"التىن كۇز"
«التىن كۇز»
ماقساتى: بالالارعا كۇز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. وي - ءورىسىن، ءتىلىن دامىتۋ. جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىن ايىرا ءبىلۋ.
تاربيەشى: تىرنا كوكتە تىراۋلاپ،
قوش،قوش ايتتى،
«كەتتىم» - دەپ
ءشوپتىڭ باسىنا قىراۋلاپ،
كۇزدە كەلىپ «جەتتىم» دەپ.
قۇرمەتتى اتا – انالار، بالالار كۇز مەرەكەسىنە ارنالعان «التىن كۇز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىزدى كورۋگە شاقىرامىز.
كۇز كىرەدى: وزدەرىڭ اڭساي ساعىنار
سەرىكجان:
شىرىنى – ءشاربات، ءدانى بال؛
قاۋىن – قاربىز، ءجۇزىمنىڭ
ءبارى مەنەن تابىلار.
اسەماي:
الاقاي،كۇز كەلدى.
قارىق قىپ جەمىسكە،
سارعايدى ءتۇز، بەلدە.
تولقىسىن ەگىس تە.
مەرۋەرت:
المۇرت الماسى،
ءجۇزىمى ورىكپەن؛
«بىرەۋىن تاڭداشى» -
دەگەندەي كورىكپەن.
كۇز: تاربيەشى اپاي مەنىڭ ارمانىم بار. ءسىز، قالاي ويلايسىز مەن ءوز ارمانىمدى ايتسام ورىندايسىز با؟
تاربيەشى: ايتىپ كورىڭىز.بالالار تىڭدايىق. كۇزدىڭ قانداي ارمانى بار ەكەن؟
كۇز: مەن كوپتەگەن مەرەكەلەردە بولدىم: ولەڭ، ءان، تاقپاقتار تىڭدادىم. ال مەن ءقازىر ەرەگى كورگىم كەلىپ تۇرعانى. ماعان ەرتەگى كورسەتە الاسىڭدار ما؟
تاربيەشى: بالالار ءبىز قانداي ەرتەگىلەردى بىلەمىز ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى.
بالالار: «قىزىل تەلپەك»، «ماقتا قىز بەن مىسىق»، «الدار كوسە مەن باي»، «قاسقىر مەن جەتى لاق».
تاربيەشى: بالالار كۇزگە قانداي ەرتەگى قويىپ بەرەيىك؟
بالالار: «باۋىرساق» ەرتەگىسىن.
تاربيەشى: ال، بالالار ەندەشە ەرتەگىنى باستايىق، كۇزدىڭ ارمانىن ورىندايىق.
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، ەشكى ءجۇنى بورتە دە اتا مەن اجە بولىپتى.
اتا - ازات: كەمپىرىم باۋىرساق ءپىسىرشى.
اجە - گۇلزيرا: جارايدى شالىم – اۋ پىسىرەيىن.
قويان - مەرۋەرت: سەن كىمسىڭ؟ قانداي ءادىمىسىڭ؟ ءيسىڭ قانداي ادەمى.
باۋىرساق - اسەماي: مەن باۋىرساقپىن.
قويان: ءدامدى شىعارسىڭ مەن سەنى جەيمىن.
باۋىرساق: قويان مەنى جەمەشى. مەن ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
تاربيەشى: قويان نە بولدى؟
قويان: باۋىرساقتان ايىرىلىپ قالدىم قاشىپ كەتتى.
تاربيەشى: سەن رەنجىمە ودان دا بىزبەن بىرگە كوڭىلىڭدى كوتەر.
بي: «اتتار»
باۋىرساق: اندەتىپ بيلەپ، جەردەن جاپىراق تەرىپ، قىدىرىپ كەلە جاتسا، الدىنان قاسقىر شىعادى.
قاسقىر: سەن كىمسىڭ؟ مۇندا نە قىلىپ ءجۇرسىڭ؟
باۋىرساق: قاسقىر سەن، مەنى جەمە مەن ساعان ادەمى ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
قاسقىر: سەن نە ولەڭ ايتا الاسىڭ با؟
باۋىرساق: اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
قاسقىر: اۋزىن اشىپ، تۇرىپ قالادى.
قاسقىر: ىزالانىپ اسپانعا قاراپ ۇليدى.
تاربيەشى: قاسقىر سىزگە نە بولدى؟
قاسقىر: قارنىم اشىپ تۇرعانىم اشىپ تۇرعاندا، باۋىرساق قاشىپ كەتتى.
تاربيەشى: سەن رەنجىمەڭىز وداندا ءبىزدىڭ بالالاردىڭ ءبيى، تاقپاقتارىن بار سونى تاماشالاڭىز، كۇز مەرەكەسىنە ارناپ جاتتاعان.
قاسقىر: باۋىرساق تاعى كەلدى مە؟
تاربيەشى: كۇتىڭىز كەلەدى. ەندەشە بالالاردى ولەڭىن تىڭدايىق.
ازات: وي، بالالار، بالالار،
قوڭىرقاي كۇز بولىپتى.
قۋراپ جاپىراق سولىپتى،
ەل ەگىن ورىپتى.
وي، بالالار، بالالار،
وينايىق تا، كۇلەيىك،
ءماز بوپ، بىرگە جۇرەلىك.
ايگەرىم:
كۇز سىنى ءبارى دە،
تابيعات داۋلەتى.
تۋعان جەر ءارى دە
كۇزبەنەن ساۋلەتتى.
سۇلتان:
وسەم باقشا – باۋىندا.
قاتتى ۇقسايمىن قاۋىنعا.
جەمەك بولىپ شيكىدەي.
كۇلكى بولام قاۋىمعا..
جۇمباق: جارىپ جاڭعاق – جورىگىن.
دايانا: قىزىل مونشاق تەرگەنى
(انار)
بالالار ءبىز تاقپاق.ولەڭ.جۇمباق شەشە الادى ەكەنبىز. ەندىگى كەزەكتى انگە بەرەيىك.
جانيا: «تولعاناي» ءانى
تاربيەشى: وي، بالالار قانداي كەرەمەت بيلەيدى.
باۋىرساق: اداسىپ ءجۇرىپ اندەتىپ بيلەپ سەكىرىپ كەلە جاتسا الدىنان ايۋ شىعا كەلەدى.
ايۋ: سەنى تانيمىن. ءيسىڭ قانداي ادەمى، ءتۇرىڭ ءپىشىنىڭ قانداي ءدامدىسڭ – اۋ، ءا دەپ جاقىنداعاندا باۋىرساق سەكىرىپ كەتەدى.
باۋىرساق: ايۋ توقتاشى مەن ساعان ادەمى ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
ايۋ: قانداي ولەڭ؟
باۋىرساق: اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
ايۋ: توقتا، توقتا باۋىرساق دەپ جۇگىرىپ بارا جاتىپ، جەرگە قۇلاپ اياعىن اۋىرتىپ الىپ جىلايدى.
تاربيەشى: جارايدى جىلاما سەن نەنى جاقسى كورەسىڭ، سونى ايتشى.
ايۋ: مەن بالدى، ۆارەنەنى جاقسى كورەمىن.
تاربيەشى: ال سەن كامپيتتى جاقسى كورەرسىڭ بە؟
ايۋ: ارينە ەگەر ول ءتاتتى بولسا، نەگە جاقسى كورمەيمىن.
تاربيەشى: ال بالالار ءبىز ايۋعا كامپيت تاسۋ ويىنىن وينايىق.
ەكى كومانداعا ءبولىنىپ، ءۇش بالادان التى بالانى سەبەتكە كامپيتتى تاسۋ ويىنىن وينايىق.
ەكى كومانداعا ءبولىنىپ، ءۇش بالادان التى بالانى سەبەتىنە كامپيتتى بوكسشى قولعابىمەن تاسۋ.
ويىن: «كامپيت تاسۋ». اتا – انالارمەن ويناۋ.
باۋىرساق: كەلە جاتسا الدىنان تۇلكى بيكەش شىعا كەلەدى.
تۇلكى: وي، مىناۋ باۋىرساقتىڭ ادەمىسىن – اي!
باۋىرساق: مەن سىزگە ولەڭ ايتىپ بەرەمىن. ماعان تيمەڭىزشى دەپ تاربيەشىنىڭ ارتىنا تىعىلادى. وسى كەزدە كۇز كەلىپ.
كۇز: تۇلكى سەن باۋىرساققا تيىسپە.ودان دا بۇل مەرەكەنى بۇزبايىق، ويىن وينايىق بالالارمەن.
كۇزدە كارتوپتى قالاي جيناپ الادى ەكەن.
تۇلكى وزىنە جينايدى.كۇز وزىنە بالالار جينايدى.ەكى كوماندا بولىپ.
ويىن: «كارتوپ جيناۋ»
تاربيەشى: كۇز ءبىزدىڭ مەرەكەمىز سىزگە ۇنادى ما؟
كۇز: ارينە ۇنادى.
تاربيەشى: كۇز سىزگە ارنالعان «قارا جورعا» ءبيىن ورىنداپ بەرەيىك.
كۇز: بالالار مەرەكەلەرىڭ وتە جاقسى ەكەن. مەن ەندى كەتەيىن، ال تۇلكى بيكەش سەن باۋىرساققا تيىسپە.
تۇلكى: جوق، مەن باۋىرساقتى جەمەيمىن. مەن تەك، تاۋىق ەتىن، اتەشتى، قايماقتى جەيمىن دەپ قىلمىڭدايدى.
كۇز: ال تاربيەشى اپاي مەنىڭ بالالارعا اكەلگەن سىيلىعىم بار ەدى. مەن سونى سىزگە بەرەيىن.ءسىز بالالارعا تاراتىپ بەرىڭىز. ال، بالالار مەن قايتىپ كەلگەنشە، امان ساۋ بولىڭدار.
تاربيەشى: كۇز بىزگە سىيلىق اكەلىپ بەرگەنىڭىزگە راحمەت! ءسىز دە ساۋ بولىڭىز.
ماقساتى: بالالارعا كۇز تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. وي - ءورىسىن، ءتىلىن دامىتۋ. جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىن ايىرا ءبىلۋ.
تاربيەشى: تىرنا كوكتە تىراۋلاپ،
قوش،قوش ايتتى،
«كەتتىم» - دەپ
ءشوپتىڭ باسىنا قىراۋلاپ،
كۇزدە كەلىپ «جەتتىم» دەپ.
قۇرمەتتى اتا – انالار، بالالار كۇز مەرەكەسىنە ارنالعان «التىن كۇز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىزدى كورۋگە شاقىرامىز.
كۇز كىرەدى: وزدەرىڭ اڭساي ساعىنار
سەرىكجان:
شىرىنى – ءشاربات، ءدانى بال؛
قاۋىن – قاربىز، ءجۇزىمنىڭ
ءبارى مەنەن تابىلار.
اسەماي:
الاقاي،كۇز كەلدى.
قارىق قىپ جەمىسكە،
سارعايدى ءتۇز، بەلدە.
تولقىسىن ەگىس تە.
مەرۋەرت:
المۇرت الماسى،
ءجۇزىمى ورىكپەن؛
«بىرەۋىن تاڭداشى» -
دەگەندەي كورىكپەن.
كۇز: تاربيەشى اپاي مەنىڭ ارمانىم بار. ءسىز، قالاي ويلايسىز مەن ءوز ارمانىمدى ايتسام ورىندايسىز با؟
تاربيەشى: ايتىپ كورىڭىز.بالالار تىڭدايىق. كۇزدىڭ قانداي ارمانى بار ەكەن؟
كۇز: مەن كوپتەگەن مەرەكەلەردە بولدىم: ولەڭ، ءان، تاقپاقتار تىڭدادىم. ال مەن ءقازىر ەرەگى كورگىم كەلىپ تۇرعانى. ماعان ەرتەگى كورسەتە الاسىڭدار ما؟
تاربيەشى: بالالار ءبىز قانداي ەرتەگىلەردى بىلەمىز ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى.
بالالار: «قىزىل تەلپەك»، «ماقتا قىز بەن مىسىق»، «الدار كوسە مەن باي»، «قاسقىر مەن جەتى لاق».
تاربيەشى: بالالار كۇزگە قانداي ەرتەگى قويىپ بەرەيىك؟
بالالار: «باۋىرساق» ەرتەگىسىن.
تاربيەشى: ال، بالالار ەندەشە ەرتەگىنى باستايىق، كۇزدىڭ ارمانىن ورىندايىق.
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، ەشكى ءجۇنى بورتە دە اتا مەن اجە بولىپتى.
اتا - ازات: كەمپىرىم باۋىرساق ءپىسىرشى.
اجە - گۇلزيرا: جارايدى شالىم – اۋ پىسىرەيىن.
قويان - مەرۋەرت: سەن كىمسىڭ؟ قانداي ءادىمىسىڭ؟ ءيسىڭ قانداي ادەمى.
باۋىرساق - اسەماي: مەن باۋىرساقپىن.
قويان: ءدامدى شىعارسىڭ مەن سەنى جەيمىن.
باۋىرساق: قويان مەنى جەمەشى. مەن ساعان ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
تاربيەشى: قويان نە بولدى؟
قويان: باۋىرساقتان ايىرىلىپ قالدىم قاشىپ كەتتى.
تاربيەشى: سەن رەنجىمە ودان دا بىزبەن بىرگە كوڭىلىڭدى كوتەر.
بي: «اتتار»
باۋىرساق: اندەتىپ بيلەپ، جەردەن جاپىراق تەرىپ، قىدىرىپ كەلە جاتسا، الدىنان قاسقىر شىعادى.
قاسقىر: سەن كىمسىڭ؟ مۇندا نە قىلىپ ءجۇرسىڭ؟
باۋىرساق: قاسقىر سەن، مەنى جەمە مەن ساعان ادەمى ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
قاسقىر: سەن نە ولەڭ ايتا الاسىڭ با؟
باۋىرساق: اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
قاسقىر: اۋزىن اشىپ، تۇرىپ قالادى.
قاسقىر: ىزالانىپ اسپانعا قاراپ ۇليدى.
تاربيەشى: قاسقىر سىزگە نە بولدى؟
قاسقىر: قارنىم اشىپ تۇرعانىم اشىپ تۇرعاندا، باۋىرساق قاشىپ كەتتى.
تاربيەشى: سەن رەنجىمەڭىز وداندا ءبىزدىڭ بالالاردىڭ ءبيى، تاقپاقتارىن بار سونى تاماشالاڭىز، كۇز مەرەكەسىنە ارناپ جاتتاعان.
قاسقىر: باۋىرساق تاعى كەلدى مە؟
تاربيەشى: كۇتىڭىز كەلەدى. ەندەشە بالالاردى ولەڭىن تىڭدايىق.
ازات: وي، بالالار، بالالار،
قوڭىرقاي كۇز بولىپتى.
قۋراپ جاپىراق سولىپتى،
ەل ەگىن ورىپتى.
وي، بالالار، بالالار،
وينايىق تا، كۇلەيىك،
ءماز بوپ، بىرگە جۇرەلىك.
ايگەرىم:
كۇز سىنى ءبارى دە،
تابيعات داۋلەتى.
تۋعان جەر ءارى دە
كۇزبەنەن ساۋلەتتى.
سۇلتان:
وسەم باقشا – باۋىندا.
قاتتى ۇقسايمىن قاۋىنعا.
جەمەك بولىپ شيكىدەي.
كۇلكى بولام قاۋىمعا..
جۇمباق: جارىپ جاڭعاق – جورىگىن.
دايانا: قىزىل مونشاق تەرگەنى
(انار)
بالالار ءبىز تاقپاق.ولەڭ.جۇمباق شەشە الادى ەكەنبىز. ەندىگى كەزەكتى انگە بەرەيىك.
جانيا: «تولعاناي» ءانى
تاربيەشى: وي، بالالار قانداي كەرەمەت بيلەيدى.
باۋىرساق: اداسىپ ءجۇرىپ اندەتىپ بيلەپ سەكىرىپ كەلە جاتسا الدىنان ايۋ شىعا كەلەدى.
ايۋ: سەنى تانيمىن. ءيسىڭ قانداي ادەمى، ءتۇرىڭ ءپىشىنىڭ قانداي ءدامدىسڭ – اۋ، ءا دەپ جاقىنداعاندا باۋىرساق سەكىرىپ كەتەدى.
باۋىرساق: ايۋ توقتاشى مەن ساعان ادەمى ولەڭ ايتىپ بەرەمىن.
ايۋ: قانداي ولەڭ؟
باۋىرساق: اجە قويما تىرمالاپ،
ەكى ۋىس ۇن جيناعان.
بال قايماققا بىلعاعان،
ءپىسىرىپ مايمەن سىلاعان.
ايۋ: توقتا، توقتا باۋىرساق دەپ جۇگىرىپ بارا جاتىپ، جەرگە قۇلاپ اياعىن اۋىرتىپ الىپ جىلايدى.
تاربيەشى: جارايدى جىلاما سەن نەنى جاقسى كورەسىڭ، سونى ايتشى.
ايۋ: مەن بالدى، ۆارەنەنى جاقسى كورەمىن.
تاربيەشى: ال سەن كامپيتتى جاقسى كورەرسىڭ بە؟
ايۋ: ارينە ەگەر ول ءتاتتى بولسا، نەگە جاقسى كورمەيمىن.
تاربيەشى: ال بالالار ءبىز ايۋعا كامپيت تاسۋ ويىنىن وينايىق.
ەكى كومانداعا ءبولىنىپ، ءۇش بالادان التى بالانى سەبەتكە كامپيتتى تاسۋ ويىنىن وينايىق.
ەكى كومانداعا ءبولىنىپ، ءۇش بالادان التى بالانى سەبەتىنە كامپيتتى بوكسشى قولعابىمەن تاسۋ.
ويىن: «كامپيت تاسۋ». اتا – انالارمەن ويناۋ.
باۋىرساق: كەلە جاتسا الدىنان تۇلكى بيكەش شىعا كەلەدى.
تۇلكى: وي، مىناۋ باۋىرساقتىڭ ادەمىسىن – اي!
باۋىرساق: مەن سىزگە ولەڭ ايتىپ بەرەمىن. ماعان تيمەڭىزشى دەپ تاربيەشىنىڭ ارتىنا تىعىلادى. وسى كەزدە كۇز كەلىپ.
كۇز: تۇلكى سەن باۋىرساققا تيىسپە.ودان دا بۇل مەرەكەنى بۇزبايىق، ويىن وينايىق بالالارمەن.
كۇزدە كارتوپتى قالاي جيناپ الادى ەكەن.
تۇلكى وزىنە جينايدى.كۇز وزىنە بالالار جينايدى.ەكى كوماندا بولىپ.
ويىن: «كارتوپ جيناۋ»
تاربيەشى: كۇز ءبىزدىڭ مەرەكەمىز سىزگە ۇنادى ما؟
كۇز: ارينە ۇنادى.
تاربيەشى: كۇز سىزگە ارنالعان «قارا جورعا» ءبيىن ورىنداپ بەرەيىك.
كۇز: بالالار مەرەكەلەرىڭ وتە جاقسى ەكەن. مەن ەندى كەتەيىن، ال تۇلكى بيكەش سەن باۋىرساققا تيىسپە.
تۇلكى: جوق، مەن باۋىرساقتى جەمەيمىن. مەن تەك، تاۋىق ەتىن، اتەشتى، قايماقتى جەيمىن دەپ قىلمىڭدايدى.
كۇز: ال تاربيەشى اپاي مەنىڭ بالالارعا اكەلگەن سىيلىعىم بار ەدى. مەن سونى سىزگە بەرەيىن.ءسىز بالالارعا تاراتىپ بەرىڭىز. ال، بالالار مەن قايتىپ كەلگەنشە، امان ساۋ بولىڭدار.
تاربيەشى: كۇز بىزگە سىيلىق اكەلىپ بەرگەنىڭىزگە راحمەت! ءسىز دە ساۋ بولىڭىز.
You Might Also Like
