InfoHub Logo

قازاق ءتىلى ساباقتارىندا ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ادىستەرىن قولدانۋ

بۇگىنگى تاڭدا جەكە تۇلعانى باسقارۋ ەمەس، ونىڭ دامۋ ۇدەرىسىن باسقارۋ قاجەت. ونى پەداگوگيكالىق ءىس ارەكەت ارقىلى كورىنەدى. وقۋشى بەلسەندىلىگىنىڭ اسەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن ادىستەردى - ينتەراكتيۆتى ءادىس دەپ اتايدى.

ينتەراكتيۆتى ءادىستى تاڭداۋ سەبەبى كوبىنە ول وقۋشىلاردان مودەلدەۋدى جانە قاتىسۋشىنىڭ داعدىسىن دامىتۋ، ياعني بۇگىنگى دەموكراتيالىق قوعامعا قاجەتتى بولۋىن تالاپ ەتەدى. مۇنان ارى قاراي "ينتەراكتيۆتى وقىتۋ" تەرمينىنىڭ مازمۇنى تۇسىندىرىلەدى، ءبىز بۇل وقىتۋ ءتۇرىن نە ءۇشىن، قايدا قولدانۋىمىز كەرەك، سونىمەن بىرگە ونى ساباق بارىسىندا سەنىمدى تۇردە جانە ۇنەمى قولدانۋ كەرەك. اتاپ ايتۋ كەرەك، ۇسىنىلىپ وتىرعان ادىستەر كەز كەلگەن ساباققا، كەز كەلگەن دەڭگەيگە قاتىسى بار.

ينتەراكتيۆتى ۇدەرىس دەگەنىمىز - وقۋ ۇدەرىسىنە قاتىسۋشىلاردىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى مەن ءبىر - بىرىنە ءوزارا اسەرىنىڭ ماقساتقا باعىتتالعان تۇردەگى ءۇردىسى. ينتەراكتيۆتى ءادىس وعان قاتىسۋشىلاردىڭ قارىم - قاتىناس جاساۋىنىڭ جوعارى قارقىندىلىعىمەن، ءوزارا قىزمەت الماسۋىمەن، قىزمەت تۇرلەرىن اۋىستىرۋمەن جانە تۇرلەندىرۋىمەن، پروسەسسۋالدىلىقپەن (قاتىسۋشىلار جاعدايىنىڭ وزگەرۋىمەن)، ولاردىڭ ءوز قىزمەتىن ماقساتقا باعىتتاۋ تۇرىندەگى رەفلەكسياسىمەن سيپاتتالادى.

وقىتۋ مەن وقۋداعى ينتەراكتيۆتى ءادىس، بۇل ساباق بارىسىنداعى وقۋشى - وقۋشى، وقۋشى - ءمۇعالىم اراسىنداعى جوعارى دەڭگەيدەگى ءوزارا ارەكەتتەر. مۇنداي ءوزارا ارەكەتتەر كوبىنە، ۇسىنىلعان شەشىمنىڭ قانشالىقتى قاجەتتىلىگىنە جانە دە ماسەلەلەردىڭ قانداي جولدارمەن شەشىلەتىن نۇسقالارىن تالقىلاۋ فورماسىندا جۇزەگە اسىرىلادى.

مۇنداعى ەڭ باستىسى، جاۋاپتىڭ وزىنەن دە ماسەلەنى شەشۋ ۇدەرىسىنىڭ ماڭىزدى نەمەسە ماڭىزدىراق ەكەنىن ءتۇسىنۋ. ينتەراكتيۆتى ءادىستىڭ ماقساتى تەك قانا اقپارات بەرۋ عانا ەمەس، وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جاۋاپ تابۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋمەن بايلانىستى بولىپ وتىر جانە پەداگوگيكالىق ءوزارا ىقپالداستىق ارەكەتىنە قاتىسۋشىلاردىڭ مىنەز - قۇلىق جانە قىزمەت ۇلگىلەرىن وزگەرتۋ جانە جاقسارتۋ. ءوز ارەكەتىن جانە سەرىكتەسىنىڭ ارەكەتىن تالداي كەلە، ءاربىر قاتىسۋشى ءوز مىنەز - قۇلقىنىڭ ۇلگىسىن وزگەرتەدى جانە ونى سانالى تۇردە مەڭگەرەدى.

ينتەراكتيۆتى ۇدەرىستى ۇيىمداستىرۋدىڭ جەتەكشى قاعيدالارى:
- ويلاۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ؛
- مازمۇن شىعارۋشىلىق قىزمەتتى ۇيىمداستىرۋ؛
- تاڭداۋ ەركى؛
- رەفلەكسيانى ۇيىمداستىرۋ.

ينتەراكتيۆتى ءادىس ءوزارا ارەكەت ءتۇرىن جانە كەڭ كولەمدەگى تاپسىرمالاردى قامتيدى. ءبىراق تا قانداي ادىستەمەلىك تاسىلدەر بولماسىن، نەگىزگى ءبىلىم كوزدەرى وقۋشىنىڭ ءوز ومىرىندەگى تاجىريبەسى بولىپ تابىلادى. وقىتۋ بارىسىندا وقۋشىلارمەن ءوزارا ارەكەتتەر بولادى:
- مۇعالىممەن ( ياعني وقۋشى ءمۇعالىمنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرگەندە)؛
- شاقىرىلعان ادامدارمەن (نەمەسە سىنىپ باسقا مەكەمەدە جانە ادامداردان بىرگە)؛
- باسقا وقۋشىلارمەن (جۇپتىق جۇمىس)؛
- شاعىن توپتا (3 - 5 وقۋشى)؛
- ۇلكەن توپتا (رولدىك ويىندار/دەبات، سىنىپتاعى تالداۋ جانە ت. ب.)؛
- وقۋشىلار توبى جانە تۇرعىندار (وقۋشىلار الەۋمەتتىك سۇراۋ جۇرگىزەدى)؛
- كەيبىر تەحنيكانىڭ تۇرلەرى (مىسالى، كومپيۋتەرمەن).
ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى:

ءبىرىنشى ەرەجە. جۇمىسقا بارلىق وقۋشىلار قاتىستىرىلۋى كەرەك، وسى ماقساتتا پىكىرتالاس ارەكەتىنە بارلىق قاتىسۋشىلاردى تارتاتىن تەحنولوگيانى تاڭداۋ ماڭىزدى.
ەكىنشى ەرەجە. قاتىسۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ قاجەت. مۇنداي جۇمىس تۇرىنە بارلىق قاتىسۋشىلار بىردەي دايىن بولماۋى مۇمكىن. وسىعان بايلانىستى قاتىسۋشىلاردى ۇنەمى ماقتاپ، ءوزىن كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرىپ وتىرۋ كەرەك.
ءۇشىنشى ەرەجە. ينتەراكتيۆتى وقىتۋدا قاتىسۋشىلار سانى كوپ بولماۋ كەرەك، 25 ادامنان ارتپاۋى كەرەك. تەك وسى جاعدايدا عانا، از توپپەن جەمىستى، دۇرىس جۇمىس جاساۋعا بولادى.
ءتورتىنشى ەرەجە. جۇمىس جاساۋعا ارنالعان جەردىڭ دايىندىعى. وقۋشىلار توپ - توپپەن جانە جالپى تۇگەلدەي سىيۋى ءۇشىن جايلىلىق قاجەت.
بەسىنشى ەرەجە. جۇمىس ۋاقىتىن ناقتى بەلگىلەۋ. بۇعان جۇمىس باسىندا كەلىسىپ، ونى بۇزباۋ كەرەك. اركىمنىڭ ءسوز سويلەۋگە قۇقىلى ەكەندىگىن ەستە ساقتاۋ كەرەك.
التىنشى ەرەجە. توپتارعا ءبولۋ كەزىندە تۇسىنىستىكپەن قاراۋ كەرەك. باس كەزىندە ءوز ەرىكتەرىمەن، قالاۋىنشا ءبولىنۋىن قامتاماسىز ەتۋ. سودان كەيىن كەزدەيسوق تاڭداۋدى پايدالانۋعا بولادى.