InfoHub Logo

ءدىني راديكاليزم ماسەلەسى ءدىني فاناتيزم، دوگماتيزم، فۋندامەنتاليزم جانە تەرروريزم ۇعىمدارىمەن تىعىز جانە ءوزارا بايلانىستا كورىنىس تاباتىندىعىن ەسكەرۋ قاجەت. دىني-راديكالدى كوزقاراستى جاقتاۋشىلار ءاۋ باستان وزدەرىنىڭ اگرەسسياشىل ىس-ارەكەتتەرىمەن كوزگە تۇسەدى. الدىمەن ولار دىنگە سەنۋشى باسقا ازاماتتاردان ۇلتتىق سالت-داستۇرگە ساي كەلمەيتىن كيىم كيۋ ۇلگىسى، ءجۇرىس-تۇرىسى سياقتى سىرتقى كەلبەتىنىڭ وزگەشەلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى دەپ ايتساق بولادى.. راديكالدى ءدىني اعىمداردىڭ زايىرلى قوعامعا اسەرى مەن ولاردىڭ ماقساتى قانداي؟ راديكالدى ءدىني اعىمدار دەموكراتيالىق، زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت بولىپ تابىلاتىن ەلىمىزدەگى جۇيەنى بۇزعىسى كەلەدى. زايىرلىلىقتى دىنگە قايشى ەتىپ كورسەتكىسى بار. الايدا، بۇر زايىرلىلىق – دىنسىزدىك نەمەسە ءدىندى تەرىستەۋشىلىك ەمەس، ول – مەملەكەتتىڭ ءدىني ەمەس، قۇقىقتىق قاعيداتتارمەن باسقارىلۋى ەكەنىن تۇسىنە الماعانىنان تۋىنداپ وتىر. راديكالدانعان ادام ءداستۇرلى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىقتاردى، قالىپتاسقان جەرگىلىكتى ءدىني تاجىريبەنى جوققا شىعارىپ، مويىندامايدى. ونىڭ ءبارىن «دىنگە جاڭاشىلدىق ەنگىزۋ» دەپ قابىلدايدى. سونىڭ سالدارىنان راديكالدانعان ازاماتتار قوعامداعى الەۋمەتتىك-رۋحاني، ەكونوميكالىق-ساياسي ومىردەن باز كەشىپ، جات يدەولوگيانىڭ قولشوقپارىنا اينالىپ جاتادى. ولاردىڭ مۇنداي ارەكەتتەرى ءداستۇرلى ءدىندى ۇستانۋشى ازاماتتارعا كەرى اسەرىن تيگىزەتىنى تۇسىنىكتى.ءدىني راديكالدى باعىتتاعى ازاماتتار زايىرلى قوعامدا ءومىر سۇرەتىن ءوزىنىڭ اينالاسىنداعى وزگە ازاماتتاردى ماجبۇرلەۋ ياكي كۇشتەۋ ارقىلى ءوز قاعيداسىن ورناتۋعا تىرىساتىنى انىق.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى، "ءدىنتانۋ" ماماندىعىنىڭ 3-كۋرس ستۋدەنتى ريزابەك سۇڭقار. جەتەكشىسى ف.ع.ك.،ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى كانتاربايەۆا ج.ۋ.

---