- 17 ءساۋ. 2020 00:00
- 225
قازاقستاندا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا جاساۋ قالاي ءجۇرىپ جاتىر
ۇلتتىق بيوتەحنولوگيا ورتالىعى گەنەتيكالىق ينجەنەريا زەرتحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى الەكساندر شۋستوۆ COVID-19-عا قارسى ۆاكسينا جاساۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى ايتتى.
«ۇلتتىق بيوتەحنولوگيا ورتالىعى — COVID-19 كوروناۆيرۋسىنا قارسى ۆاكسينا جاساۋدىڭ بولاشاق مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ورىنداۋشىلاردىڭ ءبىرى. بۇل باعدارلامانى ەكى ۇيىم — ۇلتتىق بيوتەحنولوگيا ورتالىعى جانە وتار قالاسىنداعى بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى ىسكە اسىرۋدا. ەكى ينستيتۋت تا مامانداندىرىلعان بيولوگيالىق زەرتتەۋ ۇيىمدارى بولىپ سانالادى. ءبىزدىڭ ارىپتەستەر ۆاكسينا جاساۋ جۇمىستارىمەن بۇرىننان اينالىسادى، ولار باستاپقىدان وسى باعىتتا ماماندانعان»، — دەيدى الەكساندر شۋستوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق بيوتەحنولوگيا ورتالىعىندا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلدى.
«مۇنداي جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن تەحنولوگيالىق بازامىز دامىعان. مەن گەنەتيكالىق ينجەنەريا زەرتحاناسىن باسقارامىن، بۇل وسى باعدارلامانىڭ ەڭ نەگىزگى قاتىسۋشىلارىنىڭ ءبىرى. ورتالىقتىڭ بارلىق زەرتحاناسى ءوزىنىڭ قۇزىرەتتىلىگى اياسىندا باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە اتسالىسادى. مەن العان ءبىلىمىم بويىنشا ۆيرۋسولوگپىن، سوندىقتان باستاپقىدان ۆيرۋستاردى زەرتتەۋمەن اينالىسامىن. ۆيرۋسولوگيا مەن بيوتەحنولوگيا جونىندەگى «ۆەكتور» مەملەكەتتىك عىلىمي ورتالىعىندا ۇزاق ۋاقىت بويى ءارتۇرلى لاۋازىمدا قىزمەت اتقاردىم. بۇل COVID-19 كوروناۆيرۋسىنا قارسى ۆاكسينا ويلاپ تاباتىن رەسەيلىك نەگىزگى وندىرۋشىلەردىڭ ءبىرى. ودان كەيىن مەن اقش-قا كوشىپ، ول جاقتا دا ۆيرۋستارعا قارسى ۆاكسينا جاساۋمەن اينالىستىم. ول جاقتا مەن كوروناۆيرۋسقا قاتىسى جوق ۆيرۋستارمەن اينالىستىم»، — دەيدى عالىم.
ول قازاقستانعا كەلگەننەن كەيىن ارىپتەستەرىمەن بىرگە ۇلتتىق بيوتەحنولوگيالىق ورتالىقتا تەحنولوگيالىق بازانى جانە ۆيرۋستاردى زەرتتەۋ جۇمىستارىن دامىتۋعا كۇش سالعان.
«ءبىز الدىمەن گەندىك ينجەنەرلىك بازانى قۇردىق. ونداعى ماقسات — ۆيرۋستاردى زەرتتەۋگە قاتىستى مىندەتتەردى ورىنداۋعا، سونىڭ ىشىندە ۆاكسينا جاساۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولاتىن گەنەتيكالىق جۇيەلەردى قۇرۋ بولاتىن. كوروناۆيرۋسقا قاتىستى جۇمىس تۋرالى ايتار بولسام، ءبىز ءدال وسى نىسانمەن جۇمىس ىستەيتىنىمىز تۋرالى جوسپارلاماعان ەدىك. كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ءبارى ءۇشىن، سونىڭ ىشىندە ءبىز ءۇشىن دە توسىنسىي بولدى. شىنىن ايتقاندا، بىزدە كوروناۆيرۋسپەن جۇمىس ىستەۋ تاجىريبەسى جوق. بۇنداي تاجىريبە قازاقستان بويىنشا ەشكىمدە جوق دەپ ويلايمىن. ءبىز بۇل مىندەتتەن قورىقپايمىز. وسىعان بايلانىستى ماسەلەلەرگە قاتىستى ءوزىمىزدى سەنىمدى سەزىنەمىز.
ءبىزدىڭ ورتالىقتاعى گەندىك ينجەنەريا ءقازىر ۆاكسينا جاساۋ ءۇشىن گەنەتيكالىق تۇرلەندىرىلگەن كونسترۋكسيالاردى قۇرۋ ءۇشىن قاجەت بارلىق ماسەلەلەردى شەشە الادى. ارينە، بۇل ۇزاق جانە كوپ كەزەڭدىك جول. قازىرگى ۋاقىتتا جاۋاپتى جوسپاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ۇلكەن جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر» — دەيدى ول.
ول بۇل زەرتتەۋ جۇمىسى ۇزاققا سوزىلاتىنىن، سوندىقتان وعان قاتىستى ناقتى مالىمەت ايتۋعا ەرتە ەكەنىن ايتتى.
«باعدارلاما اياسىندا ءارتۇرلى پلاتفورمادا ءتورت ءتۇرلى ۆاكسينا جاساۋ جوسپارلانۋدا. ورتالىقتىڭ مىندەتى — ەكى ۆاكسينا شىعارۋ: ونىڭ ءبىرى — ءتىرى ۆەكتورلى ۆاكسينا، ەكىنشىسى — رەكومبيناتتى سۋببىرلەسكەن ۆاكسينا. بۇل پرەپاراتتار ءارتۇرلى تەحنولوگيامەن دايىندالادى. ونىڭ قايسىسىنىڭ اسەرى مول بولاتىنى تۋرالى ايتۋعا ەرتە. قايسىسىنىڭ اسەرى جاقسى بولاتىنى انىقتالعان سوڭ ارى قاراي قاي پرەپاراتتى العا جىلجىتاتىنىمىز تۋرالى بەلگىلى بولادى. بۇل باعدارلامانىڭ سوڭعى ناتيجەسىن جانۋارلارعا جاسالعان سىناق كورسەتەدى. ودان كەيىن ۆاكسينانى ادامدارعا سالۋ ارقىلى سىناپ كورەمىز»، — دەيدى عالىم.