قورشاعان ورتا مەن ادام دەنساۋلىعى
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتى: قورشاعان ورتا مەن ادام دەنساۋلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، دۇنيە تانۋ پانىنەن العان بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ.
تابيعاتتى قورعاۋ، ەكولوگيالىق تاربيە نەگىزدەرىن قالىپتاستىرۋ.
تابيعاتتى قورعاۋعا، ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: حاتتار، قاعازدان قيىلعان ۇيلەر.
ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق
«مەن قاندايمىن»
داميرا - اقىلدىمىن
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
وي قوزعاۋ - نە كوردىك؟ تابيعات نەشەگە بولىنەدى
ماعىنانى تانۋ
تابيعات ول ءبىزدى قورشاعان ورتا اسپان، اي، جۇلدىز، اۋا، كۇن، وزەن، كول، تاۋ، تاس، جارىق.
تابيعات - بايلىقتىڭ كوزى.
ادام مەن تابيعات ءارقاشان ەگىز. تابيعات اسىراۋشىڭ، قامقورشىڭ. اتا - بابامىز «جەر - قازىنا، سۋ – التىن، مال - بايلىق» دەپ تەگىن ايتپاعان. كۇندەلىكتى وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، اۋىرعاندا ىشەتىن ءدارىمىز، ءىشىپ جۇرگەن تاعامىمىز، ىشەر سۋىمىز، تىنىس الار اۋامىز - وسىلاردىڭ ءبارى تابيعاتتىڭ سىيى.
ەرتە كەزدەردە حالقىمىز تابيعاتتىڭ كەيبىر تۋىندىلارىن كيەلى، قاسيەتتى دەپ ۇعىپ، ولاردى ولتىرۋگە، جويۋعا بولمايتىنىن ۋاعىزداعان. ادام تابيعاتتان ءوز كەرەگىن عانا الىپ، قالعانىنا ەشۋاقىتتا زيان تيگىزبەگەن.
تابيعاتتاعى كەيبىر جانۋارلار مەن قۇستاردى، كوشپەلى تۇرمىسقا قاتىستى زاتتاردى كيەلى دەپ قاستەرلەيدى.
تابيعاتتا ۇنەمى وزگەرىستەر بولىپ تۇرادى: اعاش جاپىراقتارى سارعايىپ تۇسەدى، وزەندەردە مۇز قاتادى، قار جاۋادى. بۇل تابيعات قۇبىلىستارى جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى بولادى.
سۋ، قۇس، وسىمدىكتەر تۋرالى وقىپ بەرۋ.
سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
وقۋشىلارعا سۋرەتتەر بەرىلەدى سول بويىنشا اڭگىمەلەيدى.
1. ادامدار تابيعاتقا قانداي زيان كەلتىرەدى؟
2. ادامدار تابيعاتتى قالاي قورعايدى، كۇتەدى؟
سۋرەتتەر ارقىلى توپتاستىرادى.
ويىن «پوچتا»
وقۋشىلارعا سۇراق جازىلعان پاراقشالار تاراتىلادى. تاقتادا جاۋابى جازىلعان ۇيلەر تۇرادى. وقۋشىلار سايكەس حاتتاردى ۇيلەرگە تاراتۋى كەرەك.
1 - حات. ادام ومىرىنە نە قاجەت؟ (جارىق، اۋا، سۋ، جىلۋ)
2 - حات. ادام وزىنە قاجەتتى جاعدايلاردى قايدان الادى؟ (تابيعاتتان)
3 - حات. ءتىرى تابيعاتتى اتا. (ادام، جانۋار، وسىمدىك)
4 - حات. وسىمدىك ءوسۋ ءۇشىن نە كەرەك؟ (توپىراق، سۋ، اۋا، جىلۋ)
تىيىم سوزدەر وقىتۋ
قۇستىڭ ۇياسىن بۇزبا.
جانۋارلاردى ۇرىپ - سوعىپ جابىرلەمە.
«كوكتەي سولاسىڭ» دەپ جاماندىققا جورىپ كوكتى جۇلعىزبايدى.
«كيەلى قۇس» دەپ اققۋدى اتقىزبايدى.
ادامدار تابيعاتتى اناعا تەڭەگەن. تابيعات مەيىرىمدى انا سياقتى، وزىڭدەگى باردى ادامعا، جان - جانۋارلارعا بەرەدى.
توپشامالار ارقىلى تاپسىرمالار بەرۋ.
1 - وقۋشى. سۋرەتتى بويا. نەنىڭ سۋرەتى؟
2 - وقۋشى. جىرتقىش اڭداردىڭ اتىن جاز.
3 - وقۋشى. ءتىرى تابيعاتقا جاتاتىنداردى قورشا.
4 - وقۋشى. سەمانتيكالىق كارتا
كوكونىستەر مەن جەمىستەر --------- باقتا وسەدى ----------- باقشادا وسەدى
الما
كارتوپ
ءسابىز
ءجۇزىم
المۇرت
قاربىز
ەل ىشىندە كەڭ تاراعان حالىق بولجامدارى.
«جاز جاۋىندى، كۇز جىلى بولسا، قىس ۇزاق بولادى»
«مىسىق جىلى جەردى پانالاسا - اياز بولادى»
«قىس ايازدى بولسا، جاز ىستىق بولادى»
«اسپاندا جۇلدىز كوپ بولسا، كۇن جىلى بولادى»
«قۇستار جوعارى ۇشسا كۇن سۋىتادى، تومەن ۇشسا كۇن جىلى بولادى»
«ۇزاق دەيتىن قۇستىڭ ءبىر ءتۇرى بار، ول كەلسە قىس اياعى ۇزاققا بارمايدى»
وي تولعانىس
سايكەستەندىرۋ.
قايسىسى نەنى جاقسى كورەدى؟ -------- قايسىسى نەگە جاتادى؟
قويان ءشوپ ---------------------------------- تۇلكى ---------------------------قۇس
ايۋ جاڭعاق -------------------------------- قاسقىر
سيىر سۇيەك ------------------------------- تورعاي --------------------------جانۋار
ءتيىن بال ------------------------------------------------------------------------ جۋسان
يت الما ------------------------------------ توقىلداق ---------------------وسىمدىك
كىرپى ءسابىز --------------------------------------------------------------------- اعاش
وي شاقىرۋ
1. تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
2. تۋعان جەرىڭنىڭ تابيعاتىن قالاي قورعايسىڭ؟
3. قۇستارعا قالاي قامقورلىق جاسايسىڭ؟
4. سۋ تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
قورىتىندى.
تابيعات بايلىقتارىن قورعاي ءبىلۋ – ازاماتتىق بورىش. تابيعاتتى ايالاپ، سۇيە بىلەيىك.
ءاربىر ادام تابيعاتتى قورعاۋعا جانە ساقتاۋعا مىندەتتى. اعاش ەگەمىز، كوكتى جۇلمايمىز، تۋعان اۋىلىمىزدىڭ تابيعاتىن قورعايىق.
تابيعاتتى قورعاۋ، ەكولوگيالىق تاربيە نەگىزدەرىن قالىپتاستىرۋ.
تابيعاتتى قورعاۋعا، ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: حاتتار، قاعازدان قيىلعان ۇيلەر.
ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق
«مەن قاندايمىن»
داميرا - اقىلدىمىن
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
وي قوزعاۋ - نە كوردىك؟ تابيعات نەشەگە بولىنەدى
ماعىنانى تانۋ
تابيعات ول ءبىزدى قورشاعان ورتا اسپان، اي، جۇلدىز، اۋا، كۇن، وزەن، كول، تاۋ، تاس، جارىق.
تابيعات - بايلىقتىڭ كوزى.
ادام مەن تابيعات ءارقاشان ەگىز. تابيعات اسىراۋشىڭ، قامقورشىڭ. اتا - بابامىز «جەر - قازىنا، سۋ – التىن، مال - بايلىق» دەپ تەگىن ايتپاعان. كۇندەلىكتى وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، اۋىرعاندا ىشەتىن ءدارىمىز، ءىشىپ جۇرگەن تاعامىمىز، ىشەر سۋىمىز، تىنىس الار اۋامىز - وسىلاردىڭ ءبارى تابيعاتتىڭ سىيى.
ەرتە كەزدەردە حالقىمىز تابيعاتتىڭ كەيبىر تۋىندىلارىن كيەلى، قاسيەتتى دەپ ۇعىپ، ولاردى ولتىرۋگە، جويۋعا بولمايتىنىن ۋاعىزداعان. ادام تابيعاتتان ءوز كەرەگىن عانا الىپ، قالعانىنا ەشۋاقىتتا زيان تيگىزبەگەن.
تابيعاتتاعى كەيبىر جانۋارلار مەن قۇستاردى، كوشپەلى تۇرمىسقا قاتىستى زاتتاردى كيەلى دەپ قاستەرلەيدى.
تابيعاتتا ۇنەمى وزگەرىستەر بولىپ تۇرادى: اعاش جاپىراقتارى سارعايىپ تۇسەدى، وزەندەردە مۇز قاتادى، قار جاۋادى. بۇل تابيعات قۇبىلىستارى جىل مەزگىلدەرىنە بايلانىستى بولادى.
سۋ، قۇس، وسىمدىكتەر تۋرالى وقىپ بەرۋ.
سۋرەت بويىنشا اڭگىمەلەۋ.
وقۋشىلارعا سۋرەتتەر بەرىلەدى سول بويىنشا اڭگىمەلەيدى.
1. ادامدار تابيعاتقا قانداي زيان كەلتىرەدى؟
2. ادامدار تابيعاتتى قالاي قورعايدى، كۇتەدى؟
سۋرەتتەر ارقىلى توپتاستىرادى.
ويىن «پوچتا»
وقۋشىلارعا سۇراق جازىلعان پاراقشالار تاراتىلادى. تاقتادا جاۋابى جازىلعان ۇيلەر تۇرادى. وقۋشىلار سايكەس حاتتاردى ۇيلەرگە تاراتۋى كەرەك.
1 - حات. ادام ومىرىنە نە قاجەت؟ (جارىق، اۋا، سۋ، جىلۋ)
2 - حات. ادام وزىنە قاجەتتى جاعدايلاردى قايدان الادى؟ (تابيعاتتان)
3 - حات. ءتىرى تابيعاتتى اتا. (ادام، جانۋار، وسىمدىك)
4 - حات. وسىمدىك ءوسۋ ءۇشىن نە كەرەك؟ (توپىراق، سۋ، اۋا، جىلۋ)
تىيىم سوزدەر وقىتۋ
قۇستىڭ ۇياسىن بۇزبا.
جانۋارلاردى ۇرىپ - سوعىپ جابىرلەمە.
«كوكتەي سولاسىڭ» دەپ جاماندىققا جورىپ كوكتى جۇلعىزبايدى.
«كيەلى قۇس» دەپ اققۋدى اتقىزبايدى.
ادامدار تابيعاتتى اناعا تەڭەگەن. تابيعات مەيىرىمدى انا سياقتى، وزىڭدەگى باردى ادامعا، جان - جانۋارلارعا بەرەدى.
توپشامالار ارقىلى تاپسىرمالار بەرۋ.
1 - وقۋشى. سۋرەتتى بويا. نەنىڭ سۋرەتى؟
2 - وقۋشى. جىرتقىش اڭداردىڭ اتىن جاز.
3 - وقۋشى. ءتىرى تابيعاتقا جاتاتىنداردى قورشا.
4 - وقۋشى. سەمانتيكالىق كارتا
كوكونىستەر مەن جەمىستەر --------- باقتا وسەدى ----------- باقشادا وسەدى
الما
كارتوپ
ءسابىز
ءجۇزىم
المۇرت
قاربىز
ەل ىشىندە كەڭ تاراعان حالىق بولجامدارى.
«جاز جاۋىندى، كۇز جىلى بولسا، قىس ۇزاق بولادى»
«مىسىق جىلى جەردى پانالاسا - اياز بولادى»
«قىس ايازدى بولسا، جاز ىستىق بولادى»
«اسپاندا جۇلدىز كوپ بولسا، كۇن جىلى بولادى»
«قۇستار جوعارى ۇشسا كۇن سۋىتادى، تومەن ۇشسا كۇن جىلى بولادى»
«ۇزاق دەيتىن قۇستىڭ ءبىر ءتۇرى بار، ول كەلسە قىس اياعى ۇزاققا بارمايدى»
وي تولعانىس
سايكەستەندىرۋ.
قايسىسى نەنى جاقسى كورەدى؟ -------- قايسىسى نەگە جاتادى؟
قويان ءشوپ ---------------------------------- تۇلكى ---------------------------قۇس
ايۋ جاڭعاق -------------------------------- قاسقىر
سيىر سۇيەك ------------------------------- تورعاي --------------------------جانۋار
ءتيىن بال ------------------------------------------------------------------------ جۋسان
يت الما ------------------------------------ توقىلداق ---------------------وسىمدىك
كىرپى ءسابىز --------------------------------------------------------------------- اعاش
وي شاقىرۋ
1. تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
2. تۋعان جەرىڭنىڭ تابيعاتىن قالاي قورعايسىڭ؟
3. قۇستارعا قالاي قامقورلىق جاسايسىڭ؟
4. سۋ تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
قورىتىندى.
تابيعات بايلىقتارىن قورعاي ءبىلۋ – ازاماتتىق بورىش. تابيعاتتى ايالاپ، سۇيە بىلەيىك.
ءاربىر ادام تابيعاتتى قورعاۋعا جانە ساقتاۋعا مىندەتتى. اعاش ەگەمىز، كوكتى جۇلمايمىز، تۋعان اۋىلىمىزدىڭ تابيعاتىن قورعايىق.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تەمپەراتۋرا. ونى ولشەۋ تاسىلدەرى. تەرمومەترلەر.
