InfoHub Logo

جوسپارى
1. سەرگىتۋ ساتىندە قاتىسۋشىلاردىڭ كوڭىل - كۇيىن دامىتۋعا ارنالعان پسيحولوگيالىق جاتتىعۋ ماقساتى: قاتىسۋشىلاردىڭ ءبىر - بىرىمەن جاعىمدى قارىم - قاتىناستىقتى تۋعىزۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
«تانىسۋ» ويىنى: ءقازىر ءبىز سىزدەرمەن تانىسامىز، ءار قاتىسۋشى ءوزىنىڭ ەسىمىن تانىستىرىپ، ەسىمىنىڭ باس ارپىنەن تۇراتىن بويىڭىزداعى قاسيەتىن ايتادى. مىسالى: اياۋلىم – اقىلدى.
2. توپقا ءبولۋ ءتاسىلى: فيشكا ءتۇسى ارقىلى جانە دە فيشكا سانى ارقىلى ءبولۋ
3. تەوريالىق ءبولىم: بايانداما، پرەزەنتاسيا
4. پراكتيكالىق ءبولىم: «مەزگىل ورىندىعى» ءتاسىلى (جاز، قىس، كۇز، كوكتەم).

بەرىلگەن تاپسىرماعا 3 وي - تولعاۋ جازۋ
1 – توپ: ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى قۋانتاتىن ماسەلەلەر
2 – توپ: ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى كۇيزەلتەتىن ماسەلەلەر
3 – توپ: ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى وزگەرىستەر (سوڭعى 5 جىل)
4 – توپ: ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى جاڭا تۇرپاتتى ءمۇعالىمنىڭ مودەلىن قۇرۋ
5. رەفلەكسيا: ل. زايۆەرتتىڭ «5 ساۋساق» ءتاسىلى.

باس بارماق – ءبىلدىم
بالاڭ ۇيرەك – باقىلادىم، سەزىندىم
ورتان تەرەك – ويلاندىم، قىزىقتى ساتتەر
شىلدىر شۇمەك – شەشتىم، ماقسات كويدىم
كىشكەنتاي بوبەك – كەلىسەمىن، قانداي جاڭا اقپارات تانىدىم




بۇگىنگى ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان كەلەلى مىندەت – وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانا وتىرىپ، سانالى، سالاۋاتتى، جان – جاقتى دامىعان، رۋحاني باي، زامان تالابىن ورىنداي بىلەتىن تۇلعانى تاربيەلەپ دامىتۋ. ءمۇعالىمنىڭ مارتەبەسىنە لايىق بولۋ ماقساتىندا، ءوزىمنىڭ كاسىبي شەبەرلىگىمدى شىڭداپ دامىتۋ ماقساتىندا «ورلەۋ» باۇو» اق - ى فيليالى «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىندا بۇگىندە الەمگە ۇزدىك بولىپ تانىلعان كەمبريدجدىك جوبا ۇلگىسىندەگى ۇستازدار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرسىنىڭ ءۇشىنشى دەڭگەيىندە ءبىلىمىمدى جەتىلدىردىم. وسى كۋرسقا قاتىسقانىما قۋانىشتىمىن. سەبەبى، وقۋشىلارمەن جۇمىس ىستەۋگە بۇل باعدارلامانىڭ بەرەرى كوپ.

باعدارلامانىڭ نەگىزگى مىندەتى - مۇعالىمدەرگە پەداگوگيكالىق تاجىريبەسىن جەتىلدىرۋ مەن باعالاۋعا باعىتتاۋ. سوندىقتان ءبىلىم بەرۋ مەن وقىتۋدىڭ قازىرگى زامانعى ادىستەرى ءمۇعالىمنىڭ كۇندەلىكتى تاجىريبەسىندە قاراستىرىلۋى ءتيىس.

وقيتىن ءپان قانشالىقتى باعالى بولسا دا، ءمۇعالىمنىڭ شەبەرلىگى قانداي جوعارى بولسا دا، ءمۇعالىم وقۋشىنىڭ ءوز بەلسەندىلىگىن تۋعىزا الماسا، بەرگەن ءبىلىم، كۇتكەن ناتيجە بەرمەيدى. وقۋشىنىڭ ادام رەتىندە قالىپتاسۋى بەلسەندىلىك ارقىلى جۇزەگە اسادى. جاڭا تەحنولوگيانىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى - بالانى وقىتا وتىرىپ، ونىڭ ەركىندىگىن، بەلسەندىلىگىن قالىپتاستىرۋ، ءوز بەتىنشە شەشىم قابىلداۋعا داعدىلاندىرۋ.
مىنە، سوندىقتان كەمبريدج تاسىلدەرىن ساباقتا قولدانۋدىڭ ماڭىزى زور.

ول وزىندىك جەتى مودۋلدەن تۇرادى:
1) ءبىلىم بەرۋ مەن ءبىلىم الۋداعى جاڭا تاسىلدەر؛
2) سىني تۇرعىدان ويلاۋ؛
3) ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ؛
4) ءبىلىم بەرۋدەگى اكت پايدالانۋ؛
5) تالانتتى جانە دارىندى بالالاردى وقىتۋ؛
6) وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس ءبىلىم بەرۋ جانە وقىتۋ؛
7) ءبىلىم بەرۋدەگى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق؛

وسى جەتى ءمودۋلدى ءبىلىم بەرۋدە ءتيىمدى پايدالانۋدا، ءداستۇرلى ساباقتا پايدالاناتىن جۇمىس تۇرلەرىنە قاراعاندا توپپەن جۇرگىزىلەتىن جۇمىس ءتۇرى وڭتايلى ناتيجە بەرەدى. ۇيىمداستىرۋدا العاشقى قادام وقۋشىلاردى توپقا بەيىمدەي وتىرىپ، سىنىپتا پسيحولوگيالىق احۋالدى قالىپتاستىرۋ باعىتىندا بولۋى كەرەك. سوندىقتان وقۋشىلاردى توپقا بەيىمدەۋ ءۇشىن ءتۇرلى پسيحولوگيالىق ترەنينگتەر وتكىزىپ، ساباققا قاتىستى توپتاستىرۋ جۇرگىزۋگە بولادى.
مىسالى: حيميا پانىنەن 8 «ا» سىنىبىندا «وتتەگى» تاقىرىبىندا ساباقتىڭ ۇيىمداستىرۋ كەزەڭىندە وقۋشىلاردى «اتوم، مولەكۋلا» ءتاسىلى بويىنشا توپقا بولەمىن. ەكىنشى قادامىم باعدارلامانىڭ جەتەكشى جەتى ءمودۋلىن ساباقتار توپتاماسىنا ەنگىزۋ باعىتىن انىقتاۋ. بار ءمودۋلدى ءبىر ساباققا كىرىستىرۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ءبىر ساباقتا كەمىندە ءۇش - تورتەۋىن كىرىستىرۋگە تىرىسامىن.

مەن بۇگىنگى سوزىمدە جوعارىدا ايتىلعان جەتى مودۋل جايلى ايتىپ كەتۋدى ءجون كوردىم: ءبىلىم بەرۋ مەن ءبىلىم الۋداعى جاڭا تاسىلدەرگە توقتالعىم كەلىپ وتىر. وقۋشىلار ءوزىنىڭ تۇسىنىگىن وزىندىك زەرتتەۋلەرى مەن الەۋمەتتىك ءوزارا بايلانىسقا سايكەس قۇراتىن بەلسەندى ءبىلىم الۋشىلار بولىپ تابىلادى. ءبىز جاڭا ادىستەر رەتىندە «ديالوگ ارقىلى وقىتۋدى» باستى نازارعا الامىز. ونىڭ نەگىزىندە وقۋشىلار مەن ءمۇعالىم اراسىندا وزىندىك وي - پىكىردى جۇيەلەۋ امالى قاراستىرىلادى.

سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارىن پايدالانۋ وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى فورمالارىن قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ءبىر - ءبىرىن تىڭداي بىلۋگە، ءوز ويلارىن انىق جەتكىزۋگە، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋدى، ىزدەنىسكە باۋلىپ، ەستىپ، كورىپ، بىلگەنىن تۇيىندەپ، پايدالانا بىلۋگە ۇيرەتۋدى كوزدەيدى. ءار ۋاقىتتا ساباقتا وقۋشىلاردىڭ سىني ويلاۋىن دامىتۋ مەن سىندارلى كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋدى باسشىلىققا الامىن. سىني ويلاۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ ءداستۇرلى وقىتۋدان باستى ايىرماشىلىعى - ءبىلىمنىڭ دايىن كۇيىندە بەرىلمەۋى. ناقتى جاعدايدا «مىنانى بىلاي جاساۋ كەرەك» دەپ كورسەتپەي، وقۋشىنىڭ ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋىنىڭ ورىن الۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ، شەشىم قابىلداۋعا ۇيرەتۋ، جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ. وسى تۇرعىدا وقۋشىلاردىڭ اراسىنان دارىندى وقۋشىلار انىقتالا باستادى. دارىندى وقۋشىلار توپتا وزىندىك پىكىرلەرىمەن عانا ەمەس، كوشباسشىلىق قاسيەتىمەن تانىلا باستادى. ولار توپتىق جۇمىستا بەلسەندىلىك تانىتىپ، قاسىنداعى سەرىكتەسىنە باعىت بەرىپ، كەي جاعدايدا «ءۇنسىز وقۋشىلاردىڭ» اشىلۋىنا دا كوپ كومەگىن تيگىزدى.

وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ – ءبىلىم ساپاسىنىڭ ناتيجەسى، ياعني كورسەتكىشى. مۇعالىمدەر مەن بالالار ءۇشىن وزدەرىنىڭ قانداي ماقساتقا جەتۋدى كوزدەيتىنىن، ماقساتقا جەتۋ ولشەمدەرىن ءتۇسىنۋ نە ءۇشىن كەرەك ەكەنىن ءبىلۋ ماڭىزدى. وسىعان بايلانىستى باعدارلاما كريتەرييلى باعالاۋ تاسىلدەرىن دە قاراستىرادى. مەن ءوز تاجىريبەمدە قالىپتاستىرۋشى باعالاۋدىڭ بىرنەشە ءتۇرىن قولدانامىن. ارينە قالىپتاستىرۋشى باعالاۋدىڭ ناقتى تۇرلەرى جوق، سوندىقتان قالاي تۇرلەندىرەمىن دەسە دە، ول – ءمۇعالىمنىڭ ءوز شەبەرلىگى. العاشقى ساباقتار توپتاماسىنان - اق مەن وقۋشىلاردى ءبىر - ءبىرىن «ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك» ارقىلى باعالاۋىن ۇسىندىم. بۇل باعالاۋدى قولدانعانداعى مەنىڭ ەڭ نەگىزگى ماقساتىم - وزگەنى باعالاۋ ارقىلى وزىندە جوقتى تابۋ نەمەسە وزگەنىڭ جەتىستىگى ارقىلى ءوز كەمشىلىگىن تاۋىپ، ونى تۇزەتۋگە باعىتتاۋ. بۇل - وقۋشىلاردىڭ العا جىلجۋى ءۇشىن جاسالاتىن العاشقى قادام. ساباق بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ايتقان پىكىرى مەن ءۇشىن قۇندى. ال ونىڭ سونداي قۇندى ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ جانە قولداۋ كورسەتۋ ماقساتىندا مەن ءۇش شاپالاق ءتاسىلىن دە ءتيىمدى قولداندىم. بۇل – وقۋشىلاردى ىنتالاندىراتىن بىردەن - ءبىر ءتاسىل ەكەندىگىنە كوز جەتكىزدىم. وقۋشىنىڭ جەتىستىگىن قولداۋ ونىڭ وزىڭە دەگەن سەنىمدىلىگىن ارتتىرا تۇسەدى. كەرى بايلانىس جاساۋ – وقۋشىنىڭ وقۋىن جاقسارتۋ ءۇشىن قاجەت نارسە. سوندىقتان ءار ساباعىمدا وتىلگەن ساباق بويىنشا وقۋشىلاردىڭ نە ۇيرەنگەنىن، وعان قالاي قول جەتكىزگەنىن، نەنى دامىتۋ قاجەت ەكەندىگىن، قانداي سۇراعى بار ەكەنىن ستيكەرگە جازۋىن داعدىعا اينالدىرۋعا تىرىستىم. ءببۇ (بىلەمىن بىلگىم كەلەدى ۇيرەندىم) سىزباسىن وقۋشىلاردىڭ تولتىرۋىن ۇسىندىم. وسى ارقىلى ولاردىڭ اۆتور جونىندە نە بىلەتىندەرىن انىقتاي كەلە، بىلگىسى كەلگەن نارسەسىن بۇگىنگى ساباقتان الا الدى ما سەكىلدى نارسەلەرگە باسا نازار اۋداردىم.
وقىتۋدا اقت- نى پايدالانۋ. ول ارقىلى ساباقتى ءتيىمدى وتكىزۋگە بولادى. اقت تۋرالى ءبىلىم، ولاردى اقپاراتتى الۋ، باعالاۋ، ساقتاۋ، ءوندىرۋ، ۇسىنۋ، الماسۋ ءۇشىن قولدانۋ جانە ينتەرنەت جەلىسىندە بىرلەسكەن جۇمىسقا پايدالانۋعا ءتيىمدى.
تالانتتى جانە دارىندى بالالاردى وقىتۋ قازىرگى ءبىلىم تالابىنا ساي ەرەكشە مانمەن قارالادى. ولاردىڭ وزدەرى دە ساباققا ىنتالى كەلەدى. وقۋشىلاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ وزىندىك ەرەكشە قاسيەتتەرى ارقىلى دارالانىپ وتىرادى. بىرەۋلەرى ويىن اشىق تۇردە جەتكىزە السا، ەكىنشىلەرى ولەڭ ارقىلى، سۋرەتتەۋ ارقىلى ءبىلدىرىپ وتىرادى.

ءبىلىم بەرۋ مەن باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق. بۇل ءمۇعالىم ەنگىزەتىن وزگەرىستەر تاراپىنان قاراستىرىلادى.
وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس ءبىلىم بەرۋ جانە وقىتۋدى كوبىنە دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ارقىلى جۇزەگە اسىرىپ وتىرامىن. بۇل ءادىستىڭ ەرەكشەلىگى - ءمۇعالىم باعىت بەرۋشى، ول وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن تاقىرىپتى مەڭگەرۋىنە جاعداي جاسايدى. ال وقۋشىلار ىزدەنۋشى، زەرتتەۋشى رەتىندە اقپارات ماعىناسىن ءوز بەتىنشە جەتە تۇسىنە الادى، وتكەن تاقىرىپپەن سالىستىرا وتىرىپ، قورىتىندى جاساي الادى. بارلىق جاستاعى وقۋشىلارعا كەز - كەلگەن مازمۇنعا سىني تۇرعىدان قاراپ، وزىندىك پىكىر ايتۋعا، سانالى شەشىم قابىلداۋعا باعىتتالادى.

جالپى قورىتا ايتقاندا، اتالعان تاسىلدەردى ساباقتا ءتيىمدى قولدانىسقا ەنگىزۋ ارقىلى بالانىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋعا، ءوز بەتىنشە ءبىلىم الۋعا، شىعارماشىلىعىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتەدى، وقۋشىلار وقۋدىڭ قىزىقتى جەڭىل وتەتىندىگىن، ۇجىمدا بىرلەسىپ جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتەتىندىگىن، ءبىلىمنىڭ تەرەڭدىگى، ءارى تياناقتىلىعى ارتاتىندىعىن باياندايدى. ياعني، وقۋشى ءوز وي – پىكىرىن اشىق ەركىن ايتادى، ءبىر - ءبىرىن تىڭداۋعا ۇيرەنەدى. سوندىقتان ولار باسقا پاندەردىڭ دە وسىنداي وقىتۋ فورماسىمەن وقىتىلسا، ءتيىمدى بولاتىندىعىن ايتۋعا بولادى.