InfoHub Logo

بەسەكباي باستاعان ءبىر توپ ادام تاشكەن قالاسىنا كىرە سالۋعا شىققاندا جول توسقان قاراقشىلار ولاردىڭ بارلىق كولىكتەرىن الدارىنا سالىپ، قۋىپ كەتەدى. بۇلاردىڭ قولىندا تەك ءبىر سولتاق اتان عانا قالادى. وتىز ادامنىڭ اراسىندا جارىمجان ءبىر تۇيە. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ لاج جوق ءبارى تۇيەگە سەلبەسىپ اۋىلدارىنا قايتادى. اۋىل قاشىقتا، ۇزاق جول ازابىن شەگۋشىلەر الگى سولتاق اتانعا كەزەكتەسىپ ءمىنىپ، اياق سۋىتپاقشى بولادى.

ولاردىڭ اراسىندا قونىس دەگەن ەتشەڭ، سەمىز قارياسى بار ەكەن. ول تۇيەگە مىنگەن بەتتە تۇسپەي قويادى. ءبىر كۇن، ەكى كۇن وتەدى. باسقالار تىقىرشي باستايدى. ۇنەمى جاياۋ جۇرگەندىكتەن كەيبىرەۋلەرىنىڭ اياقتارى تالادى. قونىسقا «ءبىز دە ءبىر مەزگىل اياق سۋىتايىق تا» دەپ ايتايىق دەسە، باتا المايدى. سودان سوڭ ولار بەسەكبايعا كەلىپ:

— انا قونىسەكەڭە ايتساڭىزشى، ءبىزدىڭ دە جانىمىز بار عوي. ءبىر مەزگىل اياق سۋىتايىق تا، — دەسەدى.

سوندا بەسەكباي ادەيى قونىسقا ەستىرتە:

— ءاي، جىگىتتەر-اي، سەندەردىڭ بۇل تالاپتارىڭ دۇرىس-اۋ، ونى مەن ويلاماي كەلە جاتىر دەيسىڭدەر مە؟ ءبىراق سەندەردىڭ بۇل تالاپتارىڭدى مەن قوستاي المايمىن. ويتكەنى الداعى كۇننىڭ دە قامىن ويلاۋ كەرەك قوي. تاماق بولسا تاۋسىلۋعا تاياندى. ءبارىمىز بىردەي اشتان قىرىلعانشا، ورتامىزدا ءبىر ادامنىڭ قىزىل ماي بولماي، سەمىز كۇيىندە تۇرعانى دا ءجون ەمەس پە؟ تۇبىندە كادەگە وسى قونىس جاراماعاندا، كىم جارار دەيسىڭ؟ گاپتەرىڭ ىشتەرىڭدە بولسىن، — دەپ كوزىن قىسادى.

— ە، ولاي بولسا، ماقۇل، — دەسەدى جىگىتتەر.

بۇل ءسوزدى قۇلاعى شالىپ قالعان قونىستىڭ جۇرەگى اۋزىنا تىعىلىپ، دەنەسى تىتىرەپ كەتەدى.

— بەسەنجان، — دەيدى ول ءبىرازدان كەيىن ايقايلاپ. داۋىسى ۇرەيلى ەستىلەدى، — توقتاڭدار، مەن تۇسەمىن.

— جوق، ءسىز تۇسپەيسىز، — دەيدى بەسەكباي قاسىنا جاقىنداپ كەلىپ، — ءسىزدىڭ شارشاماعانىڭىزدى وسى جىگىتتەردىڭ ءبارى ءجون كورىپ كەلەدى. وتىرا بەرىڭىز.

— اللا رازى بولسىن. قۇداي ەندى تۇيەگە كەزەگىمەن مىنگىزسىن، — دەيدى ول تۇيەدەن دومالاي ءتۇسىپ.

وسىدان باستاپ قونىستى ۇرەي بيلەيدى. تاماقتى دا از جەپ، ءتىپتى تۇيەگە مىنبەي قويادى. كەلەسى كۇنى بەسەكباي ماڭدايىنان اششى تەرى سورعالاپ كەلە جاتقان قونىسقا:

— قونىسەكە، ءسىزدىڭ كەزەگىڭىز كەلدى. تۇيەگە ءمىنىڭىز، — دەيدى. ءبىراق قونىس ازار دا بەزەر بولىپ، تۇيەگە جولامايدى.

— تۇيەگە مىنسەم، بوساڭسىپ قالارمىن. جاياۋىم جانعا جايلى ەكەن، — دەپ العا ءتۇسىپ، تارتا بەرەدى.

اۋلىنا امان-ەسەن جەتكەن كۇنى قونىس بوزقاسقا شالىپتى دا، وعان بەسەكبايدى شاقىرىپتى.

— ياپىر-اي، بەسەكجان-اي، سول كەزدەگى قورىققانىم ءالى ەسىمنەن كەتەر ەمەس، — دەپتى ول بەسەكبايعا.

— ونىڭ ءوزى دە وتە قورقىنىشتى ساپار ەدى عوي، — دەپتى بەسەك باي ونى ارقاسىنان قاعىپ.

---