InfoHub Logo

تيان-شان تاۋلارىنىڭ سولتۇستىگىنەن باستالىپ، ىلە الاتاۋىنىڭ قويناۋىنان ورىن تەپكەن، قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى مەگاپوليسى سانالاتىن، ءار ادامنىڭ العاشقى ماحابباتى-الماتىنىڭ تورىندە ورنالاسقان ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيەرسيتەتى بولاشاققا نىق قادام باستىرار جارقىن كەلەشەكتىڭ، سانالى عۇمىردىڭ بۇلتارتپاس ايعاعى ىسپەتتى. قازۇۋ-دى عاجايىپ الەم دەپ اتاساق تا، قاتە بولماس ەدى. ويتكەنى، قانشا بالا قىراننىڭ قاناتىن ۇشتاپ، قياعا سامعاتقان تاريحى تەرەڭگە جايىلعان قازۇۋ-جەكە قالاشىق، وزىندىك مۇراجاي.

 قيىندىعى مەن قىزىعى قاتار جۇرەتىن مىنا جالعاندا ادامزات اتاۋ قانشا جىل ءومىر سۇرسە دە، قانداي ىسپەن شۇعىلدانسا دا ومىرىندەگى ەڭ ءبىر ەستە ەمەس، جۇرەكتە قالارلىقتاي ۇمىتىلماس، ەركە شاقتىڭ ەڭ سوڭعى كەزەڭى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا وتەدى. تارىداي بولىپ كىرىپ، تاۋداي بولىپ شىعاتىن مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردىڭ الاتاۋداي اسقاق ارمانى الماتى شاھارىنداعى، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-نەن كورىنىس تابادى. نەلىكتەن قازۇۋ-نە دەگەن سۇرانىس كوپ؟ بىرىنشىدەن، QS رەيتينگىسىندە سوڭعى جىلدارى 350 پوزيسياعا كوتەرىلىپ، بۇگىندە الەمدىك مىقتى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ قاتارىنان 150-ورىنعا يىق تىرەپ وتىر. ەكىنشىدەن، 1934 جىلى نەگىزى قالانعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سوڭعى 7 جىلدا ينفراقۇرىلىمى 40%-عا ءوستى. ارينە، بۇل تەك بەرگى جەتىستىكتەر عانا. بۇدان بولەك ءبىزدىڭ قازۇۋ ءاردايىم جاڭاشىلدىققا بەت بۇرادى، ستۋدەنتتەر مەن ىزدەنۋشىلەرگە، وقىتۋشىلارعا الۋان ءتۇرلى مۇمكىندىكتەر سىيلاپ، اسقاق ارماننىڭ ايقىن ماقساتتارىنا جەتەلەيتىن ءبىلىم جانە عىلىم ورداسىنا اينالدى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزىگىنىڭ جاريالانۋىنا بايلانىستى 1991 جىلى 23 قازاندا س.م. كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنە ۇلى عالىم، ويشىل جانە ەنسيكلوپەديست عالىم، «شىعىستىڭ ەكىنشى ۇستازى — ءابۋ ناسىر ءال-فارابيدىڭ» اتى بەرىلدى. جەتەكشى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتكە ءال- فارابي ەسىمىنىڭ بەرىلۋى بۇرىنعى اتا-بابالارىمىزدىڭ مادەنيەتى مەن تاريحي عيبراتتارىن ستۋدەنت جاستاردى تاربيەلەۋدە جانە بارلىق جاس ۇرپاققا وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك رۋحىندا ءبىلىم بەرۋدە اسا زور مانگە يە. 1934 جىلى ەلىمىزدىڭ ەڭ الدىڭعى قاتارلى ۋنيۆەرسيتەتى، قارا شاڭىراعىمىز ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ىرگەتاسى قالاندى. بۇگىنگى كۇنى ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە 27 000-عا جۋىق ستۋدەنت ءبىلىم الادى. ون التى فاكۋلتەتتەن تۇراتىن ۋنيۆەرسيتەتتە ءۇش مىڭعا جۋىق پروفەسسور- وقىتۋشىلار قۇرامى ستۋدەنتتەرگە ءبىلىم بەرىپ كەلەدى. قالا ىشىندەگى «كازگۋگراد» قالاشىعى دەپ اتالىپ كەتكەن قۇتتى مەكەندە ستۋدەنتتەردىڭ ءبىلىم الۋىنا بارلىق مۇمكىندىك جاسالعان.ءو.جولداسبەكوۆ اتىنداعى 1600 ورىندىق ستۋدەنتتەر سارايى، تمد ەلدەرىندەگى جالعىز ۇلكەن اۋقىمدى «ءال-فارابي» كىتاپحاناسى، سپورتكەشەنى مەن ستاديون، جاڭا عيماراتتار، اسكەري كافەدرا تەحنوپارك، ستۋدەنتتەر ءۇيى، مەديسينالىق ورتالىق جانە ستۋدەنتتەرگە قىزمەت ەتۋ ورتالىعى ستۋدەنتتەر يگىلىگى ءۇشىن قىزمەت جاساپ وتىر. «ءال-فارابي»، «قازاق»، «ۇلت» سياقتى قارىمدى سوزدەردەن تۇراتىن ۋنيۆەرسيتەتىمىز اتىنا زاتى ساي ۇلىلىققا يە. جالپى ومىردە ءار ادامنىڭ بەلگىلى ءبىر ارمانى بار. كەي ۋاقىتتا سول ارمانعا جەتۋ ءۇشىن كوپتەگەن كەدەرگىلەردەن ءوتىپ، قيىندىقتى باستان كەشىرۋگە تۋرا كەلەدى. بارلىق ءبىتىرۋشى تۇلەكتەر سياقتى مەنىڭ دە ءبىرقاتار ارماندارىم بولدى. سولاردىڭ ءبىرى- بالعىن بالالىق شاق، مەكتەپ قابىرعاسىن ءتامامداپ، جوعارعى وقۋ ورنىنىڭ ستۋدەنتى اتانۋ بولدى. سول ارمانىم ايقىن ماقساتىما اينالدى. بۇل مەنىڭ تاڭداۋىم. ارماندارىمنىڭ باستاماسى.ماعان وسى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا ءبىلىم الۋ باقىتى بۇيىرعانىنا ريزامىن. مەحانيكا-ماتەماتيكا فاكۋلتەتىندە 4 جىل مەحانيكا ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم الىپ، قازىرگى تاڭدا مەحانيكا جانە ەنەرگەتيكا ماماندىعىنىڭ 1-كۋرس ماگيسترانتىمىن. 4 جىلدىق ستۋدەنتتىك ومىردە تەك ءبىلىم الىپ قانا قويماي، قوعامدىق جۇمىستارعا ارالاسىپ، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ۇزدىك تۇلەگى اتانعان بولاتىنمىن. سونىمەن قاتار، ءتۇرلى ءىس-شارالار مەن كونفەرەنسيالاردىڭ قاتىسۋشىسى بولدىم. ال قازىرگى تاڭدا ءبىلىم الىپ جاتقان ماماندىق بويىنشا قازۇۋ-دىڭ ماعان بەرەر مۇمكىندىگى وراسان زور بولىپ تۇر. تەك ەلىمىزدە عانا ءبىلىم الىپ قويماي، فرانسياداعى لوتارينگيا ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىمنىڭ شىڭدالۋىنا ەرەكشە مۇمكىندىك بولىپ وتىر. بۇلدا  قازۇۋ- مۇمكىندىكتەر مەكەنى ەكەنىنىڭ تاڭى ءبىر دالەلى دەپ ايتا الامىن. قازۇۋ-ساپالى ءبىلىم ورتالىعى؛ قازۇۋ- ەلىمىزدەگى جوو-نىڭ ەليتاسى. قازۇۋ-بارلىق جالىندى جاستاردىڭ ارمانىن ورىندايتىن مەكەن.

ءجۇرسىنالى ۇلدانا

مەحانيكا جانە ەنەرگەتيكا ماماندىعى

1-كۋرس ماگيسترانت

فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى ۋرازگالييەۆا س.ا جەتەكشىلىگىمەن

---