قازاق ءتىلى ساباعىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
ماڭعىستاۋ وبلىسى، جاڭاوزەن قالاسى،
№9 ورتا مەكتەپتىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى
ساكاۋوۆا نۋرجامال سەركالييەۆنا
قازاق ءتىلى ساباعىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ جولداۋىندا ايتقانداي: «بولاشاقتا وركەنيەتتى دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا ەنۋ ءۇشىن زامان تالابىنا ساي ءبىلىم قاجەت. قازاقستاندى دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنا جەتكىزەتىن، تەرەزەسىن تەڭ ەتەتىن – ءبىلىم». سوندىقتان، قازىرگى دامۋ كەزەڭى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى تەحنولوگيالارى ساراپتالىپ، جاڭاشىل پەداگوگتاردىڭ ءىس – تاجىريبەسى زەرتتەلىپ، مەكتەپ ومىرىنە ەنۋدە. جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋدە ءمۇعالىمنىڭ جان – جاقتى، ءبىلىمى قاجەت.
قازىرگى ءمۇعالىم:
پەداگوگيكالىق ۇردىستە جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزە الاتىن؛
پەداگوگيكالىق وزگەرىستەرگە تەز توسەلەتىن؛
جاڭاشا ويلاۋ جۇيەسىن مەڭگەرە الاتىن؛
وقۋشىلارمەن ورتاق ءتىل تابىسا الاتىن ءبىلىمدى، ىسكەر، شەبەر بولۋ كەرەك.
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىكتەرى – ءوسىپ كەلە جاتقان جەكە تۇلعانى جان – جاقتى دامىتۋ. يننوۆاسيالىق ءبىلىمدى دامىتۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ، جاڭا پەداگوگيكالىق يدەيالار مەن جاڭالىقتاردى ومىرگە اكەلۋ. بۇرىنعى وقۋشى تەك تىڭداۋشى، ورىنداۋشى بولسا، ال قازىرگى وقۋشى – وزدىگىنەن ءبىلىم ىزدەيتىن جەكە تۇلعا ەكەندىگىنە ەرەكشە ءمان بەرۋىمىز كەرەك.
قازىرگى وقۋشى:
دۇنيەتانىم قابىلەتى جوعارى
دارىندى، ونەرپاز
ىزدەمپاز، تالاپتى
ءوز الدىنا ماقسات قويا ءبىلۋ كەرەك.
وسىنداي تۇلعانى دامىتۋ ءۇشىن وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسى قاجەت. وقىتۋ ۇردىسىندە وسىنداي ادىستەردى پايدالانۋ ءمۇعالىمنىڭ ءوزىنىڭ شەبەرلىگى قاراي جۇزەگە اسادى.
ءححى عاسىر – بۇل اقپاراتتىق قوعام ءداۋىرى، تەحنولوگيالىق مادەنيەت ءداۋىرى، اينالاداعى دۇنيەگە، ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا، كاسىبي مادەنيەتتىلىگىنە مۇقيات قارايتىن ءداۋىر. بۇگىنگى ءبىلىم مازمۇنى ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى سۋبەكتيۆتى دەڭگەيدە كوتەرۋدەگى دەموكراتيالىق باستامالاردىڭ بارلىعى مۇعالىمدەر ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. بۇگىنگى مۇعالىمگە تەك ءپان ءمۇعالىمى رەتىندە قابىلداۋ ولقىلىق كورسەتەدى. ءمۇعالىم قوعام ايناسى.
قازىرگى تاڭدا ءداستۇرلى وقىتۋ ادىستەمەسىنىڭ زامان تالابىنا ساي تولىق ءبىلىم بەرۋگە، مەڭگەرتۋگە كەپىلدىك بەرمەيتىندىگىن مەكتەپ تاجىريبەسى كورسەتىپ وتىر. سوندىقتان جاڭارتىلعان ادىستەمەلىك جۇيەنىڭ وقىتۋ ۇردىسىندە ىسكە اسۋ ءۇشىن ونى تەحنولوگيالاندىرۋ قاجەتتىلىگى تۋادى. ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ – جاڭا اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى دامىتا وقىتۋ، دارا تۇلعانى باعىتتاپ وقىتۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرا وتىرىپ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىنىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن جوعارىلاتۋدى كوزدەيدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شەشىمىمەن «ءححى عاسىر – اقپاراتتاندىرۋ عاسىرى» دەپ اتالادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا عىلىمي - تەحنيكالىق پروگرەستىڭ نەگىزگى بەلگىسى – قوعامدى اقپاراتتاندىرۋ بولاتىن جاڭا كەزەڭىنە ەندى.
قازىرگى كەزدە ءبىزدىڭ قوعامىمىز دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە كوشىپ كەلەدى، بۇل كەزەڭ اقپاراتتىق كەزەڭ، ياعني كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن وعان بايلانىستى بارلىق اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار پەداگوگتار قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا كىرىگىپ، ونىڭ تابيعي ورتاسىنا اينالىپ وتىر. «ءبىلىم بەرۋدەگى اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار» ۇعىمى «وقىتۋدىڭ جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالارى»، «قازىرگى اقپاراتتىق وقىتۋ تەحنولوگيالارى»، «كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگيالارى» جانە ت. ب.، تىركەستەرمەن تىعىز بايلانىستى.
ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، ءبىلىم سالالارىنىڭ بارلىق قىزمەتىنە اكت - نى ەنگىزۋ جانە ۇلتتىق مودەلدى قالىپتاستىرۋ قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋدى ساپالى دەڭگەيگە كوتەرۋدىڭ العى شارتى. اقپاراتتىق پروسەستەردى قامتاماسىز ەتەتىن قازىرگى زامانعى ەسەپتەۋ تەحنيكالارى ءبىرتۇتاس كۇردەلى جۇيە بولىپ تابىلادى. سول سەبەپتى، پەداگوگتاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدا اكت - نى وقىپ - ۇيرەنۋ جانە ونى قولدانۋ كۇردەلى پروسەسس بولىپ تابىلادى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيا – قازىرگى كومپيۋتەرلىك تەحنيكا نەگىزىندە اقپاراتتى جيناۋ، ساقتاۋ، وندەۋ جانە تاسىمالداۋ ىستەرىن قامتاماسىز ەتەتىن ماتەماتيكالىق جانە كيبەرنەتيكالىق تاسىلدەر مەن قازىرگى تەحنيكالىق قۇرالدار جيىنى.
كوممۋنيكاسيا – اقپاراتتى تاسىمالداپ جەتكىزۋ ادىستەرى مەن مەحانيزمدەرىن جانە ولاردى جازىپ جيناقتاپ جەتكىزۋ قۇرىلعىلارىن قامتيتىن جالپى ۇعىم
اقپاراتتاندىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتى ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا سايكەس قوعامدى دامىتۋدىڭ جوعارى تيىمدىلىكتى تەحنولوگيالارىنا سۇيەنگەن جاڭا ءبىلىم ستراتەگياسىنا كوشۋ بولىپ تابىلادى. وسىعان سايكەس قازىرگى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە – ونىڭ ىرگەلىلىگى، الدىن الۋ سيپاتى جانە ولارعا قول جەتكىزۋ مۇمكىندىكتەرى جاتادى.
№9 ورتا مەكتەپتىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى
ساكاۋوۆا نۋرجامال سەركالييەۆنا
قازاق ءتىلى ساباعىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ جولداۋىندا ايتقانداي: «بولاشاقتا وركەنيەتتى دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا ەنۋ ءۇشىن زامان تالابىنا ساي ءبىلىم قاجەت. قازاقستاندى دامىعان 50 ەلدىڭ قاتارىنا جەتكىزەتىن، تەرەزەسىن تەڭ ەتەتىن – ءبىلىم». سوندىقتان، قازىرگى دامۋ كەزەڭى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى تەحنولوگيالارى ساراپتالىپ، جاڭاشىل پەداگوگتاردىڭ ءىس – تاجىريبەسى زەرتتەلىپ، مەكتەپ ومىرىنە ەنۋدە. جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋدە ءمۇعالىمنىڭ جان – جاقتى، ءبىلىمى قاجەت.
قازىرگى ءمۇعالىم:
پەداگوگيكالىق ۇردىستە جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزە الاتىن؛
پەداگوگيكالىق وزگەرىستەرگە تەز توسەلەتىن؛
جاڭاشا ويلاۋ جۇيەسىن مەڭگەرە الاتىن؛
وقۋشىلارمەن ورتاق ءتىل تابىسا الاتىن ءبىلىمدى، ىسكەر، شەبەر بولۋ كەرەك.
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىكتەرى – ءوسىپ كەلە جاتقان جەكە تۇلعانى جان – جاقتى دامىتۋ. يننوۆاسيالىق ءبىلىمدى دامىتۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ، جاڭا پەداگوگيكالىق يدەيالار مەن جاڭالىقتاردى ومىرگە اكەلۋ. بۇرىنعى وقۋشى تەك تىڭداۋشى، ورىنداۋشى بولسا، ال قازىرگى وقۋشى – وزدىگىنەن ءبىلىم ىزدەيتىن جەكە تۇلعا ەكەندىگىنە ەرەكشە ءمان بەرۋىمىز كەرەك.
قازىرگى وقۋشى:
دۇنيەتانىم قابىلەتى جوعارى
دارىندى، ونەرپاز
ىزدەمپاز، تالاپتى
ءوز الدىنا ماقسات قويا ءبىلۋ كەرەك.
وسىنداي تۇلعانى دامىتۋ ءۇشىن وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسى قاجەت. وقىتۋ ۇردىسىندە وسىنداي ادىستەردى پايدالانۋ ءمۇعالىمنىڭ ءوزىنىڭ شەبەرلىگى قاراي جۇزەگە اسادى.
ءححى عاسىر – بۇل اقپاراتتىق قوعام ءداۋىرى، تەحنولوگيالىق مادەنيەت ءداۋىرى، اينالاداعى دۇنيەگە، ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا، كاسىبي مادەنيەتتىلىگىنە مۇقيات قارايتىن ءداۋىر. بۇگىنگى ءبىلىم مازمۇنى ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى سۋبەكتيۆتى دەڭگەيدە كوتەرۋدەگى دەموكراتيالىق باستامالاردىڭ بارلىعى مۇعالىمدەر ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. بۇگىنگى مۇعالىمگە تەك ءپان ءمۇعالىمى رەتىندە قابىلداۋ ولقىلىق كورسەتەدى. ءمۇعالىم قوعام ايناسى.
قازىرگى تاڭدا ءداستۇرلى وقىتۋ ادىستەمەسىنىڭ زامان تالابىنا ساي تولىق ءبىلىم بەرۋگە، مەڭگەرتۋگە كەپىلدىك بەرمەيتىندىگىن مەكتەپ تاجىريبەسى كورسەتىپ وتىر. سوندىقتان جاڭارتىلعان ادىستەمەلىك جۇيەنىڭ وقىتۋ ۇردىسىندە ىسكە اسۋ ءۇشىن ونى تەحنولوگيالاندىرۋ قاجەتتىلىگى تۋادى. ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ – جاڭا اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى دامىتا وقىتۋ، دارا تۇلعانى باعىتتاپ وقىتۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرا وتىرىپ، وقۋ - تاربيە ءۇردىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىنىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن جوعارىلاتۋدى كوزدەيدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شەشىمىمەن «ءححى عاسىر – اقپاراتتاندىرۋ عاسىرى» دەپ اتالادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا عىلىمي - تەحنيكالىق پروگرەستىڭ نەگىزگى بەلگىسى – قوعامدى اقپاراتتاندىرۋ بولاتىن جاڭا كەزەڭىنە ەندى.
قازىرگى كەزدە ءبىزدىڭ قوعامىمىز دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە كوشىپ كەلەدى، بۇل كەزەڭ اقپاراتتىق كەزەڭ، ياعني كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن وعان بايلانىستى بارلىق اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار پەداگوگتار قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا كىرىگىپ، ونىڭ تابيعي ورتاسىنا اينالىپ وتىر. «ءبىلىم بەرۋدەگى اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار» ۇعىمى «وقىتۋدىڭ جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالارى»، «قازىرگى اقپاراتتىق وقىتۋ تەحنولوگيالارى»، «كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگيالارى» جانە ت. ب.، تىركەستەرمەن تىعىز بايلانىستى.
ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، ءبىلىم سالالارىنىڭ بارلىق قىزمەتىنە اكت - نى ەنگىزۋ جانە ۇلتتىق مودەلدى قالىپتاستىرۋ قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋدى ساپالى دەڭگەيگە كوتەرۋدىڭ العى شارتى. اقپاراتتىق پروسەستەردى قامتاماسىز ەتەتىن قازىرگى زامانعى ەسەپتەۋ تەحنيكالارى ءبىرتۇتاس كۇردەلى جۇيە بولىپ تابىلادى. سول سەبەپتى، پەداگوگتاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدا اكت - نى وقىپ - ۇيرەنۋ جانە ونى قولدانۋ كۇردەلى پروسەسس بولىپ تابىلادى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيا – قازىرگى كومپيۋتەرلىك تەحنيكا نەگىزىندە اقپاراتتى جيناۋ، ساقتاۋ، وندەۋ جانە تاسىمالداۋ ىستەرىن قامتاماسىز ەتەتىن ماتەماتيكالىق جانە كيبەرنەتيكالىق تاسىلدەر مەن قازىرگى تەحنيكالىق قۇرالدار جيىنى.
كوممۋنيكاسيا – اقپاراتتى تاسىمالداپ جەتكىزۋ ادىستەرى مەن مەحانيزمدەرىن جانە ولاردى جازىپ جيناقتاپ جەتكىزۋ قۇرىلعىلارىن قامتيتىن جالپى ۇعىم
اقپاراتتاندىرۋدىڭ نەگىزگى باعىتى ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا سايكەس قوعامدى دامىتۋدىڭ جوعارى تيىمدىلىكتى تەحنولوگيالارىنا سۇيەنگەن جاڭا ءبىلىم ستراتەگياسىنا كوشۋ بولىپ تابىلادى. وسىعان سايكەس قازىرگى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە – ونىڭ ىرگەلىلىگى، الدىن الۋ سيپاتى جانە ولارعا قول جەتكىزۋ مۇمكىندىكتەرى جاتادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.