"تۋعان ەل" ساكەن سەيفۋللين
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تۋعان ەل. ساكەن سەيفۋللين
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. تۋعان ەل ولەڭىنىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ، ءتۇسىندىرۋ. ساكەن سەيفۋللين ومىرىمەن شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، سويلەۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ. ءوز ويىن ەركىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، بىلىمگە قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، تۋعان ەلدىڭ تابيعاتىن قورعاۋعا جانە قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءبىلىم ورداسىنىڭ سۋرەتى، كىلت، سلايد.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اۋكسيون ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، وي تاستاۋ
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
Ӏ. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردىڭ وقۋ قۇرالدارىن شىعارىپ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- بالالار، بىزدەر ءبىلىمدى بولۋ ءۇشىن بىزگە نە كەرەك؟
- ءبىز ءبىلىمدى قايدان الامىز؟
- ەندەشە بالالار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدا ءبىلىم ورداسىن اۋكسيونعا سالامىز. وسى ءبىلىم ورداسىنان سىزدەر الداعى ۋاقىتتا كەرەكتى ءبىلىمدى الاتىن بولامىز. اۋكسيون دەگەنىمىز بۇل ەڭ كوپ اقشاعا ساتۋ دەگەن ءسوز.
- ال، بۇگىن ءبىز، اقشانىڭ ورنىنا ءبىلىمىمىزدى سالا وتىرىپ، ەڭ كوپ ۇپاي جيناۋعا تىرىسامىز. كورىپ تۇرعانىمىزداي اۋكسيون بىرنەشە ساتىدان تۇرادى. ءار ساتىدان وزىمىزگە ءتيىستى ۇپاي سانىن الىپ وتىرۋىمىز كەرەك. ەڭ كوپ ۇپاي جيناقتاعان توپ، بۇگىنگى ءبىلىم ورداسىنىڭ يەسى بولىپ تابىلادى.
1 - ساتى. «وي جيناقتاۋ» ساتىسى بۇل جەردە بىزدەر ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرەمىز.
ءۇي تاپسىرماسى:
1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ
2. سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
ا) ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟
ءا) ءتىل تۋرالى قانداي ماقال بىلەسىڭ؟
ب) ديحان ءابىلوۆ كىم؟
ۆ) ديحان ءابىلوۆتىڭ ولەڭى نە تۋرالى ايتىلعان؟
د) ەكى ولەڭنىڭ ۇقساستىعى مەن ايىرماشىلىعى نەدە؟
گ) ₺وتى سونگەن وت ال مەن، جۇرەگىمدى سۋىرىپ الىڭدار₺ دەگەن تىركەستى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ӀӀ جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
2 - ساتى. توپتاستىرۋ.
- بالالار، «تۋعان» سوزىنە ءسوز تىركەستەرىن قۇرايىقشى.
- وسى سوزدەردىڭ ىشىنەن قاي سوزدەردى ءبىر سوزبەن اتاۋعا بولادى؟ - ولكە، اۋىل، ەل، جەر.
– دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار،.
- تۋعان جەر، تۋعان ەل تىركەسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ (وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرىن تىڭداۋ.) ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى
- دۇرىس ايتاسىڭدار، تۋعان جەر دەگەنىمىز تۋىپ - وسكەن جەرىڭ. ءقازىر بارلىعىمىزدىڭ تۇرعان جەرىمىز قالاي اتالادى؟
– ەندەشە بۇل ءبىزدىڭ تۋعان جەرىمىز. ءبىزدىڭ اۋىلىمىز وزىندىك ەرەكشەلىگى بار، اۋدانىمىزداعى كولەمى، حالقى جاعىنان ۇلكەن اۋىل بولىپ سانالادى. بۇل جەرگە كوشىپ كەلۋشى حالىقتار سانى ءالى تولاستار ەمەس. كاسپيي تەڭىزىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. تابيعاتىمىز وبلىسىمىزعا ءتان. اۋىلىمىزدا ءوزىمىز بىلەتىن مەكتەبىمىز، كىتاپحانامىز، مادەني وشاعىمىز، بالا - باقشامىز، دارىگەرلىك كومەك كورسەتۋ ورتالىعىمىز دا بار. سونىمەن بىرگە ءبىزدىڭ اۋىلىمىزدا تاريحي ەسكەرتكىشتەردە بار. ايتا كەتەتىن بولساق «قوشقار اتا» اۋليەسى، مادەنيەت ءۇيىنىڭ جانىنداعى باقتا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىنە قويىلعان ەسكەرتكىش. ءاربىر ادام ءوزىنىڭ تۋعان جەرىن، ونداعى تاريحي ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋعا مىندەتتى. بۇل ءبىزدىڭ كونستيتۋسيامىزدا ايقىن كورسەتىلگەن.
– ەندى بالالار، كوپتەگەن اقىن - جازۋشىلارىمىز وزدەرىنىڭ تۋعان جەرىنە ارناپ ولەڭدەر، شىعارمالار جازعان. سونىڭ ءبىرى ساكەن سەيفۋلليننىڭ «تۋعان ەل» دەگەن ولەڭىمەن تانىسامىز. 3 - 3 - 3 - ساتى. ماعىنا تانۋ. - بىزدەر ءقازىر ماعىنا تانۋ ساتىسىنا كوتەرىلەمىز. 1. ساكەن سەيفۋلليننىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ. سلايد ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. 2. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ ارقىلى تۇسىندىرەمىن. وقۋشىلارعا وقىتامىن.
4 - ساتى. ₺وي قوزعاۋ ساتىسى₺ ورتالىقتارمەن جۇمىس.
ا) ادەبيەت ورتالىعى. 1. ₺زەرەكتەر₺ توبى: بەرىلگەن سۋرەتكە ولەڭ قۇراستىرۋ. ₺العىرلار₺ توبى: بەرىلگەن سۋرەتكە شىعارما جازۋ.
2. ماقال - ماتەل جارىسى. ەكى توپ كەزەكتەسە وتىرىپ، تۋعان جەر تۋرالى ماقال ايتىپ جارىسادى.
ءا) تاريحي ورتالىعى.
سۇراقتار؛ 1. اۋىلىمىزدىڭ قانداي تاريحي ەسكەرتكىشتەرى مەن تاريحي ورىندارى بار؟
2 تاريحي ورىنداردى قورعاۋ تۋرالى قاي باپتا ايتىلعان؟ ءتۇسىندىر
ب) دۇنيەتانۋ ورتالىعى. بولاشاقتا ۇلكەن ازامات بولعاندا تۋعان جەرىمىزدىڭ تابيعاتىن قالايشا قورعار ەدىڭ؟ (وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ)
ۆ) تەاتر ورتالىعى. كورىنىس «كىمنىڭ مەكەنى جاقسى؟»- سونىمەن بالالار، كىمنىڭ مەكەنى جاقسى بولدى؟ - ءاربىر ادامنىڭ تۋعان جەرىنەن ارتىق جەر جوق ەكەن. مەيلى ول سالقىن بولسىن، مەيلى ول ءشول بولسىن. سوندىقتاندا بالالار ءارقايسىسىمىز تۋعان جەرىمىزدى قادىرلەپ، ونىڭ تابيعاتىن قورعاي بىلەيىك. جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ.
ӀӀӀ. ساباقتى قورىتۋ
- بۇگىن بالالار، ءبىز قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟ - تۋعان ەل
- تۋعان ەل ولەڭىن كىم جازعان؟ - ساكەن سەيفۋللين دەگەنىمىز كىم؟
- تۋعان ەل ولەڭىنەن نە ۇقتىق؟
ۇيگە تاپسىرما: 1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ.
2. «تۋعان ەل - التىن ۇيام» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. تۋعان ەل ولەڭىنىڭ مازمۇنىمەن تانىستىرۋ، ءتۇسىندىرۋ. ساكەن سەيفۋللين ومىرىمەن شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، سويلەۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ. ءوز ويىن ەركىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ، بىلىمگە قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، تۋعان ەلدىڭ تابيعاتىن قورعاۋعا جانە قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءبىلىم ورداسىنىڭ سۋرەتى، كىلت، سلايد.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اۋكسيون ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، وي تاستاۋ
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
Ӏ. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلاردىڭ وقۋ قۇرالدارىن شىعارىپ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- بالالار، بىزدەر ءبىلىمدى بولۋ ءۇشىن بىزگە نە كەرەك؟
- ءبىز ءبىلىمدى قايدان الامىز؟
- ەندەشە بالالار، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدا ءبىلىم ورداسىن اۋكسيونعا سالامىز. وسى ءبىلىم ورداسىنان سىزدەر الداعى ۋاقىتتا كەرەكتى ءبىلىمدى الاتىن بولامىز. اۋكسيون دەگەنىمىز بۇل ەڭ كوپ اقشاعا ساتۋ دەگەن ءسوز.
- ال، بۇگىن ءبىز، اقشانىڭ ورنىنا ءبىلىمىمىزدى سالا وتىرىپ، ەڭ كوپ ۇپاي جيناۋعا تىرىسامىز. كورىپ تۇرعانىمىزداي اۋكسيون بىرنەشە ساتىدان تۇرادى. ءار ساتىدان وزىمىزگە ءتيىستى ۇپاي سانىن الىپ وتىرۋىمىز كەرەك. ەڭ كوپ ۇپاي جيناقتاعان توپ، بۇگىنگى ءبىلىم ورداسىنىڭ يەسى بولىپ تابىلادى.
1 - ساتى. «وي جيناقتاۋ» ساتىسى بۇل جەردە بىزدەر ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرەمىز.
ءۇي تاپسىرماسى:
1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ
2. سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.
ا) ولەڭنىڭ اۆتورى كىم؟
ءا) ءتىل تۋرالى قانداي ماقال بىلەسىڭ؟
ب) ديحان ءابىلوۆ كىم؟
ۆ) ديحان ءابىلوۆتىڭ ولەڭى نە تۋرالى ايتىلعان؟
د) ەكى ولەڭنىڭ ۇقساستىعى مەن ايىرماشىلىعى نەدە؟
گ) ₺وتى سونگەن وت ال مەن، جۇرەگىمدى سۋىرىپ الىڭدار₺ دەگەن تىركەستى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ӀӀ جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
2 - ساتى. توپتاستىرۋ.
- بالالار، «تۋعان» سوزىنە ءسوز تىركەستەرىن قۇرايىقشى.
- وسى سوزدەردىڭ ىشىنەن قاي سوزدەردى ءبىر سوزبەن اتاۋعا بولادى؟ - ولكە، اۋىل، ەل، جەر.
– دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار،.
- تۋعان جەر، تۋعان ەل تىركەسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ (وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرىن تىڭداۋ.) ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى
- دۇرىس ايتاسىڭدار، تۋعان جەر دەگەنىمىز تۋىپ - وسكەن جەرىڭ. ءقازىر بارلىعىمىزدىڭ تۇرعان جەرىمىز قالاي اتالادى؟
– ەندەشە بۇل ءبىزدىڭ تۋعان جەرىمىز. ءبىزدىڭ اۋىلىمىز وزىندىك ەرەكشەلىگى بار، اۋدانىمىزداعى كولەمى، حالقى جاعىنان ۇلكەن اۋىل بولىپ سانالادى. بۇل جەرگە كوشىپ كەلۋشى حالىقتار سانى ءالى تولاستار ەمەس. كاسپيي تەڭىزىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. تابيعاتىمىز وبلىسىمىزعا ءتان. اۋىلىمىزدا ءوزىمىز بىلەتىن مەكتەبىمىز، كىتاپحانامىز، مادەني وشاعىمىز، بالا - باقشامىز، دارىگەرلىك كومەك كورسەتۋ ورتالىعىمىز دا بار. سونىمەن بىرگە ءبىزدىڭ اۋىلىمىزدا تاريحي ەسكەرتكىشتەردە بار. ايتا كەتەتىن بولساق «قوشقار اتا» اۋليەسى، مادەنيەت ءۇيىنىڭ جانىنداعى باقتا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىنە قويىلعان ەسكەرتكىش. ءاربىر ادام ءوزىنىڭ تۋعان جەرىن، ونداعى تاريحي ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋعا مىندەتتى. بۇل ءبىزدىڭ كونستيتۋسيامىزدا ايقىن كورسەتىلگەن.
– ەندى بالالار، كوپتەگەن اقىن - جازۋشىلارىمىز وزدەرىنىڭ تۋعان جەرىنە ارناپ ولەڭدەر، شىعارمالار جازعان. سونىڭ ءبىرى ساكەن سەيفۋلليننىڭ «تۋعان ەل» دەگەن ولەڭىمەن تانىسامىز. 3 - 3 - 3 - ساتى. ماعىنا تانۋ. - بىزدەر ءقازىر ماعىنا تانۋ ساتىسىنا كوتەرىلەمىز. 1. ساكەن سەيفۋلليننىڭ ومىرىمەن تانىستىرۋ. سلايد ارقىلى ءتۇسىندىرۋ. 2. ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ ارقىلى تۇسىندىرەمىن. وقۋشىلارعا وقىتامىن.
4 - ساتى. ₺وي قوزعاۋ ساتىسى₺ ورتالىقتارمەن جۇمىس.
ا) ادەبيەت ورتالىعى. 1. ₺زەرەكتەر₺ توبى: بەرىلگەن سۋرەتكە ولەڭ قۇراستىرۋ. ₺العىرلار₺ توبى: بەرىلگەن سۋرەتكە شىعارما جازۋ.
2. ماقال - ماتەل جارىسى. ەكى توپ كەزەكتەسە وتىرىپ، تۋعان جەر تۋرالى ماقال ايتىپ جارىسادى.
ءا) تاريحي ورتالىعى.
سۇراقتار؛ 1. اۋىلىمىزدىڭ قانداي تاريحي ەسكەرتكىشتەرى مەن تاريحي ورىندارى بار؟
2 تاريحي ورىنداردى قورعاۋ تۋرالى قاي باپتا ايتىلعان؟ ءتۇسىندىر
ب) دۇنيەتانۋ ورتالىعى. بولاشاقتا ۇلكەن ازامات بولعاندا تۋعان جەرىمىزدىڭ تابيعاتىن قالايشا قورعار ەدىڭ؟ (وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ)
ۆ) تەاتر ورتالىعى. كورىنىس «كىمنىڭ مەكەنى جاقسى؟»- سونىمەن بالالار، كىمنىڭ مەكەنى جاقسى بولدى؟ - ءاربىر ادامنىڭ تۋعان جەرىنەن ارتىق جەر جوق ەكەن. مەيلى ول سالقىن بولسىن، مەيلى ول ءشول بولسىن. سوندىقتاندا بالالار ءارقايسىسىمىز تۋعان جەرىمىزدى قادىرلەپ، ونىڭ تابيعاتىن قورعاي بىلەيىك. جەڭىمپاز توپتى انىقتاۋ.
ӀӀӀ. ساباقتى قورىتۋ
- بۇگىن بالالار، ءبىز قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟ - تۋعان ەل
- تۋعان ەل ولەڭىن كىم جازعان؟ - ساكەن سەيفۋللين دەگەنىمىز كىم؟
- تۋعان ەل ولەڭىنەن نە ۇقتىق؟
ۇيگە تاپسىرما: 1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ.
2. «تۋعان ەل - التىن ۇيام» تاقىرىبىنا شىعارما جازۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك – وقۋشىلاردى قۇستاردىڭ سان الۋان تۇرلەرىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولاردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرىنە قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ.
