- 05 ناۋ. 2024 01:56
- 332
قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى مەن قوعامنىڭ ەكولوگيالىق ماسەلەسى تۋرالى ءبىلىمىن بەكىتۋ، تەرەڭدەتۋ
دامىتۋشىلىق: ءار ءتۇرلى اقپاراتتارمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن دامىتۋ، العان ءبىلىمىن ناقتى ومىرلىك جاعدايدا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ
تاربيەلىك: ەكولوگيالىق ماسەلەلەر مەن قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋ سۇراقتارىن شەشۋ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك، ازاماتتىق ۇستانىمى مەن ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ مىندەتى: تاقىرىپ بويىنشا بەرىلگەن پروبلەمالىق سۇراقتارعا تالداۋ جاساتۋ، شەشىم قابىلداۋ
ەپيگراف: «ادام تابيعاتتى تۇتىنۋشى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار باعىندىرۋشى.
ءبىز بۇگىندە وعان تاۋەلدى عانا ەمەسپىز، ول بىزگە تاۋەلدى» (ش. ايتماتوۆ)
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، تاپسىرما ورىنداتۋ
ءادىس - ءتاسىلى: اۋىزشا اڭگىمەلەۋ
ءپانارالىق بايلانىس: جاراتىلىستانۋ - ەكولوگيا
كورنەكىلىك: فوتوسۋرەتتەر، ۇلاعاتتى سوزدەر، تىرەك - سىزبالار، قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، كارتوچكا، تەست
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ
ءىV. بەكىتۋ
V. باعالاۋ
Vءى. قورىتىندى
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ. وقۋ - قۇرال جابدىقتارىن قاداعالاي وتىرىپ، تۇگەندەۋ.
كوڭىل كۇيلەرىنە ءمان بەرە وتىرىپ، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ءۇي تاپسىرماسىنا اۋدارامىن دا، تومەنگى سۇراقتاردى قويامىن:
1. ادامداردىڭ شارۋاشىلىق ارەكەتىنەن تابيعاتتىڭ وزگەرۋىن نەدەن بايقاۋعا بولادى؟
2. ۇلكەن قالالاردىڭ شوعىرلانۋى تابيعي ورتاعا قانداي اسەرىن تيگىزدى؟
3. جەر شارىنداعى ادام سانىنىڭ كۇرت كوبەيۋ نەگە اكەپ سوقتى؟
4. تابيعي جۇيەنىڭ تۇپكىلىكتى وزگەرۋىنەن قانداي پروبلەمالار تۋىنداۋى مۇمكىن؟
5. اۋا رايىنىڭ كۇرت جىلىنۋىنىڭ سالدارى قانداي بولماق؟
بۇگىنگى ساباقتا ءۇي تاپسىرماسى مىناداي وقۋشىلاردان اۋىزشا سۇرالادى:
قازبەكوۆا گ.، اقساقالوۆ ج.، سوۆەتقالي ج.، مەلسوۆ ا.، داۋلەتبايەۆا ش.
اتالعان وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسى اۋىزشا تۇردە سۇرالادى. ال قالعان وقۋشىلارعا
كارتوچكالارمەن جۇمىس تاپسىرماسى بەرىلەدى.
كارتوچكا № 1
قازىرگى كەزدە ادامداردىڭ شارۋاشىلىق قىزمەتى تابيعات تەپە - تەڭدىگىنە قالاي اسەر ەتىپ وتىر
كارتوچكا № 2
ورمانعا دەمالۋعا بارعاندا جاققان وتىندى وشىرمەسە تابيعي ورتاعا قانداي زيان كەلتىرەدى
كارتوچكا № 3
ونەركاسىپ ورىندارىنىڭ تابيعاتقا اكەلەتىن زالالى
كارتوچكا № 4
ەرتە كەزدەگى ادامدار تابيعاتتى قالاي پايدالاندى
كارتوچكا №5
نە سەبەپتى قالا مەن ورماندا اۋانىڭ قۇرامى بىركەلكى ەمەس؟
كارتوچكا №6
اۋا قانداي جاعدايلاردان لاستانادى؟
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ.
كىرىسپە.
جاڭا ساباقتى تۇسىندىرمەس بۇرىن مىناداي پروبلەمالىق سۇراقتار قويامىن
1. ەگەر ادام تابيعاتتى قورعاماسا قانداي جاعداي بولار ەدى؟
2. تابيعاتتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي شارا قولدانۋ كەرەك؟
وقۋشىلارمەن بىرىگىپ مىناداي قورىتىندى جاسايمىن.
1. ءوندىرىس ورىندارىندا بىرتىندەپ تازالاۋشى قوندىرعىلاردى ورناتۋ.
2. زيانى از دەگەن وتىن تۇرلەرىن پايدالانۋ.
3. قالدىقسىز تەحنولوگياعا كوشۋ.
4. تابيعي بايلىقتى ءتيىمدى پايدالانۋ.
5. فلورا مەن فاۋنانىڭ جويىلىپ كەتۋىنەن ساقتايتىن ءىس - شارالاردى جەدەل تۇردە ۇيىمداستىرۋ.
بۇگىن ءبىزدىڭ وتەتىن تاقىرىبىمىز «قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى».
«قورشاعان ورتا» سوزىنە تۇسىنىك بەرۋ. قورشاعان ورتا - ادامدار، وسىمدىكپەن جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ بىرلەسىپ ءومىر ءسۇرۋ ورتاسى. ونىڭ قۇرامىنا گيدروسفەرا، اتموسفەرا، ليتوسفەرا، بيوسفەرا مەن جەرگە جاقىن عارىشتىق كەڭىستىك جاتادى. ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى بولعاندىقتان، تابيعاتتان تىس ءومىر سۇرە المايدى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى مەن قوعامنىڭ ەكولوگيالىق ماسەلەسى تۋرالى ءبىلىمىن بەكىتۋ، تەرەڭدەتۋ
دامىتۋشىلىق: ءار ءتۇرلى اقپاراتتارمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن دامىتۋ، العان ءبىلىمىن ناقتى ومىرلىك جاعدايدا قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ
تاربيەلىك: ەكولوگيالىق ماسەلەلەر مەن قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋ سۇراقتارىن شەشۋ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ادامگەرشىلىك، ازاماتتىق ۇستانىمى مەن ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ
ساباقتىڭ مىندەتى: تاقىرىپ بويىنشا بەرىلگەن پروبلەمالىق سۇراقتارعا تالداۋ جاساتۋ، شەشىم قابىلداۋ
ەپيگراف: «ادام تابيعاتتى تۇتىنۋشى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار باعىندىرۋشى.
ءبىز بۇگىندە وعان تاۋەلدى عانا ەمەسپىز، ول بىزگە تاۋەلدى» (ش. ايتماتوۆ)
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، تاپسىرما ورىنداتۋ
ءادىس - ءتاسىلى: اۋىزشا اڭگىمەلەۋ
ءپانارالىق بايلانىس: جاراتىلىستانۋ - ەكولوگيا
كورنەكىلىك: فوتوسۋرەتتەر، ۇلاعاتتى سوزدەر، تىرەك - سىزبالار، قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، كارتوچكا، تەست
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ
ءىV. بەكىتۋ
V. باعالاۋ
Vءى. قورىتىندى
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ. وقۋ - قۇرال جابدىقتارىن قاداعالاي وتىرىپ، تۇگەندەۋ.
كوڭىل كۇيلەرىنە ءمان بەرە وتىرىپ، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ءۇي تاپسىرماسىنا اۋدارامىن دا، تومەنگى سۇراقتاردى قويامىن:
1. ادامداردىڭ شارۋاشىلىق ارەكەتىنەن تابيعاتتىڭ وزگەرۋىن نەدەن بايقاۋعا بولادى؟
2. ۇلكەن قالالاردىڭ شوعىرلانۋى تابيعي ورتاعا قانداي اسەرىن تيگىزدى؟
3. جەر شارىنداعى ادام سانىنىڭ كۇرت كوبەيۋ نەگە اكەپ سوقتى؟
4. تابيعي جۇيەنىڭ تۇپكىلىكتى وزگەرۋىنەن قانداي پروبلەمالار تۋىنداۋى مۇمكىن؟
5. اۋا رايىنىڭ كۇرت جىلىنۋىنىڭ سالدارى قانداي بولماق؟
بۇگىنگى ساباقتا ءۇي تاپسىرماسى مىناداي وقۋشىلاردان اۋىزشا سۇرالادى:
قازبەكوۆا گ.، اقساقالوۆ ج.، سوۆەتقالي ج.، مەلسوۆ ا.، داۋلەتبايەۆا ش.
اتالعان وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسى اۋىزشا تۇردە سۇرالادى. ال قالعان وقۋشىلارعا
كارتوچكالارمەن جۇمىس تاپسىرماسى بەرىلەدى.
كارتوچكا № 1
قازىرگى كەزدە ادامداردىڭ شارۋاشىلىق قىزمەتى تابيعات تەپە - تەڭدىگىنە قالاي اسەر ەتىپ وتىر
كارتوچكا № 2
ورمانعا دەمالۋعا بارعاندا جاققان وتىندى وشىرمەسە تابيعي ورتاعا قانداي زيان كەلتىرەدى
كارتوچكا № 3
ونەركاسىپ ورىندارىنىڭ تابيعاتقا اكەلەتىن زالالى
كارتوچكا № 4
ەرتە كەزدەگى ادامدار تابيعاتتى قالاي پايدالاندى
كارتوچكا №5
نە سەبەپتى قالا مەن ورماندا اۋانىڭ قۇرامى بىركەلكى ەمەس؟
كارتوچكا №6
اۋا قانداي جاعدايلاردان لاستانادى؟
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى يگەرتۋ.
كىرىسپە.
جاڭا ساباقتى تۇسىندىرمەس بۇرىن مىناداي پروبلەمالىق سۇراقتار قويامىن
1. ەگەر ادام تابيعاتتى قورعاماسا قانداي جاعداي بولار ەدى؟
2. تابيعاتتى قورعاۋ ءۇشىن قانداي شارا قولدانۋ كەرەك؟
وقۋشىلارمەن بىرىگىپ مىناداي قورىتىندى جاسايمىن.
1. ءوندىرىس ورىندارىندا بىرتىندەپ تازالاۋشى قوندىرعىلاردى ورناتۋ.
2. زيانى از دەگەن وتىن تۇرلەرىن پايدالانۋ.
3. قالدىقسىز تەحنولوگياعا كوشۋ.
4. تابيعي بايلىقتى ءتيىمدى پايدالانۋ.
5. فلورا مەن فاۋنانىڭ جويىلىپ كەتۋىنەن ساقتايتىن ءىس - شارالاردى جەدەل تۇردە ۇيىمداستىرۋ.
بۇگىن ءبىزدىڭ وتەتىن تاقىرىبىمىز «قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى».
«قورشاعان ورتا» سوزىنە تۇسىنىك بەرۋ. قورشاعان ورتا - ادامدار، وسىمدىكپەن جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ بىرلەسىپ ءومىر ءسۇرۋ ورتاسى. ونىڭ قۇرامىنا گيدروسفەرا، اتموسفەرا، ليتوسفەرا، بيوسفەرا مەن جەرگە جاقىن عارىشتىق كەڭىستىك جاتادى. ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى بولعاندىقتان، تابيعاتتان تىس ءومىر سۇرە المايدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.