تىرشىلىك تاڭعاجايىپتارى
تىرشىلىك تاڭعاجايىپتارى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ جانۋارلار دۇنيەسى تۋرالى العان بىلىمدەرىن قورىتىندىلاۋ، تىرشىلىككە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تابيعاتتى قورعاۋعا ۇمتىلدىرۋ.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. سايىس شارتتارىمەن تانىستىرۋ
3. قورىتىندى
ءمۇعالىم: قوش كەلدىڭىزدەر قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، سايىسقا قاتىسۋشىلار مەن كەش قوناقتارى! ءاربىر ادامزات بالاسى ءوزى تىرشىلىك ەتەتىن ورتانى، تابيعاتتى قورعاۋ پارىزى دەپ ەسەپتەيمىن. ادامزاتتىڭ تابيعاتسىز كۇنى جوق، تابيعاتتىڭ مۇنى ايتۋعا ءتىلى جوق دەمەكشى ءبىر تال جاپىراق پەن الۋان ءتۇرلى جەمىس – جيدەكتەرسىز ءبىزدىڭ كۇنىمىز جوق ەكەنى بەلگىلى. تابيعاتتىڭ بىزدەرگە قانشالىقتى كەرەك ەكەنىن، ونىڭ قانشاما قۇپياسى مەن سىرلارىن ءبىلۋ، شەشۋ ماقساتىندا وقۋشىلارمەن «تىرشىلىك تاڭعاجايىپتارى» اتتى كەش وتكىزبەكپىز. كەش ءارتۇرلى تاپسىرمالاردان تۇراتىن 5 - بولىمنەن قۇرالعان.
1 كىم زەرەك؟
2. تاپشى، قانداي جانۋار؟
3. سۋرەتتەر سويلەيدى
4. جورعا
5. سوڭعى بەكەت
سايىسكەرلەرىمىزگە ساتتىلىك تىلەپ، سايىسىمىزدى باستايىق!
5 - سلايد. كىم زەرەك؟
دۇرىس جاۋاپ 5 - ۇپاي
1. بالىقتاردىڭ قازىرگى كەزدە نەشە ءتۇرى بار؟ (20 000)
2. ايۋدىڭ اتالىعىن قالاي اتايدى؟ (ماتاي)
3. شەمىرشەكتى بالىقتاردا نەشە جۇپ جەلبەزەك بولادى؟ (5 - 7 جۇپ)
4. جانۋارلار دۇنيەسىن جىكتەۋدىڭ قىسقاشا سىزبانۇسقاسى قالاي؟
(ءتۇر - ءتۇس - تۇقىمداس - وترياد - كلاسس - تيپ - جانۋارلار دۇنيەسى )
5. جەر استىندا تىرشىلىك ەتەتىن سۇتقورەكتىلەردى اتا؟
(كورتىشقاندار، سوقىرتىشقاندار)
6. ۋىلدىرىق دەگەنىمىز نە؟ (بالىقتىڭ انالىق بەزىندەگى مايدا جۇمىرتقا جاسۋشا)
7. پەلليكۋلا دەگەنىمىز نە؟ (قاراپايىم جاندىكتەردىڭ دەنەسىن قاپتايتىن جۇقا، يىلگىش قورعانىش
قابات)
8. جەمساۋ دەگەنىمىز نە؟ (وڭەشتىڭ كەڭەيگەن بولىگى)
9. زوولوگيا عىلىمىنىڭ پارازيت قۇرتتاردى زەرتتەيتىن سالاسى؟ (گەلمينتولوگيا)
10. بودو دەگەن نە؟ (ءبىرجاسۋشالى، تالشىقتى جاندىك)
11. قازاقستاندا تىرشىلىك ەتەتىن كەسىرتكەلەردىڭ ەڭ ۇلكەن ءتۇرى ۇالاي اتالادى؟ ( كەلەس)
12. ومىرتقالى جانۋارلاردىڭ دەنە تەمپەراتۋراسىنا بايلانىستى قانداي 2 توپقا بولەدى؟ (سالقىنقاندى
جانە جىلىقاندى جانۋارلار)
13. «جىلاننىڭ ۋى تىلىندە» دەگەن حالىقتىڭ ۇعىمى راس پا؟ (جوق، ۋى ۇستىڭگى جاق سۇيەكتەرىندە
ورنالاسقان تىستە)
14. كالمار دەگەنىمىز نە؟ (باساياقتى بىلقىلداقدەنەلىلەردىڭ ءبىر وكىلى)
15. قۇستىڭ ءىرى قاۋىرسىندارىنىڭ تەرىگە ەنىپ تۇرعان بولىگى قالاي اتالادى؟ (قالامشا)
16. اتولل دەگەنىمىز نە؟ (مارجان قاڭقالارىنىڭ ۇيىندىسىنەن تۇزىلگەن شەڭبەرلى جارتاس)
17. ادامعا ەڭ ءقاۋىپتى اۋرۋ – ەنسەفاليتتى جۇقتىراتىن جاندىك؟ (تايگا كەنەسى)
18. تەرىسىندە بەزدەرى مول، دابىل جارعاعى بولمايتىن، ىشتەي ۇرىقتاناتىن قوسمەكەندى ءتۇرى؟ (اياقسىز
قوسمەكەندى – ساقينالى قۇرتجىلان)
19. جورعالاۋشىلاردى زەرتتەيتىن زوولوگيا عىلىمى قالاي اتالادى؟ (گەرپەتولوگيا)
20. سوڭعى قۋىستى، كوپجاسۋشالى، ەكى جاقتى سيممەتريالى تەڭىز جاندىكتەرى قالاي اتالادى؟ (تىكەنتەرىلىلەر)
6، 9 - سلايد. تاپشى، قانداي جانۋار؟
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
№
قانداي جانۋار؟
جاۋابى
سۋرەتى
1. سىرتقى ءتۇرى وسىمدىككە ۇقساس بۇل جاندىك بالىق شاباقتارىمەن قورەكتەنەدى. تەڭىز تۇبىندە تىرشىلىك ەتەتىن بۇل جاندىكتى جىرتقىش جاندىك دەپ تە اتايدى. بۇل قاي جاندىك؟
(اكتينيا)
2. بۇل اڭ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن سۇتقورەكتى. تىرشىلىگىنىڭ بارلىعىن سۋدا وتكىزەتىن بۇل قاي جانۋار؟
(كيت)
3. بۇل جانۋاردىڭ سۇيەگى شەمىرشەكتەن قۇرالعان. تەڭىز تۇنىعىندا بۇدان 350 ملن جىل بۇرىن تىرشىلىگىن باستاعان بۇل بالىقتا تورسىلداق بولمايدى. بۇل قاي بالىق؟
(اكۋلا)
4. بۇل جانۋاردىڭ دەنەسى ەكى بۇيىرىنەن قىسىڭقى، موينى قىسقا، قۇيرىعى ۇزىن. قۇيرىعى اعاش بۇتاقتارىن وراپ ۇستاۋعا بەيىمدەلگەن. قورەگىن ۇشى جالپاق ۇزىن ءتىلىن اۋزىنان لاقتىرىپ جىبەرىپ ۇستايدى. افريكا مەن ماداگاسكار ارالدارىندا تارالعان بۇل قاي جانۋار؟
(قۇبىلعى)
5. بۇل اڭداردى ىلكى اڭدار نەمەسە جۇمىرتقا سالاتىن سۇتقورەكتىلەر دەپ اتايدى. بۇلاردىڭ قۇستارعا ۇقساس كلواكاسى بولادى. اۆستراليادا تىرشىلىك ەتەتىن بۇل قاي اڭ؟
(ۇيرەكتۇمسىق)
6. تەڭىز تۇبىندە تىرشىلىك ەتەتىن بۇل جانۋار باساياقتى بىلقىلداقدەنەلىلەردىڭ ءبىر وكىلى. دەنەسىنىڭ ءبىراز بولىگىن باسى الىپ جاتىر. باسىنىڭ ەكى جاعىندا ۇلكەن كوزدەرى بار. كوزدەرىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى بىرەۋى ءبىر زاتتى، ەكىنشىسى ەكىنشى زاتتى جەكە - جەكە كورە الادى. بۇل قاي جانۋار؟
(كالمار)
7. بۇل جاندىك دۇنيە جۇزىندەگى تەز ۇشاتىن بۋناقدەنە. ولار شالا تۇرلەنىپ داميدى، ياعني دامۋ ساتىسىندا قۋىرشاق بولمايدى. بۇل قاي جاندىك؟
(ينەلىك)
8. بۇل قۇس تۇيەقۇستاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى. ولاردىڭ باسقا قۇستاردان ايىرماشىلىعى - اياقتارىندا ەكى عانا ساۋساعى بولادى. بۇل قاي قۇس؟
(ستراۋس)
9. سۋدا تىرشىلىك ەتىپ، جەلبەزەك ارقىلى تىنىس الاتىن بۇل جانۋار دارا جىنىستى. وسىمدىكتەرمەن بىرگە بالىق، باقا، باسقا دا سۋ جانۋارلارىنىڭ ولەكسەسىن جەپ، تابيعاتتا سانيتارلىق ءرول اتقاراتىن جانۋاردى بىزدەردە، ياعني ادامداردا كەيبىر تۇرلەرىن تاعامدىق ازىق رەتىندە پايدالانامىز. بۇل قاي جانۋار
(شايان)
10. بۇل وتريادقا جاتاتىن قوسمەكەندىلەردىڭ 500 ءتۇرى بار. دەنە تۇرقى 20 - 25 سم بولىپ كەلەتىن بۇل قوسمەكەندىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى الدىڭعى اياقتارىندا 4 ساۋساق، ارتقى اياقتارىندا 5 ساۋساق بولادى. بۇل قاي جانۋار؟
(سالاماندرا)
10، 11 - سلايد. سۋرەتتەر سويلەيدى
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
(بەرىلگەن سۋرەتتەردىڭ باستاپقى ارىپتەرىنەن جانۋارلاردىڭ اتتارىن اتاپ، ولاردىڭ بەلگىلى ءبىر جەردە تۇرعانىن كورسەتىپ سويلەم قۇراۋ.)
1. جاڭعاق، كەسە، راكەتا، ويماق (جاپالاق ورماندا بولادى؛ كەسىرتكەنى رەستوراندا كوردىم)
2. شالبار، كويلەك، قۋىرشاق، تۇمار (شەگىرتكەنى قورجىننان ۇستادىم؛
كوبەلەك تەڭىز بەتىندە ۇشىپ ءجۇر)
3. القا، ستول، ءجىپ، پارتا (پينگۆين انتاركتيدا دا؛ جىلاندار ساۆاننادا)
4. ماشينا، تورسىق، ساعات بىلەزىك (مىسىق باۋدا ءجۇر؛ تاۋەشكىسى سايعا تۇسپەيدى)
5. ويۋ، اسىق، ءۇي، ارا ( ورماندا ايۋ بار؛ ۇيرەك الماتى سۋلارىندا جۇزەدى )
6. دومبىرا، تاعا، سابىن، قوڭىراۋ (دەگەلەكتەر سۋ ماڭايىندا ءجۇر؛ قابىلان تاۋدا كەزدەسەدى )
12، 13 - سلايد. جورعا
دۇرىس جاۋاپ 5 - ۇپاي
1. تالىشىقتى جاندىك – بودو
2. تەڭىز ىشەكقۋىستىسى – مەدۋزا
3. رەگەنەراسيا – قالىپقا كەلۋ
4. جالپاق، كىرپىكشەلى قۇرت – اقسۇلاما
5. بۋىلتىق قۇرت وكىلى - سۇلىك
6. قوسجاقتاۋلى بىلقىلداقدەنە - ايقۇلاق
7. جاسۋنىققا ۇقساس اعزالىق زات – حيتين
8. اكاياق اۋرۋىن تۋعىزاتىن جاندىك – مامىقكەنە
9. تۋرا داميدى – قاناتسىز بۋناقدەنەلىلەر
10. قۇرىلىسىندا كىرۋ جانە شىعۋ سيفونى بار – اسيديا
11. يحتيولوگيا – بالىقتاردى زەرتتەيتىن عىلىم
12. تريتون – قوسمەكەندى
13. گاتتەريا – جورعالاۋشى
14. ءۇش ساۋساقتى تۇيەقۇس – ناندۋ
15. قۇيرىق قاۋىرسىنى ۇزىن تاۋىق – فەنيكس
16. جۇرەگى ءتورت ءبولىمدى – سۇتقورەكتىلەر
14، 15 - سلايد. سوڭعى بەكەت
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
(سايىسكەرلەرگە ۇلەستىرمە قاعاز ۇسىنىلادى، تاڭداپ الىنعان قاعازدان شىققان ءۇي حايۋاناتتارىنا سيپاتتاما بەرۋ)
1 - ۇلەستىرمە قاعاز - جىلقى
2 - ۇلەستىرمە قاعاز – تۇيە
3 - ۇلەستىرمە قاعاز – قوي
4 - ۇلەستىرمە قاعاز - سيىر
قورىتىندى.
سايىس سوڭىندا جەڭىسكە جەتكەن وقۋشىنى ماراپاتتاۋ، الداعى سايىستارعا وسىنداي ۇلكەن دايىندىقپەن، جىگەر – ىنتامەن قاتىسۋعا شاقىرۋ.
پايدالانعان ادەبيەتتەر:
1. بيولوگيا 7 - سىنىپ وقۋلىق
2. بولشايا يلليۋستريروۆاننايا ەنسيكلوپەديا ەرۋديتا موسكۆا 2004
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ جانۋارلار دۇنيەسى تۋرالى العان بىلىمدەرىن قورىتىندىلاۋ، تىرشىلىككە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تابيعاتتى قورعاۋعا ۇمتىلدىرۋ.
بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ
2. سايىس شارتتارىمەن تانىستىرۋ
3. قورىتىندى
ءمۇعالىم: قوش كەلدىڭىزدەر قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، سايىسقا قاتىسۋشىلار مەن كەش قوناقتارى! ءاربىر ادامزات بالاسى ءوزى تىرشىلىك ەتەتىن ورتانى، تابيعاتتى قورعاۋ پارىزى دەپ ەسەپتەيمىن. ادامزاتتىڭ تابيعاتسىز كۇنى جوق، تابيعاتتىڭ مۇنى ايتۋعا ءتىلى جوق دەمەكشى ءبىر تال جاپىراق پەن الۋان ءتۇرلى جەمىس – جيدەكتەرسىز ءبىزدىڭ كۇنىمىز جوق ەكەنى بەلگىلى. تابيعاتتىڭ بىزدەرگە قانشالىقتى كەرەك ەكەنىن، ونىڭ قانشاما قۇپياسى مەن سىرلارىن ءبىلۋ، شەشۋ ماقساتىندا وقۋشىلارمەن «تىرشىلىك تاڭعاجايىپتارى» اتتى كەش وتكىزبەكپىز. كەش ءارتۇرلى تاپسىرمالاردان تۇراتىن 5 - بولىمنەن قۇرالعان.
1 كىم زەرەك؟
2. تاپشى، قانداي جانۋار؟
3. سۋرەتتەر سويلەيدى
4. جورعا
5. سوڭعى بەكەت
سايىسكەرلەرىمىزگە ساتتىلىك تىلەپ، سايىسىمىزدى باستايىق!
5 - سلايد. كىم زەرەك؟
دۇرىس جاۋاپ 5 - ۇپاي
1. بالىقتاردىڭ قازىرگى كەزدە نەشە ءتۇرى بار؟ (20 000)
2. ايۋدىڭ اتالىعىن قالاي اتايدى؟ (ماتاي)
3. شەمىرشەكتى بالىقتاردا نەشە جۇپ جەلبەزەك بولادى؟ (5 - 7 جۇپ)
4. جانۋارلار دۇنيەسىن جىكتەۋدىڭ قىسقاشا سىزبانۇسقاسى قالاي؟
(ءتۇر - ءتۇس - تۇقىمداس - وترياد - كلاسس - تيپ - جانۋارلار دۇنيەسى )
5. جەر استىندا تىرشىلىك ەتەتىن سۇتقورەكتىلەردى اتا؟
(كورتىشقاندار، سوقىرتىشقاندار)
6. ۋىلدىرىق دەگەنىمىز نە؟ (بالىقتىڭ انالىق بەزىندەگى مايدا جۇمىرتقا جاسۋشا)
7. پەلليكۋلا دەگەنىمىز نە؟ (قاراپايىم جاندىكتەردىڭ دەنەسىن قاپتايتىن جۇقا، يىلگىش قورعانىش
قابات)
8. جەمساۋ دەگەنىمىز نە؟ (وڭەشتىڭ كەڭەيگەن بولىگى)
9. زوولوگيا عىلىمىنىڭ پارازيت قۇرتتاردى زەرتتەيتىن سالاسى؟ (گەلمينتولوگيا)
10. بودو دەگەن نە؟ (ءبىرجاسۋشالى، تالشىقتى جاندىك)
11. قازاقستاندا تىرشىلىك ەتەتىن كەسىرتكەلەردىڭ ەڭ ۇلكەن ءتۇرى ۇالاي اتالادى؟ ( كەلەس)
12. ومىرتقالى جانۋارلاردىڭ دەنە تەمپەراتۋراسىنا بايلانىستى قانداي 2 توپقا بولەدى؟ (سالقىنقاندى
جانە جىلىقاندى جانۋارلار)
13. «جىلاننىڭ ۋى تىلىندە» دەگەن حالىقتىڭ ۇعىمى راس پا؟ (جوق، ۋى ۇستىڭگى جاق سۇيەكتەرىندە
ورنالاسقان تىستە)
14. كالمار دەگەنىمىز نە؟ (باساياقتى بىلقىلداقدەنەلىلەردىڭ ءبىر وكىلى)
15. قۇستىڭ ءىرى قاۋىرسىندارىنىڭ تەرىگە ەنىپ تۇرعان بولىگى قالاي اتالادى؟ (قالامشا)
16. اتولل دەگەنىمىز نە؟ (مارجان قاڭقالارىنىڭ ۇيىندىسىنەن تۇزىلگەن شەڭبەرلى جارتاس)
17. ادامعا ەڭ ءقاۋىپتى اۋرۋ – ەنسەفاليتتى جۇقتىراتىن جاندىك؟ (تايگا كەنەسى)
18. تەرىسىندە بەزدەرى مول، دابىل جارعاعى بولمايتىن، ىشتەي ۇرىقتاناتىن قوسمەكەندى ءتۇرى؟ (اياقسىز
قوسمەكەندى – ساقينالى قۇرتجىلان)
19. جورعالاۋشىلاردى زەرتتەيتىن زوولوگيا عىلىمى قالاي اتالادى؟ (گەرپەتولوگيا)
20. سوڭعى قۋىستى، كوپجاسۋشالى، ەكى جاقتى سيممەتريالى تەڭىز جاندىكتەرى قالاي اتالادى؟ (تىكەنتەرىلىلەر)
6، 9 - سلايد. تاپشى، قانداي جانۋار؟
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
№
قانداي جانۋار؟
جاۋابى
سۋرەتى
1. سىرتقى ءتۇرى وسىمدىككە ۇقساس بۇل جاندىك بالىق شاباقتارىمەن قورەكتەنەدى. تەڭىز تۇبىندە تىرشىلىك ەتەتىن بۇل جاندىكتى جىرتقىش جاندىك دەپ تە اتايدى. بۇل قاي جاندىك؟
(اكتينيا)
2. بۇل اڭ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن سۇتقورەكتى. تىرشىلىگىنىڭ بارلىعىن سۋدا وتكىزەتىن بۇل قاي جانۋار؟
(كيت)
3. بۇل جانۋاردىڭ سۇيەگى شەمىرشەكتەن قۇرالعان. تەڭىز تۇنىعىندا بۇدان 350 ملن جىل بۇرىن تىرشىلىگىن باستاعان بۇل بالىقتا تورسىلداق بولمايدى. بۇل قاي بالىق؟
(اكۋلا)
4. بۇل جانۋاردىڭ دەنەسى ەكى بۇيىرىنەن قىسىڭقى، موينى قىسقا، قۇيرىعى ۇزىن. قۇيرىعى اعاش بۇتاقتارىن وراپ ۇستاۋعا بەيىمدەلگەن. قورەگىن ۇشى جالپاق ۇزىن ءتىلىن اۋزىنان لاقتىرىپ جىبەرىپ ۇستايدى. افريكا مەن ماداگاسكار ارالدارىندا تارالعان بۇل قاي جانۋار؟
(قۇبىلعى)
5. بۇل اڭداردى ىلكى اڭدار نەمەسە جۇمىرتقا سالاتىن سۇتقورەكتىلەر دەپ اتايدى. بۇلاردىڭ قۇستارعا ۇقساس كلواكاسى بولادى. اۆستراليادا تىرشىلىك ەتەتىن بۇل قاي اڭ؟
(ۇيرەكتۇمسىق)
6. تەڭىز تۇبىندە تىرشىلىك ەتەتىن بۇل جانۋار باساياقتى بىلقىلداقدەنەلىلەردىڭ ءبىر وكىلى. دەنەسىنىڭ ءبىراز بولىگىن باسى الىپ جاتىر. باسىنىڭ ەكى جاعىندا ۇلكەن كوزدەرى بار. كوزدەرىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى بىرەۋى ءبىر زاتتى، ەكىنشىسى ەكىنشى زاتتى جەكە - جەكە كورە الادى. بۇل قاي جانۋار؟
(كالمار)
7. بۇل جاندىك دۇنيە جۇزىندەگى تەز ۇشاتىن بۋناقدەنە. ولار شالا تۇرلەنىپ داميدى، ياعني دامۋ ساتىسىندا قۋىرشاق بولمايدى. بۇل قاي جاندىك؟
(ينەلىك)
8. بۇل قۇس تۇيەقۇستاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى. ولاردىڭ باسقا قۇستاردان ايىرماشىلىعى - اياقتارىندا ەكى عانا ساۋساعى بولادى. بۇل قاي قۇس؟
(ستراۋس)
9. سۋدا تىرشىلىك ەتىپ، جەلبەزەك ارقىلى تىنىس الاتىن بۇل جانۋار دارا جىنىستى. وسىمدىكتەرمەن بىرگە بالىق، باقا، باسقا دا سۋ جانۋارلارىنىڭ ولەكسەسىن جەپ، تابيعاتتا سانيتارلىق ءرول اتقاراتىن جانۋاردى بىزدەردە، ياعني ادامداردا كەيبىر تۇرلەرىن تاعامدىق ازىق رەتىندە پايدالانامىز. بۇل قاي جانۋار
(شايان)
10. بۇل وتريادقا جاتاتىن قوسمەكەندىلەردىڭ 500 ءتۇرى بار. دەنە تۇرقى 20 - 25 سم بولىپ كەلەتىن بۇل قوسمەكەندىنىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى الدىڭعى اياقتارىندا 4 ساۋساق، ارتقى اياقتارىندا 5 ساۋساق بولادى. بۇل قاي جانۋار؟
(سالاماندرا)
10، 11 - سلايد. سۋرەتتەر سويلەيدى
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
(بەرىلگەن سۋرەتتەردىڭ باستاپقى ارىپتەرىنەن جانۋارلاردىڭ اتتارىن اتاپ، ولاردىڭ بەلگىلى ءبىر جەردە تۇرعانىن كورسەتىپ سويلەم قۇراۋ.)
1. جاڭعاق، كەسە، راكەتا، ويماق (جاپالاق ورماندا بولادى؛ كەسىرتكەنى رەستوراندا كوردىم)
2. شالبار، كويلەك، قۋىرشاق، تۇمار (شەگىرتكەنى قورجىننان ۇستادىم؛
كوبەلەك تەڭىز بەتىندە ۇشىپ ءجۇر)
3. القا، ستول، ءجىپ، پارتا (پينگۆين انتاركتيدا دا؛ جىلاندار ساۆاننادا)
4. ماشينا، تورسىق، ساعات بىلەزىك (مىسىق باۋدا ءجۇر؛ تاۋەشكىسى سايعا تۇسپەيدى)
5. ويۋ، اسىق، ءۇي، ارا ( ورماندا ايۋ بار؛ ۇيرەك الماتى سۋلارىندا جۇزەدى )
6. دومبىرا، تاعا، سابىن، قوڭىراۋ (دەگەلەكتەر سۋ ماڭايىندا ءجۇر؛ قابىلان تاۋدا كەزدەسەدى )
12، 13 - سلايد. جورعا
دۇرىس جاۋاپ 5 - ۇپاي
1. تالىشىقتى جاندىك – بودو
2. تەڭىز ىشەكقۋىستىسى – مەدۋزا
3. رەگەنەراسيا – قالىپقا كەلۋ
4. جالپاق، كىرپىكشەلى قۇرت – اقسۇلاما
5. بۋىلتىق قۇرت وكىلى - سۇلىك
6. قوسجاقتاۋلى بىلقىلداقدەنە - ايقۇلاق
7. جاسۋنىققا ۇقساس اعزالىق زات – حيتين
8. اكاياق اۋرۋىن تۋعىزاتىن جاندىك – مامىقكەنە
9. تۋرا داميدى – قاناتسىز بۋناقدەنەلىلەر
10. قۇرىلىسىندا كىرۋ جانە شىعۋ سيفونى بار – اسيديا
11. يحتيولوگيا – بالىقتاردى زەرتتەيتىن عىلىم
12. تريتون – قوسمەكەندى
13. گاتتەريا – جورعالاۋشى
14. ءۇش ساۋساقتى تۇيەقۇس – ناندۋ
15. قۇيرىق قاۋىرسىنى ۇزىن تاۋىق – فەنيكس
16. جۇرەگى ءتورت ءبولىمدى – سۇتقورەكتىلەر
14، 15 - سلايد. سوڭعى بەكەت
دۇرىس جاۋاپ 10 - ۇپاي
(سايىسكەرلەرگە ۇلەستىرمە قاعاز ۇسىنىلادى، تاڭداپ الىنعان قاعازدان شىققان ءۇي حايۋاناتتارىنا سيپاتتاما بەرۋ)
1 - ۇلەستىرمە قاعاز - جىلقى
2 - ۇلەستىرمە قاعاز – تۇيە
3 - ۇلەستىرمە قاعاز – قوي
4 - ۇلەستىرمە قاعاز - سيىر
قورىتىندى.
سايىس سوڭىندا جەڭىسكە جەتكەن وقۋشىنى ماراپاتتاۋ، الداعى سايىستارعا وسىنداي ۇلكەن دايىندىقپەن، جىگەر – ىنتامەن قاتىسۋعا شاقىرۋ.
پايدالانعان ادەبيەتتەر:
1. بيولوگيا 7 - سىنىپ وقۋلىق
2. بولشايا يلليۋستريروۆاننايا ەنسيكلوپەديا ەرۋديتا موسكۆا 2004
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: م. وتەمىس ۇلىنىڭ ءومىرى، ەرلىگى (ەرەۋلى اتقا ەر سالماي...) (پرەزەنتاسياسىمەن)
-
ماقساتى: ءتىرى اعزالاردىڭ ءبىر – بىرىمەن قاتىناسى، ولاردىڭ قورشاعان ورتامەن بايلانىسى، تابيعات رەسۋرستارىن ءتيىمدى پايدالانۋدى، بيولوگيالىق ميكرو جانە ماكروەكوجۇيەلەردى زەرتتەيتىن عىلىم ەكولوگيا تۋرال...
