InfoHub Logo

قۇستار — ومىرتقالى جانۋارلار تيپ تارماعىنىڭ ءبىر كلاسى. قۇس – دەنە تۇرقى ءارتۇرi، مامىقتى، قاناتتى، ۇشىپ ءجۇرiپ تiرشiلiك ەتەتiن، ەتi، ءجۇنى پايدالى جاندىك. سۋلى جەرلەردى، ورمان-توعايدى، دالالىقتى، تاۋ بوكتەرىن مەكەندەيتىن جابايى جانە قولدا ۇستايتىن اسىراندى تۇرلەرi بار. جىل قۇستارى كوكتەم تۋا كەلiپ ۇيا سالادى، جۇمىرتقالاپ بالاپان باسادى، قاناتتانعان سوڭ قوڭىر كۇزدە، قىس تۇسە جىلى جاققا قونىس اۋدارادى. قۇستار گەنەتيكالىق جاعىنان رەپتيليالارعا جاقىن، ونىڭ پروگرەسسيۆتى بۇتاعى. قازىرگى ۋاقىتتا قۇستاردىڭ 31 وتريادقا توپتاساتىن 8000-نان اسا ءتۇرى بار.

ۇيا سالۋ – قۇستاردىڭ كوبەيۋ كەزىندەگى وزىندىك ەرەكشەلىگى.كوكتەمدە قۇستاردىڭ كوپشىلىگى ۇيا سالۋمەن اينالىسادى.ۇيالاردىڭ قۇرىلىسى سان الۋان،ولاردىڭ ءپىشىنى دە بىرىنە-بىرى ۇقسامايدى.كەيبىر قۇستاردىڭ ۇياسى وتە كۇردەلى قۇرىلىستى، ال كەيبىرەۋلەرىنىكى تاباقشاعا ۇقسايدى، ال ەندى بىرەۋلەرى ىندەردى ۇياعا پايدالانسا، جەردى شۇقىرلاپ، تىكەلەي جۇمىرتقا سالاتىن دا قۇستار بار.

قۇستاردىڭ بەلگىلى ءتۇرى ۇيا سالىپ، قورەگىن تاۋىپ، بالاپاندارىن وربىتەتىن ايماق ۇيالاۋ ۇلەستىگى دەپ اتالادى، ونىڭ نەگىزگى ورتالىعى – ۇيا، ۇياعا انالىق قۇس ۇيا سالادى. ۇيا – سالىنعان جۇمىرتقالاردى، باسىپ وتىرعان قۇستى جانە جۇمىرتقادان جارىپ شىققان بالاپانداردى جاۋىنان، سونداي-اق سىرتقى جاعدايلاردان، قورعايتىن باسپانا.

قۇرقىلتاي، قارلىعاش ءتارىزدى قۇستاردىڭ شەبەر جاسالعان ۇيالارى بۇعان تولىق دالەل بولا الادى.قۇستاردىڭ بارلىعىنا دەرلىگى ۇياعا سالعان جۇمىرتقالارىن باسىپ، دەنەسىمەن قىزدىرادى، تەك اۆستراليادا جانە مالاييا ارحيپەلاگىندا مەكەندەيتىن قوقىستاۋىق قانا جۇمىرتقاسىن باسپايدى، ال كوكەك بالاپانداردى ءوسىرۋ تاۋقىمەتىن باسقا قۇستارعا جۇكتەيدى.

بالاپان شىعارۋ ءۇشىن جۇمىرتقا شايقايتىن انالىق قۇس ۇياباسار دەپ اتالادى.ۇياباساردىڭ جۇمىرتقا باسۋ مەرزىمى بارلىق قۇستاردا بىردەي ەمەس.مىسالى تورعاي تارىزدىلەر 11 – 14 تاۋلىك، قارعالار ― 19 – 21، تاۋىقتار ― 21، ۇيرەكتەر ― 26، اققۋلار ― 35 – 40 تاۋلىك شايقايدى.ۇيادا بولاتىن جۇمىرتقالار سانى دا تۇراقتى بولمايدى، مىسالى جىرتقىش قۇس ― جىلانجەگىنىڭ ۇياسىندا ― 1، قوقيقازدا ― 2، ال شۇرەگەي،ۇيرەكتە 16 جۇمىرتقا بولادى.