قازاقستاننىڭ شولەيت جانە ءشول زونالارى
تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ شولەيت جانە ءشول زونالارى
سىلتەمە: كۇنتىزبەلىك تاقىرىپتىق جوسپار 8 - سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: دۇنيەتانىمدىق كوزقاراستارىن كەڭەيتۋ، وقىتۋ بارىسىندا ينتەربەلسەندى ءادىس - تاسىلدەردى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ (ءداستۇرلى ەمەس ساباق)
ساباقتىڭ ءادىسى: سىني تۇرعىدان ويلاۋ ستراتەگياسىنىڭ ادىستەرى، وزدىك جۇمىس، توپتىق جۇمىس، كەستەنى تولتىرۋ، ىزدەنۋ، سۇراق - جاۋاپ، تىرەك سىزبا، كەسكىن كارتامەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، جارتى شارلار فيزيكالىق كارتاسى، ينتەربەلسەندى تاقتا، كەستە، كەسكىن كارتا، ەلەكتروندى وقۋلىق.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلاردىڭ شولەيت جانە ءشول زوناسىنىڭ تابيعاتىنا سالىستىرمالى سيپاتتاما بەرە الۋى، كارتادان ءشول، شولەيت زونالارىنىڭ شەكاراسىن كورسەتە ءبىلۋى، ءوز ويلارىن ايقىن جەتكىزە الۋى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق. «جاقسى ءسوز، جارىم ىرىس» وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. وي قوزعاۋ نەگىزىندە «ءشول»، «شولەيت» سوزدەرىنە توپتاستىرۋ جۇرگىزىلەدى.
2. «شولەيت جانە ءشول زوناسى» دەگەن سوزدەن تاقىرىپتى ايقىنداپ، ساباقتىڭ بارىسى مەن ماقساتىن حابارلاۋ.
3. ءمۇعالىم ينتەربەلسەندى تاقتادان ءشول جانە شولەيت زونالارىنىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى سلايد كورسەتىپ، تاقىرىپتىڭ ءتۇيىندى ماسەلەلەرىنە توقتالادى.
وقۋشىلار قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىنان ءشول، شولەيت زونالارىنىڭ اۋماعىن، ءىرى شولدەردى كورسەتەدى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ
جاڭا تاقىرىپتى ءوز بەتىمەن يگەرۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردى 3 توپقا ءبولىپ، سپيكەر، تايمەر سايلانادى. توپتارعا وقۋلىق ءماتىنى ءبولىپ بەرىلەدى.
1 - توپقا شولەيت زوناسى
2 - توپقا ءشول زوناسى
3 - توپقا ءشولدىڭ تۇرلەرى. وقۋشىلار ءماتىندى وقىپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگياسىنىڭ «جيگسو» ادىسىمەن تالداپ، ءبىر — بىرىنە تۇسىندىرۋگە ۋاقىت بەرىلەدى. كلاستەر دايىنداپ سپيكەر قورعايدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتان تاقىرىپ مازمۇنى تاقتاعا كورسەتىلىپ، وقۋشىلار شولەيت جانە ءشول زوناسى تاقىرىبىن وقىپ تومەندەگى كەستەنى داپتەرلەرىنە تولتىرادى:
كەسكىن كارتامەن جۇمىس: كەسكىن كارتاعا شولەيت، ءشول زونالارىنىڭ شەكارالارىن ءتۇسىرۋ.
وقۋشىلاردىڭ جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ دەڭگەيىن تەكسەرۋ بارىسىندا «ىستىق ورىندىق» ستراتەگياسىن پايدالانۋ. وقۋشىلار ساباققا بايلانىستى ءبىر - ءبىر سۇراقتان جازىپ قوبديشاعا سالادى. جەرەبە بويىنشا 1 وقۋشى ورتاداعى ورىندىققا كەلىپ وتىرادى. قوبديشاعا سالىنعان سۇراقتى تاڭداۋ ارقىلى سول سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. جاۋاپ بەرە الماسا كەلەسى وقۋشى الماستىرادى.
سۇراقتاردىڭ مازمۇنى:
شولەيت زوناسىنىڭ گەوگرافيالىق ورنىنىڭ ەرەكشەلىگى قانداي؟ شىعىس قازاقستان وبلىسى قانداي تابيعات زونالارىندا ورنالاسقان؟
كليماتىنىڭ كونتينەنتتى جانە قۇرعاق بولۋىنا قانداي فاكتورلار اسەر ەتەدى؟
شولەيت جانە ءشول زوناسىندا توپىراقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
توپىراق قۇرامىندا قارا ءشىرىندىنىڭ مولشەرى قانشا؟
ءشولدىڭ تۇرلەرىن اتاپ، كارتادان كورسەت.
قۇمدى شولدەر قالاي پايدا بولعان؟
قۇمدى شولدەردىڭ تابيعاتىنىڭ ەرەكشەلىگى قانداي؟
سازدى شولدەردىڭ وسىمدىكتەرىن اتا.
ەفەمەرلەر مەن ەفەمەرويدتار دەگەن نە؟
شولدە وسەتىن دارىلىك وسىمدىكتەر تۋرالى نە بىلەسىز؟
ءشول زوناسىنىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى كليماتتىڭ قاتاڭدىعىنا قالاي بەيىمدەلگەن
ءشول زوناسىندا قانداي قورىقتار بار؟ كارتادان كورسەت.
ءشول زوناسىنىڭ تابيعاتىن قورعاۋ ماقساتىندا قانداي ءىس - شارالار جۇرگىزىلەدى؟ عىلىمي قاعيدالاردى دامىتۋ ءۇشىن شولدەگى نەگىزگى ماسەلەلەردى ايقىنداۋ جانە ونىڭ شەشۋ جولدارىن قاراستىرۋ جونىندە وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرلەرى، ۇسىنىستارى تىڭدالادى.
سەرگىتۋ ءساتى: «جاڭبىر» ترەنينگى
ءىىى. وي تولعانىس.
وقۋشىلار «شولدەگى تىرشىلىك» تاقىرىبىنا ەسسە جازىپ، جازعان ەسسەلەرىن وقيدى.
ءىV. باعالاۋ:
باعالاۋ پاراعىنا توپ باسشىسى باعا قويىپ، ءمۇعالىم قورىتىندى باعالايدى.
ءۇ. كەرى بايلانىس
وقۋشىلار ساباققا بايلانىستى كوڭىل كۇيلەرىن ستيكەرگە جازىپ، تاقتاعا ىلەدى.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
«شولەيت، ءشول زونالارى» تاقىرىبىن وقۋ، «قازاقستاننىڭ شولەيت، ءشول زونالارى» تاقىرىبىنا سلايد دايىنداۋ.
شىعىس قازاقستان وبلىسى، شار قالاسى، جارما اۋدانى،
اباي اتىنداعى مەكتەپ - بالاباقشا كەشەنىنىڭ گەوگرافيا،
بيولوگيا ءپانىنىڭ ءبىرىنشى ساناتتى ءمۇعالىمى
تۋنگاتوۆا گۋلناز سلياموۆنا
سىلتەمە: كۇنتىزبەلىك تاقىرىپتىق جوسپار 8 - سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: دۇنيەتانىمدىق كوزقاراستارىن كەڭەيتۋ، وقىتۋ بارىسىندا ينتەربەلسەندى ءادىس - تاسىلدەردى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ (ءداستۇرلى ەمەس ساباق)
ساباقتىڭ ءادىسى: سىني تۇرعىدان ويلاۋ ستراتەگياسىنىڭ ادىستەرى، وزدىك جۇمىس، توپتىق جۇمىس، كەستەنى تولتىرۋ، ىزدەنۋ، سۇراق - جاۋاپ، تىرەك سىزبا، كەسكىن كارتامەن جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، جارتى شارلار فيزيكالىق كارتاسى، ينتەربەلسەندى تاقتا، كەستە، كەسكىن كارتا، ەلەكتروندى وقۋلىق.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلاردىڭ شولەيت جانە ءشول زوناسىنىڭ تابيعاتىنا سالىستىرمالى سيپاتتاما بەرە الۋى، كارتادان ءشول، شولەيت زونالارىنىڭ شەكاراسىن كورسەتە ءبىلۋى، ءوز ويلارىن ايقىن جەتكىزە الۋى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق. «جاقسى ءسوز، جارىم ىرىس» وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى.
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. وي قوزعاۋ نەگىزىندە «ءشول»، «شولەيت» سوزدەرىنە توپتاستىرۋ جۇرگىزىلەدى.
2. «شولەيت جانە ءشول زوناسى» دەگەن سوزدەن تاقىرىپتى ايقىنداپ، ساباقتىڭ بارىسى مەن ماقساتىن حابارلاۋ.
3. ءمۇعالىم ينتەربەلسەندى تاقتادان ءشول جانە شولەيت زونالارىنىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى تۋرالى سلايد كورسەتىپ، تاقىرىپتىڭ ءتۇيىندى ماسەلەلەرىنە توقتالادى.
وقۋشىلار قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىنان ءشول، شولەيت زونالارىنىڭ اۋماعىن، ءىرى شولدەردى كورسەتەدى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ
جاڭا تاقىرىپتى ءوز بەتىمەن يگەرۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردى 3 توپقا ءبولىپ، سپيكەر، تايمەر سايلانادى. توپتارعا وقۋلىق ءماتىنى ءبولىپ بەرىلەدى.
1 - توپقا شولەيت زوناسى
2 - توپقا ءشول زوناسى
3 - توپقا ءشولدىڭ تۇرلەرى. وقۋشىلار ءماتىندى وقىپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگياسىنىڭ «جيگسو» ادىسىمەن تالداپ، ءبىر — بىرىنە تۇسىندىرۋگە ۋاقىت بەرىلەدى. كلاستەر دايىنداپ سپيكەر قورعايدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتان تاقىرىپ مازمۇنى تاقتاعا كورسەتىلىپ، وقۋشىلار شولەيت جانە ءشول زوناسى تاقىرىبىن وقىپ تومەندەگى كەستەنى داپتەرلەرىنە تولتىرادى:
كەسكىن كارتامەن جۇمىس: كەسكىن كارتاعا شولەيت، ءشول زونالارىنىڭ شەكارالارىن ءتۇسىرۋ.
وقۋشىلاردىڭ جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ دەڭگەيىن تەكسەرۋ بارىسىندا «ىستىق ورىندىق» ستراتەگياسىن پايدالانۋ. وقۋشىلار ساباققا بايلانىستى ءبىر - ءبىر سۇراقتان جازىپ قوبديشاعا سالادى. جەرەبە بويىنشا 1 وقۋشى ورتاداعى ورىندىققا كەلىپ وتىرادى. قوبديشاعا سالىنعان سۇراقتى تاڭداۋ ارقىلى سول سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. جاۋاپ بەرە الماسا كەلەسى وقۋشى الماستىرادى.
سۇراقتاردىڭ مازمۇنى:
شولەيت زوناسىنىڭ گەوگرافيالىق ورنىنىڭ ەرەكشەلىگى قانداي؟ شىعىس قازاقستان وبلىسى قانداي تابيعات زونالارىندا ورنالاسقان؟
كليماتىنىڭ كونتينەنتتى جانە قۇرعاق بولۋىنا قانداي فاكتورلار اسەر ەتەدى؟
شولەيت جانە ءشول زوناسىندا توپىراقتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
توپىراق قۇرامىندا قارا ءشىرىندىنىڭ مولشەرى قانشا؟
ءشولدىڭ تۇرلەرىن اتاپ، كارتادان كورسەت.
قۇمدى شولدەر قالاي پايدا بولعان؟
قۇمدى شولدەردىڭ تابيعاتىنىڭ ەرەكشەلىگى قانداي؟
سازدى شولدەردىڭ وسىمدىكتەرىن اتا.
ەفەمەرلەر مەن ەفەمەرويدتار دەگەن نە؟
شولدە وسەتىن دارىلىك وسىمدىكتەر تۋرالى نە بىلەسىز؟
ءشول زوناسىنىڭ وسىمدىكتەرى مەن جانۋارلارى كليماتتىڭ قاتاڭدىعىنا قالاي بەيىمدەلگەن
ءشول زوناسىندا قانداي قورىقتار بار؟ كارتادان كورسەت.
ءشول زوناسىنىڭ تابيعاتىن قورعاۋ ماقساتىندا قانداي ءىس - شارالار جۇرگىزىلەدى؟ عىلىمي قاعيدالاردى دامىتۋ ءۇشىن شولدەگى نەگىزگى ماسەلەلەردى ايقىنداۋ جانە ونىڭ شەشۋ جولدارىن قاراستىرۋ جونىندە وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرلەرى، ۇسىنىستارى تىڭدالادى.
سەرگىتۋ ءساتى: «جاڭبىر» ترەنينگى
ءىىى. وي تولعانىس.
وقۋشىلار «شولدەگى تىرشىلىك» تاقىرىبىنا ەسسە جازىپ، جازعان ەسسەلەرىن وقيدى.
ءىV. باعالاۋ:
باعالاۋ پاراعىنا توپ باسشىسى باعا قويىپ، ءمۇعالىم قورىتىندى باعالايدى.
ءۇ. كەرى بايلانىس
وقۋشىلار ساباققا بايلانىستى كوڭىل كۇيلەرىن ستيكەرگە جازىپ، تاقتاعا ىلەدى.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
«شولەيت، ءشول زونالارى» تاقىرىبىن وقۋ، «قازاقستاننىڭ شولەيت، ءشول زونالارى» تاقىرىبىنا سلايد دايىنداۋ.
شىعىس قازاقستان وبلىسى، شار قالاسى، جارما اۋدانى،
اباي اتىنداعى مەكتەپ - بالاباقشا كەشەنىنىڭ گەوگرافيا،
بيولوگيا ءپانىنىڭ ءبىرىنشى ساناتتى ءمۇعالىمى
تۋنگاتوۆا گۋلناز سلياموۆنا
You Might Also Like
-
قازاقستاندىقتاردىڭ ءال - اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ
-
بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن لوگيكالىق ويىن ارقىلى دامىتۋ.
