سالت جانە ساباقتى ەتىستىك
قازاق ءتىلى 6 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى سالت جانە ساباقتى ەتىستىك
جالپى ماقساتى
• وقۋشىلارعا ەتىستىكتەردىڭ ماعىناسىنا قاراي ساباقتى ەتىستىك پەن سالت ەتىستىكتەر بولىپ بولىنەتىندىگى جايلى تولىق مالىمەت بەرۋ.
• وي - ءورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ساۋاتتىلىققا باۋلۋ، ولاردىڭ وي - پىكىرىن قالىپتاستىرۋ.
• ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە
• ەتىستىك دەگەنىمىز نە ەكەنىن تانيدى، تۇرلەرىن اجىراتا بىلەدى، جاتتىعۋلاردى ەركىن ورىندايدى.
• پانگە قىزىعۋشىلىعى ارتادى، شىعارماشىلىق ىزدەنىستە بولادى
• توپپەن جۇمىس ىستەي الادى، اۋىزبىرشىلىكتە بولادى.
نەگىزگى يدەيالار
قازاق تىلىندە 9 ءسوز تابى بار. ءىس - قيمىلدى، ءىس - ارەكەتتى ءبىلدىرىپ، ءقايتتى؟ نە ىستەدى؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز تابى – ەتىستىك. وسى ەتىستىكتەردىڭ تۇرلەرىمەن تانىسۋ
رەسۋرستار
پلاكات، كەسپەلەر، سۋرەتتەر
تاپسىرمالار
جەكە جۇمىس: «كىم جىلدام؟»
توپپەن جۇمىس: جاتتىعۋلار ورىنداۋ
جەكە جۇمىس: كەسپەلەرمەن جۇمىس
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى 2 مينۋت
1. سەرگىتۋ ءساتى
2. ساندار ارقىلى 4 توپقا ءبولۋ
II. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرىن اتا.
1. 228 - جاتتىعۋ. ەكى باعانعا بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىكتى ءبولىپ جازۋ
III. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ. ەتىستىكتەر ماعىناسىنا قاراي ساباقتى ەتىستىك جانە سالت ەتىستىك بولىپ ەكىگە بولىنەدى. ماعىناسى جاعىنان تۋرا وبەكتىنى، تابىس سەپتىكتەگى ءسوزدى قاجەت ەتىپ تۇراتىن ەتىستىكتەر ساباقتى ەتىستىكتەر دەپ اتالادى. ساباقتى ەتىستىكتەر كىمدى؟ نەنى؟ (كەيدە تابىس سەپتىكتىڭ جاسىرىن ءتۇرى — نە؟) دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن تابىس سەپتىكتەگى سوزبەن بايلانىسادى. مىسالى: ءسوزدى سەن باستا. ءبۇل سويلەمدەگى باستا دەگەن ەتىستىك ءسوز دەگەن ءسوزدىڭ تابىس سەپتىكتە تۇرۋىن تالاپ ەتىپ تۇر.
ماعىناسى جاعىنان تۋرا وبەكتىنى — تابىس سەپتىكتەگى ءسوزدى قاجەت ەتپەيتىن ەتىستىكتەر سالت ەتىستىكتەر دەپ اتالادى. سالت ەتىستىكتەر بارىس، جاتىس، شىعىس، كومەكتەس سەپتىكتەگى سوزدەرمەن تىركەسە بەرۋى مۇمكىن، ءبىراق تابىس سەپتىكتەگى سوزبەن بايلانىسپايدى. مىسالى: قالادان قايت نەمەسە تۇسىندە كەلدى، ت. ب. بولىپ قولدانىلسا دا، نەنى (اۋىلدى، ت. ب.) قايت، نەنى تۇسىندە، ت. ب.) كەلدى دەپ ايتۋعا بولمايدى. سوندىقتان دا بۇلار — سالت ەتىستىكتەر.
IV. توپپەن جۇمىس: جاتتىعۋلار ورىنداۋ.
I. II توپ. 230 - جاتتىعۋدى ورىندايدى
III. IV توپ. 232 - جاتتىعۋ جۇمىسىنىڭ ورىندالۋ شارتىن تۇسىندىرەمىن:
ماتىننەن ساباقتى ەتىستىك بولا المايتىن ەتىستىكتەردى كوشىرىپ جازىڭدار
بول، ماقتانۋ، ءجۇرىپ، وسكەن، ماقتانبا؛ ەكى توپ تا ورىنداعان جاتتىعۋدى تۇگەلىمەن تاقتاعا جازادى. وقۋشىلار تۇگەل داپتەرگە ءتۇسىرىپ وتىرۋ كەرەك.
V. جەكە جۇمىس.
231 - جاتتىعۋ. ەتىستىكتەردى سەپتىك جالعاۋلى سوزبەن تىركەستىرىپ جازۋ
VI. باعالاۋ. وقۋشىلار ءوزارا ءبىر - ءبىرىن باعالايدى.
A دەڭگەي. مورفولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
B دەڭگەي. كەسپەلەرگە جاۋاپ بەرۋ
C دەڭگەي. «ماعىنا» سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاساۋ.
«كىم جىلدام؟» سەرگىتۋ ءساتى
VII. باعالاۋ. ءسۋمماتيۆتى باعالاۋ.
VIII. ۇيگە تاپسىرما. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى 234 - جاتتىعۋ.
ساباق تاقىرىبى سالت جانە ساباقتى ەتىستىك
جالپى ماقساتى
• وقۋشىلارعا ەتىستىكتەردىڭ ماعىناسىنا قاراي ساباقتى ەتىستىك پەن سالت ەتىستىكتەر بولىپ بولىنەتىندىگى جايلى تولىق مالىمەت بەرۋ.
• وي - ءورىسىن، ويلاۋ بەلسەندىلىگىن، سويلەۋ شەبەرلىگىن، ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ، ساۋاتتىلىققا باۋلۋ، ولاردىڭ وي - پىكىرىن قالىپتاستىرۋ.
• ەلىن، جەرىن، وتانىن قادىرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە، ادالدىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە
• ەتىستىك دەگەنىمىز نە ەكەنىن تانيدى، تۇرلەرىن اجىراتا بىلەدى، جاتتىعۋلاردى ەركىن ورىندايدى.
• پانگە قىزىعۋشىلىعى ارتادى، شىعارماشىلىق ىزدەنىستە بولادى
• توپپەن جۇمىس ىستەي الادى، اۋىزبىرشىلىكتە بولادى.
نەگىزگى يدەيالار
قازاق تىلىندە 9 ءسوز تابى بار. ءىس - قيمىلدى، ءىس - ارەكەتتى ءبىلدىرىپ، ءقايتتى؟ نە ىستەدى؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز تابى – ەتىستىك. وسى ەتىستىكتەردىڭ تۇرلەرىمەن تانىسۋ
رەسۋرستار
پلاكات، كەسپەلەر، سۋرەتتەر
تاپسىرمالار
جەكە جۇمىس: «كىم جىلدام؟»
توپپەن جۇمىس: جاتتىعۋلار ورىنداۋ
جەكە جۇمىس: كەسپەلەرمەن جۇمىس
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى 2 مينۋت
1. سەرگىتۋ ءساتى
2. ساندار ارقىلى 4 توپقا ءبولۋ
II. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
ەتىستىك دەگەنىمىز نە؟ تۇرلەرىن اتا.
1. 228 - جاتتىعۋ. ەكى باعانعا بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىكتى ءبولىپ جازۋ
III. جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ. ەتىستىكتەر ماعىناسىنا قاراي ساباقتى ەتىستىك جانە سالت ەتىستىك بولىپ ەكىگە بولىنەدى. ماعىناسى جاعىنان تۋرا وبەكتىنى، تابىس سەپتىكتەگى ءسوزدى قاجەت ەتىپ تۇراتىن ەتىستىكتەر ساباقتى ەتىستىكتەر دەپ اتالادى. ساباقتى ەتىستىكتەر كىمدى؟ نەنى؟ (كەيدە تابىس سەپتىكتىڭ جاسىرىن ءتۇرى — نە؟) دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن تابىس سەپتىكتەگى سوزبەن بايلانىسادى. مىسالى: ءسوزدى سەن باستا. ءبۇل سويلەمدەگى باستا دەگەن ەتىستىك ءسوز دەگەن ءسوزدىڭ تابىس سەپتىكتە تۇرۋىن تالاپ ەتىپ تۇر.
ماعىناسى جاعىنان تۋرا وبەكتىنى — تابىس سەپتىكتەگى ءسوزدى قاجەت ەتپەيتىن ەتىستىكتەر سالت ەتىستىكتەر دەپ اتالادى. سالت ەتىستىكتەر بارىس، جاتىس، شىعىس، كومەكتەس سەپتىكتەگى سوزدەرمەن تىركەسە بەرۋى مۇمكىن، ءبىراق تابىس سەپتىكتەگى سوزبەن بايلانىسپايدى. مىسالى: قالادان قايت نەمەسە تۇسىندە كەلدى، ت. ب. بولىپ قولدانىلسا دا، نەنى (اۋىلدى، ت. ب.) قايت، نەنى تۇسىندە، ت. ب.) كەلدى دەپ ايتۋعا بولمايدى. سوندىقتان دا بۇلار — سالت ەتىستىكتەر.
IV. توپپەن جۇمىس: جاتتىعۋلار ورىنداۋ.
I. II توپ. 230 - جاتتىعۋدى ورىندايدى
III. IV توپ. 232 - جاتتىعۋ جۇمىسىنىڭ ورىندالۋ شارتىن تۇسىندىرەمىن:
ماتىننەن ساباقتى ەتىستىك بولا المايتىن ەتىستىكتەردى كوشىرىپ جازىڭدار
بول، ماقتانۋ، ءجۇرىپ، وسكەن، ماقتانبا؛ ەكى توپ تا ورىنداعان جاتتىعۋدى تۇگەلىمەن تاقتاعا جازادى. وقۋشىلار تۇگەل داپتەرگە ءتۇسىرىپ وتىرۋ كەرەك.
V. جەكە جۇمىس.
231 - جاتتىعۋ. ەتىستىكتەردى سەپتىك جالعاۋلى سوزبەن تىركەستىرىپ جازۋ
VI. باعالاۋ. وقۋشىلار ءوزارا ءبىر - ءبىرىن باعالايدى.
A دەڭگەي. مورفولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
B دەڭگەي. كەسپەلەرگە جاۋاپ بەرۋ
C دەڭگەي. «ماعىنا» سوزىنە دىبىستىق تالداۋ جاساۋ.
«كىم جىلدام؟» سەرگىتۋ ءساتى
VII. باعالاۋ. ءسۋمماتيۆتى باعالاۋ.
VIII. ۇيگە تاپسىرما. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى 234 - جاتتىعۋ.
You Might Also Like
