InfoHub Logo

ساباقتىڭ ماقساتى: «سابىرلىلىق» جانە «ۇستامدىلىق» ۇعىمدارىنىڭ قۇندىلىعى مەن ماڭىزدىلىعىن اشۋ.
مىندەتتەرى:
- سابىرلىلىق، ۇستامدىلىق جانە مىنەز - قۇلىق مادەنيەتى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- ادامدارمەن دۇرىس قارىم - قاتىناس جfساي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
- ءوز سەزىمدەرى مەن كوڭى - كۇيلەرىن باسقارا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ستو تەحنولوگياسىنا نەگىزدەلگەن ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: پىكىرالىسۋ، اڭگىمەلەسۋ، بايانداۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ۇلەستىرمە ماتەريالدار

ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
ا) وي شاقىرۋ
ب) اسسوسياسيا قۇرۋ (داپتەرمەن جۇمىس)
ءىى. ماعىنانى تانۋ
ا) ماتىنمەن جۇمىس
ب) تۇسىنىكتەمە (جاڭا اقپارات)
ۆ) شىعارماشىلىق جۇمىس
ءىىى. وي تالقى.
ءىۇ. قورىتىندى

شاتتىق شەڭبەرى:
سابىر دەگەن ءار ىسكە شىدامدىلىق،
وتە كەرەك ادامعا بۇل ءبىر قىلىق.
قولى جەتپەي تالاي جان ىزدەنەدى،
وسىدان كەپ شىعادى ادامشىلىق.
ساقتىق دەگەن ءارقاشان بايقاپ جۇرمەك،
پايدا ما نە زالال ما - ەسكەرىلمەك.
كورگەنىن، ەستىگەنىن ەسەپكە السا،
سوندا وڭاي ءاربىر ءىستى ويلاپ بىلمەك. (ش. قۇدايبەردييەۆ)

ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
ا) وي شاقىرۋ
1. سابىرلىلىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
2. ادامعا قانداي جاعدايلاردا ۇستامدىلىق كەرەك دەپ ويلايسىڭدار؟
3. سابىرلىلىق ساقتاعاندا قانداي كۇيدە بولاسىڭدار؟
4. ءوزىڭ ۇستامدىلىق تانىتۋ ءۇشىن نە ىستەدىڭ؟
ب) اسسوسياسيا قۇرۋ (داپتەرمەن جۇمىس)
سابىرلىلىق، ۇستامدىلىققا بايلانىستى قانداي سوزدەردى بىلەسىڭدەر؟
سابىرلىلىق، ۇستامدىلىق، شىدامدىلىق، سابىرسىزدىق، ۇستامسىز، شىدامسىز.

ءىى. ماعىنانى تانۋ
ا) ماتىنمەن جۇمىس: “جان جاراسى جازىلمايدى” (اڭىز اڭگىمە)
ەرتەدە قاريانىڭ اشۋشاڭ، ۇستامسىز بالاسى بولىپتى. ءبىر كۇنى قاريا بالاسىنا ءبىر قاپشىق شەگە بەرىپ:
- ءوزىڭدى اشۋ قىسقان سايىن اعاش باعانعا شەگە قاعىپ، اشۋىڭ باسىلعان كەزدە، سۋىرىپ الارسىڭ، - دەيدى.
بالا ءبىرىنشى كۇنى - اق باعانعا ون شاقتى شەگە قاعىلعانىن بايقاپ، ءوزىن - ءوزى ۇستاۋعا، اشۋعا بوي بەرمەۋگە تىرىستى. قاعىلعان شەگەنىڭ سانى كۇنبە-كۇن ازايا باستادى. بالا باعانعا شەگە قاعىلعاننان گورى اشۋىن باسقان جەڭىل ەكەنىن ءتۇسىندى. اقىرىندا باعانعا ءبىر شەگە قاقپاعان كۇنگە دە جەتتى. سوندا اكەسى بالاسىن باعانعا جەتەلەپ كەلىپ:
- جارايسىڭ، بالام! ءبىراق باعاننىڭ شۇرىق-شۇرىق بولعانىن كورىپ تۇرعان شىعارسىڭ؟ ول ەشقاشاندا باستاپقى قالپىنا كەلە المايدى. ادامعا عايبات ءسوز ايتساڭ، ونىڭ كوڭىلىنە جارا سالاسىڭ، ونىڭ جان دۇنيەسى وسى باعان سياقتى شۇرىق-شۇرىق بولادى. ودان كەيىن قانشا كەشىرىم سۇراساڭ دا، جان - جاراسى جازىلمايدى. اشۋىڭدى اقىلعا جەڭگىزە ءبىل، بالام،- دەيدى.
● اكەسى بالاسىن قالاي ۇستامدىلىققا ۇيرەتتى؟
● “اشۋدى اقىلعا جەڭگىزە ءبىل” دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
● اشۋلانعان كەزدە وزدەرىڭدى قالاي ۇستايسىڭدار؟

ب) تۇسىنىكتەمە (جاڭا اقپارات)
ءار نارسەنىڭ بايىبىنا بارىپ، اقىلعا سالىپ، ءوزىن - ءوزى ۇستاي ءبىلۋ – سابىرلىقتىڭ بەلگىسى. قانداي جاعدايدا بولماسىن قىزبالىققا سالىنباي شىدامدىلىق تانىتىپ، ءوز ىسىنە بايسالدىلىقپەن قاراۋ – ۇستامدىلىقتىڭ بەلگىسى.

ۆ) شىعارماشىلىق جۇمىس
ۇستامدىلىق – ادەپتىڭ ۇستازى،
ۇستامسىزدىق – الەكتىڭ نۇسقاسى. دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن جازىڭدار

ا) ماتىنمەن جۇمىس
«سابىر ءتۇبى – سارى التىن» اڭىز اڭگىمە
ەرتەدە ءبىر حان ءوزىنىڭ شابارمانىن كورشى پاتشالىققا جىبەرەدى. شابارمان كورشى پاتشاعا شاۋىپ كەلىپ، ەنتىگىن باسا الماي:
- مەنىڭ ءامىرشىم... سىزگە «قىلاڭ سايگۇلىك بەرىپ جىبەرسىن» دەيدى... ەگەر ونداي سايگۇلىك بولماسا...
- ءارى قاراي تىڭداعىم دا كەلمەيدى،- دەيدى پاتشا شابارماننىڭ ءسوزىن ءبولىپ.- پاتشاڭا ايتا بار، مەندە ونداي سايگۇلىك جوق، ەگەر بولسا...
وسى جەرگە كەلگەندە ول كىدىرىپ قالادى. شابارمان وسى ۋاقىتقا دەيىن ءوز امىرشىسىمەن تاتۋ قارىم - قاتىناستاعى كورشىسىنەن مۇنداي ءسوز ەستىگەنىنە ساسىپ قالادى. سارايدان قالاي اتىپ شىققانىن دا بايقاماي، جاۋابىن تەزىرەك جەتكىزبەك بولىپ، كەرى شابادى.
پاتشا كورشىسىنىڭ سالەمىن ەستىپ، قانى باسىنا شىعىپ، كورشى پاتشالىققا سوعىس جاريالايدى. سوعىس ۇزاققا سوزىلادى، ەكى جاق تا ابدەن شارشايدى. اقىرى ۇزاق سوعىس تيتىقتارىنا جەتكەن ەكى جاق تا كەلىسسوز جۇرگىزبەكشى بولادى. كەلىسسوز كەزىندە ەكىنشى پاتشا:
- «قىلاڭ سايگۇلىك بەرىپ جىبەرسىن، بولماسا...» دەگەندە نە ايتقىڭ كەلدى؟- دەپ سۇرايدى.
- «... باسقا ءتۇستى ات بەرسەڭ بولادى» دەگىم كەلگەن، بار بولعانى سول عانا. ال سەنىڭ «مەندە ونداي سايگۇلىك جوق، ەگەر بولسا...» دەگەن جاۋابىڭدى قالاي تۇسىنۋگە بولادى.
- «... تاتۋ وتىرعان كورشىمە مىندەتتى تۇردە سىيلار ەدىم» دەگەنىم عوي.

● ەكى پاتشا نەلىكتەن كەلىسپەي قالدى؟
● "سابىر ءتۇبى - سارى التىن" دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟

ماتىنگە تۇيىندەمە:
سابىر – اقىل - پاراساتتىڭ بەلگىسى،
سابىرسىزدىق سەنى ۇياتقا قالدىرار.
باستاردا ءىستى بايىبىنا بارىپ ال،
اسىققاندار كۇيىنەر دە جاڭىلار. ج. بالاساعۇني

ۆ) شىعارماشىلىق جۇمىس
ۆەنن دياگرامماسى. اركىم جەكە قاسيەتتەر دەگەن جەرگە ءوز بويلارىنداعى قاسيەتتەردى جازادى. ال ورتاسىنا ەكەۋىنە دە ورتاق قاسيەتتەردى ءتىزىپ شىعادى.
جەكە قاسيەتتەر
ورتاق قاسيەت
جەكە قاسيەتتەر

ب) تۇسىنىكتەمە
سابىرلى جانە ۇستامدى ادام: باسقانىڭ ءسوزىن بايىپپەن تىڭدايدى، ءوز اشۋىن تەجەي بىلەدى، ءار ءىسىن ويلاپ، اقىلمەن شەشەدى.

ءىىى. وي تالقى
وي تولعانىس جازۋ. نە ءبىلدىم؟ نە ۇيرەندىم؟

ءىۇ. قورىتىندى. جۇرەكتەن جۇرەككە
التىنشى قىمبات نارسە سابىر دەگەن،
سابىرلى ادام مۇراتىن تابار دەگەن.
ءار ىستە سابىرسىزدىق ءتۇبى – قورلىق،
سابىرسىزدىق باسقا بالە سالار دەگەن... ا. مۇحامەديار ۇلى
بالالار شەڭبەردە ءبىر - بىرىنە جىلى لەبىزدەرىن بىلدىرەدى.