شىرشا جاساۋدى ۇيرەنگىم كەلەدى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: الەۋمەتتىك ورتا.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ەكولوگيا.
تاقىرىبى: ۇيرەنگىم كەلەدى.
ماقساتى: بالالاردىڭ ەكولوگيالىق سانا - سەزىمىنىڭ نەگىزىن، تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، قامقورلىق قارىم - قاتىناسىن قالىپتاستىرۋ.
قورشاعان ورتادا، وتباسىندا كەيبىر ەڭبەك ارەكەتتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. كۇندەلىكتى وتباسى تاربيەسىندە بالالاردىڭ ەڭبەك تۇرلەرىنە قاتىسۋىن، ەڭبەكتە بەلسەندىلىك تانىتۋىن قامتاماسىز ەتۋ، ءىس - ارەكەتىن اڭگىمەلەي ءبىلۋىن، قىزىعۋشىلىقتارىن تاربيەلەۋدى جالعاستىرۋ.
بەلسەندىلىكتى، ەڭبەك تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا دەگەن ىنتا-جىگەرىن، ىسكەرلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
ەڭبەك ىسىنە دەگەن ۇقىپتى كوزقاراستارىن، ءوز ەڭبەگىنىڭ ماڭىزدىلىعىن سەزىنۋ سەزىمدەرىن تاربيەلەۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: پسيحوترەنينگ، وي قوزعاۋ، بەينەروليك، جۇمباق، اڭگىمەلەسۋ، قول ەڭبەگى، ءتۇسىندىرۋ، جەكە جۇمىس، سەرگىتۋ، لوگيكالىق ويىن، وي - پىكىرى، كوڭىل - كۇيدى ءبىلدىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: تەلەديدار ەكرانى، شىرشا سۋرەتى، ءتۇرلى – ءتۇستى تۇتىكشەلەر، ۇلگى – شىرشا، ويىنعا قاجەتتى سۋرەتتەر، الدىن – الا دايىندالعان اعاشتار، سمايليكتەر، سالفەتكالار.
سالالىق بايلانىس: قاتىناس، شىعارماشىلىق.
الدىن – الا جۇرگىزىلگەن جۇمىستار: جارامسىز زاتتاردان كورمە ۇيىمداستىرۋ، تۇتىكشەلەردى قيىپ دايىنداۋ.
سوزدىك جۇمىس: قىلقان جاپىراق، سوزىلمالى يىلگىش.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى.
پسيحوترەننينگ.
«تىلەك شەڭبەرى» بۇگىنگى كۇنىمىز كوڭىلدى بولسىن.
بۇگىنگى كۇنىمىز قىزىقتى ءوتسىن ت. ب
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشى
تەلەديدار قوسىلادى. بەينەروليك، «ۇيرەنگىم كەلەدى»
بالالاردىڭ وتباسىنداعى اتا – انالارىمەن بىرگە ەڭبەك ارەكەتى كورسەتىلەدى....
بالالار تەلەديداردان نەنى تاماشالاپ، كىمدەردى كوردىڭدەر؟
قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
بالالار ءوز جاۋاپتارىن ايتادى. كورگەندەرىن باياندايدى.
3 - 4 بالانىڭ جاۋاپتارى.
- بالالار سەندەر نەنى ۇيرەنگىلەرىڭ كەلەدى؟
التىن كۇز مەرەكەسىندە جارامسىز زاتتاردان، قالتقىدان، مونشاقتاردان، التىن جاپىراق جاساپ ەدىك، سونى ۇيرەتەمىن.
تىكەن – تىكەن تىك پىستە،
قىسى – جازى ءبىر تۇستە.
ول نە؟(شىرشا)
شىرشا سۋرەتى تاقتاعا ىلىنەدى.
بۇل شىرشا. شىرشانىڭ ءتۇسى جاسىل. شىرشا قىلقان جاپىراقتى اعاش. شىرشا تاۋلى ايماقتاردا، ورماندى ۇلكەن قالالاردا وسەدى. شىرشالار بيىك، ورتاشا، الاسا بولادى. جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىندە دە وسەدى. شىرشالاردى كەسۋگە بولمايدى. ولار اۋامىزدى تازارتىپ، تابيعاتىمىزعا كورىك بەرىپ تۇرادى.
- بالالار سەندەر شىرشا تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
- بۇگىن جاڭا جىلداعى شىرشامىزدى ەسىمىزگە تۇسىرە وتىرىپ، جارامسىز زات – تۇتىكشەدەن ءوز قيالىمىزداعى عاجايىپ شىرشانى جاساۋدى ۇيرەنەمىز.
(تۇتىكشەدەن شىرشا جاساۋدى كورسەتۋ)
الدىن – الا اعاشتان دايىندالعان شىرشانىڭ ءدىڭى، ونىڭ سىرتى ەرمەكسازبەن جابىستىرىلعان.
اعاشتىڭ ءتۇبىن، كارتوننان جاسالعان تۇعىرى ەرمەكساز ارقىلى مىقتاپ بەكىتىلگەن.
بالالار مىناۋ نە؟
تۇتىكشەلەر.
بۇل نەگە قاجەت؟
سۋسىن، ءسۇت، كومپوت، ايران ت. ب ىشەمىز
تۇتىكشەلەردىڭ ءتۇسى ءار ءتۇرلى، جاسىل ءتۇسىن 3 بولىككە ءبولىپ قيىپ الامىز. ۇزىنداۋ، ورتاشا، كىشى بولىگى. شىرشانىڭ تومەنگى جاپىراعى ۇزىنداۋ بولادى. سوندىقتان ۇزىنداۋ بولىگىن تۇتىكشەمەن دىڭگە مىقتى ەتىپ ورنالاستىرامىز. ءدىڭنىڭ ورتاسىنا ورتاشا تۇتىكشەلەردى ەنگىزەمىز. ءدىڭنىڭ جوعارعى بولىگىنە تۇتىكشەنىڭ كىشى بولىگىن ورنالاستىرامىز. شىرشانىڭ جاپىراقتارى جايقالىپ تۇرۋى ءۇشىن، تۇتىكشەلەردى ىڭعايىنا قاراي يەمىز.
ەڭ جوعارعى جاعىنا ياعني توبەسىنە شىرشا جارقىراپ تۇرۋى ءۇشىن، تۇتىكشەدەن جۇلدىزشا جاسايمىز. شىرشانى ءتۇرلى – ءتۇستى تۇتىكشەنىڭ سوزىلمالى يىلگىش جاعىمەن ءارتۇرلى
ويىنشىقتار جاساپ، بەزەندىرۋگە بولادى. مەن ەسكى جىل – ۇلۋدى جانە جاڭا جىل – جىلانمەن بەزەندىرگىم كەلەدى. مىنە، كەرەمەت تاماشا شىرشا پايدا بولدى.
سەرگىتۋ ءساتى:
بۇگىنگى ءىس - ارەكەتىمىزگە كىرىسەيىك. ىسكە ءسات بالالار!
(بالالار جۇمىسىن باقىلاۋ)
لوگيكالىق ويىن: «ويلى بولساڭ تاۋىپ كور»
شارتى: ءبىر بالا شىعىپ، ۇستەل ۇستىندە جاسىرىلعان سۋرەتتەردىڭ بىرەۋىن الىپ، نەنىڭ سۋرەتى ەكەنىن ءوزى كورەدى دە، قالعان بالالارعا سۋرەتتەگى كورگەنىن سيپاتتاپ، جۇمباقتاپ، قيمىل – قوزعالىسپەن ايتادى.
(6 - 8 بالامەن وينالادى)
- بالالار، سەندەرگە بۇگىنگى كۇننىڭ تاپسىرماسى ۇنادى ما؟
قيىن بولدى ما؟
قىزىق بولدى ما؟
جارامسىز زات تۇتىكشەدەن جاسالعان شىرشامىز قانداي ادەمى بولعان. قانە كىمگە قانداي شىرشا ۇنادى ەكەن؟
«كوڭىلسىز ءىس - ءونىمسىز» دەيدى. مىنە، كوڭىلدى ەڭبەكتەنىپ، جارامسىز زاتتان، ياعني تۇتىكشەلەردەن تاماشا شىرشا جاساۋدى ۇيرەندىك. ول ءۇشىن ەڭبەك ەتۋ كەرەك، ەڭبەكسىز ەشنارسە بىتپەيدى ەكەن.
ال بالالار سەندەر ەڭبەك تۋرالى نە ايتار ەدىڭدەر؟
ەڭبەكتىڭ نانى ءتاتتى،
جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى.
كۇشىڭە سەنبە، ىسىڭە سەن
كوز قورقاق، قول باتىر.
ەڭبەك ەتتە ماقتان،
ويناپ كۇل دە شاتتان.
بالالار بۇگىنگى كۇن ءىس - ارەكەتىمىز كىمگە قالاي بولدى ەكەن، سول كوڭىل – كۇيىمىزدى مىنا سمايليكتەر ارقىلى بىلدىرەيىك
سمايليكتەرمەن كوڭىل – كۇيلەرىن بىلدىرەدى
توبىمىزداعى شارلاردا بۇگىن كۇلىپ، كوڭىلدەنىپ تۇر ەكەن وسى كوڭىلدى شارلاردى مەن سەندەرگە سىيلايىن. بارلىق بالالارعا شار بەرىلەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى: بالالار ءىس - ارەكەتتى جەكە تاڭدا دا ءوز مۇمكىندىكتەرىن الۋدى بىلەدى.
مەڭگەرۋى: جارامسىز زات تۇتىكشەدەن ءىس - ارەكەتكە قاجەتتى زاتتى(شىرشا) جاساۋ تاسىلدەرىن تولىق مەڭگەرەدى.
جاساي الۋى: بۇگىنگى كۇندەگى، ءىس - ارەكەتتەگى ءوز كوڭىل - كۇيىن باعالاي الۋى.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: ەكولوگيا.
تاقىرىبى: ۇيرەنگىم كەلەدى.
ماقساتى: بالالاردىڭ ەكولوگيالىق سانا - سەزىمىنىڭ نەگىزىن، تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، قامقورلىق قارىم - قاتىناسىن قالىپتاستىرۋ.
قورشاعان ورتادا، وتباسىندا كەيبىر ەڭبەك ارەكەتتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. كۇندەلىكتى وتباسى تاربيەسىندە بالالاردىڭ ەڭبەك تۇرلەرىنە قاتىسۋىن، ەڭبەكتە بەلسەندىلىك تانىتۋىن قامتاماسىز ەتۋ، ءىس - ارەكەتىن اڭگىمەلەي ءبىلۋىن، قىزىعۋشىلىقتارىن تاربيەلەۋدى جالعاستىرۋ.
بەلسەندىلىكتى، ەڭبەك تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا دەگەن ىنتا-جىگەرىن، ىسكەرلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
ەڭبەك ىسىنە دەگەن ۇقىپتى كوزقاراستارىن، ءوز ەڭبەگىنىڭ ماڭىزدىلىعىن سەزىنۋ سەزىمدەرىن تاربيەلەۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: پسيحوترەنينگ، وي قوزعاۋ، بەينەروليك، جۇمباق، اڭگىمەلەسۋ، قول ەڭبەگى، ءتۇسىندىرۋ، جەكە جۇمىس، سەرگىتۋ، لوگيكالىق ويىن، وي - پىكىرى، كوڭىل - كۇيدى ءبىلدىرۋ.
كورنەكى قۇرالدار: تەلەديدار ەكرانى، شىرشا سۋرەتى، ءتۇرلى – ءتۇستى تۇتىكشەلەر، ۇلگى – شىرشا، ويىنعا قاجەتتى سۋرەتتەر، الدىن – الا دايىندالعان اعاشتار، سمايليكتەر، سالفەتكالار.
سالالىق بايلانىس: قاتىناس، شىعارماشىلىق.
الدىن – الا جۇرگىزىلگەن جۇمىستار: جارامسىز زاتتاردان كورمە ۇيىمداستىرۋ، تۇتىكشەلەردى قيىپ دايىنداۋ.
سوزدىك جۇمىس: قىلقان جاپىراق، سوزىلمالى يىلگىش.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى.
پسيحوترەننينگ.
«تىلەك شەڭبەرى» بۇگىنگى كۇنىمىز كوڭىلدى بولسىن.
بۇگىنگى كۇنىمىز قىزىقتى ءوتسىن ت. ب
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشى
تەلەديدار قوسىلادى. بەينەروليك، «ۇيرەنگىم كەلەدى»
بالالاردىڭ وتباسىنداعى اتا – انالارىمەن بىرگە ەڭبەك ارەكەتى كورسەتىلەدى....
بالالار تەلەديداردان نەنى تاماشالاپ، كىمدەردى كوردىڭدەر؟
قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
بالالار ءوز جاۋاپتارىن ايتادى. كورگەندەرىن باياندايدى.
3 - 4 بالانىڭ جاۋاپتارى.
- بالالار سەندەر نەنى ۇيرەنگىلەرىڭ كەلەدى؟
التىن كۇز مەرەكەسىندە جارامسىز زاتتاردان، قالتقىدان، مونشاقتاردان، التىن جاپىراق جاساپ ەدىك، سونى ۇيرەتەمىن.
تىكەن – تىكەن تىك پىستە،
قىسى – جازى ءبىر تۇستە.
ول نە؟(شىرشا)
شىرشا سۋرەتى تاقتاعا ىلىنەدى.
بۇل شىرشا. شىرشانىڭ ءتۇسى جاسىل. شىرشا قىلقان جاپىراقتى اعاش. شىرشا تاۋلى ايماقتاردا، ورماندى ۇلكەن قالالاردا وسەدى. شىرشالار بيىك، ورتاشا، الاسا بولادى. جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىندە دە وسەدى. شىرشالاردى كەسۋگە بولمايدى. ولار اۋامىزدى تازارتىپ، تابيعاتىمىزعا كورىك بەرىپ تۇرادى.
- بالالار سەندەر شىرشا تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
- بۇگىن جاڭا جىلداعى شىرشامىزدى ەسىمىزگە تۇسىرە وتىرىپ، جارامسىز زات – تۇتىكشەدەن ءوز قيالىمىزداعى عاجايىپ شىرشانى جاساۋدى ۇيرەنەمىز.
(تۇتىكشەدەن شىرشا جاساۋدى كورسەتۋ)
الدىن – الا اعاشتان دايىندالعان شىرشانىڭ ءدىڭى، ونىڭ سىرتى ەرمەكسازبەن جابىستىرىلعان.
اعاشتىڭ ءتۇبىن، كارتوننان جاسالعان تۇعىرى ەرمەكساز ارقىلى مىقتاپ بەكىتىلگەن.
بالالار مىناۋ نە؟
تۇتىكشەلەر.
بۇل نەگە قاجەت؟
سۋسىن، ءسۇت، كومپوت، ايران ت. ب ىشەمىز
تۇتىكشەلەردىڭ ءتۇسى ءار ءتۇرلى، جاسىل ءتۇسىن 3 بولىككە ءبولىپ قيىپ الامىز. ۇزىنداۋ، ورتاشا، كىشى بولىگى. شىرشانىڭ تومەنگى جاپىراعى ۇزىنداۋ بولادى. سوندىقتان ۇزىنداۋ بولىگىن تۇتىكشەمەن دىڭگە مىقتى ەتىپ ورنالاستىرامىز. ءدىڭنىڭ ورتاسىنا ورتاشا تۇتىكشەلەردى ەنگىزەمىز. ءدىڭنىڭ جوعارعى بولىگىنە تۇتىكشەنىڭ كىشى بولىگىن ورنالاستىرامىز. شىرشانىڭ جاپىراقتارى جايقالىپ تۇرۋى ءۇشىن، تۇتىكشەلەردى ىڭعايىنا قاراي يەمىز.
ەڭ جوعارعى جاعىنا ياعني توبەسىنە شىرشا جارقىراپ تۇرۋى ءۇشىن، تۇتىكشەدەن جۇلدىزشا جاسايمىز. شىرشانى ءتۇرلى – ءتۇستى تۇتىكشەنىڭ سوزىلمالى يىلگىش جاعىمەن ءارتۇرلى
ويىنشىقتار جاساپ، بەزەندىرۋگە بولادى. مەن ەسكى جىل – ۇلۋدى جانە جاڭا جىل – جىلانمەن بەزەندىرگىم كەلەدى. مىنە، كەرەمەت تاماشا شىرشا پايدا بولدى.
سەرگىتۋ ءساتى:
بۇگىنگى ءىس - ارەكەتىمىزگە كىرىسەيىك. ىسكە ءسات بالالار!
(بالالار جۇمىسىن باقىلاۋ)
لوگيكالىق ويىن: «ويلى بولساڭ تاۋىپ كور»
شارتى: ءبىر بالا شىعىپ، ۇستەل ۇستىندە جاسىرىلعان سۋرەتتەردىڭ بىرەۋىن الىپ، نەنىڭ سۋرەتى ەكەنىن ءوزى كورەدى دە، قالعان بالالارعا سۋرەتتەگى كورگەنىن سيپاتتاپ، جۇمباقتاپ، قيمىل – قوزعالىسپەن ايتادى.
(6 - 8 بالامەن وينالادى)
- بالالار، سەندەرگە بۇگىنگى كۇننىڭ تاپسىرماسى ۇنادى ما؟
قيىن بولدى ما؟
قىزىق بولدى ما؟
جارامسىز زات تۇتىكشەدەن جاسالعان شىرشامىز قانداي ادەمى بولعان. قانە كىمگە قانداي شىرشا ۇنادى ەكەن؟
«كوڭىلسىز ءىس - ءونىمسىز» دەيدى. مىنە، كوڭىلدى ەڭبەكتەنىپ، جارامسىز زاتتان، ياعني تۇتىكشەلەردەن تاماشا شىرشا جاساۋدى ۇيرەندىك. ول ءۇشىن ەڭبەك ەتۋ كەرەك، ەڭبەكسىز ەشنارسە بىتپەيدى ەكەن.
ال بالالار سەندەر ەڭبەك تۋرالى نە ايتار ەدىڭدەر؟
ەڭبەكتىڭ نانى ءتاتتى،
جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى.
كۇشىڭە سەنبە، ىسىڭە سەن
كوز قورقاق، قول باتىر.
ەڭبەك ەتتە ماقتان،
ويناپ كۇل دە شاتتان.
بالالار بۇگىنگى كۇن ءىس - ارەكەتىمىز كىمگە قالاي بولدى ەكەن، سول كوڭىل – كۇيىمىزدى مىنا سمايليكتەر ارقىلى بىلدىرەيىك
سمايليكتەرمەن كوڭىل – كۇيلەرىن بىلدىرەدى
توبىمىزداعى شارلاردا بۇگىن كۇلىپ، كوڭىلدەنىپ تۇر ەكەن وسى كوڭىلدى شارلاردى مەن سەندەرگە سىيلايىن. بارلىق بالالارعا شار بەرىلەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋى: بالالار ءىس - ارەكەتتى جەكە تاڭدا دا ءوز مۇمكىندىكتەرىن الۋدى بىلەدى.
مەڭگەرۋى: جارامسىز زات تۇتىكشەدەن ءىس - ارەكەتكە قاجەتتى زاتتى(شىرشا) جاساۋ تاسىلدەرىن تولىق مەڭگەرەدى.
جاساي الۋى: بۇگىنگى كۇندەگى، ءىس - ارەكەتتەگى ءوز كوڭىل - كۇيىن باعالاي الۋى.
You Might Also Like
