قۇمىرسقانىڭ قاناعاتى
ءپانى: ادەبيەتتىك وقۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتى.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋ ارقىلى مازمۇنىن ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋعا كومەكتەسۋ.
2. دامىتۋشىلىق: كەيىپكەرلەردىڭ ءىس - ارەكەتىن دالەلدەۋدە ءوز كوزقاراسىن كوركەم تىلمەن جەتكىزە الۋعا داعدىلاندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعا، قيالداۋعا، شەشەن سويلەۋگە جاعداي تۋعىزۋ.
3. تاربيەلىك: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتىمەن، تالپىنىسى مەن تاباندىلىعىن ۇلگى ەتۋ. ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
اقپاراتتىق قۇرال: ينتەربەلسەندى تاقتا.
كورنەكىلىگى: قۇمىرسقانىڭ سۋرەتى، عۇلامانىڭ سۋرەتى، قۇمىرسقا يلەۋىنىڭ سۋرەتى، سەمانتيكالىق كارتا
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ فورماسى: جەكە، توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ستو
ادىستەرى: ەنسيكلوپەديالىق ءادىس، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك، پروبلەمالىق وقىتۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ورنىمىزدان تۇرامىز،
ساباق سىرىن ۇعامىز.
ءاربىر جاڭا ساباقتان،
ءبىلىمدى بوپ شىعامىز.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ۆيدەو - روليك كورسەتۋ: قۇمىرسقانىڭ ۇيىمشىلدىعى تۋرالى:
- سلايد №1. سۇراق جاۋاپ.
ساباق تاقىرىبى: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتى
2. وقۋلىقپەن جۇمىس
* تىزبەكتەي وقۋ،
* ءتۇرتىپ الۋ.
. سوزدىكپەن جۇمىس.
وقىمىستى - عۇلاما، ءبىلىمدى، دانىشپان، كوزى اشىق.
قاناعات - بارعا ريزا بولۋ، مىسە تۇتۋ.
ەرتەگىنى تالداۋ:
ا) ەرتەگىنى تىزبەكتەپ وقۋ ارقىلى بولىمدەرگە ءبولۋ. تىزبەكتەي وقىعان توپتار رەتىمەن ءبىر - بىرىنە سۇراق قويادى. جاۋاپ بەرۋ ارقىلى وقۋشى تۇسىندىرەدى.
7. سەرگىتۋ ءساتى
ۇزىن مۇرتتى قۇمىرسقا
كەلە جاتتى جۇمىسقا
دوپتى الىپ قولىما
قويدىم ونىڭ جولىنا
وڭ جاعىنا قارادى
سول جاعىنا قارادى
تاۋ ەكەن دەپ ويلادى
3. قوسىمشا ماعلۇمات..
ءسىز بىلەسىز بە؟ جەر بەتىندەگى ەڭ ەجەلگى جاندىك (جاسى جاعىنان) قۇمىرسقا بولىپ تابىلادى. وسىنداي ءبىر قىزىقتى دەرەكتەر تاستاردىڭ ارقاسىندا انىقتالىپ، كوپشىلىكتى تاڭقالدىردى. سونىمەن ەجەلگى قۇمىرسقالاردىڭ جاسى ءجۇز ميلليون جىلدىڭ كەمەرىنەن ءبىر - اق اسىپ شىقتى.
قۇمىرسقالاردىڭ جەر بەتىندە 6000 ءتۇرى بولادى ەكەن.
يلەۋ قۇمىرسقالاردىڭ كۇمبەزدەلگەن ۇياسى. ءىرى يلەۋدەگى قۇمىرسقالاردىڭ سانى بىرنەشە ميلليونعا جەتەدى. يلەۋدىڭ جەر استىنداعى بولىگى بولادى. ونى جاس قۇمىرسقالار دامىپ جەتىلەتىن جولدار تورلاپ جاتادى. قۇمىرسقالار تەك قانا توپ - توپ بولىپ قانا ەمەس، انالىق، اتالىق جانە جۇمىسشى قۇمىرسقالاردان قۇرالعان سەميالارمەن ۇزاق جىلدار تىرشىلىك ەتەدى. جۇمىسشى قۇمىرسقالار ءوزارا ەڭبەك بولىسەدى، سولدات قۇمىرسقالار ءاربىر كىرە بەرىس جولىندا ءىننىڭ اۋزىن باسىمەن جاۋىپ تۇرادى. يلەۋگە ورالعان جۇمىسشى قۇمىرسقا كىرە بەرىستەگى جولدى جاۋىپ تۇرعان سولداتتىڭ باسىن مۇرتشاسىمەن تىقىلداتىپ قاققاننان كەيىن عانا يلەۋگە ەنە الادى. نەگىزگى قورەگى ناسەكومدار، وسىمدىك داندەرى. ولار ورتانى تازارتىپ تابيعاتقا كوپ پايدا كەلتىرەدى. كەيبىرەۋى اۋىل شارۋاشىلىققا زيانىن كەلتىرەدى. ونىڭ شاققانى ۋلى. قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن بۇزۋعا بولمايدى!
. قۇمىرسقالاردىڭ ادام دەنساۋلىعىنا پايداسىن كوپ حالىقتار ەرتە كەزدەردەن - اق بىلگەن. اياعى اۋىراتىندار كەي جاعدايلاردا قۇمىرسقا يلەۋىنە اياعىن سالىپ قۇمىرسقاعا شاقتىرعان. مىسالى، قىتايدا بۇدان 5 مىڭ جىل بۇرىن جازىلعان “بىڭساۋگاڭمۋ” كىتابىندا قۇمىرسقانىڭ قاسيەتى تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەر كەلتىرىلگەن. قۇمىرسقا دەنەسىندە 70 - تەن استام ميكروەلەمەنت، 20 - دان استام امين قىشقىلى، ۆيتاميندەر بار. قازىرگى كەزدە قىتايدا قۇمىرسقادان اسا باعالى ازىقتىق، دارىلىك قاسيەتى بار پرەپاراتتار دايىندالادى. قۇمىرسقالارعا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە ولاردىڭ جۇقپالى اۋرۋلارمەن اۋىرمايتىندىعى انىقتالعان. [2] قۇمىرسقالار جۇرگەن ىزدەرىندە قۇمىرسقا قىشقىلىنان تامشى قالدىرادى، سول ءيىس بويىنشا اداسپاي تابادى. ورماندا تىرشىلىك ەتەتىن قۇمىرسقالار اعاشقا ورمەلەگەندە دە ءبىرىنىڭ ارتىنان ءبىرى ءتىزىلىپ جورعالايدى، مۇندا دا قۇمىرسقا قىشقىلى كومەكتەسەدى. قۇمىرسقالاردىڭ 5000 - داي ءتۇرى بار. قازاقستاندا كوبىرەك كەزدەسەتىنى جەردەن ءىن قازاتىن، ۇيلەردە بولاتىن وتە ۇساق – ءۇي قۇمىرسقالارى (شىمىلدار)، ورماندا كوبىرەك كەزدەسەتىن - جيرەن قۇمىرسقالار، قارا قۇمىرسقالار ت. ب. قۇمىرسقالار پايدالى، ورماندا تىرشىلىك ەتەتىن جيرەن قۇمىرسقالاردى جىرتقىشتار دەۋگە بولادى. ول زياندى جۇلدىزقۇرتتارمەن، جاۋىنقۇرتتارمەن جانە جالاڭاش شىرىشتارمەن قورەكتەنەدى. اعاشتارداعى زياندى جاندىكتەردى قۇرتىپ، پايدا كەلتىرەدى.
توپپەن جۇمىس. شىعارماشىلىق تاپسىرمالار
ءى توپ: قۇمىرسقا تۋرالى نە بىلەمىز؟
ءىى - توپ «قۇمىرسقا» سوزىنەن بىرنەشە ءسوز شىعار
ءىىى - توپ قۇمىرسقاعا نەمەسە عالىمعا حات جاز.
ءىۇ - توپ بەس جولدى ولەڭ
نە؟ قۇمىرسقا
قانداي؟ ەڭبەكقور، ۇنەمشىل
نە ىستەيدى؟ ەڭبەكتەنەدى، جۇرەدى، شاعادى
سويلەم قۇمىرسقا ازىعىن جازدا جينايدى.
ماندەس سوزدەر: جاندىك
ءۇ توپ: ءارتۇرلى كىتاپتاردان بۇگىنگى ساباق تاقىرىبىنا قاتىستى ماقال - ماتەلدەردى تاۋىپ جازادى.
بەكىتۋ: توپتار ءوز جۇمىستارىن قورعايدى
10. وي تولعانىس:. نەگىزگى يدەيا - قۇمىرسقا ءوزىنىڭ قاناعاتىمەن ادامدى تاڭداندىردى.
قاناعات قارىن تويعىزار، قاناعاتسىز جالعىز اتىن سويعىزار /حورمەن/
. بارلىعىمىز قاناعاتشىل بولۋىمىز كەرەك.
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگىنى وقىپ مازمۇنداۋ، كەلەسى ساباقتا ساحنالاپ كورسەتەمىز.
باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتى.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك: ەرتەگىنى ءتۇسىنىپ وقۋ ارقىلى مازمۇنىن ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋعا كومەكتەسۋ.
2. دامىتۋشىلىق: كەيىپكەرلەردىڭ ءىس - ارەكەتىن دالەلدەۋدە ءوز كوزقاراسىن كوركەم تىلمەن جەتكىزە الۋعا داعدىلاندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعا، قيالداۋعا، شەشەن سويلەۋگە جاعداي تۋعىزۋ.
3. تاربيەلىك: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتىمەن، تالپىنىسى مەن تاباندىلىعىن ۇلگى ەتۋ. ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ.
اقپاراتتىق قۇرال: ينتەربەلسەندى تاقتا.
كورنەكىلىگى: قۇمىرسقانىڭ سۋرەتى، عۇلامانىڭ سۋرەتى، قۇمىرسقا يلەۋىنىڭ سۋرەتى، سەمانتيكالىق كارتا
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ فورماسى: جەكە، توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ستو
ادىستەرى: ەنسيكلوپەديالىق ءادىس، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك، پروبلەمالىق وقىتۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق
ورنىمىزدان تۇرامىز،
ساباق سىرىن ۇعامىز.
ءاربىر جاڭا ساباقتان،
ءبىلىمدى بوپ شىعامىز.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
ۆيدەو - روليك كورسەتۋ: قۇمىرسقانىڭ ۇيىمشىلدىعى تۋرالى:
- سلايد №1. سۇراق جاۋاپ.
ساباق تاقىرىبى: قۇمىرسقانىڭ قاناعاتى
2. وقۋلىقپەن جۇمىس
* تىزبەكتەي وقۋ،
* ءتۇرتىپ الۋ.
. سوزدىكپەن جۇمىس.
وقىمىستى - عۇلاما، ءبىلىمدى، دانىشپان، كوزى اشىق.
قاناعات - بارعا ريزا بولۋ، مىسە تۇتۋ.
ەرتەگىنى تالداۋ:
ا) ەرتەگىنى تىزبەكتەپ وقۋ ارقىلى بولىمدەرگە ءبولۋ. تىزبەكتەي وقىعان توپتار رەتىمەن ءبىر - بىرىنە سۇراق قويادى. جاۋاپ بەرۋ ارقىلى وقۋشى تۇسىندىرەدى.
7. سەرگىتۋ ءساتى
ۇزىن مۇرتتى قۇمىرسقا
كەلە جاتتى جۇمىسقا
دوپتى الىپ قولىما
قويدىم ونىڭ جولىنا
وڭ جاعىنا قارادى
سول جاعىنا قارادى
تاۋ ەكەن دەپ ويلادى
3. قوسىمشا ماعلۇمات..
ءسىز بىلەسىز بە؟ جەر بەتىندەگى ەڭ ەجەلگى جاندىك (جاسى جاعىنان) قۇمىرسقا بولىپ تابىلادى. وسىنداي ءبىر قىزىقتى دەرەكتەر تاستاردىڭ ارقاسىندا انىقتالىپ، كوپشىلىكتى تاڭقالدىردى. سونىمەن ەجەلگى قۇمىرسقالاردىڭ جاسى ءجۇز ميلليون جىلدىڭ كەمەرىنەن ءبىر - اق اسىپ شىقتى.
قۇمىرسقالاردىڭ جەر بەتىندە 6000 ءتۇرى بولادى ەكەن.
يلەۋ قۇمىرسقالاردىڭ كۇمبەزدەلگەن ۇياسى. ءىرى يلەۋدەگى قۇمىرسقالاردىڭ سانى بىرنەشە ميلليونعا جەتەدى. يلەۋدىڭ جەر استىنداعى بولىگى بولادى. ونى جاس قۇمىرسقالار دامىپ جەتىلەتىن جولدار تورلاپ جاتادى. قۇمىرسقالار تەك قانا توپ - توپ بولىپ قانا ەمەس، انالىق، اتالىق جانە جۇمىسشى قۇمىرسقالاردان قۇرالعان سەميالارمەن ۇزاق جىلدار تىرشىلىك ەتەدى. جۇمىسشى قۇمىرسقالار ءوزارا ەڭبەك بولىسەدى، سولدات قۇمىرسقالار ءاربىر كىرە بەرىس جولىندا ءىننىڭ اۋزىن باسىمەن جاۋىپ تۇرادى. يلەۋگە ورالعان جۇمىسشى قۇمىرسقا كىرە بەرىستەگى جولدى جاۋىپ تۇرعان سولداتتىڭ باسىن مۇرتشاسىمەن تىقىلداتىپ قاققاننان كەيىن عانا يلەۋگە ەنە الادى. نەگىزگى قورەگى ناسەكومدار، وسىمدىك داندەرى. ولار ورتانى تازارتىپ تابيعاتقا كوپ پايدا كەلتىرەدى. كەيبىرەۋى اۋىل شارۋاشىلىققا زيانىن كەلتىرەدى. ونىڭ شاققانى ۋلى. قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن بۇزۋعا بولمايدى!
. قۇمىرسقالاردىڭ ادام دەنساۋلىعىنا پايداسىن كوپ حالىقتار ەرتە كەزدەردەن - اق بىلگەن. اياعى اۋىراتىندار كەي جاعدايلاردا قۇمىرسقا يلەۋىنە اياعىن سالىپ قۇمىرسقاعا شاقتىرعان. مىسالى، قىتايدا بۇدان 5 مىڭ جىل بۇرىن جازىلعان “بىڭساۋگاڭمۋ” كىتابىندا قۇمىرسقانىڭ قاسيەتى تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەر كەلتىرىلگەن. قۇمىرسقا دەنەسىندە 70 - تەن استام ميكروەلەمەنت، 20 - دان استام امين قىشقىلى، ۆيتاميندەر بار. قازىرگى كەزدە قىتايدا قۇمىرسقادان اسا باعالى ازىقتىق، دارىلىك قاسيەتى بار پرەپاراتتار دايىندالادى. قۇمىرسقالارعا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە ولاردىڭ جۇقپالى اۋرۋلارمەن اۋىرمايتىندىعى انىقتالعان. [2] قۇمىرسقالار جۇرگەن ىزدەرىندە قۇمىرسقا قىشقىلىنان تامشى قالدىرادى، سول ءيىس بويىنشا اداسپاي تابادى. ورماندا تىرشىلىك ەتەتىن قۇمىرسقالار اعاشقا ورمەلەگەندە دە ءبىرىنىڭ ارتىنان ءبىرى ءتىزىلىپ جورعالايدى، مۇندا دا قۇمىرسقا قىشقىلى كومەكتەسەدى. قۇمىرسقالاردىڭ 5000 - داي ءتۇرى بار. قازاقستاندا كوبىرەك كەزدەسەتىنى جەردەن ءىن قازاتىن، ۇيلەردە بولاتىن وتە ۇساق – ءۇي قۇمىرسقالارى (شىمىلدار)، ورماندا كوبىرەك كەزدەسەتىن - جيرەن قۇمىرسقالار، قارا قۇمىرسقالار ت. ب. قۇمىرسقالار پايدالى، ورماندا تىرشىلىك ەتەتىن جيرەن قۇمىرسقالاردى جىرتقىشتار دەۋگە بولادى. ول زياندى جۇلدىزقۇرتتارمەن، جاۋىنقۇرتتارمەن جانە جالاڭاش شىرىشتارمەن قورەكتەنەدى. اعاشتارداعى زياندى جاندىكتەردى قۇرتىپ، پايدا كەلتىرەدى.
توپپەن جۇمىس. شىعارماشىلىق تاپسىرمالار
ءى توپ: قۇمىرسقا تۋرالى نە بىلەمىز؟
ءىى - توپ «قۇمىرسقا» سوزىنەن بىرنەشە ءسوز شىعار
ءىىى - توپ قۇمىرسقاعا نەمەسە عالىمعا حات جاز.
ءىۇ - توپ بەس جولدى ولەڭ
نە؟ قۇمىرسقا
قانداي؟ ەڭبەكقور، ۇنەمشىل
نە ىستەيدى؟ ەڭبەكتەنەدى، جۇرەدى، شاعادى
سويلەم قۇمىرسقا ازىعىن جازدا جينايدى.
ماندەس سوزدەر: جاندىك
ءۇ توپ: ءارتۇرلى كىتاپتاردان بۇگىنگى ساباق تاقىرىبىنا قاتىستى ماقال - ماتەلدەردى تاۋىپ جازادى.
بەكىتۋ: توپتار ءوز جۇمىستارىن قورعايدى
10. وي تولعانىس:. نەگىزگى يدەيا - قۇمىرسقا ءوزىنىڭ قاناعاتىمەن ادامدى تاڭداندىردى.
قاناعات قارىن تويعىزار، قاناعاتسىز جالعىز اتىن سويعىزار /حورمەن/
. بارلىعىمىز قاناعاتشىل بولۋىمىز كەرەك.
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگىنى وقىپ مازمۇنداۋ، كەلەسى ساباقتا ساحنالاپ كورسەتەمىز.
باعالاۋ.
You Might Also Like
-
قازىرگى تاڭدا توپىراقتىڭ مۇناي كومىرسۋتەكتەرىمەن لاستانۋى گلوبالدى پروبلەمالاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، سول سەبەپتى ولاردى انىقتاۋ جانە دە لاستانۋدىڭ الدىن الۋ دۇنيەجۇزىلىك ەكولوگتاردىڭ نەگىزگى ماقس...
-
3 سىنىپ. ورىس سىنىبى. قازاق ءتىلى.
