InfoHub Logo

قازاقستاندىقتاردىڭ «ءومىردى نەسيەگە ءسۇرۋ» ادەتى شەگىنە جەتكەن سىڭايلى. حالىقتىڭ بانكتەر الدىنداعى قارىزى 24 تريلليون تەڭگەدەن اسىپ جىعىلدى. وسىعان بايلانىستى مەملەكەت "نەسيەگە تاۋەلدىلىكتى" ەمدەۋدىڭ قاتاڭ شارالارىنا كوشتى. ەندى سۇيىكتى سمارتفونىڭىزدى نەمەسە تەلەديداردى «0-0-12» جۇيەسىمەن الۋ ارمانعا اينالۋى مۇمكىن.

قارىزعا بەلشەدەن باتقان قوعام

رەسمي ستاتيستيكا دابىل قاعارلىقتاي. 2025 جىلدىڭ باسىندا حالىقتىڭ قارىزدانۋ دەڭگەيى 16،2%-عا كۇرت وسكەن. ەڭ قورقىنىشتىسى – بۇل يپوتەكا ەمەس (ول بار-جوعى 1،3% وسكەن)، بۇل – ەشقانداي كەپىلسىز بەرىلە بەرەتىن، پايىزى جوعارى تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر. ونىڭ جالپى كولەمى 16،2 ترلن تەڭگەنى قۇراپ وتىر.

ۇلتتىق بانك پەن قارجى نارىعىن رەتتەۋ اگەنتتىگى بۇل ءۇردىستى توقتاتۋ ءۇشىن BNPL-سەرۆيستەر (ءبولىپ تولەۋ) نارىعىن رەتتەۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرىن ۇسىندى. جاڭا ەرەجەلەر 2026 جىلدىڭ باسىنان كۇشىنە ەنۋى ىقتيمال، ءبىراق بانكتەر ءقازىردىڭ وزىندە «بەلدىكتى تارتا باستادى».

سىزگە نەسيە بەرىلمەۋى مۇمكىن: "قارا تىزىمگە" كىمدەر ەنەدى؟

قارجى نارىعىن رەتتەۋ اگەنتتىگى «تاۋەكەلى جوعارى» قارىز الۋشىلاردى انىقتايتىن جاڭا كريتەرييلەردى بەكىتتى. ەگەر ءسىز تومەندەگى ساناتتاردىڭ بىرىنە جاتساڭىز، بانكتەن «باس تارتۋ» تۋرالى حابارلاما الۋىڭىز ابدەن مۇمكىن:

• كرەديت تاريحىڭىز قىسقا: ەگەر تاريحىڭىز 3 جىلدان از بولسا؛

• تولەم كەشىكتىرگەن بولساڭىز: سوڭعى جىلى نەسيە تولەمىن 30 كۇننەن ارتىق كەشىكتىرسەڭىز (قارىز سوماسى 3 اەك-تەن اسسا)؛

• قارىز جۇكتەمەسى: اي سايىنعى تولەمىڭىز رەسمي تابىسىڭىزدىڭ 45%-ىنان اسىپ كەتسە؛

• كوپ قارىز: 3 نەمەسە ودان دا كوپ بانكتە وتەلمەگەن نەسيەڭىز بولسا؛

• تابىستى راستاۋ: رەسمي كىرىسىڭىزدى قۇجاتپەن دالەلدەي الماساڭىز.

بۇل شارالاردىڭ باستى ماقساتى – ادامداردىڭ ويلانباي جاسايتىن ساۋداسىن تەجەۋ.

"بولات اعايدىڭ كوفەماشيناسى" جانە ماركەتينگتىك قۋلىقتار

ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆ تە جاقىندا دۇكەندەر مەن بانكتەرگە تاۋاردىڭ شىنايى باعاسىن كورسەتۋدى تاپسىردى. ياعني، سورەدە ەكى باعا تۇرۋى كەرەك: قولما-قول اقشاعا جانە ءبولىپ تولەۋگە (راسسروچكاعا) ارنالعان باعا.

نەگە بۇل ماڭىزدى؟ ءبىر مىسال كەلتىرەيىك. ەلوردالىق زەينەتكەر بولات اعايعا بالالارى مەرەيتويىنا قىمبات كوفەماشينا سىيلاعان. باعاسىن ەستىگەن اقساقال جاعاسىن ۇستاپتى – 600 مىڭ تەڭگە!

"مەن سونشالىقتى كوفەمان ەمەسپىن، قولدان-اق قايناتىپ ىشە سالام. بالالارىما ۇرىسايىن دەسەم، "راسسروچكامەن الدىق" دەيدى. سويتسەم، ءدال سول ماشينانىڭ بالاماسى، ءبىراق ءبولىپ تولەۋسىز ءتۇرى ەكى ەسە ارزان ەكەن. ادامدار "ايىنا از تولەيمىن عوي" دەپ، تاۋاردىڭ جالپى قۇنىنا ءمان بەرمەيدى"، – دەيدى كەيىپكەرىمىز.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەگەر تۇتىنۋشى تاۋاردىڭ «راسسروچكامەن» قانشالىقتى قىمباتقا تۇسەتىنىن ناقتى كورسە، ءيمپۋلسيۆتى (قاجەتسىز) ساۋدادان باس تارتۋى مۇمكىن.

بۇل كىمنىڭ قالتاسىنا سوققى بولادى؟

بۇل وزگەرىستەردىڭ ەكىنشى جاعى دا بار. ساراپشىلاردىڭ، سونىڭ ىشىندە Halyk Finance وكىلى مادينا قابجاليالوۆانىڭ ايتۋىنشا، جاڭا شەكتەۋلەر قاراپايىم حالىققا قيىن ءتيۋى مۇمكىن.

1. ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعاندار: رەسمي تابىسى تۇراقسىز 2 ميلليونعا جۋىق ازامات ەندى كىر جۋعىش ماشينا نەمەسە توڭازىتقىش سياقتى قاجەتتى تەحنيكانى ءبولىپ تولەۋگە الا الماي قالۋى مۇمكىن.

2. الەۋمەتتىك وسال توپتار: تابىسى تومەن وتباسىلار ءۇشىن ءبولىپ تولەۋ – ۇلكەن زاتتاردى الۋدىڭ جالعىز جولى ەدى.

مەملەكەتتىڭ ماقساتى تۇسىنىكتى – حالىقتى قارىز تۇڭعيىعىنان قۇتقارۋ جانە ينفلياسيانى اۋىزدىقتاۋ. الايدا، «قاس قويامىن دەپ، كوز شىعارىپ الماس پا ەكەنبىز؟» دەگەن ءقاۋىپ تە جوق ەمەس. الداعى ۋاقىتتا بانكتەر مەن دۇكەندەر باعا ساياساتىن قالاي وزگەرتەتىنىن ۋاقىت كورسەتەدى.

ءسىز نە دەيسىز؟ راسسروچكاعا شەكتەۋ قويىلعانى دۇرىس پا، الدە بۇل قاراپايىم حالىقتى تىعىرىققا تىرەي مە؟