قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى
قازاقستان حالقىنىڭ كوپ ۇلتتىلىعى مەنىڭ ويىمدا كيىز ءۇي بەينەسىندە كورىنىس تاپتى. كەرەگەنىڭ كەڭدىگى –جەرىمەن قازاق ۇلتىنىڭ كوڭىلىنىڭ كەڭدىگىندەي. شانشىلعان ۋىقتار كوپ ۇلتتى حالىق ەكەنىمىزدى بىلدىرسە ، شاڭىراق قىران قۇسى سامعاعان بەيبىتشىلىك اسپانىنىڭ بەينەسىندەي. ۋىقتار بىردەي جۇمىلىپ شاڭىراققا شانشىلۋ ارقىلى بىرلىك پەن ىنتىماقتى، دوستىقتى دارىپتەپ تۇر.
اۆتور
قازاق ۇلتىنىڭ كەشەگى كورىنىسى كوشپەلى بولسا، بۇگىنگى كۇندە تاۋەلسىزدىگىن العان ەگەمەن ەل. ەلىمىز باسىنا تۇسكەن سىن ساعاتتاردا سىننان سۇرىنبەي ءوتىپ،تارىداي شاشىلماي ، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، ىنتىماق پەن اۋىزبىرشىلىكتىڭ تۋىن جەلبىرەتە ءبىلدى. بەيبىت سۇيگىش حالقىمىز «ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ» 130 ءتۇرلى وزگە ۇلت وكىلدەرىمەن بىرگە قىرىق پىشاق بولماي، تاتۋ ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ، قايماعىمىز بۇزىلماعان ەلگە اينالدىق. قازاقستان-وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ دە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وتانى، ۇرپاقتارىنىڭ كىندىك قانى تامعان جەرى.وسى ۇلت وكىلدەرىمەن قويان قولتىق ارالاسىپ ءتۇسىنىسۋىمىز،دوستىعىمىزدىڭ جاراسۋى ، قيىن قىستاۋ كەزەڭدە ءبىر قۇيقانى بىرگە ءبولىسىپ جەپ، كوزىمىزدى الارتپاي تەرەزەمىز تەڭ، كەرەگەمىز كەڭ ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا ءومىر ءسۇرۋىمىز ء-بىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەڭ باستى بايلىعى بولىپ تابىلادى.
تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى جىلداردا ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ يدەياسىن العاش رەت 1992 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرىنشى جىلدىعىنا ارنالعان قازاقستان حالىقتارىنىڭ فورۋمىندا ايتتى. 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن مەملەكەت باسشىسى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتى-كەڭەسشى ورگان مارتەبەسىمەن قۇرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ جارلىعى شىقتى. 2008 جىلعى 20 قاڭتاردا پرەزيدەنت «قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى» تۋرالى الەمدە بالاماسى جوق زاڭعا قول قويدى. مەنىڭ تۇسىنىگىم بويىنشا بۇل زاڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى –قازاقستانداعى بارلىق ەتنوس وكىلدەرىن ورتاق ماقساتقا جۇمىلدىرا وتىرىپ، رەسپۋبليكاداعى ىنتىماقتى، اۋىزبىرشىلىكتى، تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ، ەل دامۋىنا ۇلەس قوسۋ. ءاربىر ۇلت ازاماتى ءبىر-بىرىنىڭ قۇقىعىن اياققا تاپتاماي، تىلىنە ، دىنىنە، ءسالت-داسۇرى مەن مادەنيەتىنە قۇرمەتپەن قاراۋ جانە ولاردى دامىتۋ بولىپ تابىلادى دەپ ويلايمىن. حالىق اسسامبلەياسى حالقىمىزدىڭ ادامگەرشىلىگى مەن ەلدەگى ۇلتتار اراسىنداعى بىرلىكتى ساقتاۋدىڭ تاڭعاجايىپ ۇلگىسى ەكەنىنە كوزىمىز جەتتى. ءبىز ۇلت پەن ۇلتتىڭ ،ءدىن مەن ءدىننىڭ اراسىنداعى شەشىلمەگەن داۋلى ماسەلەلەردى شەشۋدە وزگە ەلدەرگە ۇلگى بولا بىلدىك.بۇل قازاقستاندىق ءاربىر ۇلت وكىلىنىڭ سانا –سەزىمىنىڭ وركەندەۋىنىڭ بەلگىسى.
1995 جىلدىڭ 18 قازانىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ جارلىعى بويىنشا 1مامىر-قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى دەپ جاريالاندى. سودان كەيىن بارشامىزعا ورتاق بۇل مەرەكە 1996 جىلدان باستاپ تويلانىپ كەلەدى. مەرەيلى مەرەكەنى ءبارىمىز ۇلت بولىپ ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا، ءسالت-داستۇرىمىزدى، ادەبيەتىمىزدى، مادەنيەتىمىزدى، ءتىلىمىزدى،ۇلت دەگەن بولمىسىمىزدى دارىپتەپ اسىعا كۇتىپ، قۇشاق جايا قارسى الىپ تويلايمىز. قولىمىزعا شار مەن جالاۋدى جەلبىرەتىپ ، كوڭىلىمىزدى قۋانىش كەرنەپ ، ۇستىمىزگە ۇلتتىق ناقىشتاعى كيىمدەردى كيىپ،ۇلتتىق تاعامدارىمىزدى ناسيحاتتاپ ەرەكشە اتاپ وتەمىز. بۇل مەيرام ەلىمىزدەگى ۇلتتاردىڭ ءبىر-بىرىن دوستاستىرۋعا،تاتۋلىققا، ىنتىماققا،بىرلىككە شاقىرادى. ۇلتتاردىڭ اراسىنداعى سۇيىسپەنشىلىكتى ، دوستىقتى نىعايتا تۇسەدى.
حالقىمىزدىڭ داناسى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «اققۋ، شورتان ءھام شايان» ولەڭىندەگى ۇشەۋىنىڭ جۇكتى ءۇش جاققا تارتىپ بىرىكپەندىگىنىڭ، اۋىزبىرشىلىكتى ساقتاماعاندىعىنىڭ كەسىرىنەن توز-توز بولىپ ەلدىگىن جويىپ جاتقان ەلدەر دە بار. قۇدايعا شۇكىر! ونداي ەلدەردىڭ قاسىندا ءبىزدىڭ كوپ ۇلتتى حالقىمىز بىرلىك پەن دوستىقتى ساقتاپ،حالىققا پايداسىن تيگىزىپ،ەل دامۋىنا ۇلەستەرىن قوسىپ كەلە جاتىر.
ۇلت بىرلىگىن ساقتاۋدا تولە بي بابامىزدىڭ مىنا شەشەندىك ءسوزىن شىعارماما ارقاۋ ەتۋدى ءجون سانادىم.بىردە تولە بي اكەسىنەن "قالاي ەتكەندە بىرلىك بولادى، ونىڭ كۇشى قانداي بولماق"- دەپ سۇرايدى.اكەسى تولە ءبيدىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋ ماقساتىندا ءبىر بۋما شىبىق الدىرادى دا، شىبىقتى سىندىرىپ كورگىزەدى، تولە بي بۋىلعان شىبىقتى ولاي-بۇلاي ءيىپ سىندىرا المايدى.سودان سوڭ اكەسى تولەگە بىر-بىرلەپ تۇرىپ سىندىر دەيدى. شىبىقتى ۇستاعان تولە ورتاسىنان بۋىلعان شىبىقتى شەشىپ، بىرتىندەپ پىرت-پىرت ەتىپ وپ-وڭاي سىندىرا بەرەدى. سوندا اكەسى الىبەك بي تولەگە نە تۇسىنگەندىگىن سۇرايدى.تولە بي بۇل مىسالدىڭ ءمانىسىن بىلاي شەشەدى: «ىنتىماعى، بىرلىگى مىقتى ەلدى جاۋ دا، داۋ دا الا المايدى. بىرلىگى، ىنتىماعى جوقتى جاۋ دا، داۋ دا وپ-وڭاي الادى دەگەنىڭىز عوي» -دەيدى.بۇل جاۋاپتىڭ دۇرىستىعىنا كوزى جەتكەن اكەسى تولەگە ريزا بولىپ:«ەل بيلەۋ ءۇشىن الدىمەن ەلدى اۋىزبىرلىككە، ىنتىماققا شاقىرا ءبىل». "ب ا ق قايدا باراسىڭ دەگەندە، ىنتىماققا بارامىن" دەگەنىنىڭ ءمانىسى وسى، - دەپتى.بۇگىنگى كۇنى بىر-بىرلەپ سىنعان شىبىق سەكىلدى، اۋىزبىرشىلىكپەن تۇراقتىلىقتى ساقتاماۋدىڭ اۋىلى الىستا قالدى. بۇگىنگى كۇنى ءبىر بۋما شىبىقتاي ىنتىماعى جاراسقان باقىتتى ەلمىز.
ءيا، بۇگىنگى شىعارمامدى قورىتىندىلاپ ،توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن تۇيە كەلە:تولە ءبيدىڭ زامانىنداعى ىنتىماق پەن بىرلىك جايىنداعى ارماندار، قازىرگى كۇنى كوپ ۇلتتى تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە اقيقاتقا اينالدى. قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان زامان ورنادى. اق تۇيەنىڭ قارنى جارىلعان كۇن تۋدى. بۇل قازاقستاننىڭ كوپ ۇلتتى حالقىنىڭ بىرلىگىنىڭ شىنايى كورىنىسى.
بقو.تەرەكتى اۋدانى. شاعان جوببم
5 "ءا" سىنىپ وقۋشىسى باەشيەۆا ءا.م
ءپان ءمۇعالىمى: حانوۆ ش.ۋ