«قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا – 550 جىل» سىنىپتان تىس شارا 8 سىنىپتار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا - 550 جىل»
ساباقتىڭ ماقسات - مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. ەرتىستەن ەدىلگە دەيىن سوزىلعان سايىن دالانى وزىنە باعىندىرىپ، 1465 جىلى شۋ وزەنىنىڭ بويىندا العاش «قازاق» دەگەن اتاۋمەن كەرەي مەن جانىبەك حاندار ىرگە تاسىن قالاعان قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا 550 جىل بولعان وسى حاندىقتىڭ تاريحىن بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تاريحي – تانىمدىق قابىلەتتەرىن ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە باۋلۋ، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
تۇڭعىش قازاق مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋىنىڭ نەگىزىن قالاعان قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• قازاق ەلىنىڭ تاريحىن تەرەڭ ءبىلۋ، تاريحي تۇلعالاردى ۇلگى تۇتۋ، قازاقستاننىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسۋ، ومىردە قولدانا الۋ.
• ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋى تۋرالى ءبىلىم مەن تۇسىنىك قالىپتاسادى.
• العان بىلىمدەرىن ساراپتاي، تالداي وتىرىپ وزگەرىستەردى انىقتايدى جانە بولاشاقتى باعدارلاي الادى.
• سىن تۇرعىسىنان ويلاي الۋعا داعدىلانادى.
• ءوز بەتىنشە شەشىم قابىلداپ، دالەلدەمەلەر كەلتىرەدى، قورىتىندى جاساي الادى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمە قاعازدار، سۋرەتتەر، كارتا.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، گەوگرافيا، بەينەلەۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدىق سايىس ساباق.
كىرىسپە: ارمىسىزدار بۇگىنگى «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا – 550جىل» اتتى سايىسىمىزعا قاتىسۋشى وقۋشىلار جانە قوناقتار!
قازاق حاندىعى — بۇگىنگى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورشى ايماقتاردىڭ تەرريتورياسىندا 1465 - 1847 جىلدار ارالىعىندا قۇرىلعان مەملەكەت. قازاق حاندىعى ەدىلدەن جايىققا دەيىنگى تەرريتوريانى، سىرداريا مەن امۋداريا وزەندەرىنىڭ ارالىعىن، حوراسان جەرىن قامتىعان.
قازاق حاندىعىنىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىمى دالا دەموكراتياسىنا نەگىزدەلگەن مونارحياعا نەگىزدەلگەن. مەملەكەت باسشىسى - حاندار ساياسي بيلىك جۇرگىزەتىن. ولار تورە تۇقىمىنان شىققان سۇلتاندار اراسىنداعى تاڭداۋ نەگىزىندە سايلاناتىن.
قازاق حاندىعىنىڭ تۇڭعىش حانى - كەرەي، سوڭعى حانى - كەنەسارى قاسىم ۇلى.
1465 جىلدارى كەرەي مەن جانىبەك ءابىلحايىر حاندىعىنان ءبولىنىپ شىعىپ، شۋ مەن تالاس وزەندەرىنىڭ اراسىنداعى ايماققا ورنالاسىپ، قازاقتىڭ تۋىن كوككە كوتەرگەنى تاريحتان ايان. «قازاق» دەپ ۇران تاستاعاندا رۋحى كوتەرىلىپ، نامىسى ويانعان بارلىق قازاق تايپالارى تۇگەل جينالىپ، قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەسىن قالاعانىن بارشامىز بىلەمىز. البەتتە، ودان كەيىن تاعدىر سان ءتۇرلى سىناققا سالدى ءبىزدى. ءۇش عاسىر تاريحىمىز بەن ار – وجدانىمىز تابانعا تاپتالدى. ءتۇرلى ناۋبەتتى باستان وتكەردىك. ءبىراق، مىڭ ءولىپ مىڭ تىرىلگەن قازاق اقىرى ازاتتىعىن الدى. ال، قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ – سول ازاتتىق سىيلاعان بابالارعا دەگەن قۇرمەتىمىز دەپ قابىل الىڭىزدار.
تۇرىكتىڭ ءبىر بۇتاعى قازاق ەدى،
قايسار مىنەز، ءور ەدى، عاجاپ ەدى.
جانىبەك، كەرەي حاندار باسىن قوسىپ،
ومىرگە كەلگەن ەدى قازاق ەلى.
التاي مەن اتىراۋدىڭ اراسىندا
جەتىسۋ، جەتى وزەننىڭ ساعاسىندا.
بىرىگىپ ۇلى، ورتا، كىشى ءجۇز بوپ،
حاندىق قۇردى قازاق ءوز دالاسىندا.
ەلباسى 2015 جىل — ۇلتتىق تاريحىمىزدىڭ ۇلىقتالاتىن جىلى ەكەنىن ەسكە سالدى. ماسەلەن، 2015 جىلى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن كونستيتۋسيامىزدىڭ 20 جىلدىعىن، ۇلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردى بەس توپقا ءبولۋ.
I - توپ: 8 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارى: «بىلىمدىلەر» توبى.
II - توپ: 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى: «سۇڭقار» توبى.
ءىىى - توپ: 8 «ۆ» سىنىپ وقۋشىلارى: «العىرلار» توبى.
ءىۇ - توپ: 8 «گ» سىنىپ وقۋشىلارى: «جاس ۇلان» توبى.
ءۇ - توپ: 8 «ع» سىنىپ وقۋشىلارى: «جاس قىران» توبى.
(ءادىل - قازى القاسىن سايلاۋ)
سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
• «تانىستىرۋ» سايىسى. ءار توپ ءوز اتىن قورعايدى.
• «بىلىمدىلەر» سايىسى. ءار توپقا قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى جايىندا سۇراقتار بەرىلەدى.
• «شەشەندەر» سايىسى. توپتارعا تاقتادا ءار ءتۇرلى سوزدەر بەرىلەدى. توپتىق جۇمىس جۇرگىزۋ ارقىلى سوزدەردىڭ ماعىناسىنا قاراي ءماتىن قۇراستىرۋ.
• «وي قوزعاۋ» سايىسى. (اسسوسياسيا). «الاش»، «قازاق» ءسوزىنىڭ ماعىناسى تۋرالى ايتادى. ءسوزىنىڭ ماعىناسى تۋرالى ايتادى.
• «ويلان، تاپ!» سايىسى. سۋرەتتەگى حانداردىڭ كىم ەكەنىن انىقتاۋ.
• «شىعارماشىلىق تاپسىرما».
ءى تاپسىرما: «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا - 550 جىل» تاقىرىبىندا شاعىن شىعارما جازۋ.
II تاپسىرما: «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا - 550 جىل» تاقىرىبىندا پوستەر (پلاكات) قورعايدى.
• قورىتىندى.
ءى كەزەڭ: «تانىستىرۋ» سايىسى. ءار توپ ءوز توپتارىنىڭ اتىن جانە توسبەلگىسىن قورعايدى.
ءىى كەزەڭ: «بىلىمدىلەر» سايىسى. ءار توپقا قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى جايىندا سۇراقتار بەرىلەدى. ءار دۇرىس جاۋاپ ءبىر ۇپايمەن باعالانادى
ساباقتىڭ ماقسات - مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. ەرتىستەن ەدىلگە دەيىن سوزىلعان سايىن دالانى وزىنە باعىندىرىپ، 1465 جىلى شۋ وزەنىنىڭ بويىندا العاش «قازاق» دەگەن اتاۋمەن كەرەي مەن جانىبەك حاندار ىرگە تاسىن قالاعان قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا 550 جىل بولعان وسى حاندىقتىڭ تاريحىن بىلۋگە ۇيرەتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تاريحي – تانىمدىق قابىلەتتەرىن ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە باۋلۋ، ءتىل بايلىعىن دامىتۋ.
تۇڭعىش قازاق مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋىنىڭ نەگىزىن قالاعان قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ەڭبەگىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• قازاق ەلىنىڭ تاريحىن تەرەڭ ءبىلۋ، تاريحي تۇلعالاردى ۇلگى تۇتۋ، قازاقستاننىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسۋ، ومىردە قولدانا الۋ.
• ءبىرتۇتاس قازاق مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋى تۋرالى ءبىلىم مەن تۇسىنىك قالىپتاسادى.
• العان بىلىمدەرىن ساراپتاي، تالداي وتىرىپ وزگەرىستەردى انىقتايدى جانە بولاشاقتى باعدارلاي الادى.
• سىن تۇرعىسىنان ويلاي الۋعا داعدىلانادى.
• ءوز بەتىنشە شەشىم قابىلداپ، دالەلدەمەلەر كەلتىرەدى، قورىتىندى جاساي الادى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمە قاعازدار، سۋرەتتەر، كارتا.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، گەوگرافيا، بەينەلەۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدىق سايىس ساباق.
كىرىسپە: ارمىسىزدار بۇگىنگى «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا – 550جىل» اتتى سايىسىمىزعا قاتىسۋشى وقۋشىلار جانە قوناقتار!
قازاق حاندىعى — بۇگىنگى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورشى ايماقتاردىڭ تەرريتورياسىندا 1465 - 1847 جىلدار ارالىعىندا قۇرىلعان مەملەكەت. قازاق حاندىعى ەدىلدەن جايىققا دەيىنگى تەرريتوريانى، سىرداريا مەن امۋداريا وزەندەرىنىڭ ارالىعىن، حوراسان جەرىن قامتىعان.
قازاق حاندىعىنىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىمى دالا دەموكراتياسىنا نەگىزدەلگەن مونارحياعا نەگىزدەلگەن. مەملەكەت باسشىسى - حاندار ساياسي بيلىك جۇرگىزەتىن. ولار تورە تۇقىمىنان شىققان سۇلتاندار اراسىنداعى تاڭداۋ نەگىزىندە سايلاناتىن.
قازاق حاندىعىنىڭ تۇڭعىش حانى - كەرەي، سوڭعى حانى - كەنەسارى قاسىم ۇلى.
1465 جىلدارى كەرەي مەن جانىبەك ءابىلحايىر حاندىعىنان ءبولىنىپ شىعىپ، شۋ مەن تالاس وزەندەرىنىڭ اراسىنداعى ايماققا ورنالاسىپ، قازاقتىڭ تۋىن كوككە كوتەرگەنى تاريحتان ايان. «قازاق» دەپ ۇران تاستاعاندا رۋحى كوتەرىلىپ، نامىسى ويانعان بارلىق قازاق تايپالارى تۇگەل جينالىپ، قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەسىن قالاعانىن بارشامىز بىلەمىز. البەتتە، ودان كەيىن تاعدىر سان ءتۇرلى سىناققا سالدى ءبىزدى. ءۇش عاسىر تاريحىمىز بەن ار – وجدانىمىز تابانعا تاپتالدى. ءتۇرلى ناۋبەتتى باستان وتكەردىك. ءبىراق، مىڭ ءولىپ مىڭ تىرىلگەن قازاق اقىرى ازاتتىعىن الدى. ال، قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ – سول ازاتتىق سىيلاعان بابالارعا دەگەن قۇرمەتىمىز دەپ قابىل الىڭىزدار.
تۇرىكتىڭ ءبىر بۇتاعى قازاق ەدى،
قايسار مىنەز، ءور ەدى، عاجاپ ەدى.
جانىبەك، كەرەي حاندار باسىن قوسىپ،
ومىرگە كەلگەن ەدى قازاق ەلى.
التاي مەن اتىراۋدىڭ اراسىندا
جەتىسۋ، جەتى وزەننىڭ ساعاسىندا.
بىرىگىپ ۇلى، ورتا، كىشى ءجۇز بوپ،
حاندىق قۇردى قازاق ءوز دالاسىندا.
ەلباسى 2015 جىل — ۇلتتىق تاريحىمىزدىڭ ۇلىقتالاتىن جىلى ەكەنىن ەسكە سالدى. ماسەلەن، 2015 جىلى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن كونستيتۋسيامىزدىڭ 20 جىلدىعىن، ۇلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردى بەس توپقا ءبولۋ.
I - توپ: 8 «ءا» سىنىپ وقۋشىلارى: «بىلىمدىلەر» توبى.
II - توپ: 8 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى: «سۇڭقار» توبى.
ءىىى - توپ: 8 «ۆ» سىنىپ وقۋشىلارى: «العىرلار» توبى.
ءىۇ - توپ: 8 «گ» سىنىپ وقۋشىلارى: «جاس ۇلان» توبى.
ءۇ - توپ: 8 «ع» سىنىپ وقۋشىلارى: «جاس قىران» توبى.
(ءادىل - قازى القاسىن سايلاۋ)
سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
• «تانىستىرۋ» سايىسى. ءار توپ ءوز اتىن قورعايدى.
• «بىلىمدىلەر» سايىسى. ءار توپقا قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى جايىندا سۇراقتار بەرىلەدى.
• «شەشەندەر» سايىسى. توپتارعا تاقتادا ءار ءتۇرلى سوزدەر بەرىلەدى. توپتىق جۇمىس جۇرگىزۋ ارقىلى سوزدەردىڭ ماعىناسىنا قاراي ءماتىن قۇراستىرۋ.
• «وي قوزعاۋ» سايىسى. (اسسوسياسيا). «الاش»، «قازاق» ءسوزىنىڭ ماعىناسى تۋرالى ايتادى. ءسوزىنىڭ ماعىناسى تۋرالى ايتادى.
• «ويلان، تاپ!» سايىسى. سۋرەتتەگى حانداردىڭ كىم ەكەنىن انىقتاۋ.
• «شىعارماشىلىق تاپسىرما».
ءى تاپسىرما: «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا - 550 جىل» تاقىرىبىندا شاعىن شىعارما جازۋ.
II تاپسىرما: «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا - 550 جىل» تاقىرىبىندا پوستەر (پلاكات) قورعايدى.
• قورىتىندى.
ءى كەزەڭ: «تانىستىرۋ» سايىسى. ءار توپ ءوز توپتارىنىڭ اتىن جانە توسبەلگىسىن قورعايدى.
ءىى كەزەڭ: «بىلىمدىلەر» سايىسى. ءار توپقا قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى جايىندا سۇراقتار بەرىلەدى. ءار دۇرىس جاۋاپ ءبىر ۇپايمەن باعالانادى
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كومپيۋتەرلىك ۆيرۋستار. ۆيرۋستان تازارتۋ پروگراممالارى
