قازاق ءتىلى ساباعىندا قورىتىندى، بەكىتۋ كەزەڭىندە ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس
باياندام تاقىرىبى: "قازاق ءتىلى ساباعىندا قورىتىندى، بەكىتۋ كەزەڭىندە ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس"
قازاق ءتىلى ساباعىندا قورتىندى بەكىتۋ كەزەڭىندە ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ وتە ءتيىمدى جانە دە وقۋشىلار وزدەرى مىسال كەلتىرىپ، بىلىمدەرىن تياناقتاپ، قورىتىندىلايدى.
قازاق ءتىلى ساباعىندا قورىتىندى بەكىتۋ كەزەڭىندە مىناداي تاپسىرمالاردى پايدالانۋعا بولادى:
ءتىل دىبىستارىن ءبولۋ، داۋىستى دىبىستاردى قىزىل تۇسپەن، ال داۋىسسىز دىبىستاردى كوك تۇسپەن جازىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى قالىپتاسادى. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا داۋىستى دىبىستاردى قويىپ جاز. بەرىلگەن دىبىستاردى وقۋشى ءوزى ورنىنان قويادى، ال قالعان وقۋشىلار قاتەلەرىن تۇزەتەدى.
مىنا سوزدەرگە كورسەتىلگەن جۇپ داۋىسسىزداردىڭ ءتيىستىسىن جازىڭدار.
پ - ب:... ايداسىز،... الاسىز،... الىق، سا... ار، سا... تاۋ، سا... ب ا ق.
ت - د: با... پاق، سا... اق،... اك،... ابىس،... الاپ،... ءارى،... اڭالىق.
ك - گ: ا... ە، ە... ءىن، كو... تەم، كو... ەر،... ءۇل،... ەرەمەت، تەر... ەۋ.
داۋىسسىز دىبىستان باستالاتىن سوزدەردى كورسەت. داۋىستى دىبىستان باستالاتىن سوزدەر دوڭگەلەكتىڭ استىندا كورىنبەيدى، ال داۋىسسىز دىبىستان باستالاتىن سوزدەر كورىنىپ تۇرادى.
كەلەسى تاپسىرما: بىتەۋ بۋىندى سوزدەردى تەرىپ جازۋ.
سان ەسىمدى قايتالاۋعا ارنالعان تاپسىرمالار:
كۇردەلى سان ەسىمدەردى ءبىر بولەك، دارا سان ەسىمدەردى ءبىر بولەك جازۋ.
سان ەسىمدەردى تەرىپ، سوزبەن جازۋ.
زات ەسىمدى قايتالاۋ. زات ەسىمدەردى اتاۋ، سۇراق قويۋ.
دەرەكتى، دەرەكسىز زات ەسىمدەردى ءبولىپ جازۋ.
ەرەجەلەرگە بايلانىستى مىسالدار جازۋ.
سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراستىرۋ. مىنە وسىنداي بىرنەشە تۇرلەرىن قولدانۋعا بولادى جانە دە مەن ءوز تاجىريبەمدە قولدانامىن. ءداستۇرلى وقىتۋ ادىسىمەن سالىستىرعاندا ينتەراكتيۆتى وقىتۋدا ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى وزگەرەدى، ءمۇعالىم بەلسەندىلىگى وقۋشى بەلسەندىلىگىمەن اۋىسادى. ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى – وقۋشىنىڭ ىنتا – ىقىلاسىنا جاعداي تۋعىزۋ. ءمۇعالىم وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋدا وقۋشىنىڭ تەك كومەكشىسى بولادى. ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسىن سوڭعى كەزدەرى قارقىندى وقىتۋ تەحنولوگياسىندا كەڭىنەن قولدانۋدا.
مۋلتيمەديا پروەكتورى وقىتۋ ورتالىقتارىندا اۋاداي قاجەت.
ويتكەنى ادامنىڭ بەلگىلى ءبىر اقپاراتتارى قابىلداۋى سەكسەن پايىزعا دەيىن كورۋ قابىلەتى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلاتىندىقتان، كوز الدىندا بولىپ جاتقان اقپاراتتى تۇسىنىكتى دە كورنەكتى تۇردە سۋرەتتەۋ وتە قاجەت ەكەنى بەلگىلى.
بۇگىنگى تاڭدا وسكەلەڭ ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋ بارىسىندا وسى اتالمىش تەحنولوگيا ناتيجەلى جەتىستىك، وقۋشىلار ءبىرىنشى بولىپ ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ پەداگوگيكالىق مۇمكىنشىلىكتەرىن اسا جوعارى باعالاپ، ونى ءىس جۇزىندە ءتيىمدى قولدانۋ تاسىلدەرىن ۇزدىكسىز زەرتتەۋ ۇستىندە.
شىنىندا دا، ينتەراكتيۆتى تاقتا ساباقتى تۇرلەندىرۋگە كومەگىن تيگىزىپ، ياعني وقىتۋدىڭ بارلىق كەزەڭىندە، اسىرەسە باستاۋىش سىنىپتاردا قازاق ءتىلىن وقىتۋدى قىزىقتى دا اسەرلى وتكىزۋگە ىقپالىن تيگىزەدى.
وقۋشىنى ويلاۋ مەن سويلەۋ داعدىلارىنا توسەلدىرۋدە ينتەراكتيۆتى تاقتا وقىتۋ ءادىسىنىڭ ءبىر ءتۇرى بولىپ سانالادى.
ءماتىندى كورە وتىرا تىڭداۋدى قالىپتاستىرۋ مادەنيەتىن ءسوز ەتسەك، ەڭ الدىمەن، جاڭا تەحنيكالىق قۇرال – جابدىقپەن، ياعني ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ تەحنولوگياسى العا تارتىلادى. قازاق ءتىلى ساباعاندا ينتەراكتيۆتىك تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ تەحنولوگياسىنداعى اۆتونومدى تۇردە مەڭگەرىپ نەگىزدەۋىنە مۇمكىنشىلىك بەرەدى.
ينتەرنەت، مۋلتيمەديالار، ەلەكتروندىق سوزدىكتەر، ەلەكتروندىق وقۋلىقتارى ەسەبىنەن وقىتۋشىلارعا «تاقتانىڭ الدىندا تۇرىپ ءتۇسىندىرۋ».
قوعامنىڭ قازىرگى دامۋ كەزەڭى جەدەل اقپاراتتاندىرىلۋ پروسەسىمەن سيپاتتالادى. اقپاراتتىق كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردىڭ ءبىلىم بەرۋ
جۇيەسىنە ەنۋى - جاڭا تاريحي - الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ تالابى.
كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى مەكتەپ تۇلەگىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىنا تاعى ءبىر كورسەتكىش.
مۋلتيمەديا جۇيەسىندە كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق كورسەتكىشىن:
- قازىرگى قوعامدى اقپاراتتاندىرۋ جاعدايداعى جەكە تۇلعانى دامىتۋعا
ارنالعان مىندەتتەرگە سايكەس ءبىلىم مازمۇنىن، وقىتۋ ادىستەرى مەن ۇيىمداستىرۋ تۇرلەرىن ىرىكتەۋ ءادىسناماسىن جەتىلدىرۋگە؛
- ءتىلدى بەلسەندى وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەرىن جۇزەگە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە؛
- وقۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ءبىلىم الۋ بىلىكتىلىكتەرىن قالىپتاستىرۋعا، اقپاراتتىق وقۋ، زەرتتەۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋعا؛
- وقۋشىنىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن قازىرگى كەزدىڭ كەشەندى ۇسىناتىن كورۋ، ەستۋ نەگىزىندە قابىلداناتىن اقپاراتتى قۇبىلتىپ وزگەرتەتىن قۇرالداردى، قاشىقتان وقىتۋ تۇرىندە قولدانۋ ارقىلى ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى ديداكتيكالىق ماتەريالدارمەن قوسا نەشە ءتۇرلى دىبىستاردى وقۋشىلارعا ەستىرتۋگە بولادى مىسالى: قۇستاردىڭ ءۇنىن، سۋدىڭ دىبىسىن ت. ب. سونىمەن قاتار ايتا كەتەرلىك ءمۇعالىم عانا ەمەس وقۋشىدا تاقتانى قولدانا الادى، مىسالى ايتقاندا زاتتاردى ۇلكەيتۋ نەمەسە كەرسىنشە كىشىرەيتۋ، ءبىر زاتتى بيىك نەمەسە الاسا ءتۇرىن كورسەتۋ، تاقتادا ءمۇعالىم ارقىلى دايىندالعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
ساباقتا ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپالىن تيگىزەدى.
قازاق ءتىلى ساباعىندا قورتىندى بەكىتۋ كەزەڭىندە ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ وتە ءتيىمدى جانە دە وقۋشىلار وزدەرى مىسال كەلتىرىپ، بىلىمدەرىن تياناقتاپ، قورىتىندىلايدى.
قازاق ءتىلى ساباعىندا قورىتىندى بەكىتۋ كەزەڭىندە مىناداي تاپسىرمالاردى پايدالانۋعا بولادى:
ءتىل دىبىستارىن ءبولۋ، داۋىستى دىبىستاردى قىزىل تۇسپەن، ال داۋىسسىز دىبىستاردى كوك تۇسپەن جازىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى قالىپتاسادى. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا داۋىستى دىبىستاردى قويىپ جاز. بەرىلگەن دىبىستاردى وقۋشى ءوزى ورنىنان قويادى، ال قالعان وقۋشىلار قاتەلەرىن تۇزەتەدى.
مىنا سوزدەرگە كورسەتىلگەن جۇپ داۋىسسىزداردىڭ ءتيىستىسىن جازىڭدار.
پ - ب:... ايداسىز،... الاسىز،... الىق، سا... ار، سا... تاۋ، سا... ب ا ق.
ت - د: با... پاق، سا... اق،... اك،... ابىس،... الاپ،... ءارى،... اڭالىق.
ك - گ: ا... ە، ە... ءىن، كو... تەم، كو... ەر،... ءۇل،... ەرەمەت، تەر... ەۋ.
داۋىسسىز دىبىستان باستالاتىن سوزدەردى كورسەت. داۋىستى دىبىستان باستالاتىن سوزدەر دوڭگەلەكتىڭ استىندا كورىنبەيدى، ال داۋىسسىز دىبىستان باستالاتىن سوزدەر كورىنىپ تۇرادى.
كەلەسى تاپسىرما: بىتەۋ بۋىندى سوزدەردى تەرىپ جازۋ.
سان ەسىمدى قايتالاۋعا ارنالعان تاپسىرمالار:
كۇردەلى سان ەسىمدەردى ءبىر بولەك، دارا سان ەسىمدەردى ءبىر بولەك جازۋ.
سان ەسىمدەردى تەرىپ، سوزبەن جازۋ.
زات ەسىمدى قايتالاۋ. زات ەسىمدەردى اتاۋ، سۇراق قويۋ.
دەرەكتى، دەرەكسىز زات ەسىمدەردى ءبولىپ جازۋ.
ەرەجەلەرگە بايلانىستى مىسالدار جازۋ.
سۋرەت بويىنشا ءماتىن قۇراستىرۋ. مىنە وسىنداي بىرنەشە تۇرلەرىن قولدانۋعا بولادى جانە دە مەن ءوز تاجىريبەمدە قولدانامىن. ءداستۇرلى وقىتۋ ادىسىمەن سالىستىرعاندا ينتەراكتيۆتى وقىتۋدا ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى وزگەرەدى، ءمۇعالىم بەلسەندىلىگى وقۋشى بەلسەندىلىگىمەن اۋىسادى. ءمۇعالىمنىڭ مىندەتى – وقۋشىنىڭ ىنتا – ىقىلاسىنا جاعداي تۋعىزۋ. ءمۇعالىم وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋدا وقۋشىنىڭ تەك كومەكشىسى بولادى. ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسىن سوڭعى كەزدەرى قارقىندى وقىتۋ تەحنولوگياسىندا كەڭىنەن قولدانۋدا.
مۋلتيمەديا پروەكتورى وقىتۋ ورتالىقتارىندا اۋاداي قاجەت.
ويتكەنى ادامنىڭ بەلگىلى ءبىر اقپاراتتارى قابىلداۋى سەكسەن پايىزعا دەيىن كورۋ قابىلەتى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلاتىندىقتان، كوز الدىندا بولىپ جاتقان اقپاراتتى تۇسىنىكتى دە كورنەكتى تۇردە سۋرەتتەۋ وتە قاجەت ەكەنى بەلگىلى.
بۇگىنگى تاڭدا وسكەلەڭ ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋ بارىسىندا وسى اتالمىش تەحنولوگيا ناتيجەلى جەتىستىك، وقۋشىلار ءبىرىنشى بولىپ ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ پەداگوگيكالىق مۇمكىنشىلىكتەرىن اسا جوعارى باعالاپ، ونى ءىس جۇزىندە ءتيىمدى قولدانۋ تاسىلدەرىن ۇزدىكسىز زەرتتەۋ ۇستىندە.
شىنىندا دا، ينتەراكتيۆتى تاقتا ساباقتى تۇرلەندىرۋگە كومەگىن تيگىزىپ، ياعني وقىتۋدىڭ بارلىق كەزەڭىندە، اسىرەسە باستاۋىش سىنىپتاردا قازاق ءتىلىن وقىتۋدى قىزىقتى دا اسەرلى وتكىزۋگە ىقپالىن تيگىزەدى.
وقۋشىنى ويلاۋ مەن سويلەۋ داعدىلارىنا توسەلدىرۋدە ينتەراكتيۆتى تاقتا وقىتۋ ءادىسىنىڭ ءبىر ءتۇرى بولىپ سانالادى.
ءماتىندى كورە وتىرا تىڭداۋدى قالىپتاستىرۋ مادەنيەتىن ءسوز ەتسەك، ەڭ الدىمەن، جاڭا تەحنيكالىق قۇرال – جابدىقپەن، ياعني ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ تەحنولوگياسى العا تارتىلادى. قازاق ءتىلى ساباعاندا ينتەراكتيۆتىك تاقتامەن جۇمىس جۇرگىزۋ تەحنولوگياسىنداعى اۆتونومدى تۇردە مەڭگەرىپ نەگىزدەۋىنە مۇمكىنشىلىك بەرەدى.
ينتەرنەت، مۋلتيمەديالار، ەلەكتروندىق سوزدىكتەر، ەلەكتروندىق وقۋلىقتارى ەسەبىنەن وقىتۋشىلارعا «تاقتانىڭ الدىندا تۇرىپ ءتۇسىندىرۋ».
قوعامنىڭ قازىرگى دامۋ كەزەڭى جەدەل اقپاراتتاندىرىلۋ پروسەسىمەن سيپاتتالادى. اقپاراتتىق كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردىڭ ءبىلىم بەرۋ
جۇيەسىنە ەنۋى - جاڭا تاريحي - الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ تالابى.
كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى مەكتەپ تۇلەگىنىڭ فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىنا تاعى ءبىر كورسەتكىش.
مۋلتيمەديا جۇيەسىندە كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق كورسەتكىشىن:
- قازىرگى قوعامدى اقپاراتتاندىرۋ جاعدايداعى جەكە تۇلعانى دامىتۋعا
ارنالعان مىندەتتەرگە سايكەس ءبىلىم مازمۇنىن، وقىتۋ ادىستەرى مەن ۇيىمداستىرۋ تۇرلەرىن ىرىكتەۋ ءادىسناماسىن جەتىلدىرۋگە؛
- ءتىلدى بەلسەندى وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەرىن جۇزەگە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە؛
- وقۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق پوتەنسيالىن دامىتۋعا، ءوز بەتىمەن ءبىلىم الۋ بىلىكتىلىكتەرىن قالىپتاستىرۋعا، اقپاراتتىق وقۋ، زەرتتەۋ ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋعا؛
- وقۋشىنىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن قازىرگى كەزدىڭ كەشەندى ۇسىناتىن كورۋ، ەستۋ نەگىزىندە قابىلداناتىن اقپاراتتى قۇبىلتىپ وزگەرتەتىن قۇرالداردى، قاشىقتان وقىتۋ تۇرىندە قولدانۋ ارقىلى ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ينتەراكتيۆتى تاقتا ارقىلى ديداكتيكالىق ماتەريالدارمەن قوسا نەشە ءتۇرلى دىبىستاردى وقۋشىلارعا ەستىرتۋگە بولادى مىسالى: قۇستاردىڭ ءۇنىن، سۋدىڭ دىبىسىن ت. ب. سونىمەن قاتار ايتا كەتەرلىك ءمۇعالىم عانا ەمەس وقۋشىدا تاقتانى قولدانا الادى، مىسالى ايتقاندا زاتتاردى ۇلكەيتۋ نەمەسە كەرسىنشە كىشىرەيتۋ، ءبىر زاتتى بيىك نەمەسە الاسا ءتۇرىن كورسەتۋ، تاقتادا ءمۇعالىم ارقىلى دايىندالعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
ساباقتا ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ وقۋشىنىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپالىن تيگىزەدى.
You Might Also Like
-
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىعىن ارتتىرىپ ءوز بەتىمەن ىزدەنە بىلۋگە ساباقتا العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا ءبىلۋ، تاريحي شەجىرەلەر مادەنيەتىنىڭ ۇلتتىق رۋحاني تانىمدىق، قاسيەتى كيەلى اسىل مۇرالارد...
