڭە؟
تىلەگىم كەلدى ورنىنا، ارمانىم جوق،
ارتىندا (سۇيگەنىمنىڭ) قالعانىم جوق.
مەنى سەن ولتىرگەنمەن جاسارمايسىڭ،
سۇيتكەنمەن جاس جانىمدى العانىڭ جوق.»
قاي شىعارماداعى كىمنىڭ ءسوزى؟
(ش. قۇدايبەردى ۇلى، «قالقامان - مامىر» مامىردىڭ سوڭعى ءسوزى)
«العىرلار» توبىنا:
«كەسكەن تەرەكتەي قۇلاتتى عوي مەنى. قۋ جوقشىلىق ءبىر قۇلاتتى. اياماس دۇشپان سوققى جازاسى اپكەتتى، مىنە – بار دارمەنىمدى... نەم قالدى؟...» «كەگىم... كەگىم كەتتى!..» قاي شىعارماداعى كىمنىڭ ءسوزى؟
(م. اۋەزوۆ، «قاراش - قاراش وقيعاسى پوۆەستى» تەكتىعۇلدىڭ سوڭعى ءسوزى)
ءىىى. «سالت – داستۇرلەر»
– بۇل كەزەڭدە وزدەرىڭىز وقىعان شىعارمادان ۇزىندىلەر بەرىلەدى. سىزدەر سول شىعارمانىڭ اتىن جانە ول جەردە ايتىلعان قازاق حالقىنىڭ سالت - ءداستۇرىن تاباسىزدار. ءار دۇرىس جاۋاپ 5 ۇپاي اكەلەدى.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. – سەنىڭ سەگىز قىزىڭ ءبىر توبە، كەنجەكەيىڭ ءبىر توبە بولسا، مەنىڭ سەگىز ۇلىم ءبىر توبە، توعىزىنشى ۇلىم ءبىر توبە. كەنجەكەيىڭ توعىزىنشى ۇلىمدىكى بولسىن، - دەپ باي توعىز قىزعا قانداي سالت - ءداستۇردىڭ ءتۇرىن جاساپ كەلىپتى.
قاي ەرتەگىدەن الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟ («ەر توستىك» ەرتەگىسى، قۇدا ءتۇسۋ)
«العىرلار» توبىنا:
2. – مەن ايىپتىمىن، مەنەن ءبىر قاتەلىك بولدى، شايتاننىڭ ازعىرعانىنا ەردىم. وعان سەبەپ – مىنا ۋازىرلەر. بۇلار ەندى يا ساعان، يا ماعان ءبىر قاتەر قىلار. سەن ەندى ىرگەڭدى كوتەر، بوتەن ەلگە كوش دەپ، – حان ءوزىنىڭ دوسىنا رازى بولىپ، بىرنەشە تۇيەگە اسىل زاتتار ارتتىرىپ، مال بەرىپ، دوسىن اقشا حاننىڭ ەلىنە كوشىرىپ سالادى.
قاي ەرتەگىدەن الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(«اياز بي» ەرتەگىسى، ەنشى بەرۋ)
«بىلگىرلەر» توبىنا:
سۇم اجال بۇگىن جىلاتتى،
قۇرىعىن سالىپ قۇلاتتى،
بەكتەردىڭ بەگىن سۇلاتتى،
قىرشىن دا عۇمىر قىرقىلدى – اۋ.
اجال جۇتىپ العانى،
جاۋىز جايلاپ بارادى،
جاقسىنىڭ ءوشىپ جانارى،
دۇنيە ازىپ بارادى.
قاي داستاننان الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(«الىپ ەر توڭا» داستانى، جوقتاۋ)
«العىرلار» توبىنا:
تۇلا بويىڭ ۇيار - ار ەدىڭ،
ەسكەرىپ ىستەپ، ويلاعان.
تاۋەكەلگە نار ەدىڭ،
تالاپپەن تەرەڭ بويلاعان.
ەرلىككە دە بار ەدىڭ،
ۇيرەنۋگە تويماعان.
جاسقا جاس، كارىگە كارى ەدىڭ،
اتاڭنىڭ اتىن جويماعان.
زامانا نەتكەن تار ەدىڭ،
سول قالقامدى قويماعان؟!
قاي شىعارمادان الىنعان؟ قانداي ءداستۇر بار؟
(ا. قۇنانباي ۇلى «ءابدىراحمان ولگەندە»، جوقتاۋ)
ءىۇ. ولاي بولسا، «جورعا» كەزەڭىنە وتسەك.
بۇل كەزەڭدە بىزدە ادەبيەت تەورياسى بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى. ءار سۇراققا جاۋاپ 5 ۇپاي اكەلەدى.
1. كوركەم ادەبيەتتە ادامنىڭ سىرت ءبىتىمىن، كەسكىن - كەيپىن، ءجۇرىس - تۇرىسىن سۋرەتتەۋدى نە دەپ اتايدى؟ (پورترەت)
2. تابيعات قۇبىلىستارىن جانداندىرىپ، كىسى كەيپىندە سۋرەتتەۋ ءتاسىلىن نە دەپ اتايدى؟ (كەيىپتەۋ)
3. زاتتى نە قۇبىلىستى كىشىرەيتە سۋرەتتەيتىن كوركەمدىك قۇرال نە دەپ اتالادى؟ (ليتوتا)
4. كوركەم ادەبيەتتەگى تابيعات كورىنىسىن سۋرەتتەۋ نە دەپ اتالادى؟ (پەيزاج)
ءۇ. «سۇراق - جاۋاپ» كەزەڭى – بۇل كەزەڭدە تۋىستىق قاتىناس، ۇلتتىق مەيرامدار، ويىندار تۋرالى سۇراقتار قويىلادى.
ءار دۇرىس جاۋاپقا 1 ۇپاي. جاۋاپ جوق بولسا «كەلەسى» دەگەن ءسوزدى ايتىپ، كەلەسى سۇراقتى تىڭداۋ كەرەك، ۋاقىت 1 مينۋت
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. ناعاشى دەگەن كىم؟
2. ناۋرىز كوجە دەگەن نە، قاي كەزدە بەرىلەدى؟
3. ۇلتتىق كيىمدەردى اتا.
4. «بەت اشار» تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
5. تۇساۋ كەسۋ دەگەن نە؟
6. «اسىق» قالاي وينالادى؟
«العىرلار» توبىنا:
1. جيەن دەگەن كىم؟
2. ايتتىق دەگەن نە، قاي كەزدە بەرىلەدى؟
3. ۇلتتىق تاعامداردى اتا.
4. شىلدەحانا دەگەن نە؟
5. سىرعا سالۋ دەگەن نە؟
6. «التىباقان» قالاي وينالادى؟
ءۇى. «تاپقىرلىق» كەزەڭى.
بەرىلگەن ماقالداردى جالعاستىرۋ. دۇرىس جاۋاپ - 5 ۇپاي.
«بىلگىرلەر» توبىنا:
1. ءتىل جارادى، تاس جارماسا........... (باس جارادى)
2. بال تامعان تىلدەن.........( ۋ تامعان)
3. تاۋ، تاستى جەل بۇزار، ادامزاتتى..........(ءسوز بۇزار)
4. جاقسى ءسوز............(جارىم ىرىس)
5. شەبەردىڭ قولى ورتاق، شەشەننىڭ.........(ءسوزى ورتاق)
«العىرلار» توبىنا:
1. باس كەسپەك بولسا دا،..........(ءتىل كەسپەك جوق)
2. انا ءسۇتى بوي وسىرەدى، انا ءتىلى.............(وي وسىرەدى)
3. ەڭ اششى دا ءتىل، ەڭ..............(ءتاتتى دە ءتىل)
4. جىلى - جىلى سويلەسەڭ، جىلان............(ىنىنەن شىعادى)
5. تىلگە قۇرمەت،.......(ەلگە قۇرمەت)
ءۇىى. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق»
كەزەڭىنە دە جەتتىك، بۇل كەزەڭدە سيتۋاسيالىق سۇراقتار ياعني جاعداياتتار بەرىلەدى. ءبىر توپ اقتاسا، ءبىر توپ داتتايدى. بۇل جەردە سىزدەردىڭ وي - پىكىرلەرىڭىزدى بىلەمىز. كەزەڭنىڭ اتى ايتىپ تۇرعانداي، ءوز ويلارىڭىزدى قانشالىقتى دارەجەدە اشىپ جەتكىزە الاتىندارىڭىزدى، شەشەندىكتەرىڭىزدى كورسەتە الۋلارىڭىز كەرەك. ۇپاي سانى – 10
«بىلگىرلەر» توبىنا:
ساباق ۇستىندە وقۋشى پارتاعا جازۋ جازىپ وتىردى. ءمۇعالىم وعان ەسكەرتۋ جاسادى، ءبىراق وقۋشى جازۋىن بۇدان كەيىن دە جالعاستىرا بەردى. وقۋشى مادەنيەتى تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ ءار توپ ءوز ءقوزقاراستارىن قورعايدى.
داتتاۋشى توپ (بىلگىرلەر): وقۋشىنىڭ ساباق ۇستىندە پارتاعا سىزۋى دۇرىس ەمەس، قوعام مۇلكىن بۇلدىرۋگە بولمايدى، وقۋشى مادەنيەتىنىڭ تومەندىگىن كورسەتەدى.
اقتاۋشى توپ (العىرلار): وقۋشىنىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىعى جوق، ءمۇعالىمنىڭ ساباق ءوتۋى وعان ۇنامايدى، سوندىقتان ونىڭ ءىشى پىسىپ وتىرعاندىقتان سولاي ىستەيدى.
داتتاۋشى توپ (بىلگىرلەر):
اقتاۋشى توپ (العىرلار):
«العىرلار» توبىنا:
وقۋشى اناسىنان بي كەشىنە بارۋعا رۇقسات سۇرادى. ول بۇل جايىندا دوستارىنا الدىن – الا ۋادە بەرىپ قويدى. اناسى بالاسىنا رۇقسات بەرمەدى. انا مەن بالا اراسىندا رەنجىسۋ، ءسوز الىسۋ بولدى. وقۋشى مادەنيەتى جايىندا نە ايتۋعا بولادى؟ ءار توپ ءوز ءقوزقاراستارىن قورعايدى.
داتتاۋشى توپ(العىرلار): وقۋشى اناسىنىڭ ايتقانىن ىستەۋى كەرەك، اناسىمەن ءسوز الىسۋى دۇرىس ەمەس، انا بالاسىنا ەشقاشان زيان ويلامايدى، بۇل تاربيەسىزدىك، مادەنيەتسىزدىكتى كورسەتەدى.
اقتاۋشى توپ (بىلگىرلەر): وقۋشى دوستارىمەن ۋادەلەسىپ قويعان، ەگەر ول ۋادەسىن ورىنداماسا، دوستار اراسىندا ءبىر - بىرىنە سەنىمسىزدىك تۋادى، وقۋشى ىڭعايسىزدانادى. سول ءۇشىن اناسىمەن سوزگە كەلدى، وندا تۇرعان ەشتەڭە جوق، ءبارىبىر اناسى كەشىرەدى.
داتتاۋشى توپ(العىرلار):
اقتاۋشى توپ (بىلگىرلەر):
ءۇىىى. «ويتوعاۋ» كەزەڭى
ءقازىر سىزدەرگە «ناۋرىز – جاڭارۋ مەرەكەسى» دەگەن تاقىرىپقا ەسسە نەمەسە ولەڭ جازۋ تاپسىرىلادى. دايىندىققا 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
قورىتىندى. وسىمەن سايىسىمىزدىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن دە اياقتادىق.
بولماسىن ەشبىر سىن – وكپە،
اسەرى قالدى جۇرەكتە.
قازىلار بەرگەن باعالار،
ۇشتاسسىن ايتار تىلەككە!
«جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار» شىققان توپتى انىقتاساق.
ءادىلقازى القالارىنا ءسوز
1.
2.
دەمەڭىز ءبىز ونەردى اياپ كەلدى،
ۋاقىت ءبىراز جەرگە تاياپ قالدى.
كورىسكەنشە ساۋ بولىپ تۇرىڭىزدار،
وسىمەن سايىسىمىز اياقتالدى!
You Might Also Like
-
اقتوبە قالاسى، №26 ورتا مەكتەبى
