شارتتى ولشەۋىشتىڭ كومەگىمەن ۇزىندىقتى ولشەۋ
اقتوبە قالاسى
№20 ديدار بالاباقشاسىنىڭ 1 ساناتتى تاربيەشىسى
مۋكاتوۆا جانىلسىن بەسپاي قىزى
ءبىلىم سالاسى: تانىم
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس - ارەكەتى: ماتەماتيكا ( ق. م. ۇ. ق )
تاقىرىبى: « شارتتى ولشەۋىشتىڭ كومەگىمەن ۇزىندىقتى ولشەۋ»
ماقساتى: بالالاردى شارتتى ولشەۋىشتەردىڭ كومەگىمەن ۇزىندىقتى ولشەۋمەن تانىستىرۋدى جالعاستىرۋ؛ ساننىڭ شارتتى ولشەۋىشتى مولشەرىنە بايلانىستى ەكەندىگى تۋرالى تۇسىنىكتى قالىپتاستىرۋ؛ تاۋلىك بولىكتەرى، گەومەتريالىق پىشىندەر، كوكتەمنىڭ ءبىرىنشى ايى تۋرالى بىلىمدەر بەكىتۋ؛ ءوز بەتتەرىنشە جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن ارتتىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار:
1) پالمانىڭ سۋرەتى
2) كەرىك
3) 5 مايمىل
4) 10 كاليبري قۇسى
5) تاۋلىك بولىكتەرى بەينەلەنگەن سۋرەت
6) سارى ءتۋستى جولاق ( 50سم )
7) كۇلگىن كوك ءتۇستى جولاق ( 40سم )
8) شارتتى ولشەۋىش ( 10سم )
9) جيناق پولوتنوسىندا 1 - دەن 10 - عا دەيىن سيفرلار
ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار:
1) گەومەتريالىق پىشىندەر (ءۇشبۇرىشتار، سوپاقشالار، كوپبۇرىشتار، كۇلگىن قىزىل، سارى، اشىق كوك جانە كۇلگىن كوك ءتۇستى تىك ءتورتبۇرىشتار).
2) جۇمىس داپتەرلەرى
3) قارىنداشتار
4) سارى جانە كۇلگىن كوك جولاقشالار
5) شارتتى ولشەۋىشتەر
ساباقتىڭ بارىسى
1. تاربيەشى افريكاداعى اڭداردىڭ پالمانىڭ بيىكتىگىن ولشەۋگە
قينالىپ، كومەك سۇراعاندىعىن ايتادى.
پالما تاقتاعا ىلىنەدى، ال اڭدار تاربيەشى ۇستەلىنىڭ ۇستىنە قويىلادى.
تاربيەشى كەرىك، مايمىل، قۇستاردى شارتتى ولشەۋىش ەتىپ الىپ، پالمانىڭ بيىكتىگىن ولشەۋدى سۇرايدى. ولشەۋ ناتيجەسى سيفرمەن قويىلادى.
- كەرىكپەن ولشەنگەندەگى بيىكتىك قانشا؟ (2)
- مايمىلمەن شە؟ (5)
- كاليبري قۇسىمەن شە؟ (10)
- ولشەۋ كەزىندە نەگە ءار ءتۇرلى ساندار شىقتى؟
- ال پالمانىڭ بيىكتىگى وزگەردى مە؟
2. داپتەرمەن جۇمىس.
تاربيەشى پالمانى تور كوزدەرمەن ولشەۋدى سۇرايدى. مايمىلدىڭ شارتتى ولشەۋىشى – 6 تور كوز، ال كاليبري قۇسى – 3 تور كوز. بالالار كەرىكتى وزدەرى ولشەپ، نەشە تور كوز ەكەنىن انىقتايدى. ولشەۋ ناتيجەلەرى داپتەرگە جازىلادى.
3.- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەمنىڭ ءبىرىنشى ايىن اتاڭدار.
- اڭدار ناۋرىز ايىنداعى كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن ولشەمەكشى بولدى. ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن تۇندە ۇيىقتامايتىن قۇس ولشەدى. ول قاي قۇس؟ (ۇكى).
- كۇننىڭ ۇزاقتىعىن ەڭ موينى ۇزىن اڭ ولشەدى. ول قاي اڭ؟ (كەرىك).
تاقتاعا سارى جانە كۇلگىن كوك ءتۇستى 2 جولاق ىلىنەدى.
- قالاي ويلايسىڭدار، قاي جولاق كۇندىزدى، قاي جولاق ءتۇندى بەلگىلەيدى؟
نەگە ولاي ويلايسىڭدار؟
- شارتتى ولشەۋىشتەرمەن كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن ولشەڭدەر.
ءبىر بالا تاقتادا ورىنداپ، ناتيجەنى سيفرمەن بەلگىلەيدى، ال قالعان بالالار ءوز ورىندارىندا جۇمىس ىستەيدى.
- ناۋرىز ايىندا كۇن ۇزاق پا، ءتۇن ۇزاق پا؟
4. سەرگىتۋ ءساتى.
5. «تاۋلىك بولىكتەرى» ديداكتيكالىق ويىنى.
ماقساتى: تاۋلىك بولىكتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن بەكىتۋ، جىلدامدىقتارىن ارتتىرۋ.
ويىننىڭ بارىسى
4 بالا تاۋلىك بولىكتەرى بولادى. ولاردىڭ قولىندا تاۋلىك بولىگى بەينەلەنگەن كارتوچكا بار. ءار كارتوچكانىڭ ءوز ءتۇسى جانە كۇن نەمەسە جۇلدىزدار بەينەلەنگەن سۋرەتى بار. قالعان بالالاردا سونداي ءتۇستى گەومەتريالىق پىشىندەر بار.
بالالار ءارى - بەرى قوزعالىپ جۇرەدى. تاربيەشىنىڭ بەلگىسى بويىنشا «تاۋلىك بولىكتەرى» 4 بالا رەت - رەتىمەن تۇرادى (تاڭەرتەڭگىلىكتەن باستاپ). قالعان بالالار وزدەرىنىڭ تاۋلىك بولىگىنىڭ ارتىنا تۇرادى.
- سەن نەگە «تاڭەرتەڭگىلىكتىڭ» ارتىنان تۇردىڭ؟ (ويتكەنى مەندە كۇلگىن قىزىل ءتۇستى كوپبۇرىش بار، بۇل ءتۇس تاڭەرتەڭگىلىك مەزگىلدى بەلگىلەيدى).
وسىنداي سۇراقتاردى تاربيەشى بىرنەشە بالاعا قويادى.
سودان كەيىن ويىن كۇردەلەنە تۇسەدى. تاۋلىك بولىكتەرى كارتوچكاسى باسقا 4 بالاعا بەرىلەدى. تاربيەشى بەلگى بەرگەندە ولار كەشكى مەزگىلدەن باستاپ، رەتىمەن تۇرادى. قالعان بالالار ءوز ورىندارىن تابۋى ءتيىس.
5. داپتەرمەن جۇمىس.
- سەندەر كوكتەمدە وزەندەردە مۇز ەريتىنىن بىلەسىڭدەر. قويان وزەن ارقىلى ارعى بەتكە وتە الماي تۇر، سەندەردىڭ كومەكتەرىڭ كەرەك.
ەگەر ءبىر مۇز كەسەگى ءۇش تور كوزگە تەڭ بولسا، ارعى بەتكە ءوتۋ ءۇشىن قويانعا نەشە مۇز كەسەگى كەرەك بولادى؟ ناتيجەسىن داپتەرگە جاز.
ساباقتى قورىتۋ.
- تۇننەن باستاپ، ۋاقىت بولىكتەرىن اتا.
- تاڭەرتەڭنەن، كەشكى ۋاقىتتان باستاپ ايت
№20 ديدار بالاباقشاسىنىڭ 1 ساناتتى تاربيەشىسى
مۋكاتوۆا جانىلسىن بەسپاي قىزى
ءبىلىم سالاسى: تانىم
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ - ءىس - ارەكەتى: ماتەماتيكا ( ق. م. ۇ. ق )
تاقىرىبى: « شارتتى ولشەۋىشتىڭ كومەگىمەن ۇزىندىقتى ولشەۋ»
ماقساتى: بالالاردى شارتتى ولشەۋىشتەردىڭ كومەگىمەن ۇزىندىقتى ولشەۋمەن تانىستىرۋدى جالعاستىرۋ؛ ساننىڭ شارتتى ولشەۋىشتى مولشەرىنە بايلانىستى ەكەندىگى تۋرالى تۇسىنىكتى قالىپتاستىرۋ؛ تاۋلىك بولىكتەرى، گەومەتريالىق پىشىندەر، كوكتەمنىڭ ءبىرىنشى ايى تۋرالى بىلىمدەر بەكىتۋ؛ ءوز بەتتەرىنشە جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن ارتتىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار:
1) پالمانىڭ سۋرەتى
2) كەرىك
3) 5 مايمىل
4) 10 كاليبري قۇسى
5) تاۋلىك بولىكتەرى بەينەلەنگەن سۋرەت
6) سارى ءتۋستى جولاق ( 50سم )
7) كۇلگىن كوك ءتۇستى جولاق ( 40سم )
8) شارتتى ولشەۋىش ( 10سم )
9) جيناق پولوتنوسىندا 1 - دەن 10 - عا دەيىن سيفرلار
ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار:
1) گەومەتريالىق پىشىندەر (ءۇشبۇرىشتار، سوپاقشالار، كوپبۇرىشتار، كۇلگىن قىزىل، سارى، اشىق كوك جانە كۇلگىن كوك ءتۇستى تىك ءتورتبۇرىشتار).
2) جۇمىس داپتەرلەرى
3) قارىنداشتار
4) سارى جانە كۇلگىن كوك جولاقشالار
5) شارتتى ولشەۋىشتەر
ساباقتىڭ بارىسى
1. تاربيەشى افريكاداعى اڭداردىڭ پالمانىڭ بيىكتىگىن ولشەۋگە
قينالىپ، كومەك سۇراعاندىعىن ايتادى.
پالما تاقتاعا ىلىنەدى، ال اڭدار تاربيەشى ۇستەلىنىڭ ۇستىنە قويىلادى.
تاربيەشى كەرىك، مايمىل، قۇستاردى شارتتى ولشەۋىش ەتىپ الىپ، پالمانىڭ بيىكتىگىن ولشەۋدى سۇرايدى. ولشەۋ ناتيجەسى سيفرمەن قويىلادى.
- كەرىكپەن ولشەنگەندەگى بيىكتىك قانشا؟ (2)
- مايمىلمەن شە؟ (5)
- كاليبري قۇسىمەن شە؟ (10)
- ولشەۋ كەزىندە نەگە ءار ءتۇرلى ساندار شىقتى؟
- ال پالمانىڭ بيىكتىگى وزگەردى مە؟
2. داپتەرمەن جۇمىس.
تاربيەشى پالمانى تور كوزدەرمەن ولشەۋدى سۇرايدى. مايمىلدىڭ شارتتى ولشەۋىشى – 6 تور كوز، ال كاليبري قۇسى – 3 تور كوز. بالالار كەرىكتى وزدەرى ولشەپ، نەشە تور كوز ەكەنىن انىقتايدى. ولشەۋ ناتيجەلەرى داپتەرگە جازىلادى.
3.- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەمنىڭ ءبىرىنشى ايىن اتاڭدار.
- اڭدار ناۋرىز ايىنداعى كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن ولشەمەكشى بولدى. ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن تۇندە ۇيىقتامايتىن قۇس ولشەدى. ول قاي قۇس؟ (ۇكى).
- كۇننىڭ ۇزاقتىعىن ەڭ موينى ۇزىن اڭ ولشەدى. ول قاي اڭ؟ (كەرىك).
تاقتاعا سارى جانە كۇلگىن كوك ءتۇستى 2 جولاق ىلىنەدى.
- قالاي ويلايسىڭدار، قاي جولاق كۇندىزدى، قاي جولاق ءتۇندى بەلگىلەيدى؟
نەگە ولاي ويلايسىڭدار؟
- شارتتى ولشەۋىشتەرمەن كۇن مەن ءتۇننىڭ ۇزاقتىعىن ولشەڭدەر.
ءبىر بالا تاقتادا ورىنداپ، ناتيجەنى سيفرمەن بەلگىلەيدى، ال قالعان بالالار ءوز ورىندارىندا جۇمىس ىستەيدى.
- ناۋرىز ايىندا كۇن ۇزاق پا، ءتۇن ۇزاق پا؟
4. سەرگىتۋ ءساتى.
5. «تاۋلىك بولىكتەرى» ديداكتيكالىق ويىنى.
ماقساتى: تاۋلىك بولىكتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن بەكىتۋ، جىلدامدىقتارىن ارتتىرۋ.
ويىننىڭ بارىسى
4 بالا تاۋلىك بولىكتەرى بولادى. ولاردىڭ قولىندا تاۋلىك بولىگى بەينەلەنگەن كارتوچكا بار. ءار كارتوچكانىڭ ءوز ءتۇسى جانە كۇن نەمەسە جۇلدىزدار بەينەلەنگەن سۋرەتى بار. قالعان بالالاردا سونداي ءتۇستى گەومەتريالىق پىشىندەر بار.
بالالار ءارى - بەرى قوزعالىپ جۇرەدى. تاربيەشىنىڭ بەلگىسى بويىنشا «تاۋلىك بولىكتەرى» 4 بالا رەت - رەتىمەن تۇرادى (تاڭەرتەڭگىلىكتەن باستاپ). قالعان بالالار وزدەرىنىڭ تاۋلىك بولىگىنىڭ ارتىنا تۇرادى.
- سەن نەگە «تاڭەرتەڭگىلىكتىڭ» ارتىنان تۇردىڭ؟ (ويتكەنى مەندە كۇلگىن قىزىل ءتۇستى كوپبۇرىش بار، بۇل ءتۇس تاڭەرتەڭگىلىك مەزگىلدى بەلگىلەيدى).
وسىنداي سۇراقتاردى تاربيەشى بىرنەشە بالاعا قويادى.
سودان كەيىن ويىن كۇردەلەنە تۇسەدى. تاۋلىك بولىكتەرى كارتوچكاسى باسقا 4 بالاعا بەرىلەدى. تاربيەشى بەلگى بەرگەندە ولار كەشكى مەزگىلدەن باستاپ، رەتىمەن تۇرادى. قالعان بالالار ءوز ورىندارىن تابۋى ءتيىس.
5. داپتەرمەن جۇمىس.
- سەندەر كوكتەمدە وزەندەردە مۇز ەريتىنىن بىلەسىڭدەر. قويان وزەن ارقىلى ارعى بەتكە وتە الماي تۇر، سەندەردىڭ كومەكتەرىڭ كەرەك.
ەگەر ءبىر مۇز كەسەگى ءۇش تور كوزگە تەڭ بولسا، ارعى بەتكە ءوتۋ ءۇشىن قويانعا نەشە مۇز كەسەگى كەرەك بولادى؟ ناتيجەسىن داپتەرگە جاز.
ساباقتى قورىتۋ.
- تۇننەن باستاپ، ۋاقىت بولىكتەرىن اتا.
- تاڭەرتەڭنەن، كەشكى ۋاقىتتان باستاپ ايت