قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋگە ەسەپتەر شىعارۋ
قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋگە ەسەپتەر شىعارۋ
5 – سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ.
ساباقتىڭ ماقساتتارى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋدى ياعني قۇراما ساندى جاي سانداردىڭ كوبەيتىندى تۇرىندە جازا ءبىلۋدى، قۇراما ساندى قالاي تابۋ رەتتىلىكتەرىن مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ەسەپتەر شىعارۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ناتۋرال ساندارعا امالدار قولدانۋ ەرەجەلەرىن، پانگە قىزىعۋشىلىعىن، تەز ويلاپ، ناقتى ناتيجەگە جەتۋ قابىلەتتەرىن جانە ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى توپتىق جۇمىسقا باۋلۋ، جانە دە شاپشاڭدىلىققا، باتىل شەشىمگە كەلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جالپىلاۋ، بەكىتۋ.
ساباقتىڭ ادىستەرى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ، سۇراق - جاۋاپ الۋ، ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەسپە قاعازدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا
ساباق بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (1 مين)
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) وقۋشىلار ءتىزىمىن تەكسەرۋ؛
ب) قۇرال – جابدىقتارىن قاداعالاۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى 2 توقا ءبولىپ وتىرعىزۋ.
بۇگىنگى ساباقتا ءبىزدى سان الۋان بەلەستەر مەن اسۋلار كۇتۋدە، ولاي بولسا ءبىر - بىرىمىزگە ساتتىلىك تىلەيىك!
II. ا) «كىم جىلدام؟». (6 مين) (2 - پرەزەنتاسيا)
2 توقا بولەك - بولەك وتكەندى قايتالاۋ سۇراقتارى:
I توپ سۇراقتارى:
ناتۋرال ا سانىنىڭ ەسەلىگى دەگەنىمىز نە؟
7 سانىنىڭ العاشقى بەس ەسەلىگىن اتا؟
قانداي ساندار 2 - گە بولىنەدى؟
قانداي ساندار 10 - عا بولىنەدى؟
جاي ساندار دەپ قانداي سانداردى ايتادى؟ مىسال كەلتىر!
1 سانى جاي سان با، الدە قۇراما سان با؟
قوسىندىنىڭ بەرىلگەن سانعا بولىنگىشتىگىن قالاي انىقتايمىز
ەگەر قۇراما ساننىڭ جىكتەلگەن جاي كوبەيتكىشتەرى بەلگىلى بولسا، قۇراما سان قالاي تابىلادى؟
II توپ سۇراقتارى: (3 - پرەزەنتاسيا)
ناتۋرال ا سانىنىڭ بولگىشى دەگەنىمىز نە؟
36 سانىنىڭ بولگىشتەرىن اتا؟
قانداي ساندار 5 - كە بولىنەدى؟
قانداي ساندار 3 - كە، 9 - عا بولىنەدى؟
قۇراما ساندار دەپ قانداي سانداردى ايتادى؟ مىسال كەلتىر!
كوبەيتىندىنىڭ بەرىلگەن سانعا بولىنگىشتىگىن قالاي انىقتايمىز؟
ايىرما قانداي جاعدايدا بەرىلگەن سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ دەگەنىمىز نە؟
ءا) ۇيگە بەرىلگەن ەسەپتى تەكسەرۋ. (3 مين) (4 - پرەزەنتاسيا)
وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ داپتەرلەرىمەن الماسىپ، باعالايدى.
№670. قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ:
3) 12=2∙2∙3؛
18=2∙3∙3؛
51=3∙17؛
58=2∙29؛
78=2∙3∙13؛
105=3∙5∙7.
№670. قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ: (5 - پرەزەنتاسيا)
2) 396=2∙2∙3∙3∙11؛
456=2∙2∙2∙3∙19؛
504=2∙2∙2∙3∙3∙7؛
700=2∙2∙5∙5∙7؛
594=2∙3∙3∙3∙11؛
1170=2∙3∙3∙5∙13؛
2310=2∙3∙5∙7∙11؛
3100=2∙2∙5∙5∙31.
№684. ورنەكتىڭ ءمانىن تابىڭدار: (6 - پرەزەنتاسيا)
ا(ا+2) ∙ (ا+4) ∙ (ا+8)=3(3+2) ∙ (3+4) ∙ (3+8)=3∙5∙7∙11=1155؛
ۆ(ۆ - 2) ∙ (ۆ - 4) ∙ (ۆ - 8)=13(13 - 2) ∙ (13 - 6) ∙ (13 - 8)=13∙11∙7∙5=5005.
III. وقۋلىقپەن جۇمىس. (15 مين) (7 - پرەزەنتاسيا)
№ 678
24 = 2، 3؛
40 = 2، 5؛
56 = 2، 7؛
65 = 5، 13؛
77 = 7، 11؛
95 = 5، 19.
№ 680
27 = 3∙3∙3؛
125 = 5∙5∙5.
№ 687
66 = 2∙3∙11؛
195 = 3∙5∙13؛
255 = 3∙5∙17.
№ 689
35 = 5∙7؛
21 = 3∙7؛
15 = 3∙5
ەنى – 5سم، ۇزىندىعى – 7سم، بيىكتىگى – 3سم بولسا، وندا تىك بۇرىشتى پاراللەلەپيپەدتىڭ كولەمى
V = 5 ∙ 3 ∙ 7 = 105 سم³
IV. «كۇن شۋاعى» ويىنى. (8 مين) (8 - پرەزەنتاسيا)
وقۋشىلار الدىن الا بەرىلگەن كۇن شۋاعى تارىزدەس كەسپە قاعازدارىندا جاڭا تاقىرىپقا بايلانىستى جازىلعان تاپسىرمالاردى سول قاعازعا ورىندايدى. دايىن بولعان كۇن شۋاقتارىنا اۋىزشا جاۋاپ بەرىپ، ماگنيتتىڭ كومەگىمەن تاقتاعا جابىستىرا بەرەدى. ناتيجەسىندە كۇن شۋاعىن شاشادى.
V. سەرگىتۋ ءساتى. (4 مين) (9 - پرەزەنتاسيا)
اۋىزشا جاۋاپ ايتۋ
1. تەرمومەتر اياز بولعاسىن – ءۇش گرادۋس كورسەتىپ تۇر. وسىنداي ەكى تەرمومەتر نەشە گرادۋس كورسەتەدى؟ جاۋابى: ءۇش
2. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانەوعان قاراما - قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟ جاۋابى: 4 مىسىق
3. ۇستەل ۇستىندە ءتورت ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟ جاۋابى: 4
4. قاراڭعى بولمەدە مايشام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟ جاۋابى: شىرپى
5. سۋعا قاي كەزدە قولدى كەسىپ الۋعا بولادى؟ جاۋابى: مۇز كەزىندە
6. شارشىنىڭ قابىرعاسىن ءۇش ەسە ۇلكەيتسە، ونىڭ اۋدانى نەشە ەسە ۇلكەەدى؟ جاۋابى: 9 ەسە
VI. «التىن ساقا» ويىنى. (5 مين) (10 - پرەزەنتاسيا)
شارتى: ەگەر ح – جۇپ سان بولسا، وندا: سانداردىڭ قايسىسى جۇپ سان، قايسىسى تاق ساندار؟ وقۋشىلار پرەزەنتاسيادا كورسەتىلگەن تاق سانداردى ءبىرىنشى ساندىققا، جۇپ سانداردى ەكىنشى ساندىققا سالىپ ورنالاستىرادى.
VII. بەكىتۋ سۇراتارى: (2 مين) (11 - پرەزەنتاسيا)
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ دەگەن نە؟
ەگەر قۇراما ساننىڭ جىكتەلگەن جاي كوبەيتكىشتى بەلگىلى بولسا، قۇراما سان قالاي تابىلادى؟
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋدىڭ قانداي ءتاسىلى بار؟
VIII. باعالاۋ:
Iح. ۇيگە تاپسىرما: پ4. 6؛ №679، №682 (1 مين) (12 - پرەزەنتاسيا)
اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت اۋدانى، سارايشىق سەلوسى،
ق. قاراشا ۇلى اتىنداعى سارايشىق ورتا مەكتەبى
فيزيكا - ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
مىرزاعالييەۆ ديدار قۋانىش ۇلى
5 – سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ.
ساباقتىڭ ماقساتتارى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋدى ياعني قۇراما ساندى جاي سانداردىڭ كوبەيتىندى تۇرىندە جازا ءبىلۋدى، قۇراما ساندى قالاي تابۋ رەتتىلىكتەرىن مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق: ەسەپتەر شىعارۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ناتۋرال ساندارعا امالدار قولدانۋ ەرەجەلەرىن، پانگە قىزىعۋشىلىعىن، تەز ويلاپ، ناقتى ناتيجەگە جەتۋ قابىلەتتەرىن جانە ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى توپتىق جۇمىسقا باۋلۋ، جانە دە شاپشاڭدىلىققا، باتىل شەشىمگە كەلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جالپىلاۋ، بەكىتۋ.
ساباقتىڭ ادىستەرى: دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ، سۇراق - جاۋاپ الۋ، ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەسپە قاعازدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا
ساباق بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (1 مين)
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) وقۋشىلار ءتىزىمىن تەكسەرۋ؛
ب) قۇرال – جابدىقتارىن قاداعالاۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى 2 توقا ءبولىپ وتىرعىزۋ.
بۇگىنگى ساباقتا ءبىزدى سان الۋان بەلەستەر مەن اسۋلار كۇتۋدە، ولاي بولسا ءبىر - بىرىمىزگە ساتتىلىك تىلەيىك!
II. ا) «كىم جىلدام؟». (6 مين) (2 - پرەزەنتاسيا)
2 توقا بولەك - بولەك وتكەندى قايتالاۋ سۇراقتارى:
I توپ سۇراقتارى:
ناتۋرال ا سانىنىڭ ەسەلىگى دەگەنىمىز نە؟
7 سانىنىڭ العاشقى بەس ەسەلىگىن اتا؟
قانداي ساندار 2 - گە بولىنەدى؟
قانداي ساندار 10 - عا بولىنەدى؟
جاي ساندار دەپ قانداي سانداردى ايتادى؟ مىسال كەلتىر!
1 سانى جاي سان با، الدە قۇراما سان با؟
قوسىندىنىڭ بەرىلگەن سانعا بولىنگىشتىگىن قالاي انىقتايمىز
ەگەر قۇراما ساننىڭ جىكتەلگەن جاي كوبەيتكىشتەرى بەلگىلى بولسا، قۇراما سان قالاي تابىلادى؟
II توپ سۇراقتارى: (3 - پرەزەنتاسيا)
ناتۋرال ا سانىنىڭ بولگىشى دەگەنىمىز نە؟
36 سانىنىڭ بولگىشتەرىن اتا؟
قانداي ساندار 5 - كە بولىنەدى؟
قانداي ساندار 3 - كە، 9 - عا بولىنەدى؟
قۇراما ساندار دەپ قانداي سانداردى ايتادى؟ مىسال كەلتىر!
كوبەيتىندىنىڭ بەرىلگەن سانعا بولىنگىشتىگىن قالاي انىقتايمىز؟
ايىرما قانداي جاعدايدا بەرىلگەن سانعا قالدىقسىز بولىنەدى؟
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ دەگەنىمىز نە؟
ءا) ۇيگە بەرىلگەن ەسەپتى تەكسەرۋ. (3 مين) (4 - پرەزەنتاسيا)
وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ داپتەرلەرىمەن الماسىپ، باعالايدى.
№670. قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ:
3) 12=2∙2∙3؛
18=2∙3∙3؛
51=3∙17؛
58=2∙29؛
78=2∙3∙13؛
105=3∙5∙7.
№670. قۇراما سانداردى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ: (5 - پرەزەنتاسيا)
2) 396=2∙2∙3∙3∙11؛
456=2∙2∙2∙3∙19؛
504=2∙2∙2∙3∙3∙7؛
700=2∙2∙5∙5∙7؛
594=2∙3∙3∙3∙11؛
1170=2∙3∙3∙5∙13؛
2310=2∙3∙5∙7∙11؛
3100=2∙2∙5∙5∙31.
№684. ورنەكتىڭ ءمانىن تابىڭدار: (6 - پرەزەنتاسيا)
ا(ا+2) ∙ (ا+4) ∙ (ا+8)=3(3+2) ∙ (3+4) ∙ (3+8)=3∙5∙7∙11=1155؛
ۆ(ۆ - 2) ∙ (ۆ - 4) ∙ (ۆ - 8)=13(13 - 2) ∙ (13 - 6) ∙ (13 - 8)=13∙11∙7∙5=5005.
III. وقۋلىقپەن جۇمىس. (15 مين) (7 - پرەزەنتاسيا)
№ 678
24 = 2، 3؛
40 = 2، 5؛
56 = 2، 7؛
65 = 5، 13؛
77 = 7، 11؛
95 = 5، 19.
№ 680
27 = 3∙3∙3؛
125 = 5∙5∙5.
№ 687
66 = 2∙3∙11؛
195 = 3∙5∙13؛
255 = 3∙5∙17.
№ 689
35 = 5∙7؛
21 = 3∙7؛
15 = 3∙5
ەنى – 5سم، ۇزىندىعى – 7سم، بيىكتىگى – 3سم بولسا، وندا تىك بۇرىشتى پاراللەلەپيپەدتىڭ كولەمى
V = 5 ∙ 3 ∙ 7 = 105 سم³
IV. «كۇن شۋاعى» ويىنى. (8 مين) (8 - پرەزەنتاسيا)
وقۋشىلار الدىن الا بەرىلگەن كۇن شۋاعى تارىزدەس كەسپە قاعازدارىندا جاڭا تاقىرىپقا بايلانىستى جازىلعان تاپسىرمالاردى سول قاعازعا ورىندايدى. دايىن بولعان كۇن شۋاقتارىنا اۋىزشا جاۋاپ بەرىپ، ماگنيتتىڭ كومەگىمەن تاقتاعا جابىستىرا بەرەدى. ناتيجەسىندە كۇن شۋاعىن شاشادى.
V. سەرگىتۋ ءساتى. (4 مين) (9 - پرەزەنتاسيا)
اۋىزشا جاۋاپ ايتۋ
1. تەرمومەتر اياز بولعاسىن – ءۇش گرادۋس كورسەتىپ تۇر. وسىنداي ەكى تەرمومەتر نەشە گرادۋس كورسەتەدى؟ جاۋابى: ءۇش
2. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانەوعان قاراما - قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟ جاۋابى: 4 مىسىق
3. ۇستەل ۇستىندە ءتورت ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟ جاۋابى: 4
4. قاراڭعى بولمەدە مايشام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟ جاۋابى: شىرپى
5. سۋعا قاي كەزدە قولدى كەسىپ الۋعا بولادى؟ جاۋابى: مۇز كەزىندە
6. شارشىنىڭ قابىرعاسىن ءۇش ەسە ۇلكەيتسە، ونىڭ اۋدانى نەشە ەسە ۇلكەەدى؟ جاۋابى: 9 ەسە
VI. «التىن ساقا» ويىنى. (5 مين) (10 - پرەزەنتاسيا)
شارتى: ەگەر ح – جۇپ سان بولسا، وندا: سانداردىڭ قايسىسى جۇپ سان، قايسىسى تاق ساندار؟ وقۋشىلار پرەزەنتاسيادا كورسەتىلگەن تاق سانداردى ءبىرىنشى ساندىققا، جۇپ سانداردى ەكىنشى ساندىققا سالىپ ورنالاستىرادى.
VII. بەكىتۋ سۇراتارى: (2 مين) (11 - پرەزەنتاسيا)
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋ دەگەن نە؟
ەگەر قۇراما ساننىڭ جىكتەلگەن جاي كوبەيتكىشتى بەلگىلى بولسا، قۇراما سان قالاي تابىلادى؟
قۇراما ساندى جاي كوبەيتكىشتەرگە جىكتەۋدىڭ قانداي ءتاسىلى بار؟
VIII. باعالاۋ:
Iح. ۇيگە تاپسىرما: پ4. 6؛ №679، №682 (1 مين) (12 - پرەزەنتاسيا)
اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت اۋدانى، سارايشىق سەلوسى،
ق. قاراشا ۇلى اتىنداعى سارايشىق ورتا مەكتەبى
فيزيكا - ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
مىرزاعالييەۆ ديدار قۋانىش ۇلى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
